ترجمه: کتاب أصول السنة امام احمد بن حنبل رضی الله عنه
متن عربی :
وَخیر هَذِه الْأمة بعد نبیها أَبُو بکر الصّدیق ثمَّ عمر بن الْخطاب ثمَّ عُثْمَان بن عَفَّان نقدم هَؤُلَاءِ الثَّلَاثَة کَمَا قدمهم أَصْحَاب رَسُول الله صلى الله عَلَیْهِ وَسلم لم یَخْتَلِفُوا فِی ذَلِک ثمَّ بعد هَؤُلَاءِ الثَّلَاثَة أَصْحَاب الشورى الْخَمْسَة عَلیّ بن أبی طَالب وَالزُّبَیْر وعبد الرحمن بن عَوْف وَسعد وَطَلْحَة کلهم للخلافة وَکلهمْ إِمَام وَنَذْهَب فِی ذَلِک إِلَى حَدِیث ابْن عمر (کُنَّا نعد وَرَسُول الله صلى الله عَلَیْهِ وَسلم حَیّ وَأَصْحَابه متوافرون أَبُو بکر ثمَّ عمر ثمَّ عُثْمَان ثمَّ نسکت ثمَّ من بعد أَصْحَاب الشورى أهل بدر من الْمُهَاجِرین ثمَّ أهل بدر من الْأَنْصَار من أَصْحَاب رَسُول الله صلى الله عَلَیْهِ وَسلم على قدر الْهِجْرَة والسابقة أَولا فأولا) ثمَّ أفضل النَّاس بعد هَؤُلَاءِ أَصْحَاب رَسُول الله صلى الله عَلَیْهِ وَسلم الْقرن الَّذِی بعث فیهم کل من صَحبه سنة أَو شهرا أَو یَوْمًا أَو سَاعَة وَرَآهُ فَهُوَ من أَصْحَابه لَهُ الصُّحْبَة على قدر مَا صَحبه وَکَانَت سابقته مَعَه وَسمع مِنْهُ وَنظر إِلَیْهِ نظر فأدناهم صُحْبَة أفضل من الْقرن الَّذِی لم یروه وَلَو لقوا الله بِجَمِیعِ الْأَعْمَال کَانَ هَؤُلَاءِ الَّذین صحبوا النَّبِی صلى الله عَلَیْهِ وَسلم ورأوه وسمعوا مِنْهُ أفضل لصحبتهم من التَّابِعین وَلَو عمِلُوا کل أَعمال الْخَیْر.
ترجمه فارسی :
وبهترین فرد این امت بعد از پیامبر«بزرگواراسلام صلی الله علیه و آله وسلم» ابوبکر صدیق «رضی الله عنه» می باشد و سپس عمربن خطاب «رضی الله عنه» و سپس عثمان بن عفان«رضی الله عنه» می باشند، ما این سه نفر را «در فضیلت بر تمام یاران رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم» مقدم می داریم، همان گونه که خود یاران رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم «این سه نفر را برسایر یاران رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم برتری و فضیلت می دادند» و در این باره «متفق بوده» و هیچ اختلافی نداشتند، سپس بعد از این سه نفر«ما» اصحاب پنج گانه شوری ؛ عَلیّ بن أبی طَالب ،زبیر ،عبد الرحمن بن عَوْف ،سعد وطَلْحَة «رضی الله عنم» که همه آنها استحقاق خلیفه شدن را داشته و همه آنها امام اند، را برسایرصحابه (رضی الله عنهم) برتری و فضیلت می دهیم، و در این باره ما به حدیث ابن عمر(رضی الله عنه) عمل می نمایم و به آن معتقدیم (ایشان فرمودند) : ما (صحابه) بودیم که در زمانی که هنوزرسول الله صلی الله علیه و آله و سلم زنده بودند و یاران رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم زیاد بودند ابوبکر (رضی الله عنه) سپس عمر (رضی الله عنه) و سپس عثمان (رضی الله عنه) را بر دیگر(صحابه رضی الله عنهم) برتری و فضیلت می دادیم و سپس سکوت می کردیم ، سپس افرادی که اهل شوری بودند و سپس مهاجرین اهل بدر و سپس انصار اهل بدر از یاران رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم را بر قدر(تقدم در) هجرت و سابقه اسلام به ترتیب این دو ، برترمی دانستیم.
سپس بهترین مردم بعد از این گروه ازیاران رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم، (سایر صحابه و) اهل قرنی می باشند که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم در آن مبعوث شده اند هر یک به اندازه همراهی او با رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم خواه یک سال و یا یک ماه و یا یک روز و یا (حتی) یک لحظه همراه بوده است و از ایشان چیزی شنیده و یا به سوی ایشان نگاه کرده است، لذا پایین ترین فرد ازصحابه رضی الله عنهم از نظر درجه وفضیلت از اهل قرنی که پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم را ندیده اند، بهتراست ، و اگر«تابعین و غیرآنها » با تمام اعمال نیک با الله (متعال) ملاقات کنند بازهم آنانی که صحابه و همراه رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم بودند و ایشان را دیده و از ایشان (احادیث) شنیده اند بنا براینکه یاران و همراهان رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم بودند از تابعین (و غیرآنها) برتری داشته و بهتر اند و گرچه «تابعین و غیرآنان » تمام کارهای خیر و نیک را هم انجام داده باشند .
ترجمه: کتاب أصول السنة امام احمد بن حنبل رضی الله عنه
متن عربی :
وَالْإِیمَان قَول وَعمل یزِید وَینْقص کَمَا جَاءَ فِی الْخَبَر (أکمل الْمُؤمنِینَ إِیمَانًا أحْسنهم خلقا) (وَمن ترک الصَّلَاة فقد کفر) وَلَیْسَ من الْأَعْمَال شَیْء تَرکه کفر إِلَّا الصَّلَاة من تَرکهَا فَهُوَ کَافِر وَقد أحل الله قَتله.
ترجمه فارسی :
وایمان (مرکب ، ازقول و عمل) یعنی : گفتارو کرداراست و اضافه و کم می گردد ، همانگونه که در این (دو) حدیث (صحیح) آمده است (و از مطالب آنها فهمیده می شود، اولی حدیثی که رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم در آن گفته اند)« أکمل الْمُؤمنِینَ إِیمَانًا أحْسنهم خلقا » یعنی : کامل ترین مسلمانان از نظر ایمانی خوش اخلاق ترین آنها می باشد و(دومی، حدیثی است که رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم در آن این چنین فرموده اند) ، « وَمن ترک الصَّلَاة فقد کفر » یعنی : هرکس نماز (فرض) را بطور عمدی و قصدی رها کند او کفر %
ترجمه: کتاب أصول السنة امام احمد بن حنبل رضی الله عنه
متن عربی:
وَالْإِیمَان أَن الْمَسِیح الدَّجَّال خَارج مَکْتُوب بَین عَیْنَیْهِ کَافِر وَالْأَحَادِیث الَّتِی جَاءَت فِیهِ وَالْإِیمَان بِأَن ذَلِک کَائِن . وَأَن عِیسَى ابْن مَرْیَم عَلَیْهِ السَّلَام ینزل فیقتله بِبَاب لد .
ترجمه فارسی :
و ایمان داشتن به اینکه مسیح دجال بیرون شونده است و در ودرمیان دو چشم (و پیشانی ) اوکافر نوشته شده است (ضروری است) همانگونه که (این مطلب) در احادیث (صحیح) آمده است ، ایمان داشتن به اینکه این جریان اتفاق خواهد افتاد (ضروری است) .و (همچنین ایمان داشتن به اینکه) قطعا عیسی ابن مریم علیه السلام (در نزدیکی قیامت ازآسمانها) فرود می آید ودر باب لدّ (فلسطین) دجّال را می کشد، (ضروری است) .
ترجمه: کتاب أصول السنة امام احمد بن حنبل رضی الله عنه
متن عربی:
وَالْإِیمَان بالحوض وَأَن لرَسُول الله حوضا یَوْم الْقِیَامَة یرد عَلَیْهِ أمته عرضه مثل طوله مسیرَة شهر آنیته کعدد نُجُوم السَّمَاء على مَا صحت بِهِ الْأَخْبَار من غیر وَجه .
ترجمه فارسی:
وایمان داشتن به حوض (کوثر) و اینکه رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلم) در روز قیامت حوضی خواهند داشت که عرضش همانند طولش به اندازه مسافت یک ماه (سفر کردن) است و ظروفش همانند تعداد ستارگان آسمان «زیاد» اند، (ضروی است) ،همانگونه که (این مطلب بطور واضح ، مفصل و) با سند های (صحیح و)متعددی در احادیث صحیح آمده (و از رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم به اثبات رسیده) است.
ترجمه: کتاب أصول السنة امام احمد بن حنبل رضی الله عنه
متن عربی:
وَالْإِیمَان بالمیزان یَوْم الْقِیَامَة کَمَا جَاءَ (یُوزن العَبْد یَوْم الْقِیَامَة فَلَا یزن جنَاح بعوضة) ویوزن أَعمال الْعباد کَمَا جَاءَ فِی الْأَثر وَالْإِیمَان بِهِ والتصدیق بِهِ والإعراض عَن من رد ذَلِک وَترک مجادلته . وَأَن الله تَعَالَى یکلمهُ الْعباد یَوْم الْقِیَامَة لَیْسَ بَینهم وَبَینه ترجمان والتصدیق بِهِ.
ترجمه فارسی :
و ایمان داشتن به ترازوی اعمال روز قیامت «ضروری» است همانگونه که این (مفهوم در) حدیث (صحیح ) آمده است « یُوزن العَبْد یَوْم الْقِیَامَة فَلَا یزن جنَاح بعوضة » یعنی : فردی در روز قیامت وزن می شود که به اندازه پر پشه ای وزن و سنگینی ندارد، و «همچنین» اعمال بندگان «در روز قیامت» وزن می شوند همانگونه که در احادیث «صحیح» است و ایمان به آن و تصدیق آن و اعراض و روگردانی از کسانی که آن را رد می کنند و ترک مجادله و مباحثه با آنها «ضروری است». و(ایمان آوردن به) این که قطعا الله متعال در روز قیامت با بندگان (مؤمن) خودش و در حالی که در میان او و آنان مترجمی نیست سخن می گوید، « ضروری است» و تصدیق به آن «واجب است».
ترجمه: کتاب أصول السنة امام احمد بن حنبل رضی الله عنه
متن عربی:
وَالْإِیمَان بِالرُّؤْیَةِ یَوْم الْقِیَامَة کَمَا رُوِیَ عَن النَّبِی صلى الله عَلَیْهِ وَسلم من الْأَحَادِیث الصِّحَاح . وَأَن النَّبِی قد رأى ربه فَإِنَّهُ مأثور عَن رَسُول الله صلى الله عَلَیْهِ وَسلم صَحِیح رَوَاهُ قَتَادَة عَن عِکْرِمَة عَن ابْن عَبَّاس وَرَوَاهُ الحکم بن إبان عَن عِکْرِمَة عَن ابْن عَبَّاس وَرَوَاهُ عَلیّ بن زید عَن یُوسُف بن مهْرَان عَن ابْن عَبَّاس والْحَدِیث عندنَا على ظَاهره کَمَا جَاءَ عَن النَّبِی صلى الله عَلَیْهِ وَسلم وَالْکَلَام فِیهِ بِدعَة وَلَکِن نؤمن بِهِ کَمَا جَاءَ على ظَاهره وَلَا نناظر فِیهِ أحدا .
ترجمه فارسی:
ایمان داشتن به دیدن الله متعال در روز قیامت (ضروری است) همانگونه که (این مطلب) در احادیث صحیح از پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم روایت شده (و به اثبات رسیده) است . وقطعا پیامبر«صلی الله علیه و آله وسلم در دنیا با قلب» پروردگارش را دیده است زیرا این دیداردر روایت صحیحی از رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم روایت شده است، واین مطلب را قتاده ازعکرمه از ابن عباس «رضی الله عنه» روایت نموده است و«همچنین» این مطلب را حکم بن ابان از عکرمه از ابن عباس « رضی الله عنه» روایت نموده است ، همانگونه که این مطلب را علی بن زید از یوسف بن مهران از ابن عباس «رضی الله عنه» روایت نموده است، این حدیث در نزد ما برظاهرش می باشد همانگونه که از (دیدارقلبی) پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم (باالله متعال) آمده است و سخن گفتن «برخلاف آن» بدعت است و لیکن ما به آنچه آمده بر ظاهرش ایمان می آوریم و در این باره آن با کسی مناظره نمی کنیم .
ترجمه: کتاب أصول السنة امام احمد بن حنبل رضی الله عنه
متن عربی :
وَالْقُرْآن کَلَام الله وَلَیْسَ بمخلوق) وَلَا یصف وَلَا یَصح أَن یَقُول لَیْسَ بمخلوق قَالَ فَإِن کَلَام الله لَیْسَ ببائن مِنْهُ وَلَیْسَ مِنْهُ شَیْء مخلوقا وَإِیَّاک ومناظرة من أخذل فِیهِ وَمن قَالَ بِاللَّفْظِ وَغَیره وَمن وقف فِیهِ فَقَالَ لَا أَدْرِی مَخْلُوق أَو لَیْسَ بمخلوق وَإِنَّمَا هُوَ کَلَام الله فَهَذَا صَاحب بِدعَة مثل من قَالَ هُوَ مَخْلُوق وَإِنَّمَا هُوَ کَلَام الله لَیْسَ بمخلوق .
ترجمه فارسی :
قرآن کلام الله است و مخلوق نیست ، «واگر کسی بگوید که قرآن» نه وصف می شود و نه هم صحیح می باشد که (بگوییم) مخلوق نیست «در جواب او باید گفت» همانا «قرآن» کلام الله است (وکلام الله صفت الله متعال است) و (صفت او) از او جدا نیست و هیچ چیزی از(صفات) او مخلوق نیست ، و(لذا) تو از مناظره (ومجادله) با کسی که اعتقاد به این مسأله را رها نموده برحذر باش ، و هرکس که گفت الفاظ «قرآن» و یا غیر (الفاظ) آن «مخلوق است» و یا در این باره توقف نمود و (یا) گفت که او نمی داند که «قرآن» مخلوق است و یا مخلوق نیست ، (و در حالی که) قطعا قرآن کلام الله (متعال) است ، پس این فرد اهل بدعت است و او همانند کسی است که می گوید : قرآن مخلوق است و در حالی همانا قرآن کلام الله (متعال) است و (هرگز) مخلوق نیست .
ترجمه: کتاب أصول السنة امام احمد بن حنبل رضی الله عنه
متن عربی :
أَن لَا یُخَاصم أحدا وَلَا یناظره وَلَا یتَعَلَّم الْجِدَال فَإِن الْکَلَام فِی الْقدر والرؤیة وَالْقُرْآن وَغَیرهَا من السّنَن مَکْرُوه ومنهی عَنهُ لَا یکون صَاحبه وَإِن أصَاب بِکَلَامِهِ السّنة من أهل السّنة حَتَّى یدع الْجِدَال ویؤمن بالآثار.
ترجمه فارسی:
و اینکه با کسی (در باره تقدیر) مجادله و مناظره (بی مورد و بدون حکمت) ننماید و مجادله گری را نیاموزد، زیرا سخن (بی مورد) در باره تقدیر، دیدار«الله متعال در قیامت» ، وقرآن و سایرسنّت ها (و عقاید ثابته در قرآن و سنّت صحیح) کاری ناپسند وامری است که از آن ممانعت شده است، و کسی که در این باره مجادله می کند و گرچه با سخنش به سنّت (و حق) برابری نماید ، باز هم از اهل سنّت نیست تا اینکه جدال (بی جا) را رها نموده و به آثار (واحادیث صحیح) روایت شده ایمان بیاورد .
ترجمه: کتاب أصول السنة امام احمد بن حنبل رضی الله عنه
متن عربی :
مثل حَدِیث الصَّادِق المصدوق وَمثل مَا کَانَ مثله فِی الْقدر وَمثل أَحَادِیث الرُّؤْیَة کلهَا وَإِن نبت عَن الأسماع واستوحش مِنْهَا المستمع وَإِنَّمَا عَلَیْهِ الْإِیمَان بهَا وَأَن لَا یرد مِنْهَا حرفا وَاحِد وَغَیرهَا من الْأَحَادِیث المأثورات عَن الثِّقَات.
ترجمه فارسی :
همانند حدیثی «که ابن مسعود رضی الله عنه در باره تقدیر روایت نموده و در آن گفته» ، صادق و مصدوق «یعنی رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم که راستگوی راستگو شمرده شده است برایم بیان نموده است»و همانند آن (سایر احادیث صحیحی) که در باره تقدیرآمده است و همانند تمام احادیثی که در باره دیدار «با الله متعال در روز قیامت آمده است» اگرگوشها چیزی «نامناسبی از آنها» برداشت نموده و شنونده ای از شنیدن این احادیث (صحیح) به وحشت افتاد، همانا بر هرمسلمانی ضروری است که به این احادیث (صحیح) ایمان بیاورد و حتی یک حرف از این احادیث (صحیح) و سایر احادیث (صحیحی) که ازراویان ثقه (ومورد اعتماد) نقل و روایت شده را رد (و انکار) نکند .
ترجمه: کتاب أصول السنة امام احمد بن حنبل رضی الله عنه
متن عربی :
وَمن السّنة اللَّازِمَة الَّتِی من ترک مِنْهَا خصْلَة لم یقبلهَا ویؤمن بهَا لم یکن من أَهلهَا الْإِیمَان بِالْقدرِ خَیره وشره والتصدیق بالأحادیث فِیهِ وَالْإِیمَان بهَا لَا یُقَال لم وَلَا کَیفَ إِنَّمَاهُوَ التَّصْدِیق وَالْإِیمَان بهَا وَمن لم یعرف تَفْسِیر الحَدِیث ویبلغه عقله فقد کفی ذَلِک وَأحکم لَهُ فَعَلَیهِ الْإِیمَان بِهِ وَالتَّسْلِیم.
ترجمه فارسی :
واز (جمله اعتقادات) لازمی و ضروری ( اهل) سنّت که اگر کسی عادت و خصلتی از آنها را رها کند و نپذیرد و به آن ایمان نیاورد او از اهل ایمان نمی گردد؛ همانا ایمان داشتن به خوب و بد تقدیر و تصدیق نمودن احادیث «صحیحی» می باشد که در این باره آمده است ، ایمان در این باره نباید همراه با چرا و چگونه باشد ،همانا در اینجا ایمان داشتن به تقدیرو تصدیق نمودن آن ضروری است، و هرکس توضیح حدیثی را (در این باره) نفهمید و عقلش به درک آن نرسید، ایمان آوردن به آن و حکم نمودن به آن کفایت می کند و ایمان آوردن به آن ضروری است .
ترجمه: کتاب أصول السنة امام احمد بن حنبل رضی الله عنه
متن عربی :
قَالَ أَبوعبد الله أَحْمد بن حَنْبَل رَضِی الله عَنهُ أصُول السّنة عندنَا التَّمَسُّک بِمَا کَانَ عَلَیْهِ أَصْحَاب رَسُول الله صلى الله عَلَیْهِ وَسلم والاقتداء بهم وَترک الْبدع وکل بِدعَة فَهِیَ ضَلَالَة وَترک الْخُصُومَات فِی الدّین.
ترجمه فارسی :
ابوعبدالله «امام» احمد بن حنبل رضی الله عنه فرمودند: اصول (اعتقادات اهل) سنّت در نزد ما تمسّک جستن به چیزهای است که یاران رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم برآنها بودند و اقتدا نمودن به آنان است و(و همچنین از اصول اعتقادات اهل سنّت) ترک بدعت هاست زیرا هر بدعتی گمراهی است و ترک درگیریها و مجادله های (باطل وغیرمفید) در دین است .