۩۩۩ قـــرآن و سنّت زنــــده بــــاد ۩۩۩

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَوَلَّوْا عَنْهُ وَأَنْتُمْ تَسْمَعُونَ (20) (سوره انفال)

۩۩۩ قـــرآن و سنّت زنــــده بــــاد ۩۩۩

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَوَلَّوْا عَنْهُ وَأَنْتُمْ تَسْمَعُونَ (20) (سوره انفال)

صفة النفاق وذم المنافقین ، فریابی (1)

باب ما روی فی صفة المنافق وأن من کان فیه ثلاث خصال فهو منافق حقا


بحث : آنچه درباره صفت منافق روایت شده و اینکه هر کس در او سه خصلت و عادت باشد او مافق واقعی و حقیقی است.

 

1 - عَنْ أَبِی هُرَیْرَة أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ آیَةُ الْمُنَافِقِ ثَلَاثٌ إِذَا حَدَّثَ کَذَبَ وَإِذَا وَعَدَ أَخْلَفَ وَإِذَا اؤْتُمِنَ خَانَ .

 

ترجمه : ازابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: نشانی منافق سه (چیز) است : چون سخن گوید دروغ گوید، و چون وعده نماید خلاف (وعده) کند ، و چون امین قرار داده شود خیانت کند.

 

تحقیق: این حدیث صحیح است و در صحیح بخاری، صحیح مسلم، سنن ترمذی و مسند احمد نیز روایت شده است.

 ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

2 - عَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ مِنْ عَلَامَاتِ الْمُنَافِقِ ثَلَاث إِذَا حَدَّثَ کَذَبَ وَإِذَا وَعَدَ أَخْلَفَ وَإِذَا اؤْتُمِنَ خَانَ .


ترجمه : ازابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: سه (چیز)ازنشانیهای منافق است : چون سخن گوید دروغ گوید، و چون وعده نماید خلاف (وعده) کند ، و چون به او امانتی داده شود خیانت کند.

 

تحقیق:این حدیث صحیح است و در صحیح مسلم نیز روایت شده است.

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

3 -  عَنْ أَبِی هُرَیْرَة أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ آیَةُ الْمُنَافِقِ ثَلَاثٌ إِذَا حَدَّثَ کَذَبَ وَإِذَا وَعَدَ أَخْلَفَ وَإِذَا اؤْتُمِنَ خَانَ.


ترجمه : ازابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: نشانی منافق سه (چیز) است : چون سخن گوید دروغ گوید، و چون وعده نماید خلاف (وعده) کند ، و چون امین قرار داده شود خیانت کند.

 

تحقیق: این حدیث صحیح است و در صحیح بخاری، صحیح مسلم، سنن ترمذی و مسند احمد نیز روایت شده است.

 

 ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

4 - عن أبی هریرة ، عن النبی صلى الله علیه وعلى آله وسلم قال : « ثلاث من کن فیه فهو منافق إذا حدث کذب وإذا وعد أخلف وإذا ائتمن خان » ، فقال رجل : یا رسول الله ذهبت اثنتان وبقیت واحدة ؟ قال : « فإن علیه شعبة من نفاق ما بقی منهن شیء »


ترجمه : ازابوهریره رضی الله عنه روایت است که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: سه (چیز) اگر در کسی باشد او منافق است : چون سخن گوید دروغ گوید، و چون وعده نماید خلاف (وعده) کند ، و چون به او امانتی داده شود خیانت کند، فردی گفت: ای رسول الله (اگراز فردی) دو (عادت از عادتها نفاق از بین) رفته و یکی (در او) باقی مانده است؟ (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند: همانا بر او شعبه و خصلتی از نفاق هست تا زمانی که (در او) چیزی از آن (علامت ها نفاق) باشد.

 

تحقیق: قسمت مرفوع اول این حدیث صحیح است با این وجود سند این حدیث باید بررسی شود ناگفته نماند که در مسند احمد این گونه روایت شده است (عَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ عَنْ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ ثَلَاثٌ مَنْ کُنَّ فِیهِ فَهُوَ مُنَافِقٌ وَإِنْ صَامَ وَصَلَّى وَزَعَمَ أَنَّهُ مُسْلِمٌ مَنْ إِذَا حَدَّثَ کَذَبَ وَإِذَا وَعَدَ أَخْلَفَ وَإِذَا اؤْتُمِنَ خَانَ)

ترجمه : ازابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: سه (عادت) اگر در کسی باشد پس آن (فرد) منافق است وگرچه روزه بگیرد و نماز بخواند و گمان کند که همانا اومسلمان است: چون سخن گوید دروغ گوید، و چون وعده نماید خلاف (وعده) کند ، و چون به او امانتی داده شود خیانت کند.

 وهمچنین این حدیث در سنن نسائی بصورت موقوفی که استاد آلبانی رحمه الله نیز آن را صحیح الاسناد گفته است از عبد الله رضی الله عنه چنین روایت شده است(قَالَ عَبْدُ اللَّهِ ثَلَاثٌ مَنْ کُنَّ فِیهِ فَهُوَ مُنَافِقٌ إِذَا حَدَّثَ کَذَبَ وَإِذَا اؤْتُمِنَ خَانَ وَإِذَا وَعَدَ أَخْلَفَ فَمَنْ کَانَتْ فِیهِ وَاحِدَةٌ مِنْهُنَّ لَمْ تَزَلْ فِیهِ خَصْلَةٌ مِنْ النِّفَاقِ حَتَّى یَتْرُکَهَا)

ترجمه : عبد الله رضی الله عنه فرمودند: سه (عادت) اگر در کسی باشد پس آن (فرد) منافق است: چون سخن گوید دروغ گوید، و چون امین قرار داده شود خیانت کند، و چون وعده نماید خلاف (وعده) کند . و هرکس در آن یکی از اینها باشد همیشه در او خصلتی از نفاق هست تا اینکه آن را ترک کند.

 ــــــــــــــــ

5 - عَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ أن رسول الله صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ ثَلَاثٌ مَنْ کُنَّ فِیهِ فَهُوَ مُنَافِقٌ وَإِنْ صَامَ وَصَلَّى وَزَعَمَ أَنَّهُ مُسْلِمٌ مَنْ إِذَا حَدَّثَ کَذَبَ وَإِذَا وَعَدَ أَخْلَفَ وَإِذَا اؤْتُمِنَ خَانَ .

 

ترجمه : ازابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: سه (عادت) اگر در کسی باشد پس آن (فرد) منافق است وگرچه روزه بگیرد و نماز بخواند و گمان کندکه همانا او مسلمان است: چون سخن گوید دروغ گوید، و چون وعده نماید خلاف (وعده) کند ، و چون به او امانتی داده شود خیانت کند.

 

تحقیق:این حدیث صحیح و در مسند احمد و همچنین صحیح مسلم با اندک تغییر جزئی نیز روایت شده است.

معــــلم قرآن بهترین فرد است

9 - عن عثمان بن عفان قال : أَفْضَلَکُمْ مَنْ تَعَلَّمَ الْقُرْآنَ وَعَلَّمَهُ


ترجمه: عثمان بن عفان رضی الله عنه می فرمایند: بهترین شما کسی است که (خود) قرآن را یاد می گیرد و (به دیگران نیز) یاد می دهد.


تحقیق: این حدیث صحیح با این الفاظ است وگرچه در اینجا بصورت موقوفی روایت شده ولی در صحیح بخاری و سنن ابن ماجه و مسند احمد بصورت مرفوعی روایت شده است.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

10 - عن أبی عبد الرحمن ، عن عثمان بن عفان ، عن النبی صلى الله علیه وسلم قال : « خَیْرُکُمْ مَنْ تَعَلَّمَ الْقُرْآنَ وَعَلَّمَهُ » قال أبو عبد الرحمن : ذلک أقعدنی مقعدی هذا ، وکان یعلم القرآن.


ترجمه: ابوعبد الرحمن رحمه الله ازعثمان بن عفان رضی الله عنه روایت نموده که (ایشان فرمودند) : پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم می فرمایند: بهترین شما کسی است که (خود) قرآن را یاد می گیرد و (به دیگران نیز) یاد می دهد.


(سپس) ابوعبد الرحمن رحمه الله می فرمودند: همین حدیث است که مرا در این جا نشانده (تا به بچه ها قرآن بیاموزم ، راوی می گوید) ابوعبد الرحمن رحمه الله قرآن را (به بچه ها)آموزش می دادند.


تحقیق:این حدیث صحیح است و در صحیح بخاری ،سنن ابی داود، سنن ترمذی ومسند احمد نیز روایت شده است.

 ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

11 - عن أبی عبد الرحمن ، عن عثمان ، عن النبی صلى الله علیه وسلم قال : « خَیْرُکُمْ مَنْ تَعَلَّمَ الْقُرْآنَ وَعَلَّمَهُ » قال أبو عبد الرحمن : فذاک أقعدنی مقعدی هذا . وکان أبو عبد الرحمن یعلم القرآن.


ترجمه: ابوعبد الرحمن رحمه الله ازعثمان بن عفان رضی الله عنه روایت نموده که (ایشان فرمودند) : پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم می فرمایند: بهترین شما کسی است که (خود) قرآن را یاد می گیرد و (به دیگران نیز) یاد می دهد.


(سپس) ابوعبد الرحمن رحمه الله می فرمودند: همین حدیث است که مرا در این جا نشانده (تا به بچه ها قرآن بیاموزم ، راوی می گوید) ابوعبد الرحمن رحمه الله قرآن را (به بچه ها)آموزش می دادند.

 

تحقیق:این حدیث صحیح است و در صحیح بخاری ،سنن ابی داود، سنن ترمذی ومسند احمد نیز روایت شده است.

 ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

12 - عن عثمان قال : قال رسول الله صلى الله علیه وسلم : « خَیْرُکُمْ مَنْ تَعَلَّمَ الْقُرْآنَ وَعَلَّمَهُ »


ترجمه : ازعثمان بن عفان رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: بهترین شما کسی است که (خود) قرآن را یاد می گیرد و (به دیگران نیز) یاد می دهد.

 

تحقیق:این حدیث صحیح است و در صحیح بخاری ،سنن ابی داود، سنن ترمذی ومسند احمد نیز روایت شده است.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

13 - عن عثمان قال : قال رسول الله صلى الله علیه وسلم : « إِنَّ أَفْضَلَکُمْ مَنْ تَعَلَّمَ الْقُرْآنَ وَعَلَّمَهُ »


ترجمه : ازعثمان بن عفان رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: بهترین شما کسی است که (خود) قرآن را یاد می گیرد و (به دیگران نیز) یاد می دهد.

 

تحقیق: این حدیث صحیح با این الفاظ است ودر صحیح بخاری و سنن ابن ماجه و مسند احمد نیز روایت شده است.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

14 - عن أبی عبد الرحمن ، عن عثمان بن عفان ، عن النبی صلى الله علیه وسلم قال : « خَیْرُکُمْ مَنْ تَعَلَّمَ الْقُرْآنَ وَعَلَّمَهُ » قال أبو عبد الرحمن : فضل کلام الله على سائر الکلام کفضل الرب على خلقه (و قال) أبو عبد الرحمن ، فذاک الذی أجلسنی هذا المجلس ، وفضل القرآن على سائر الکلام ، کفضل الرب على خلقه ، وذلک بأنه منه.


ترجمه: ابوعبد الرحمن رحمه الله ازعثمان بن عفان رضی الله عنه روایت نموده که (ایشان فرمودند) : پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم می فرمایند: بهترین شما کسی است که (خود) قرآن را یاد می گیرد و (به دیگران نیز) یاد می دهد.


(سپس) ابوعبد الرحمن رحمه الله می فرمودند: فضل و برتی کلام الله بر سایر سخن ها همانند فضل و برتری پروردگار بر مخلوقش هست زیرا قرآن از الله است (یعنی قرآن کلام الله است وکلام الله صفت الله است).

(ونیز) ابوعبد الرحمن رحمه الله می فرمودند: همین حدیث است که مرا در این جا نشانده (تا به بچه ها قرآن بیاموزم).

 

تحقیق:این حدیث صحیح است و در صحیح بخاری ،سنن ابی داود، سنن ترمذی ومسند احمد نیز روایت شده است.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــ

15 - عن عثمان بن عفان قال : قال رسول الله صلى الله علیه وسلم : « أَفْضَلَکُمْ مَنْ تَعَلَّمَ الْقُرْآنَ وَعَلَّمَهُ » .


ترجمه : ازعثمان بن عفان رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: بهترین شما کسی است که (خود) قرآن را یاد می گیرد و (به دیگران نیز) یاد می دهد.

 

تحقیق: این حدیث صحیح با این الفاظ است ودر صحیح بخاری و سنن ابن ماجه و مسند احمد نیز روایت شده است.

ـــــــــــــــــــــــــــــــ

16 - عن علی قال : قال رسول الله صلى الله علیه وسلم : « خِیَارُکُمْ مَنْ تَعَلَّمَ الْقُرْآنَ وَعَلَّمَهُ »


ترجمه : ازعلی رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: بهترین شما کسی است که (خود) قرآن را یاد می گیرد و (به دیگران نیز) یاد می دهد.

 

تحقیق: استاد آلبانی رحمه الله در سلسله احادیث صحیحه این حدیث را با این الفاظ (خِیَارُکُمْ مَنْ تَعَلَّمَ الْقُرْآنَ وَعَلَّمَهُ) را بنا بر شواهدش حسن دانسته است و گفته که روایت علی رضی الله عنه این در مسند احمد نیز روایت شده است ولی در سندش (عبد الرحمن بن اسحاق) وجود دارد که ضعیف است.

این آثار در فضائل قرآن ضعیف اند

6 - عن عبد الله بن مسعود قال : لا یسأل أحد عن نفسه ، إلا القرآن ، فإن کان یحب القرآن ، فإنه یحب الله ورسوله .


ترجمه : عبد الله بن مسعود رضی الله عنه می فرماید: هیچ کسی از خودش نمی پرسد، مگر قرآن، لذا اگر فردی قرآن را دوست بدار ، قطعا او الله و پیامبرش را هم دوست می دارد.


تحقیق: در سنداین اثر(ابواسحاق) مدلس وجود دارد که بصورت عنعنه این اثر را روایت نموده است.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــ

7 - عن عائشة قالت : ذکر رجل عند النبی صلى الله علیه وسلم بخیر ، فقال : « أولم یتعلم القرآن »


ترجمه : عایشه رضی الله عنها می فرمایند: (از) مردی به نزد پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم به خوبی یاد شد (پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند: آیا او قرآن نیاموخته است.


تحقیق: سند این حدیث ضعیف است زیرا در سند این حدیث روای ضعیفی به نام (ابن لهیعه) وجود دارد.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــ

8 - عن عائشة قالت : ذکر رجل عند النبی صلى الله علیه وسلم بخیر ، فقال : « أولم یتعلم القرآن »


ترجمه : عایشه رضی الله عنها می فرمایند: (از) مردی به نزد پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم به خوبی یاد شد (پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند: آیا او قرآن نیاموخته است.


تحقیق: سند این حدیث ضعیف است زیرا در سند این حدیث روای ضعیفی به نام (ابن لهیعه) وجود دارد.

فضیلت قرآن و(فضیلت) تلاوت آن

باب فی فضل القرآن وقراءته


بحث فضیلت قرآن و(فضیلت) تلاوت آن


1 - عن عقبة بن عامر الجهنی أن النبی صلى الله علیه وسلم قال : « لَوْ کَانَ الْقُرْآنُ فِی إِهَابٍ مَا مَسَّتْهُ النَّارُ»


ترجمه :ازعقبه بن عامر جهنی رضی الله عنه روایت است که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: اگرقرآن در پوست بدون دباغی شده حیوانی باشد (وسپس در آتش انداخته شود) آتش آن را نمی سوزاند.


تحقیق: این حدیث در مسند امام احمد نیز روایت شده است وگرچه در سند این حدیث (ابن لهیعه) ضعیف وجود دارد ولی استاد آلبانی رحمه الله در (صحیح الجامع الصغیر) این حدیث را حسن دانسته است، ولی با این وجود باید درباره صحت این حدیث تحقیق بیشتری انجام شود.

 ـــــــــــــــــــــــــــــ

2 - عن عقبة بن عامر قال : سمعت رسول الله صلى الله علیه وسلم یقول : « لو کان القرآن فی إهاب ، ثم ألقی فی النار ما احترق »


ترجمه :ازعقبه بن عامر جهنی رضی الله عنه می فرماید: من از رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم شنیدم که می فرمایند: اگرقرآن در پوست بدون دباغی شده حیوانی باشد و سپس درآتش انداخته شود نمی سوزد.


تحقیق: این حدیث با اندک تغییری در مسند امام احمد نیز روایت شده است وگرچه در سند این حدیث (ابن لهیعه) ضعیف وجود دارد ولی استاد آلبانی رحمه الله در (صحیح الجامع الصغیر) این حدیث را حسن دانسته است ،ولی با این وجود باید درباره صحت این حدیث تحقیق بیشتری انجام شود.

 ــــــــــــــــــــــــــــــــ

3 - عن عائشة قالت : قال رسول الله صلى الله علیه وسلم : « الماهر بالقرآن مع السفرة الکرام البررة ، والذی یتتعتع فیه له أجران »


ترجمه :ازعایشه رضی الله عنها روایت است که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: ماهر در قرآن همراه سفیران (و فرشته گان) شریف و نیک (الهی) اند (از نظراجروثواب) وآن کسی که در (تلاوت) بر اثر گرفتگى زبان کلمات قرآنی را تکرار می کند و با سختی می خواند) برایش دو اجر و ثواب است.


تحقیق:  این حدیث صحیح است و در صحیح بخاری ، صحیح مسلم ،سنن ابی داود ، سنن ترمذی، سنن ابن ماجه و مسند احمد نیز روایت شده است.

 ـــــــــــــــــ

4 - عن عائشة ، عن النبی صلى الله علیه وسلم قال : « إن الذی یتعاهد القرآن ، ویشتد علیه له أجران ، والذی یقرأه وهو خفیف علیه مثل السفرة الکرام البررة »


ترجمه : ازعایشه رضی الله عنها روایت است که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: همانا آن کسی که همیشه با قرآن سر و کار دارو آن را تلاوت می کند و در حالی که (بنا بر اثر گرفتگى زبان، تلاوت) براو سخت است برایش دو اجر و ثواب است و(اما)  آنی که قرآن را تلاوت می کند و در حالی که (تلاوت قرآن) برایش سبک و روان است او (از نظر اجر و ثواب) همانند سفیران (و فرشتگان) شریف و نیک (الهی) اند .


تحقیق:  این حدیث صحیح است و در صحیح بخاری ، صحیح مسلم ،سنن ابی داود ، سنن ترمذی، سنن ابن ماجه و مسند احمد نیز روایت شده است.

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــ

5 - عن عائشة قالت : قال رسول الله صلى الله علیه وسلم : « الذی یقرأ القرآن وهو ماهر به مع السفرة الکرام البررة ، والذی یقرؤه ، وهو یشتد علیه له أجران »


ترجمه :ازعایشه رضی الله عنها می فرمایند: رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: کسی که قرآن را می خواند و در حالی که او ماهر در(تلاوت) قرآن  است او (از نظر اجر و ثواب) به همراه سفیران (و فرشته گان) شریف و نیک (الهی) است وآن کسی که قرآن را تلاوت می کند و در حالی که (بنا بر گرفتگی زبان) براو(این تلاوت) سخت می گذرد برایش دو اجر و ثواب است.


تحقیق:  این حدیث صحیح است و در صحیح بخاری ، صحیح مسلم ،سنن ابی داود ، سنن ترمذی، سنن ابن ماجه و مسند احمد نیز روایت شده است.

چند جواب مختصر بر گرفته از احادیث

پرسش شما و پاسخ ما (75)

خواهر گرامی چنین پرسیدند: یک جیز را نفهمیدم ، اگر اول شب نماز عشاء را خواندم و وتر را هم خواندم و خواب بیدم و بعدا از خواب بیدار شدم و نماز تهجد خواندم آیا درست است؟ ، یا اینکه نماز عشاء را بخوانم و وتر را با نماز تهجد بخوانم ، و اگر از خواب بیدار نشدم نماز وتر قضا می شود ؟

جـــــــــــــــواب : خواهر گرامی هر کس نماز عشاء را خواند و وتر نیز خواند و خوابید هر گاه شب از خواب بیدار شد و خواست تهجد بخواند او تهجد بخواند ولی دیگر وتر نخواند ولی اگر نماز عشاء خواند و وتر نخواند و خوابید هر گاه شب از خواب بیدار شد اول تهجد بخواند و بعد وتر بخواند که این روش بهتر است و اما نماز وتر پایان وقتش شروع وقت صبح است ولی اگر کسی بخواب رفت و یا فراموش کرد بعدا می تواند قضاء بیاورد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پرسش شما و پاسخ ما (76)

برادر گرامی چنین پرسید: سلام برادر محترم خوردن شراب حرام است یا گناه کبیره است؟

جـــــــــــواب: علیکم السلام برادر عزیز و گرامی آنچه از آیات قرآنی و احادیث صحیح نبوی بر می آید این است که شراب نوشی حرام و گناه کبیره می باشد در قرآن شراب نوشی را پلیدی و کار شیطان معرفی نموده است و پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند : مسلمان (واقعی که ایمان کامل دارد) شراب نمی نوشد.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پرسش شما و پاسخ ما (77)

برادر گرامی چنین پرسیدند : با عرض سلام یک سوال داشتم و آن اینکه از نظر شما اگر یک حنفی در نماز پشت سر امام فاتحه نخواند نمازش درست است یا فاسد است ؟ چرا ؟

جــــــــــــواب : برادر عزیز و گرامی علیکم السلام برادر عزیز اگر یک حنفی پشت سر امام سوره فاتحه نمی خواند و با دلیل برایش این مطلب برایش ثابت شده باشد و او به همان دلائل قانع شده باشد نمازش صحیح است و هیچ ایرادی شرعی ندارد ، ولی اگر دلائل برایش ثایت شده که نماز بدون فاتحه صحیح نیست زیرا پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم فرموده نماز بدون فاتحه صحیح نیست و بازهم بنا بر تعصب مذهبی پشت سر امام سوره فاتحه نمی خواند نماز این فرد بنا بر دیدگاه خودش هم صحیح نیست.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پرسش شما و پاسه ما (78)

برادر گرامی چنین پرسیدند:سلام علیکم . سؤال بنده این است که آیا نماز صلاة التسبیح در سنّت وارد شده یا بدعت است ؟ جزاک الله خیرا

جـــــــــــواب : علیکم السلام برادر عزیز و گرامی در باره سنّت و یا بدعت بودن این نماز در میان علماء اختلاف نظراتی وجود دارد ولی آنچه صحیح و درست است این است که این نماز سنت است و بدعت نیست و دارای اجر و وثواب زیادی است در این باره به این روایتی که در سنن ابی داود و سنن ابن ماجه آمده و آلبانی رحمه الله آن را صحیح دانسته توجه فرمایید:
عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ لِلْعَبَّاسِ بْنِ عَبْدِ الْمُطَّلِبِ یَا عَبَّاسُ یَا عَمَّاهُ أَلَا أُعْطِیکَ أَلَا أَمْنَحُکَ أَلَا أَحْبُوکَ أَلَا أَفْعَلُ بِکَ عَشْرَ خِصَالٍ إِذَا أَنْتَ فَعَلْتَ ذَلِکَ غَفَرَ اللَّهُ لَکَ ذَنْبَکَ أَوَّلَهُ وَآخِرَهُ قَدِیمَهُ وَحَدِیثَهُ خَطَأَهُ وَعَمْدَهُ صَغِیرَهُ وَکَبِیرَهُ سِرَّهُ وَعَلَانِیَتَهُ عَشْرَ خِصَالٍ أَنْ تُصَلِّیَ أَرْبَعَ رَکَعَاتٍ تَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ فَاتِحَةَ الْکِتَابِ وَسُورَةً فَإِذَا فَرَغْتَ مِنْ الْقِرَاءَةِ فِی أَوَّلِ رَکْعَةٍ وَأَنْتَ قَائِمٌ قُلْتَ سُبْحَانَ اللَّهِ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ وَلَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَاللَّهُ أَکْبَرُ خَمْسَ عَشْرَةَ مَرَّةً ثُمَّ تَرْکَعُ فَتَقُولُهَا وَأَنْتَ رَاکِعٌ عَشْرًا ثُمَّ تَرْفَعُ رَأْسَکَ مِنْ الرُّکُوعِ فَتَقُولُهَا عَشْرًا ثُمَّ تَهْوِی سَاجِدًا فَتَقُولُهَا وَأَنْتَ سَاجِدٌ عَشْرًا ثُمَّ تَرْفَعُ رَأْسَکَ مِنْ السُّجُودِ فَتَقُولُهَا عَشْرًا ثُمَّ تَسْجُدُ فَتَقُولُهَا عَشْرًا ثُمَّ تَرْفَعُ رَأْسَکَ فَتَقُولُهَا عَشْرًا فَذَلِکَ خَمْسٌ وَسَبْعُونَ فِی کُلِّ رَکْعَةٍ تَفْعَلُ ذَلِکَ فِی أَرْبَعِ رَکَعَاتٍ إِنْ اسْتَطَعْتَ أَنْ تُصَلِّیَهَا فِی کُلِّ یَوْمٍ مَرَّةً فَافْعَلْ فَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَفِی کُلِّ جُمُعَةٍ مَرَّةً فَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَفِی کُلِّ شَهْرٍ مَرَّةً فَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَفِی کُلِّ سَنَةٍ مَرَّةً فَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَفِی عُمُرِکَ مَرَّةً.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پرسش شما و پاسخ ما (79)

سلام.اگر ممکن است روش نماز میت (جنازه) را شرح دهید که چگونه می خوانند ؟ممنون می شوم .پرسیدن عیب نیست ندانستن عیب است.تشکر

جـــــــــــــواب : علیکم السلام : نماز جنازه با جماعت خوانده می شود و اذان و اقامه ای ندارد ودر مشهور تین روشش چهار تکبیر دارد که بعد از تکبیر اول سوره فاتحه خوانده می شود و بعد از تکبیر دوم درودهای ابراهیمی خوانده می شود و بعد از تکبیر سوم بزبان عربی برای میت دعا می شود و بعد از تکبیر چهارم سلام داده می شود.
این مشهورتین روش نماز جنازه است ولی نا گفته نماند که علاوه از این روش روشهای متعدد دیگری هم در نماز جنازه ثابت است که در آنها تکبیرات بیشتری گفته می شود همانند روش پنج تکبیری، روش شش تکبیری، روش هفت تکبیری، و روش نه تکبیری . لازم بذکر است که در این روشها همانند روش اول بعد از تکبیر اول سوره فاتحه و بعد از تکبیر دوم درور ابراهیمی و بعد از دیگر تکبیرها دعای برای میت و بعد از تکبیر آخر سلام دادن است.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پرسش شما و پاسخ ما (80)

خواهر گرامی چنین پرسیدند: سلام علیکم ، اگر پدری که زن دوم گرفته و به اولاد زن اول توجه ندهد آیا اولاد زن اول حق دارند که با پدر درگیر شوند؟

جــــــــــــواب : علیکم السلام فرزند باید همیشه با پدر و مادر خویش خوب برخورد نماید گرچه آنها به فرزند بر خورد بد داشته باشند چون قرآن می فرماید: حتی به آنها اف نگو ، ولی اگر پدر و مادر به فرزند دستوری بدهند که خلاف شریعت باشد آنجاست که فرزند نباید به حرف پدر و مادر گوشت دهد ولی در هر صورت توهین و آزار و اذیت به پدر و مادر مجاز نیست گرچه مشرک هم باشند.
نکته دیگری که در اینجا نسبت به این سؤال باید گفته شود این است که مردانی که دو یا سه و یا چهار زن دارند باید نسبت به تمام زنان و تمام فرزندان عدل و انصاف را رعایت کنند ورنه بگفته رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم در قیامت یک پهلوی آنا فلج خواهد شد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پرسش شما و پاسخ ما (81)

برادر گرامی چنین پرسیدند:سلام علیکم . آیا قطع ارتباط با اقوامی که از آنها بیم فتنه و تهمت داری بهتره یا قطع صله رحم محسوب می شود ؟

جـــــــــــــــواب: علیکم السلام ، خدمت شما برادر عزیز عرض شود قطع صله ارحام حرام و بر قراری روابط خویشاوندی واجب است ولی اگر فرد می ترسد که با برقرای روابط خویشاندی متهم به چیز خلاف شرعی شود و یا اینکه دچار فتنه شود در این صورت باید دید که اگرفرد توان دعوت و اصلاح دارد و می تواند و بنوعی خودش را از تهمت ها دور کند در این صورت هر گز قطع رابطه نکند و دعوتشان بدهد تا اگر الله متعال بخواهد اصلاح شوند ولی اگر این توان را ندارد و احتمال قریب به یقین دارد که متهم شده و یا اینکه دچار فتنه می شود در این صورت حفظ دین واجب است و باید خودش را از این نوع اقوام و خویشان دور بدارد ولی با آنها قهر و دشمنی نکند.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پرسش شما و پاسخ ما (82)

برادر گرامی چنین نوشته اند: السلام علیکم ورحمة الله برادر گرامی آیا نخواندن قنوت درنمازه صبح اشکالی داره ؟ وخواهش می کنم قنوت راکامل برایم بنویسیدجزاکم الله خیرا.

جـــــــــــــواب : علیکم السلام خواندن دعای قنوت در نماز صبح بدعت است واما دعای قنوتی که باید در نماز وتر و بعد از قرائت و قبل از رکوع رکعت آخرخوانده شود همان دعای است که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم به نوه شان حسن بن علی رضی الله عنه آموختند و دستور دادند که در نماز وتر بخوانند بروایت صحیحی که در سنن ابی داود و سنن ترمذی و سنن نسائی آمده توجه فرمایید:

قَالَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِیٍّ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمَا عَلَّمَنِی رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ کَلِمَاتٍ أَقُولُهُنَّ فِی قُنُوتِ الْوِتْرِ:

اللَّهُمَّ اهْدِنِی فِیمَنْ هَدَیْتَ وَعَافِنِی فِیمَنْ عَافَیْتَ وَتَوَلَّنِی فِیمَنْ تَوَلَّیْتَ وَبَارِکْ لِی فِیمَا أَعْطَیْتَ وَقِنِی شَرَّ مَا قَضَیْتَ إِنَّکَ تَقْضِی وَلَا یُقْضَى عَلَیْکَ وَإِنَّهُ لَا یَذِلُّ مَنْ وَالَیْتَ وَلَا یَعِزُّ مَنْ عَادَیْتَ تَبَارَکْتَ رَبَّنَا وَتَعَالَیْتَ.

دیدگاه اسلام در باره نردشیر

12 - عن عبد الله رضی الله عنه ، عن النبی صلى الله علیه وسلم قال : « نهیتکم عن هذه الظروف فانتبذوا  فیها واجتنبوا کل مسکر »


ترجمه : از عبد الله رضی الله عنه روایت است که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: شما را از(نبیذ درست نمودن) در این ظروف (کدوئی، کوزه، و قیر اندود شده و غیره) ممانعت نموده بود (حالا) در آن ظرف ها نبیذ درست کنید و لی از(خورد و نوش واستفاده) هر نشه آور و مست کننده ای پرهیز و دوری کنید.


تحقیق : سند این حدیث ضعیف است زیرا درسند آن (فرقد السبخی) ضعیف موجود است. البته این مفهوم با این الفاظ (نَهَیْتُکُمْ عَنْ النَّبِیذِ إِلَّا فِی سِقَاءٍ فَاشْرَبُوا فِی الْأَسْقِیَةِ کُلِّهَا وَلَا تَشْرَبُوا مُسْکِرًا) یعنی : من شما را از (درست نمودن) نبیذ (در ظروف) بجز مشک ممانعت نموده بودم (از این به بعد نبیذ درست) و در تمام مشک ها (وظرف ها) بنوشید ولی نشه آور و مست کننده ای نه نوشید. در صحیح مسلم ، سنن نسائی و مسند احمد از بریده رضی الله عنه با سند صحیح روایت شده است.

 ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

13 - عن جنادة بن الحارث قال : سألت عطاء بن أبی رباح ، عن ما أسکر وأخدر ؟ فقال : « حرام »


ترجمه : جناده بن حارث (رحمه الله) می فرمایند: من از عطاء بن ابی رباح (رحمه الله) پرسیدم در باره هر آنچه (انسان) را مست ، نشه و خمار گرداند؟ (که آیا حلال است و یا حرام ) ایشان فرمودند: (خورد و نوش و استفاده همه آنها) حرام است.

 

تحقیق : در باره صحت و سقم سند این قول باید تحقیقی صورت گیرد.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

14 - عن ابن عباس رضی الله عنهما قال : قال رسول الله صلى الله علیه وسلم : « إن الله عز وجل حرم علیکم الخمر والمیسر والکوبة  ، وکل مسکر حرام »


ترجمه : از ابن عباس رضی الله عنهما روایت است که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: همانا الله عز و جل شراب، قمار و نردشیر (و یا طبل و دهل) را بر شما حرام قرار داده و هر نشه آور و مست کننده ای (نیز) حرام است.


تحقیق : این حدیث را استاد آلبانی رحمه الله صحیح قرار داده و این حدیث در سنن ابی داود و مسند احمد مفصل تر از اینجا روایت شده است.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

15 - عن أم محمد ، أن عائشة رضی الله عنها « کانت تتخذ من إهاب أضحیتها وسقا للنبیذ »


تر جمه : ام محمد رحمها الله می فرمایند : همانا عایشه رضی الله عنها بودند که که از پوست (حیوان) قربانی خویش (ظرفی) به نام وسق برای نبیذ درست می نمودند.


توضیح : (هر وسقی؛ شصت صاع و هر صاعی؛ دو کیلو و یکصد و هفتاد و شش گرم است)


تحقیق : سند این اثر ضعیف است زیرا در سند آن (علی بن زید بن جدعان) ضعیف وجود دارد.

استفاده از هر نشه آوری حرام است

10 - عن میمونة زوج النبی صلى الله علیه وسلم ، أنه قال : « لا تنتبذوا فی الدباء  ، ولا فی الجرار  ، ولا فی المزفت  ، ولا فی المقیر ، وکل شراب أسکر فهو حرام »


ترجمه : از میمونه رضی الله عنها همسر پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم روایت است که ایشان فرمودند: نه در (ظرف) کدوئی نبیذ درست کنید و نه در گوزه و نه درظرف قیر اندود شده و نه هم درظرف چرب شده با قیر (نبیذ درست نکنید) و هر نوشیدنی که (انسان) را نشه و مست کند پس آن حرام است.


(توضیح : نبیذ یعنی این که خرما، یا کشمش و یا میوه دیگری را در ظرفی ریختن و سپس بر آن آب ریختن و چندین ساعت به همان حالت رها نمودن تا شیرنی آن میوه بیرون شده و با آب مخلوط شود به آن آب و شیرنی که از آن میوه بیرون شده است نبیذ گویند)


تحقیق : سند این حدیث ضعیف است زیرا در آن (عبد الله بن محمد بن عقیل) وجود دارد که یک راوی ضعیف محسوب می شود ولی ناگفته نماند که تمام مطالب مذکور در این حدیث از دیگر صحابه رضی الله عنهم در کتب حدیثی با سند صحیح روایت شده است .

نکته دیگری که قابل ذکر است این است که قسمت (لا تنتبذوا فی الدباء  ، ولا فی الجرار ، ولا فی المزفت  ، ولا فی المقیر) منسوخ است.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

11 - عن أبی موسى الأشعری رضی الله عنه ، أن رسول الله صلى الله علیه وسلم قال : « کُلُّ مُسْکِرٍ حَرَامٌ »


ترجمه : از ابوموسی اشعری رضی الله عنه روایت است که  رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: هر نشه آور و مست کننده ای حرام است.


تحقیق: این حدیث صحیح است و در صحیح بخاری ، صحیح مسلم، سنن ابی داود، سنن نسائی، سنن ابن ماجه و مسند احمد نیز روایت شده است.

اولین ها در احادیث نبوی (6)

باب أول من ذهب عنه النعاس یوم بدر


بحث: اوین کسی که روز جنگ بدر چرت زدن از او دور شد


72 - عن الزبیر ، قال : « لما التقینا یوم بدر ، کان أول من استقیل من النعسة رسول الله صلى الله علیه وسلم »


ترجمه: زبیر بن العوام رضی الله عنه می فرمایند : آنگاه که در روز (جنگ) بدر با دشمن ملاقات نمودیم (و در گیر شدیم و چرت بر ما طاری شد) اولین فردی که از چرت زدن به حالت اولیه بر گشتند رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم بودند

 

تحقیق: سند این روایت ضعیف است زیرا در سند آن (الولید بن مسلم) وجود دارد که مدلس است و این روایت را بصورت عنعنه روایت نموده و (ابن لهیعة) وجود دارد که ضعیف است.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

باب أول من طعن یوم بئر معونة


بحث: اولین کسی که در واقعه روز بئرمعونه ضربه خورد


73 - عن أنس ، قال : « بعث رسول الله صلى الله علیه وسلم بسریة إلى بئر معونة فاستعدى علیهم عامر بن الطفیل أناسا من بنی سلیم فکان أول من طعن : حرام بن ملحان ، فتلقى دمها بیده وجعل ینضحها على وجهه ویقول : فزت ورب الکعبة »


ترجمه : انس بن مالک (رضی الله عنه) می فرماید: رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم گروهی را به سمت بئر معونه فرستاد (در وسط راه) عامر بن طفیل بر علیه ( وبرای جنگ بااین گروه از مسلمانان) از افرادی از (قبیله) بنی سلیم در خواست کمک و یاری نمود (و آنها نیز همکاری نمودند و جنگ در گرفت) و اولین کسی که ضربه خورد حرام بن ملحان (رضی الله عنه) بود او خونش را بادستش گرفته و بر چهره اش پاشید و در حالی که می گفت : سوگند به پرودگار کعبه که کامیاب شدم.


تحقیق :  این حدیث صحیح است و در صحیح بخاری ، صحیح مسلم و مسند احمد مفصل ترو دقیق تر از اینجا روایت شده است.

 ـــــــــــــــــــــــــــــــ

باب أین کانت أول شکوى رسول الله الأخیرة


بحث: ابتداء آخرین بیماری رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم در کجا بود


74 - عن أسماء بنت عمیس ، رضی الله عنها قالت : « أول ما اشتکى رسول الله فی بیت أم سلمة ثم حول إلى بیت عائشة »


ترجمه : ترجمه : اسماء بنت عمیس رضی الله عنه می فرمایند: ابتداء بیماری رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم در خانه ام سلمه شروع شد سپس (ایشان) به خانه عایشه (رضی الله عنها) منتقل شدند.


تحقیق : این حدیث صحیح است و در مسند احمد مفصل تر از اینجا روایت شده ولی همین مطلب در صحیح مسلم و مسند احمد از عایشه رضی الله عنها مفصل تر از اینجا روایت شده است ناگفته نماند که در این روایت (ابتدای بیماری رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم درخانه ام سلمه رضی الله عنه) وهم و اشتباه یکی از راویان است درست تر همانگونه که در صحیح مسلم و مسند احمد آمده ابتدای بیماری پیامبر در خانه (میمونه رضی الله عنها) بوده است.

 ــــــــــــــــــــــــــ

باب أی مسجد وضع فی الأرض أول


بحث: اولین مسجدی که در زمین ساخته شده است


75 - عن أبی ذر ، رضی الله عنه قال : « قلت یا رسول الله أی مسجد وضع فی الأرض أول ؟ قال : المسجد الحرام . قال : قلت : ثم أی ؟ قال : ثم المسجد الأقصى . قلت : کم بینهما ؟ قال : أربعون سنة »


ترجمه : ابوذر (غفاری) رضی الله عنه می فرمایند: من گفتم ای رسول الله (صلی الله علیه و اله وسلم) برزمین کدام مسجد اول ساخته شده است؟ ایشان فرمودند (مسجد الحرام) من (دوباره) گفتم: سپس کدام (مسجد) ؟ ایشان فرمودند: مسجد الاقصی (ابوذر) می گوید: من گفتم: فاصله زمانی در میان (ساخت) این دو (مسجد) چقدر بوده است؟ ایشان فرمودند: چهل سال.

 

تحقیق : این حدیث صحیح است و در صحیح بخاری، صحیح مسلم، سنن نسائی، سنن ابن ماجه و مسند احمد با اندک اضافی نیز روایت شده است.

 ـــــــــــــــــــ

باب أول من یشفع له رسول الله صلى الله علیه وسلم من أمته


بحث: اولین کسی که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم از امتیانش شفاعت می کند.


76 - عن عبد الله بن جعفر أخبره أنه سمع رسول الله صلى الله علیه وسلم یقول : « أول من أشفع له من أمتی أهل المدینة وأهل مکة وأهل الطائف »


ترجمه : از عبد الله بن جعفر رضی الله عنه روایت است که ایشان از رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم شنیده که می فرمایند: اولین کسانی که من از امت خودم شفاعت می کنم اهل مدینه و اهل مکه و اهل طائف می باشند.

 

تحقیق : استاد آلبانی رحمه الله این حدیث را در سلسله احادیث ضعیف و موضوعه ضعیف قرار داده و گفته در سند این حدیث چندین راوی مجهول وجود دارد ( عبد الملک بن أبی زهیر بن عبد الرحمن الثقفی و حمزة بن عبد الله بن أبی تیماء و القاسم بن حمیر ) همه اینها مجهول اند.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

باب أول قسامة فی الإسلام


بحث: اولین قسامه در اسلام

 

77 - عن ابن عباس ، قال : « أول قسامة کانت فی الإسلام ، قسامة بنی هاشم »


ترجمه : ابن عباس می فرماید: اولین قسامه در اسلام ،قسامه بنی هاشم بود.

(قسامه یعنی: اگرمقتولی که قاتلش مشخص نباشد در آن وقت ازاولیاء مقتول پنجاه نفر قسم بخورند که فلانی قاتل این فرد ما بوده است و اگر آنها قسم نخوردند از متهمان و مشکوکان پنجاه نفر را باید قسم داد که آنها قاتل نیستند واز قاتل خبری ندارد)


تحقیق : این حدیث صحیح است و در صحیح بخاری و سنن نسائی بسیار مفصل تر از اینجا روایت شده است ولی ناگفته نماند که فقط در این روایت وهمی صورت گرفته (فی الإسلام) ذکر شده و در حالی که (فِی الْجَاهِلِیَّةِ) است زیرا این روایت در صحیح بخاری و سنن نسائی چنین آمده (إِنَّ أَوَّلَ قَسَامَةٍ کَانَتْ فِی الْجَاهِلِیَّةِ لَفِینَا بَنِی هَاشِمٍ) یعنی : همانا اولین قسامه ای که در دوران جاهلیت اتفاق افتاده در میان (طائفه) ما (طائفه) بنی هاشم بوده است.

 

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ

باب أول رأس أهدی فی الإسلام


بحث : اولین سری که در اسلام هدیه شد.


78 - عن هنیدة بن خالد الخزاعی قال : « أول رأس أهدی فی الإسلام رأس عمرو بن الحمق أهدی إلى معاویة »


ترجمه : هنیده بن خالد خزاعی رحمه الله فرمودند: اولین سری که در اسلام برای کسی بعنوان هدیه برده شد سرعمروبن حمق بود که برای معاویه رضی الله عنه هدیه شد.

 

تحقیق : سند این حدیث ضعیف است زیرا در آن (شریک) کثیر الغط یعنی کسی که دچار اشتباهات زیادی در روایات می شود وجود دارد همانگونه که در آن (ابواسحاق) مدلس وجود دارد که این روایت را نیز بصورت عنعنه روایت نموده است.

 

 ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

باب أول من سن الرکعتین عند القتل


بحث : اولین کسی که دورکعت نماز خواندن را به وقت کشته و اعدام شدن مرسوم مروج ساخت


79 - عن أبی هریرة أن خبیب بن عدی ، رضی الله عنه لما أراد المشرکون قتله قال لهم : « دعونی أصلی رکعتین » فترکوه فصلاهما فکان خبیب أول من سن الرکعتین عند القتل


ترجمه : ابوهریره رضی الله عنه می فرمایند زمانی که مشرکین خواستند خبیب (رضی الله عنه) را بکشند او گفت: رهایم کنید: تا دورکعت نماز بخوانم ، (مشرکین) او را رها نمودند و او دو رکعت نماز خواند ، آری خبیب (رضی الله عنه) اولین فردی بودند که در پیش از کشته شدن و اعدام خواندن دو رکعت نماز را مرسوم ساختند.

 

تحقیق : این روایت صحیح است و در صحیح بخاری و مسند احمد مفصل تر و جامع تر از اینجا روایت شده است.

 ــــــــــــــــــــــــــــ

باب أول من بنى مسجدا یصلی فیه فی الإسلام


بحث: اولین کسی که در اسلام مسجدی ساخت که در آن نماز خوانده می شود.


80 - عن القاسم بن عبد الرحمن ، قال : « أول من بنى مسجدا فصلى فیه عمار بن یاسر »


ترجمه : قاسم پسر عبد الرحمن رحمه الله فرمودند: اولین کسی که مسجدی ساخت و در آن نماز خواند عمار بن یاسر(رضی الله عنهما) بودند.


تحقیق : سند این اثر مقطوع ضعیف است زیرا در سند آن راوی به نام مسعودی وجود دارد و ایشان ازراویان ضعیف محسوب می شوند.

ـــــــــــــــــــــــــ

باب أول ما یرفع من الناس الخشوع


بحث: اولین چیزی که از میان مردم برداشته می شود خشوع است


81 - عن عوف بن مالک الأشجعی ، رضی الله عنه أن رسول الله صلى الله علیه وسلم نظر إلى السماء یوما فقال : « هذا أوان رفع العلم » فقال له رجل من الأنصار یقال له : زیاد بن لبید : یا رسول الله یرفع العلم وقد أثبت ووعته القلوب فقال رسول الله صلى الله علیه وسلم : « إن کنت لأحسبک من أفقه أهل المدینة » ثم ذکر ضلالة الیهود والنصارى على ما فی أیدیهم من کتاب الله . قال جبیر بن نفیر : فلقیت شداد بن أوس الأنصاری فحدثته بحدیث عوف فقال : صدق عوف ألا أنبئک بأول ذلک یرفع الخشوع حتى لا ترى خاشعا


ترجمه : عوف بن مالک رضی الله عنه می فرمایند: همانا رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم روزی به آسمان نگاه نموده فرمودند: این (زمانی است که) وقت بلند شدن (وبرداشته شدن) علم (از میان) فرارسیده است مردی از انصار که نامش زیاد بن لبید به ایشان گفتند ای رسول الله (چگونه) علم برداشته می شود و در حالی که پایدار شده و قلبها آن را حفظ نموده اندرسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: همانا من بودم که گمان می کردم که تو (یکی) از فهمیده ترین افراد اهل مدینه هستی سپس (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) جریان گمراهی یهود و نصاری با وجودیکه کتاب الله (تورات و انجیل) در دستانشان بود بیان نمودند. جبیر بن نفیر می گوید :  بعدا من با شداد بن أوس أنصاری ملاقات نموده و این حدیث عوف را برایش بیان نمودم ، او گفت : عوف راست گفته است و آیا من ترا از اولین چیزی که بر داشته می شود خبر دار ننمایم  (آن اولین چیز) خشوع است که بر داشته می شود تا جائی که یک خشوع گر هم نمی بینی.


تحقیق : سند این حدیث ضعیف است زیرا در آن (ابوصالح مصری) که نام ایشان عبد الله بن صالح بن محمد بن مسلم الجهنى وجود دارد وی منشی لیث بوده و ضعیف است ابن حجر رحمه الله در باره ایشان گفته: (صدوق کثیر الغلط) یعنی صدوق است ولی بسیار (در نقل روایات) دچار اشتباه می کند و ذهبی رحمه الله در باره اش گفته : (فیه لین صاحب حدیث) یعنی ایشان محدث اند ولی در ایشان ضعف وجود دارد.ولی ناگفته نماند که همین روایت با اندک تغییراتی و سند دیگری در مسند احمد نیز روایت شده است که باید صحت و سقم آن سند بررسی شود.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

باب أول من یعطى کتابه بیمینه وأول من یعطى بشماله


بحث: اولین کسی که نامه اعمالش به دست راستش داده می شود و اولین کسی که نامه اعمالش به دست چپش داده می شود.


82 - عن ابن عباس ، عن النبی صلى الله علیه وسلم قال : « أول من یعطى کتابه بیمینه : أبو سلمة بن عبد الأسد وأول من یعطى کتابه بشماله : أخوه سفیان بن عبد الأسد »


ترجمه : ابن عباس رضی الله عنهما فرمودند: که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: اولین کسی که (در روز قیامت) نام اعمالش به دست راستش داده می شود ابوسلمه بن عبدالاسد و اولین کسی که نامه اعمالش به دست چپش داده می شود برادراو سفیان بن عبد الاسد می باشد.


تحقیق : این حدیث سندش ضعیف است زیرا در سند آن ابْنُ أَخِی الزُّهْرِیِّ وجود دارد که ابن معین رحمه الله درباره اش گفته که وی قوی نیست.

ـــــــــــــــــــــــــــــ

باب أول شیء یحشر الناس وأول شیء یأکله أهل الجنة


بحث: اولین چیزی که مردم را حشر و جمع می کند و اولین چیزی که اهل بهشت از آن می خورند


83 - عن أنس ، : أن عبد الله بن سلام رضی الله عنه قبل أن یسلم سأل النبی صلى الله علیه وسلم ، عن أول شیء یحشر الناس قال « نار تخرج من عدن أبین ، تبیت معهم حیث باتوا وتقیل  معهم حیث قالوا . قال : وأول شیء یأکله أهل الجنة : زیادة کبد ثور الجنة الذی کان یأکل من کل ثمارها فیجدون فیه طعم کل ثمرة فی الجنة »


ترجمه : انس بن مالک رضی الله عنه فرمودند: عبد الله بن سلام (رضی الله عنه) پیش از اینکه مسلمان شوند از پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم از اولین چیزی که مردم را حشر و جمع می کنند پرسیدند رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم (در جواب) فرمودند: (واولین چیزی که مردم را حشر می کند) آتشی است که از عدن ابین بیرون می آید (و مردم را به سمت مغرب می برد) و بهمراه آنان شب می گذراند هر کجا که مردم شب بگذرانند و خواب نیمه روزی می کند آنجا که آنان خواب نیمه روزی نمایند. (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند: و چیزی که اهل بهشت از آن می خورند تکه اضافی جگرگاوبهشتی است همان گاوی که از هر نوع میوه بهشت می خورده (و زمانی که بهشتیان از آن می خورند) مزه هر نوع میوه ای که در بهشت وجود دارد را احساس می کنند.

 

تحقیق : این حدیث صحیح است و در صحیح بخاری و مسند احمد بن حنبل مفصل تر از اینجا روایت شده است. نا گفته نماند که در صحیح مسلم از ثوبان رضی الله عنه الفاظ اخیر این حدیث دقیق تر این گونه روایت شده است (قَالَ الْیَهُودِیُّ فَمَا تُحْفَتُهُمْ حِینَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ قَالَ زِیَادَةُ کَبِدِ النُّونِ قَالَ فَمَا غِذَاؤُهُمْ عَلَى إِثْرِهَا قَالَ یُنْحَرُ لَهُمْ ثَوْرُ الْجَنَّةِ الَّذِی کَانَ یَأْکُلُ مِنْ أَطْرَافِهَا) یعنی (آن عالم) یهودی گفت: تحفه و هدیه اولیه بهشتیان زمانی که به بهشت می روند چیست؟ (پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند: اضافی جگر ماهی . (آن عالم یهودی) گفت: غذای بعدی آنان چیست ؟(پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند: برای آنان گاوبهشتی ذبح می شود همان گاوی که در اطراف بهشت می چریده است .

ــــــــــــــــــــــــــــــــ

باب أول من أفشى القرآن من فی النبی صلى الله علیه وسلم بمکة


بحث: اولین کسی که در مکه قرآن را مستقیما از پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم (یاد گرفته) و آن را انتشار و پخش نمود.


84 - عن القاسم بن عبد الرحمن ، قال : « أول من أفشى القرآن من فی رسول الله صلى الله علیه وسلم بمکة عبد الله بن مسعود »


ترجمه : قاسم بن عبدالرحمن فرمودند: اولین کسی که در مکه قرآن را مستقیما از رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم (یاد گرفته) و آن را انتشار و پخش نمود عبد الله بن مسعود (رضی الله عنه) بود.

 

تحقیق: این اثرمقطوع سندش ضعیف است زیرا در سند آن راوی ضعیفی به نام (مسعودی) وجود دارد.

 

 ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

باب أول من أذن


بحث : اولین کسی که اذان داده است.


85 - عن القاسم ، قال : « أول من أذن بلال »


ترجمه : قاسم رحمه الله می فرمایند: بلال (بن رباح رضی الله عنه) اولین کسی که اذان داده است .

 

تحقیق: این اثرمقطوع سندش ضعیف است زیرا در سند آن راوی ضعیفی به نام (مسعودی) وجود دارد.

 

 ــــــــــــــــــــــــــــ

باب أول من عدا به فرسه فی سبیل الله عز وجل


بحث : اولین کسی که اسبش او را بسرعت و دوان دوان در راه الله عزوجل برد.


86 - عن القاسم ، قال : « أول من عدا  به فرسه فی سبیل الله المقداد بن الأسود »


ترجمه : قاسم رحمه الله فرمودند: اولین کسی که او را اسبش در راه الله دوان دوان و با سرعت برد مقداد بن اسود (رضی الله عنه) بودند.

 

تحقیق: این اثرمقطوع سندش ضعیف است زیرا در سند آن راوی ضعیفی به نام (مسعودی) وجود دارد.

ـــــــــــــــــــــــــــــــ

باب أول حی من العرب أدوا الصدقة طائعین


بحث: اولین طائفه ای که از عربها صدقات را با رضایت پرداخت نمودند.


87 - عن القاسم ، قال : « أول من أدوا الصدقة طائعین من قبل أنفسهم : بنو عذرة بن سعد »


ترجمه : قاسم رحمه الله فرمودند: اولین طائفه ای (که از عربها ) صدقات را با رضایت و از طرف خویش پرداخت نمودند (طائفه) بنو عذره بن سعد بودند.

 

تحقیق: این اثرمقطوع سندش ضعیف است زیرا در سند آن راوی ضعیفی به نام (مسعودی) وجود دارد.

 ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

باب أول حی آلفوا مع رسول الله صلى الله علیه وسلم


بحث: اولین طائفه ای که با رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم متحد شدند.


88 - عن القاسم ، قال : « أول حی آلفوا مع رسول الله صلى الله علیه وسلم جهینة »


ترجمه : قاسم رحمه الله فرمودند: اولین طائفه ای که با رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم متحد شدند (طائفه) جهینه بودند.

 

تحقیق: این اثرمقطوع سندش ضعیف است زیرا در سند آن راوی ضعیفی به نام (مسعودی) وجود دارد.

احادیثی چند در باره نوشیدنی های حرام

1 - عَنْ عَائِشَةَ أن النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ کُلُّ شَرَابٍ أَسْکَرَ فَهُوَ حَرَامٌ.


ترجمه : ازعایشه رضی الله عنها روایت است  که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: هر نوشیدنی که نشه آورد و مست کند پس آن حرام است.

 

تحقیق: این حدیث صحیح است و صحیح بخاری و صحیح مسلم نیز روایت شده است.

 ــــــــــــــــــــــــــــــــ

2 - عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ سُئِلَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ عَنْ الْبِتْعِ؟ فَقَالَ کُلُّ شَرَابٍ أَسْکَرَ فَهُوَ حَرَامٌ .

 

ترجمه : عایشه رضی الله عنها می فرمایند  که از رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم در باره شراب که از عسل درست می شود پرسیده شد (که آیا حلال است یا حرام، رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند: هر نوشیدنی که نشه آورد و مست کند پس آن حرام است.

 

تحقیق: این حدیث صحیح است و صحیح بخاری و صحیح مسلم نیز روایت شده است.

 ــــــــــــــــــــــــــــــــــ

3 - عن بریدة رضی الله عنه قال : قال رسول الله صلى الله علیه وسلم : « نهیتکم عن النبیذ فی الأسقیة ، فاشربوا فی الأسقیة کلها ، ولا تشربوا مسکرا »


ترجمه : از بریده رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: من شما را از نبیذ درست نمودن در مشک ها (و برخ دیگر ظروف) ممانعت نموده بودم (از این به بعد) در تمام مشک ها (وظرف ها نبیذ درست کرده و بنوشید) ولی (چیز) نشه آور و مست کننده نه نوشید.


تحقیق : این حدیث صحیح است و در صحیح مسلم ، سنن نسائی و مسند احمد نیز روایت شده ولی الفاظ متن حدیث در این کتابها این گونه است: (نَهَیْتُکُمْ عَنْ النَّبِیذِ إِلَّا فِی سِقَاءٍ فَاشْرَبُوا فِی الْأَسْقِیَةِ کُلِّهَا وَلَا تَشْرَبُوا مُسْکِرًا) یعنی : من شما را از (درست نمودن) نبیذ (در ظروف) بجز مشک ممانعت نموده بودم (از این به بعد نبیذ درست) و در تمام مشک ها (وظرف ها) بنوشید ولی نشه آور و مست کننده ای نه نوشید.

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ

4 - عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ تقول :نَهَى رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ عَنْ کُلِّ مُسْکِرٍ وَمُفَتِّرٍ.

 

ترجمه : از ام سلمه رضی الله عنها روایت است که  رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم از هر نشه آور و مست کننده و ستت کننده ای ممانعت نموده اند.

 

تحقیق: استاد آلبانی رحمه الله این حدیث را در سلسله احادیث ضعیفه و موضوعه ضعیف قرارداده و گفته که سند این حدیث ضعیف است زیرا در سند آن شهر بن حوشب وجود دارد و ایشان سوء حافظه دارند نا گفته نماند که این حدیث در سنن ابی داود و مسند احمد نیز روایت شده است.

ــــــــــــــــــــــــ

5 - عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو رضی الله عنه أَنَّ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ مَا أَسْکَرَ کَثِیرُهُ فَقَلِیلُهُ حَرَامٌ.


ترجمه : ازعبد الله بن عمرو رضی الله عنهما که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: هر آنچه (خوردن و نوش) زیادش (فرد) را نشه و مست کند (خورد و نوش) کم آن نیز حرام است.


این حدیث را آلبانی رحمه الله حسن صحیح دانسته است و در سنن نسائی و سنن ابن ماجه و مسند احمد نیز روایت شده است.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــ

6 - عن عائشة رضی الله عنها ، قالت : قال رسول الله صلى الله علیه وسلم : « ما أسکر الفرق فالأوقیة منه حرام »


ترجمه : از عایشه رضی الله عنها روایت است که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: هر آنچه (خورد و نوش) یک فرق ازآن (فرد) را نشه و مست کند پس به اندازه یک اوقیه نیز ازآن (خوردن و یا نوشیدن) حرام است.

توضیح (هر فرقی سه صاع یعنی شش و نیم کیلو وبیست و هشت گرم می باشد و هر اوقیه ای حدودا دویست و دوازده و نیم گرم می باشد).


تحقیق : سند این حدیث ضعیف است زیرا در آن (لیث بن ابی سلیم) ضعیف وجود دارد ولی این حدیث درسنن ترمذی و مسند احمد نیز روایت شده و استاد آلبانی رحمه الله نیز آن را صحیح دانسته است ناگفته نماند که الفاظ ترمذی و مسند احمد این گونه است(مَا أَسْکَرَ الْفَرَقُ مِنْهُ فَمِلْءُ الْکَفِّ مِنْهُ حَرَامٌ) یعنی : هر آنچه (خورد و نوش) یک فرق یعنی سه صاع (یعنی شش و نیم کلیو وبیست و هشت گرم) آن (فرد) را نشه و مست کند پس به اندازه پری یک مشت نیز ازآن (خوردن و یا نوشیدن) حرام است.

ــــــــــــــــــــــــ

7 - عَنْ ابْنِ عُمَرَ رضی الله عنهما قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ کُلُّ مُسْکِرٍ خَمْرٌ وَکُلُّ مُسْکِرٍ حَرَامٌ.


ترجمه : از ابن عمر رضی الله عنهما روایت است که  رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: هر نشه آور و مست کننده ای شراب است وهر نشه آور و مست کننده ای حرام است.

 

تحقیق: این حدیث صحیح است و در صحیح مسلم،سنن ابی داود ، سنن ترمذی، سنن نسائی ، سنن ابن ماجه و مسند احمد نیز روایت شده است.

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــ

8 - عَنْ أَبِی مُوسَى الْأَشْعَرِیِّ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: بَعَثَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ أبا موسى وَمُعَاذَ بْنَ جَبَلٍ إلى الیمن فقَالَ أَبُو مُوسَى رضی الله عنه : یَا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّا بِأَرْضٍ یُصْنَعُ فِیهَا شَرَابٌ مِنْ الْعَسَلِ یُقَالُ لَهُ الْبِتْعُ وَشَرَابٌ مِنْ الشَّعِیرِ یُقَالُ لَهُ الْمِزْرُ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ کُلُّ مُسْکِرٍ حَرَامٌ.


ترجمه : ابوموسی اشعری رضی الله عنه می فرمایند: رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم (من) ابوموسی و معاذ بن جبل را بسوی یمن فرستادند . ابوموسی رضی الله عنه فرمودند: ای رسول الله همانا ما در سر زمینی هستیم که در آنجا نوشیدنی از عسل درست می شود که بدان (بتع) گفته می شود و نوشیدنی (دیگری درست می شود) که بدان (مزر) گفته می شود (آیا این دو نوع نوشیدنی حلال اند و یا حرام؟) رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: هر نشه آور و مست کننده ای حرام است.


تحقیق : این حدیث صحیح است و در صحیح بخاری ، صحیح مسلم، سنن ابی داود، سنن نسائی و مسند احمد نیز روایت شده است.

ــــــــــــــــــــــــــــــ

9 - عن عامر بن سعد رضی الله عنه ، یرفعه إلى النبی صلى الله علیه وسلم قال : « أَنْهَاکُمْ عَنْ قَلِیلِ مَا أَسْکَرَ کَثِیرُهُ »


ترجمه : ازعامر بن سعد رضی الله عنه روایت است که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: من شما را از (خورد و نوش) کم آن چیزی (که خورد و نوش) زیادش نشه آورد و مست کند ممانعت می کنم.

 

تحقیق: این حدیث در سنن نسائی نیز روایت شده و استاد آلبانی رحمه الله آن را صحیح قرار داده است نا گفته نماند که سند حدیث دراینجا مرسل است ولی در سنن نسائی آمده که (عامر از پدرش سعد و ایشان از پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم ) روایت نموده اند.

اولین ها در احادیث نبوی (5)

باب أول خبر جاء المدینة بمبعث رسول الله صلى الله علیه وسلم


بحث : اولین خبری که از بعثت رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم به مدینه رسید


56 - عن جابر بن عبد الله ، رضی الله عنهما قال : « أول خبر جاء إلى المدینة بمبعث رسول الله صلى الله علیه وسلم حین بعث أن امرأة من أهل المدینة کان لها تابع من الجن جاء فی صورة طیر حتى وقع على جذع لهم فقالت له : ألا تنزل إلینا فتحدثنا بحدیثک وتخبرنا بخبرک فقال : لا ، إنه قد بعث نبی بمکة حرم الزنا ومنع منا الفرار »


ترجمه : جابر بن عبد الله رضی الله عنهما می فرمایند: اولین خبری که از بعثت رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم به مدینه رسید زمانی بود که زنی از اهل مدینه با جنیات در ارتباط بود (همان جنیاو) به شکل پرنده ای آمد و درخت خرمای از آنان نشست و برایش گفت: آیا فرود نمی آئی که از سخنانت برای ما سخن گفته و از خبرهایت برای ما خبر دهی او گفت : نه زیرا در مکه پیامبری مبعوث و فرستاده شده که زنا را حرام نموده و فرار را از ما گرفته است .

 

تحقیق: سند این حدیث ضعیف است زیرا در سند آن (عبد الله بن محمد بن عقیل) وجود دارد که از راویان ضعیف محسوب می شود.

 

ـــــــــــــــــــــــــــــــــ

 

باب أول أهل رسول الله کان أسرع به لحوقا


بحث: اولین کسی که از خاندان رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم از همه زود تر به ایشان ملحق می شوند


57 - عن عائشة قالت : « أقبلت فاطمة رضی الله عنها تمشی کأن مشیتها مشیة رسول الله صلى الله علیه وسلم فقال : مرحبا بابنتی فأجلسها عن یمینه فأسر إلیها حدیثا فبکت فقلت لها استحضک رسول الله صلى الله علیه وسلم بحدیثه ثم تبکین ثم أسر إلیها حدیثا فضحکت . فقلت : ما رأیت کالیوم فرحا أقرب من حزن فسألتها عما قال . فقالت : ما کنت لأفشی سر رسول الله صلى الله علیه وسلم حتى إذا قبض رسول الله صلى الله علیه وسلم سألتها فقالت : إنه أسر إلی فقال : إن جبریل علیه السلام کان یعارضنی بالقرآن کل سنة مرة وإنه عارضنی العام مرتین ولا أراه إلا قد حضر أجلی وإنک أول أهل بیتی لحاقا بی ونعم السلف أنا لک فبکیت لذلک ثم قال : ألا ترضین أن تکونی سیدة نساء هذه الأمة أو نساء المؤمنین فضحکت لذلک »


ترجمه : عایشه رضی الله عنها می فرمایند: فاطمه رضی الله عنها(بنزد رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) آمدند (ایشان) راه رفتن شان همانند و شبیه راه رفتن رسول الله صلى الله علیه وآله وسلم بود(وقتی که ایشان آمدند پیامبر صلى الله علیه وآله وسلم) فرمودند: دخترم خوش آمدید سپس (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) ایشان در سمت راست خود نشاندند و با آهسته به ایشان سخنی راگفتند (فاطمه رضی الله عنها) گریه نمودند (عایشه رضی الله عنها می فرماید) من به (فاطمه رضی الله عنها) گفتم : رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم(از میان ما) ترا خاص نموده و به تو سخن (خصوصی) راگفته سپس تو گریه می کنی سپس (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم برای بار دوم) آهسته به ایشان سخنی را بیان نمودند بعد از آن (فاطمه رضی الله عنها) خندیدند (عایشه رضی الله عنها فرمودند) من (با خودم) گفتم : من (تا به حال) همانند امروز شادی نزدیک به غمی را ندیدم سپس من از(فاطمه رضی الله عنها) در باره آنچه (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) به ایشان گفته بودند پرسیدم (فاطمه رضی الله عنها) گفتند: من نیستم که راز رسول الله صلى الله علیه وآله وسلم را بر ملا و افشا کنم (همین حالت بود) تا اینکه رسول الله صلى الله علیه وآله وسلم وفات نمودند سپس از ایشان پرسیدم (که علت گریه و خنده آن روز) چه بود (فاطمه رضی الله عنها) گفتند: همانا (بار اولی رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) که آهسته به من سخنی راگفتند چنین فرمودند: همانا جبرئیل علیه السلام هر سال قرآن را یک بار با من تکرار می نمود ولی امسال دو بار تکرار نموده است گمان نمی کنم مگراینکه مرگ من فرارسیده است و همانا تو اولین کسی از خاندان من هستی که به من ملحق می شوی و (من برایت) بهترین گذشته ائی هستم، (فاطمه رضی الله عنها می گوید) لذا من برای این بود که گریه نمودم (ولی برای بار دوم رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم به من گفتند) آیا راضی نیستی که سردارخانمهای این امت و یا سردار زنان مسلمانان باشی و من برای این جریان بود که خندیدم .

 

تحقیق: این حدیث صحیح است و در صحیح مسلم، سنن ابن ماجه و مسند احمد نیز روایت شده است.

ــــــــــــــــــــــــــــ

باب أول الناس هلاکا


بحث: اولین افرادی که هلاک خواهند شد


58 - عن عائشة ، قالت : قال رسول الله صلى الله علیه وسلم : « أول الناس هلاکا قومک » قالت : قلت : یا رسول الله کیف ؟ قال : « یستحلیهم الموت ویتنافس فیهم » قلت : فما بقاء الناس بعدهم قال : « بقاء الحمار إذا کسر صلبه »


ترجمه: از عایشه رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: اولین (گروه و قبیله ای) که از مردم هلاک شوند قوم تواند، عایشه می فرماید) من گفتم: ای رسول الله چگونه؟ مرگ آنها حل و ذوب می نماید و در آنان رقابت می کند (عایشه می گوید) من گفتم مردم چقدر بعد از آنان (زنده)می مانند (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند: همانند (زنده) باقی ماند خر زمانی که کمرش بشکند.

 

تحقیق : استاد آلبانی رحمه الله این حدیث را در سلسله احادیث صحیحه ذکر نموده وصحیح قرار داده و گفته است که سند (این) روایت ازعایشه (رضی الله عنها) حسن است .

ناگفته نماند که قسمت های اخیر این روایت یعنی (قالت : قلت : یا رسول الله کیف ؟ قال : « یستحلیهم الموت ویتنافس فیهم » قلت : فما بقاء الناس بعدهم قال : « بقاء الحمار إذا کسر صلبه ») از سندی روایت شده در اینجا که در آن (مجالد بن سعید) وجود دارد و ایشان یک راوی ضعیف اند.

 

 ـــــــــــــــــــــــ

باب أول حبس کان فی الإسلام


بحث: اولین وقفی که در اسلام بوده است


59 - عن ابن عمر ، أن عمر ، استشار النبی صلى الله علیه وسلم فی صدقة أرضه فقال رسول الله صلى الله علیه وسلم : « احبس أصلها وتصدق بثمرتها » . قال ابن عمر : فإنها لأول صدقة تصدق بها فی الإسلام یعنی أول حبس


ترجمه : ابن عمر رضی الله عنه می فرماید :عمر رضی الله عنه با پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم در باره صدقه دادن زمینش مشورت نمودند رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم به ایشان فرمودند: اصل مالت را نگه دارد (و بعنوان صدقه ای که در ملکیت کسی در آید نده بلکه وقف کن) و درآمدش را (در راه الله) صدقه نما .ابن عمر رضی الله عنهما می فرماید: این اولین صدقه ای بود که (بعنوان وقف) در اسلام صدقه داد شد.

 

تحقیق : این حدیث را آلبانی رحمه الله صحیح دانسته ناگفته نماند که بجزاین قول (قال ابن عمر : إنها لأول صدقة تصدق بها فی الإسلام) بقیه حدیث در سنن نسائی و سنن ابن ماجه نیز روایت شده است ولی در سند این حدیث یحیی بن سلیم وجود دارد که حافظه اش بد است لذا در صحت جمله اخیری که در ابن ماجه و نسائی نیامده اندکی شک و تردید وجود دارد.

 

 ـــــــــــــــــــــــــــــــ

باب أول من أسلم من العرب بعد الأنصار


بحث: اولین عربهای که بعد از انصار مشرف به اسلام شدند


60 - عن عمر ، رضی الله عنه قال : « کان أهل الیمن أول من أسلم من العرب بعد الأنصار ثم عبد القیس أهل البحرین »


ترجمه:عمربن خطاب رضی الله عنه می فرمودند:اهل یمن اولین عربهای بودند که بعد از انصار مشرف به اسلام شدند و سپس (طائفه) عبدالقیس از اهل بحرین(مشرف به اسلام شدند)

 

تحقیق : در سند این اثرموقوف (إسماعیل بن أبی أویس) که امام نسائی رحمه الله ایشان را ضعیف قرارداده اند.

 

 ــــــــــــــــــــــــــــــــ

باب أی المدینتین یفتح أولا قسطنطینیة أو رومیة


بحث : کدام یک از دوشهر اول فتح می شود قسطنطنیه و یا روم


61 - عن عبد الله بن عمرو ، قال : بینما نحن عند رسول الله صلى الله علیه وسلم إذ سئل أی المدینتین تفتح أول : قسطنطینیة أو رومیة ؟ فقال رسول الله صلى الله علیه وسلم : « بل مدینة هرقل تفتح » ، یعنی قسطنطینیة.


ترجمه :عبد الله بن عمرو رضی الله عنهما فرمودند: در حالی که ما نزد رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم بودیم ؛ ناگهان ازرسول الله صلی الله علیه و آله وسلم پرسیده شد که کدام یک (ازاین دو شهر ) اول فتح می شود قسطنطنیه و یا (شهر) روم ؟ رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: بلکه شهر هرقل (یعنی قسطنطنیه) اول فتح می شود.

 

تحقیق : این حدیث صحیح است و در مسند احمد کمی فصل تر روایت شده و استاد آلبانی رحمه الله نیزآن در سلسله احادیث صحیحه ذکر نموده و صحیح قرار داده است.

 ــــــــــــــــــــــــ

باب أول أمیر أمر فی الإسلام


بحث: اولین امیری که در اسلام بعنوان امیر انتخاب شد


62 - عن سعد بن أبی وقاص ، رضی الله عنه قال « أمر رسول الله صلى الله علیه وسلم عبد الله بن جحش بن رئاب على سریة وکان أول أمیر فی الإسلام »


ترجمه : سعد بن ابی وقاص رضی الله عنه فرمودند: رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم عبد الله بن جحشبن رئاب رضی الله عنه امیر (یک گروه جهادی) تعیین نمودند و ایشان اولین امیری بودند که در اسلام بعنوان امیر تعیین شده بودند.


تحقیق: این حدیث ضعیف است و استاد آلبانی رحمه الله در باره سند این حدیث در سلسله احادیث ضعیف و موضوع گفته اند که سند این حدیث ضعیف است زیرا درآن مجالد بن سعید کوفی وجود دارد که حافظ ابن حجر رحمه الله در باره وی گفته : که قوی نیست و در آخر دوچار تغییر حافظه شده است. نا گفته نماند که این حدیث در مسند احمد مفصل تر از اینجا روایت شده است.

 ــــــــــــــــــــــــــــــ

باب أول من فاء من أصحاب رسول الله صلى الله علیه وسلم بعد الهزیمة یوم أحد


بحث : اولین کسی که از یاران رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم بعد از شکست روز احد بازگشته و(دوباره به میدان) آمده است.


63 - عن عائشة ، رضی الله عنها قالت : قال أبو بکر الصدیق رضی الله عنه : وکنت أول من فاء إلى رسول الله صلى الله علیه وسلم یوم أحد ومعه طلحة فوجدناه قد غلبه النزف وأدنى رسول الله صلى الله علیه وسلم أمثل منه فقال رسول الله صلى الله علیه وسلم : « علیکم بصاحبکم » فلم نقبل علیه وأقبلنا على رسول الله صلى الله علیه وسلم وعلى رأسه مغفر قد علق بوجنتیه وبینی وبین المشرکین رجل وأنا أقرب إلى رسول الله صلى الله علیه وسلم فإذا هو أبوعبیدة بن الجراح . فذهبت لأنزعه عنه فقال أبوعبیدة : أنشدک الله یا أبا بکر إلا ترکتنی أنزعه . فجذبها فأخرجها فانتزعت ثنیة أبی عبیدة فذهبت لأنزع الحلقة الأخرى فقال أبوعبیدة : أنشدک الله یا أبا بکر إلا ترکتنی أنزعه فترکته فانتزعه فانتزعت ثنیة أبی عبیدة الأخرى فقال رسول الله صلى الله علیه وسلم : « إن صاحبکم قد استوجب »


ترجمه :عایشه رضی الله عنها می فرمایند: ابوبکر صدیق رضی الله عنه فرمودند: من اولین نفری بودم (که بعد از شکست) در روز جنگ احد بسوی رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم بر گشتم و به همراه ایشان طلحه بود ما او را در حالی دریافتیم که خون ریزی بر او غلبه حاصل نمود وی در پایین تراز رسول الله صلى الله علیه وآله وسلم و در وضعیت بهتری از ایشان بودند ، رسول الله صلى الله علیه وآله وسلم : فرمودند: یارتان (طلحه ) را مواظبت کنید ما بسوی (طلحه) نرفتیم و بسوی رسول الله صلى الله علیه وآله وسلم متوجه شده و رفتیم و در حالی که بر سر ایشان کلاه خود بود در دو گونه (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) فرورفته بود و در میان من و مشرکین مردی بود و در حالی که من به ورسول الله صلى الله علیه وآله وسلم نزدیک تر بودم ناگهان متوجه شدم که آن مرد  أبوعبیده بن الجراح (رضی الله عنه) می باشد. من خواستم تا آن (کلاه خودی) را (که در گونه های رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرو رفته) بیرون آورم ابو عبیده (رضی الله عنه) گفت ای ابوبکر تو را به الله سوگند می دهم که بگذاری که من بیرونش کنم  .سپس ابو عبیده (با دندان هایش گرفت) و کشید تا اینکه بیرون نمود یکی ازدو دندان جلوی دهان ابو عبیده افتاد (ابوبکر رضی الله عنه می گوید) من رفتم تا حلقه دیگری را (که در گونه رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرو رفته بود) بیرون آورم باز هم  ابو عبیده گفت: ای ابوبکرتو را به الله سوگند می دهم که بگذاری که من بیرونش کنم  .سپس ابو عبیده (با دندان هایش گرفت) و کشید تا اینکه بیرون نمود و یکی دیگر ازدو دندان جلوی دهان ابو عبیده افتاد (در این وقت بود که ) رسول الله صلى الله علیه وآله وسلم : همانا این یارتان (با این کارش بهشت را) بر خود واجب گرداند.  

 

تحقیق : سند این اثر موقوف ضعیف است زیرا در سند آن إسحاق بن یحیى بن طلحة ضعیف وجود دارد و در کتاب اوائل ابن ابی عاصم نیز از طریق همین راوی ضعیف ولی بسیار مختصر روایت شده است.

 ــــــــــــــــــــــــــــ

باب أول ما ظهر من إیمان النجاشی رحمه الله


بحث: اولین چیزی که از ایمان نجاشی رحمه الله نمایان شد


64 - عن عائشة قالت : « کان أول ما ظهر من إیمان النجاشی عدله وصلابته فی دینه »


ترجمه : عایشه رضی الله عنها فرمودند: این اولین چیزی بود که از ایمان نجاشی (رضی الله عنه) در دینش نمایان شد عدالت و محکمی او در دینش بود.


تحقیق : درسند این اثر موقوف (محمد بن اسحاق) مدلس وجود دارد و این روایت را بصورت عنعنه روایت نموده است.

 ـــــــــــــــــــــــــــــــ

باب أول من یسمع نفخة الصور یوم القیامة


بحث: اولین کسی که روز قیامت دمیدن صور را می شنود


65 - عن عبد الله بن عمر ، رضی الله عنهما قال : قال رسول الله صلى الله علیه وسلم : « ینفخ فی الصور فلا یسمعه أحد إلا أصغى إلیه وأول من یسمعه رجل یلوط  حوضه فیصعق »


ترجمه : ازعبد الله بن عمرو رضی الله عنهما روایت است که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: (بار اول) در صور دمیده می شود هیچ کس نیست که (صدای صور را) بشنود مگر اینکه بسوی گوش فرامی دهد (وبیهوش می شود) واولین کسی که (صدای صور) را می شنود مردی است که حوضش را(تعمیر نموده و بر آن) لایه گل می مالد (وباشنیدن صدای صور) بیهوش می شود.


تحقیق : این حدیث صحیح است و در صحیح مسلم و مسند احمد در ضمن یک حدیث طولانی روایت شده است.

 ــــــــــــــــــ

باب أول ما یقول الله للمؤمنین یوم القیامة


بحث :اولین سخنی که الله برای مسلمانان (در) روز قیامت می گویند


66 - عن معاذ بن جبل ، رضی الله عنه قال : قال رسول الله صلى الله علیه وسلم : « إن شئتم أنبأتکم بما یقول الله للمؤمنین یوم القیامة . قالوا : نعم . قال : یقول : هل أحببتم لقائی ؟ فیقولون : نعم ربنا . فیقول : لم ؟ فیقولون : رجونا عفوک ومغفرتک . فیقول : قد وجبت لکم مغفرتی »


ترجمه : ازمعاذ بن جبل رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: اگر شما بخواهید شمارا خبر دار می کنم از (اولین) سخنی که الله (در روز قیامت ) به مسلمانان می گوید(صحابه ) گفتند: بله (بفرمایید) ایشان گفتند: همانا الله روز قیامت به مسلمانان می گوید: آیا شما ملاقات با من را دوست داشتید؟(مسلمانان) می گویند: بله ای پروردگارما (الله متعال) می فرماید: چرا؟(مسلمانان) می فرمایند: ما امیدوار عفو تو و بخشش تو بودیم (الله متعال) می گوید: قطعا بخششم رابرشما واجب گرداندم .

 

تحقیق : این حدیث در مسند احمد بن حنبل نیز روایت شده است و استاد آلبانی رحمه الله در سلسله احادیث ضعیفه و موضوعه این حدیث را ضعیف قرار داده و گفته که در سند آن عبیدالله بن زَحْروجود دارد و ایشان امام احمد و ابن حبان ضعیف قرار داده اند.

 ــــــــــــــــــــــــــــــ

باب أول من یجیز على الصراط یوم القیامة


بحث: اولین کسی که روز قیامت بر پل صراط می گذرد


67 - عن أبی هریرة قال : قال رسول الله صلى الله علیه وسلم : « أنا أول من یجیز على الصراط یوم القیامة »


ترجمه : ازابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: من اولین کسی هستم (که در روز قیامت) از پل صراط گذر خواهم نمود.


تحقیق: این حدیث صحیح است و این مطلب در صحیح بخاری ، صحیح مسلم و مسند احمد در ضمن یک حدیث طولانی ذکر شده است .

 ــــــــــــــــــــــــــ

باب أول ما تفوه به النبی فی حجة الوداع


بحث : اولین سخنی که از دهان پیامبر(صلی الله علیه و آله وسلم) در (حجة الوداع)آخرین حج بیرون شده است.


68 - عن أبی أمامة الباهلی رضی الله عنه قال : خطب النبی صلى الله علیه وسلم فی حجة الوداع فکان أول ما تفوه به أن قال : « إن الله یوصیکم بأمهاتکم إن الله یوصیکم بآبائکم إن الله یوصیکم بالأقرب فالأقرب »


ترجمه : ابوامامه رضی الله عنه می فرماید: پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم در حجة الوداع (یعنی آخرین حج) سخنرانی نمودند و اولین سخنی را که از دهان بیرون نمودند این بود که فرمودند: همانا الله شما را نسبت به مادرانتان توصیه می کند همانا الله شما را نسبت به پدرانتان توصیه می کند و همانا الله شما را نسبت به خوشاندان نزدیک به نزدیک شما توصیه می کند.

 

تحقیق : سند این حدیث ضعیف است زیرا در آن (اسماعیل بن عیاش) وجود دارد و ایشان ضعیف اند و (ضمضم بن زرعه) وجود دارد که صدوق بوده و در نقل روایت دچار وهم می شود و (خراش) صدوق وجود دارد.

 ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

باب أول مولود ولد فی الإسلام بالمدینة


بحث : اولین نوزاد مسلمانی که در مدینه متولد شده است.


69 - عن عائشة قالت : « أول مولود ولد فی الإسلام بعد الهجرة عبد الله بن الزبیر »


ترجمه : عایشه رضی الله عنها می فرمایند اولین نوزاد مسلمانی که که بعد از هجرت (در مدینه) متولد شده عبد الله بن زبیر(رضی الله عنهما) می باشند.

 

تحقیق: این حدیث صحیح است و در صحیح بخاری نیز روایت شده است.

 ـــــــــــــــــــــــــــــ

باب أول مولود صغیر دخل بطنه ریق النبی صلى الله علیه وسلم


بحث: اولین نوزاد کوچکی که در شکمش (قبل از هر چیز) آب دهان پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم داخل گشت


70 - عن أسماء بنت أبی بکر ، رضی الله عنهما : « أنها أتت النبی صلى الله علیه وسلم بعبد الله بن الزبیر حین وضعته فطلبوا تمرة یحنکه بها حتى وجدوها فحنکه فکان أول شیء دخل بطنه ریق رسول الله صلى الله علیه وسلم »


ترجمه : اسماء دختر ابوبکر صدیق رضی الله عنهما می فرمایند که ایشان بهمراه عبد الله بن زیبرمتصل بعد از زایمان به نزد رسول الله صلی الله علیه و آله وسم آمدند و خرما درخواست نمودند تا اینکه(رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم ) (عبد الله) را تحنیک کند(یعنی خرما جویده از دهان بیرون نموده و درگلوی او بمالد)  بهر صورت خرما یافتند و(رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم ) او را تحنیک نمود لذا اولین چیزی که در شکم (عبد الله بن زبیر) داخل شد آب دهان رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم بود.

 

تحقیق: این حدیث صحیح است و در صحیح بخاری و صحیح مسلم و مسند احمد نیز روایت شده است.

ــــــــــــــــــــــــــ

باب أول من أصیب من الأنصار یوم بدر


بحث: اولین کسی از انصارکه در روز(جنگ)بدر به شهادت رسید.


71 - عن أنس : « أن حارثة بن النعمان الأنصاری ، کان أول من أصیب من الأنصار یوم بدر »


ترجمه : انس بن مالک رضی الله عنه می فرمایند: همانا حارثه بن نعمان انصاری (رضی الله عنه) اولین کسی از انصاربود که در روز(جنگ) بدر به شهادت رسید.

 

تحقیق : این اثر را آلبانی رحمه الله درصحیح سنن ترمذی آن را صحیح دانسته است و این اثر در سنن ترمذی و مسند احمد بن حنبل مفصل تر ازاینجا روایت شده ولی جریان اولیت در آن دونیست.

اولین ها در احادیث نبوی (4)

باب أول من قال أما بعد


بحث : اولین کسی که (اما بعد) گفت


40 - عن أبی موسى رضی الله عنه : عن النبی صلى الله علیه وسلم قال : « أول من قال : أما بعد : داود النبی علیه السلام . وهو فصل الخطاب »


ترجمه : از ابوموسی رضی الله عنه روایت است که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: اولین کسی که (اما بعد) گفت داود پیامبر علیه السلام بود واین (اما بعد) فاصله ابتداء و ما بعد آن در سخنرانی است.

 

تحقیق : در باره سند این اثر باید تحقیق شود.

 ـــــــــــــــــــــــــــ

باب أول من کتب بسم الله الرحمن الرحیم


بحث : اولین کسی که (بسم الله الرحمن الرحیم) نوشته است


41 - عن ابن عباس قال : « أول من کتب بسم الله الرحمن الرحیم سلیمان علیه السلام »

ترجمه : ابن عباس رضی الله عنهما می فرمایند : اولین کسی که (بسم الله الرحمن الرحیم) نوشته است سلیمان علیه السلام می باشد.

 

تحقیق : در باره سند این اثر باید تحقیق شود.


42 - عن ابن جریج قال : « ما زاد سلیمان بن داود علیه السلام فی کتابه على ما قال الله عز وجل : إنه من سلیمان وإنه بسم الله الرحمن الرحیم ألا تعلوا علی وأتونی مسلمین »


ترجمه : ابن جریج رحمه الله می فرمایند: سلیمان بن داود علیهما السلام در نامه اش (به بلقیس) اضافه ننمود از آنچه الله عزوجل (در قرآن) گفته است : همانا این (نامه) از سلیمان است و (شروع می کنم) به نام معبود بر حق بسیار بخشاینده و بی نهایت مهربان است آگاه باشید که بر من خودتان را برتر ندانید و مسلمان شده بنزد من بیایید.

 

تحقیق : در باره سند این اثر باید تحقیق شود.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ

باب أول ما کان یلقی جبریل على رسول الله صلى الله علیه وسلم إذا نزل الوحی « بسم الله الرحمن الرحیم »


بحث : اولین چیزی که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم از جبرئیل می آموختند زمانی که بر ایشان وحی می آورد (بسم الله الرحمن الرحیم) بود.


43 - عن عبد الله بن عباس قال : « کان جبریل علیه السلام إذا جاء إلى رسول الله صلى الله علیه وسلم بالقرآن أول ما یلقی علیه ( بسم الله الرحمن الرحیم ) فإذا قال جبریل علیه السلام : ( بسم الله الرحمن الرحیم ) الثانیة . علم رسول الله صلى الله علیه وسلم أنه قد ختم السورة وافتتح الأخرى »


ترجمه : عبد الله بن عباس رضی الله عنهما می فرمایند: جبرئیل علیه السلام بودند که هر گاه (آیاتی از) قرآن بنزد ایشان می آوردند اولین چیزی که بر ایشان می خواندند(بسم الله الرحمن الرحیم) بود. لذا هر گاه جبرئیل علیه السلام برای بار دوم(بسم الله الرحمن الرحیم) می گفتند رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم می دانستند که سوره ای بپایان رسیده و سوره دیگری شروع شده است.    

 

 

تحقیق : در باره سند این اثر باید تحقیق شود.

ــــــــــــــــــــــــــ

باب أول ما أنزل من التوراة بسم الله الرحمن الرحیم


بحث : اولین آیه ای که از تورات نازل شد (بسم الله الرحمن الرحیم) بود.


44 - عن کعب الأحبار رحمه الله قال : « أول ما أنزل الله عز وجل من التوراة : بسم الله الرحمن الرحیم قل تعالوا أتل ما حرم ربکم علیکم الآیات »


ترجمه : از کعب الاحبار رحمه الله می فرمایند: اولین آیه ای که الله عز وجل از تورات نازل نمودند آیات (بسم الله الرحمن الرحیم قل تعالوا أتل ما حرم ربکم علیکم . الآیات) بودند.

 

 

تحقیق : سند این اثر ضعیف است زیرا در آن عبد الله بن لهیعه که یک راوی ضعیف است وجود دارد.

ــــــــــــــــــــــــــــــــ

باب أول من شاب


بحث : اولین کسی که مویش سفید شد


45 - عن محمد بن إسماعیل بن عیاش : « أول من شاب إبراهیم علیه السلام : أصبح أشمط فقال : یا رب ما هذا ؟ قال : وقار قال : اللهم زدنی وقارا »


ترجمه : کعب رحمه الله فرمودند : اولین کسی که مویش سفید شد ابراهیم (علیه السلام) بود (او) گفت: ای پروردگار من این چیست؟ (الله متعال) فرمودند: وقار است (ابرهیم) گفت: بار الهی به وقار من بیفزا.


تحقیق : سند این قول ضعیف است زیرا در سند این قول اسماعیل بن عیاش که از راویان ضعیف است وجود دارد.

 ــــــــــــــــــــــــــــ

باب أول ما فرضت الصلاة


بحث: اولین باری که نماز فرض شده است


46 - عن السائب بن یزید رضی الله عنه قال : « فرضت الصلاة أول ما فرضت رکعتین إلا المغرب فزید فی صلاة الحضر فأقرت  صلاة السفر على الفریضة الأولى »


ترجمه : سائب بن یزید رضی الله عنه می فرماید: اولین باری که نماز فرض شده (همه) نمازها دورکعتی بودند بجز نماز مغرب (که از اول سه رکعتی بوده است) سپس در نماز اقامت اضافه شده (و چهار رکعتی شدند بجز صبح) و نماز سفر بر حالت اولیه خویش باقی ماند .

 

تحقیق : در باره سند این اثر باید تحقیق شود.

 ــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

باب أول من سن القتل


بحث : اولین کسی که رسم و روش کشتن را براه انداخت


47 - عن عبد الله بن مسعود قال : قال رسول الله صلى الله علیه وسلم : « ما من نفس تقتل ظلما إلا کان على ابن آدم القاتل کفل منها لأنه أول من سن القتل »


ترجمه : از عبد الله بن مسعود رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: هیچ انسانی بطور ظلم کشته نمی شود مگر اینکه بر پسر اول آدم که قاتل بود سهمی از(گناه) آن (قتل) می رسد زیرا او اولین کسی بود که کشتن را رسم نمود.


تحقیق : این حدیث صحیح است و در صحیح بخاری و صحیح مسلم نیز روایت شده است.

ـــــــــــــــــــــــ

باب أول من عرف رسول الله لما فقده أصحابه یوم أحد


بحث : اولین کسی که رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم را شناخت بعد از اینکه یارانش او را در جنگ احد گم کرده بودند.


48 - عن کعب قال : « أنا أول من عرف رسول الله صلى الله علیه وسلم لما فقدناه یوم أحد عرفته بعینیه من تحت المغفر »


ترجمه : کعب بن مالک رضی الله عنه فرمودند: من اولین کسی بودم که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم را (زمانی که در جنگ احد گم کردیم و سپس دیدیم) از دو چشمانشان از زیر کلاه خود (و کلاه آهنی) شناختم .

 

تحقیق : این اثر از نظر سندی ضعیف است زیرا درسند این اثر موقوف (محمد بن اسحاق) مدلس وجود دارد که بصورت عنعنه این اثر را روایت نموده این اثر در کتاب اوائل طبرانی نیز با همین سند محمد بن اسحاق روایت شده است .

 ــــــــــــــــــــــــــ

باب أول ما یکفأ الدین


بحث : اولین (چیزی) که از دین واژگون می گردد


49 - عن عائشة رضی الله عنها عن النبی صلى الله علیه وسلم قال : « أول ما یکفأ الدین کما یکفأ الإناء شیء تسمیه أمتی الخمر ویستحلونها به »


ترجمه : از عایشه رضی الله عنها روایت است که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: اولین چیزی که از اسلام واژگون می شود همانگونه که ظرفی واژگون می شود جریان شراب است که (مردم) او را علاوه از نامش نام دیگری بر آن گذاشته (و سپس آن را می نوشند).


تحقیق : آلبانی رحمه الله در سلسله احادیث صحیحه این حدیث را حسن قرار داده و گفته که سند آن حسن است و در سنن دارمی نیز روایت شده است ناگفته نماند که در آنجا مفصل تر از اینجا روایت شده است.

 

 ـــــــــــــــــــــــــــــ

باب أول جدة أعطاها رسول الله صلى الله علیه وسلم


بحث : اولین مادر بزرگی که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم (به ایشان ارث) داد.


50 - عن عبد الله بن مسعود قال : « أول جدة أعطاها رسول الله صلى الله علیه وسلم السدس »


ترجمه : عبد الله ابن مسعود رضی الله عنه فرمودند: اولین مادر بزرگی که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم به او یک ششم ارث دادند.


تحقیق : این حدیث در سنن ترمذی نیز روایت شده است وآلبانی رحمه الله این حدیث را درارواء الغلیل ضعیف قرار داده و گفته این روایت از تفردات محمد بن سالم است و ایشان در روایت حدیث حجت نیستند یعنی ضعیف اند.


باب إن أول من أسلم علی بن أبی طالب


بحث : همانا اولین کسی که مشرف به اسلام شد علی بن ابی طالب رضی الله عنه بود


51 - عن سلمان الفارسی رضی الله عنه قال : « أول هذه الأمة ورودا على نبیها أولها إسلاما علی بن أبی طالب »


ترجمه : از سلمان فارسی رضی الله عنه می فرمایند : (در رزو قیامت) اولین فردی که از این امت (محمدی) بنزد پیامبر این امت (محمد صلی الله علیه و آله وسلم) برای نوشیدن (ازحوض کوثر) خواهد رفت اولین کسی که به اسلام مشرف شده است یعنی علی بن ابی طالب رضی الله عنه.

 

تحقیق: آلبانی رحمه الله در سلسله احادیث ضعیفه این حدیث را بصورت مرفوعی باطل قرار داده است و سپس طولانی در باره بحث نموده وسپس بر سند موقوف این حدیث هم ایراد گرفته و گفته که در سند آن راوی به نام (علیم) وجود دارد که ایشان مجهول العین اند.

 ــــــــــــــــ

باب أول من أسلم


بحث : اولین کسی که اسلام آورده است.


52 - عن عبد الله بن عباس قال : « أول من أسلم علی رضی الله عنه »


ترجمه : عبد الله بن عباس رضی الله عنهما می فرمایند: اولین کسی که (از یاران پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم) مشرف به اسلام شده است علی رضی الله عنه می باشد.

 

تحقیق : آلبانی رحمه الله در صحیح سنن ترمذی این اثر موقوف را صحیح دانسته است نا گفته نماند که در آنجا با الفاظ (أول من صلى علی) یعنی اولین کسی که (با پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم) نماز خواند علی (رضی الله عنه) بود.

 

 ــــــــــــــــــــــــــــ

باب أول من أسلم


بحث : اولین کسی که اسلام آورده است.

 

53 - عن زید بن أرقم ، قال : « أول من أسلم علی بن أبی طالب رضی الله عنه »


ترجمه : زید بن ارقم رضی الله عنه می فرمایند: اولین کسی که (از یاران پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم) مشرف به اسلام شده است علی بن اب طالب رضی الله عنه می باشد.

 

تحقیق : آلبانی رحمه الله در صحیح سنن ترمذی این اثر موقوف را صحیح دانسته است.

 

 ــــــــــــــــــــــــــــــــ

باب من قال خدیجة ثم علی رضی الله عنهما


بحث: کسی که گفته (اول) خدیجه (رضی الله عنه مشرف به اسلام شده و) سپس علی رضی الله عنه.


54 - عن ابی موسی ، قال : « خدیجة أول من أسلم مع رسول الله ثم علی »

ترجمه : ابوموسی رضی الله عنه می فرمایند: خدیجه (رضی الله عنها) اولین کسی بود که بهمراه رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم اسلام آورد و سپس علی رضی الله عنه (بودند که مشرف به اسلام شدند).

 

تحقیق : این اثرموقوف صحیح است.

ــــــــــــــــــــــــــــ

باب من قال أول من أسلم أبو بکر رضی الله عنه


بحث: کسی که گفته :اولین کسی که اسلام آورده ابوبکر رضی الله عنه بوده است.

 

55 - عن ابن عمر رضی الله عنهما قال : « أول من أسلم أبو بکر رضی الله عنه »


ترجمه :ابن عمر رضی الله عنهما می فرمایند : اولین کسی که اسلام آورده ابوبکر رضی الله عنه بوده است.

 

تحقیق: این اثر موقوف صحیح است و از در سنن ترمذی همین مطلب از خود ابوبکر صدیق نیز روایت شده و آلبانی رحمه الله آن را صحیح دانسته است.