۩۩۩ قـــرآن و سنّت زنــــده بــــاد ۩۩۩

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَوَلَّوْا عَنْهُ وَأَنْتُمْ تَسْمَعُونَ (20) (سوره انفال)

۩۩۩ قـــرآن و سنّت زنــــده بــــاد ۩۩۩

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَوَلَّوْا عَنْهُ وَأَنْتُمْ تَسْمَعُونَ (20) (سوره انفال)

عمدة الاحکام حدیث (1 تا 36)

   ترجمه عمدة الاحکام (احادیث منتخب بخاری و مسلم)   

 

۱ ـ عَنْ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ رضى الله عنه قَالَ : سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله علیه و سلم یَقُولُ : إنَّمَا الأَعْمَالُ بِالنِّیَّاتِ ـ وَفِی رِوَایَةٍ : بِالنِّیَّةِ ـ وَإِنَّمَا لِکُلِّ امْرِئٍ مَا نَوَى , فَمَنْ کَانَتْ هِجْرَتُهُ إلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ , فَهِجْرَتُهُ إلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ , وَمَنْ کَانَتْ هِجْرَتُهُ إلَى دُنْیَا یُصِیبُهَا أَوْ امْرَأَةٍ یَتَزَوَّجُهَا , فَهِجْرَتُهُ إلَى مَا هَاجَرَ إلَیْهِ .  

عمربن خطاب رضی الله عنه فرمودند: از رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم شنیدم که می فرمایند: همانا دار و مدار کارها بر نیّت هاست ،(ودرروایتی : بر نیت است) و قطعا برای هر فردی همان است که نیّت نموده است، لذا هر کس هجرتش به سوی الله ورسولش بوده قطعا هجرتش به سوی الله ورسولش است ، و هر کس هجرتش برای دنیا بوده تا بدان برسد و یا زنی بوده که با اوازدواج نماید پس هجرتش بسوی همان چیزی است که بدان سو هجرت نموده است .


2 ـ عَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ رضى الله عنه قَالَ : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله علیه و سلم : لا یَقْبَلُ اللَّهُ صَلاةَ أَحَدِکُمْ إذَا أَحْدَثَ حَتَّى یَتَوَضَّأَ .
 

از ابو هریره رضى الله عنه روایت است که ایشان فرمودند : رسول الله صلى الله علیه وآله و سلم فرمودند : خداوند نماز هیچ یک از شما را هنگامی که بی وضو می گردد را نمی پذیرد تا اینکه وضو بگیرد .    

3 ـ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرِو بْنِ الْعَاصِ وَأَبِی هُرَیْرَةَ وَعَائِشَةَ رضى الله عنهم قَالُوا : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله علیه و سلم : وَیْلٌ لِلأَعْقَابِ مِنَ النَّارِ . 


ازعبد الله بن عمرو بن العاص وابوهریره وعائشه رضى الله عنهم روایت است که فرمودند: رسول الله صلى الله علیه وآله و سلم فرمودند : هلاکتی از نوع آتش (جهنم) بر کسانی که پشت پاهای آنان (هنگام وضو گرفتن خشک و نشسته می ماند).   

4 ـ عَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ رضى الله عنه : أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله علیه و سلم قال : إذَا تَوَضَّأَ أَحَدُکُمْ فَلْیَجْعَلْ فِی أَنْفِهِ مَاءً , ثُمَّ لِیَسْتَنْثِرْ , وَمَنْ اسْتَجْمَرَ فَلْیُوتِرْ , وَإِذَا اسْتَیْقَظَ أَحَدُکُمْ مِنْ نَوْمِهِ فَلْیَغْسِلْ یَدَیْهِ قَبْلَ أَنْ یُدْخِلَهُمَا فِی الإِنَاءِ ثَلاثاً ، فَإِنَّ أَحَدَکُمْ لا یَدْرِی أَیْنَ بَاتَتْ یَدُهُ .
وَفِی لَفْظٍ لِمُسْلِمٍ : فَلْیَسْتَنْشِقْ بِمِنْخَرَیْهِ مِنَ الْمَاءِ .
وَفِی لَفْظٍ : مَنْ تَوَضَّأَ فَلْیَسْتَنْشِقْ .   

ابو هریره رضى الله عنه روایت است از پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم نمودند که ایشان فرمودند : هرگاه که یکی از شما وضو می گیرید پس باید که در بینیش آب فرو کرده سپس آن را با زور نفس بیرون نماید, و هر کسی که برای استنجا گرفتن از سنگ استفاده کرد باید مه تعداد سنگها را فرد قرار دهد , و هر گاه یکی از شما از خوابش بیدار شد باید که قبل از اینکه دستانش را در ظرف آب فرو ببرد آن را سه بار بشوید زیرا هیچ یک از شما نمی داند که دستش شب را کجا گذرانده است .
و در روایتی از مسلم آمده است : باید از دو سوراخ بینیش آب بگذراند .
و در روایت دیگری آمده است :هر کس وضو می گیرد باید که در بینیش آب قرار دهد . 

۵ ـ عَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ رضى الله عنه : أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله علیه و سلم قَالَ : لا یَبُولَنَّ أَحَدُکُمْ فِی الْمَاءِ الدَّائِمِ الَّذِی لا یَجْرِی , ثُمَّ یَغْتَسِلُ فِیْهِ .
وَلِمُسْلِمٍ : لا یَغْتَسِلُ أَحَدُکُمْ فِی الْمَاءِ الدَّائِمِ وَهُوَ جُنُبٌ . 

ابو هریره رضى الله عنه از پیامبر صلى الله علیه و سلم روایت نمودند که ایشان فرمودند : هیچ یک از شما در آب راکدی که جریان ندارد و سپس می خواهد در آن غسل کند ؛هر گزادرار نمی کند .
و در روایت مسلم چنین آمده است : هیچ یک از شما در حالی که جنب است در آب راکد غسل نمی کند . 

6 ـ عَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ رضى الله عنه أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله علیه و سلم قَالَ : إذَا شَرِبَ الْکَلْبُ فِی إنَاءِ أَحَدِکُمْ فَلْیَغْسِلْهُ سَبْعاً . 

وَلِمُسْلِمٍ : أُولاهُنَّ بِالتُّرَابِ .
وَلَهُ فِی حَدِیثِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُغَفَّلٍ رضى الله عنه : أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله علیه و سلم قَالَ : إذَا وَلَغَ الْکَلْبُ فِی الإِناءِ فَاغْسِلُوهُ سَبْعاً وَعَفِّرُوهُ الثَّامِنَةَ بِالتُّرَابِ .  

ابو هریره رضى الله عنه از پیامبر صلى الله علیه و سلم روایت نموده که ایشان فرمودند : هرگاه سگ از ظرفی یکی از شما آب نوشید باید که آنرا هفت بار بشوید .
و در روایت مسلم آمده است: که بار اول آنها را با خاک باشد .
و در مسلم عبد الله بن مغفل رضى الله عنه از رسول الله صلى الله علیه وآله وسلم زوایت نموده که ایشان فرمودند : هرگاه سگ در ظرفی زبان کشید بایدآنرا هفت بار بشویید وهشتمین بارش را با خاک بمالید .   

7 ـ عَنْ حُمْرَانَ مَوْلَى عُثْمَانَ بْنِ عَفَّانَ رضى الله عنه أَنَّهُ رَأَى عُثْمَانَ دَعَا بِوَضُوءٍ , فَأَفْرَغَ عَلَى یَدَیْهِ مِنْ إنَائِهِ , فَغَسَلَهُمَا ثَلاثَ مَرَّاتٍ ، ثُمَّ أَدْخَلَ یَمِینَهُ فِی الْوَضُوءِ , ثُمَّ تَمَضْمَضَ وَاسْتَنْشَقَ وَاسْتَنْثَرَ ، ثُمَّ غَسَلَ وَجْهَهُ ثَلاثاً , وَیَدَیْهِ إلَى الْمِرْفَقَیْنِ ثَلاثًا , ثُمَّ مَسَحَ بِرَأْسِهِ , ثُمَّ غَسَلَ کِلْتَا رِجْلَیْهِ ثَلاثًا , ثُمَّ قَالَ : رَأَیْتُ النَّبِیَّ صلى الله علیه و سلم یَتَوَضَّأُ نَحْوَ وُضُوئِی هَذَا ، وَقَالَ : مَنْ تَوَضَّأَ نَحْوَ وُضُوئِی هَذَا , ثُمَّ صَلَّى رَکْعَتَیْنِ , لا یُحَدِّثُ فِیهِمَا نَفْسَهُ غَفَرَ اللهُ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ .  

ازحُمران برده ی آزاد شده ی عثمان رضى الله عنه روایت است  

که ایشان عثمان رضی الله عنه را در حالی دید که درخواست آب وضونموده تا با آن وضو بگیرد , (پس از اینکه آن آب را برایش فراهم نمود) از ظرفش بر روی دستانش ریخت , ودستانش را سه بار شست , سپس دست راستش را در آب وضوفرو کرد و با آن آب , دهان و بینی خود را آبکشیده و بینیش را صاف نمود , سپس صورتش را سه بار شست و دستان خود را تا آرنجها سه بار شست , سپس سرش را مسح نمود , سپس پاهایش را هر کدام سه بار شست , سپس فرمود : پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم را دیدم که همانند این وضوام وضو می گیرد , و فرمودند : هر کس همانند این وضوام وضو بگیرد سپس دو رکعت نمازی بخواند که در آن که در آنها با خودش سخن نگوید؛ خداوند گناهان گذشته اش را می بخشد .  

8 ـ عَنْ عَمْرِو بْنِ یَحْیَى الْمَازِنِیِّ عَنْ أَبِیهِ قَالَ : شَهِدْتُ عَمْرَو بْنَ أَبِی الحَسَنِ سَأَلَ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ زَیْدٍ رضى الله عنه عَنْ وُضُوءِ النَّبِیِّ صلى الله علیه و سلم , فَدَعَا بِتَوْرٍ مِنْ مَاءٍ , فَتَوَضَّأَ لَهُمْ وُضُوءَ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله علیه و سلم فَأَکْفَأَ عَلَى یَدَیْهِ مِنْ التَّوْرِ , فَغَسَلَ یَدَیْهِ ثَلاثاً , ثُمَّ أَدْخَلَ یَدَهُ فِی التَّوْرِ , فَمَضْمَضَ وَاسْتَنْشَقَ وَاسْتَنْثَرَ ثَلاثاً بِثَلاثِ غَرْفَاتٍ , ثُمَّ أَدْخَلَ یَدَهُ فِی التَّوْرِ فَغَسَلَ وَجْهَهُ ثَلاثاً , ثُمَّ أَدْخَلَ یَدَهُ فَغَسَلَهُمَا مَرَّتَیْنِ إلَى الْمِرْفَقَیْنِ ثُمَّ أَدْخَلَ یَدَیْهِ فَمَسَحَ بهِمَا رَأْسَهُ , فَأَقْبَلَ بِهِمَا وَأَدْبَرَ مَرَّةً وَاحِدَةً ، ثُمَّ غَسَلَ رِجْلَیْهِ . 

وَفِی رِوَایَةٍ : بَدَأَ بِمُقَدَّمِ رَأْسِهِ , حَتَّى ذَهَبَ بِهِمَا إلَى قَفَاهُ , ثُمَّ رَدَّهُمَا حَتَّى رَجَعَ إلَى الْمَکَانِ الَّذِی بَدَأَ مِنْهُ . 

وَفِی رِوَایَةٍ : أَتَانَا رَسُولُ اللَّهِ صلى الله علیه و سلم فَأَخْرَجْنَا لَهُ مَاءً فِی تَوْرٍ مِنْ صُفْرٍ .  

عمرو بن یحیی المازنی از پدرش روایت می کند که ایشان فرمودند : وقتی که عمرو بن أبی الحسن از عبد الله بن زید رضى الله عنه در باره ی چگونگی وضوی پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم سوال کرد در آنجا حاضر بودم , آن وقت بود که او درخواست ظرفی از آب کرد , سپس برایشان مثل وضوی رسول الله صلى الله علیه وآله سلم وضو گرفت ,( به این صورت که ظرف آب را گرفت) و بر روی دستانش کج کرد وریخت ودودستش راسه بار شست, سپس دستش را در ظرف آب فرو برد و با گرفتن سه کف دست آب از ظرف , دهان و بینیش را شست , سپس برای بار دیگر دستش را در ظرف آب فرو کرد و با گرفتن آب صورتش را سه بار شست , سپس باز دستش را در ظرف آب فرو کرد و دستش را تا آرنج هر کدام دو بار شست , سپس دستانش در ظرف آب فرو برده وبا آنها سرش را مسح نمود به این صورت که یکباردستانش را از جلوی سرش به پشت سر و سپس آنها را به جلو برگرداند , و بعد از آن پاهایش را شست

و در روایتی چنین آمده است که در مسح سر از جلو سرش شروع کرد به صورتی که دستانش را به پشت سرش برد سپس آنها را به محل شروع مسح برگردانید . 

و در روایتی نیز آمده است که پیامبر صلى الله علیه و سلم به نزد ما آمد وما برایش ظرف مسی را( آب نموده برای وضویشان) آوردیم .  

9 ـ عَنْ عَائِشَةَ رضى الله عنها قَالَتْ : کَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله علیه و سلم یُعْجِبُهُ التَّیَمُّنُ فِی تَنَعُّلِهِ , وَتَرَجُّلِهِ , وَطُهُورِهِ , وَفِی شَأْنِهِ کُلِّهِ . 

 

ازعایشه رضى الله عنها روایت است که فرمودند : پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم بودند که در پوشیدن کفشش ، شانه کردن موهایش ، پاکی حاصل نمودنش و در تمام کارهایش  از دست راست شروع کردن؛ پسندشان می آمد .  

10 ـ عَنْ نُعَیْمٍ الْمُجْمِرِ عَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ رضى الله عنه عَنْ النَّبِیِّ صلى الله علیه و سلم أَنَّهُ قَالَ : إنَّ أُمَّتِی یُدْعَوْنَ یَوْمَ القِیَامَةِ غُرّاً مُحَجَّلِینَ مِنْ آثَارِ الْوُضُوءِ , فَمَنْ اسْتَطَاعَ مِنْکُمْ أَنْ یُطِیلَ غُرَّتَهُ فَلْیَفْعَلْ . 

وَفِی لَفْظٍ لِمُسْلِمٍ : رَأَیْتُ أَبَا هُرَیْرَةَ رضى الله عنه یَتَوَضَّأُ , فَغَسَلَ وَجْهَهُ وَیَدَیْهِ حَتَّى کَادَ یَبْلُغُ الْمَنْکِبَیْنِ , ثُمَّ غَسَلَ رِجْلَیْهِ حَتَّى رَفَعَ إلَى السَّاقَیْنِ , ثُمَّ قَالَ : سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله علیه و سلم یَقُولُ : إنَّ أُمَّتِی یُدْعَوْنَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ غُرَّاً مُحَجَّلِینَ مِنْ آثَارِ الْوُضُوءِ , فَمَنْ اسْتَطَاعَ مِنْکُمْ أَنْ یُطِیلَ غُرَّتَهُ وَتَحْجِیلَهُ فَلْیَفْعَلْ . 

وَفِی لَفْظٍ لِمُسْلِمٍ : سَمِعْتُ خَلِیلِی صلى الله علیه و سلم یَقُولُ : تَبْلُغُ الْحِلْیَةُ مِنْ الْمُؤْمِنِ حَیْثُ یَبْلُغُ الْوُضُوءُ .  

نعیم المجمر از ابو هریره رضى الله عنه چنین روایت می کند که پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم فرمودند : امت من روز قیامت با صورت و دست و پاهای سفید فرخوانده می شوند ,(سپس ابوهره رضی الله عنه فرمودند ( پس هر کس از شما می تواند برسفیدپیشانی اش بیفزاید حتما این کار را بکند .

و در روایتی از صحیح مسلم آمده است : (نعیم المجمرمی گوید) ابو هریره رضى الله عنه را دیدم که وضو می گیرد , صورتش و دو دستش را شست تا جایی که نزدیک بود به شانه هایش برسد , سپس دو پایش را شست تا جایی که به سمت دو ساقش بالا رفت , سپس گفت : از رسول الله صلى الله علیه و سلم شنیدم که می فرمود : همانا امت من در روز قیامت با صورت و دست و پاهای سفید فرخوانده می شوند , ,(سپس ابوهره رضی الله عنه فرمودند پس هر کس از شما می تواند برسفیدپیشانی ودست وپایش بیفزاید حتما این کار را بکند .. (

و در روایت دیگری از صحیح مسلم نیز آمده است : از دوست و محبوبم (محمد) صلى الله علیه وآله و سلم شنیدم که می فرمایند : زیوراتی که در قیامت به مسلمانان پوشانده می شوند تا جایی می رسد که هنگام وضو می شوید . 

 

11 ـ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ رضى الله عنه أَنَّ النَّبِیَّ صلى الله علیه و سلم کَانَ إذَا دَخَلَ الْخَلاءَ قَالَ : اللَّهُمَّ إنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنْ الْخُبُثِ وَالْخَبَائِثِ . 


انس بن مالک رضى الله عنه می فرماید : هر گاه پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم می خواستند وارد دستشویی شوند می فرموند : بارالهی من از شیطانهای نر و ماده به تو پناه می برم .  

 

12 ـ عَنْ أَبِی أَیُّوبَ الأَنْصَارِیِّ رضى الله عنه قَالَ : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله علیه و سلم : إذَا أَتَیْتُمْ الْغَائِطَ , فَلا تَسْتَقْبِلُوا الْقِبْلَةَ بِغَائِطٍ وَلا بَوْلٍ , وَلا تَسْتَدْبِرُوهَا , وَلَکِنْ شَرِّقُوا أَوْ غَرِّبُوا .
قَالَ أَبُو أَیُّوبَ : فَقَدِمْنَا الشَّامَ , فَوَجَدْنَا مَرَاحِیضَ قَدْ بُنِیَتْ نَحْوَ الْکَعْبَةِ , فَنَنْحَرِفُ عَنْهَا , وَنَسْتَغْفِرُ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ .
 
   

ابو ایوب انصاری رضى الله عنه می فرماید : رسول الله صلى الله علیه وآله و سلم فرمودند : هر گاه که برای قضای حاجت به دستشویی رفتید به هنگام مدفوع یا ادرار نمودن نه رخ به سمت قبله نمائید و نه هم پشت بدان سو گردانید , بلکه رو به سمت مشرق یا مغرب نمائید(در صورتی که به هنگام قضای حاجت به این دوسو رخ ویا پشت به قبله نگردد) .
ابو ایوب می فرماید : سپس (زمانیکه ) به شام رفتیم ، توالتهای آنجا را یافتیم که به سمت کعبه ساخته شده بودند , (اگر وارد آنها می شدیم) از جهت کعبه خود را کج نموده و می چرخاندیم, (وبا این وجود نیز) از الله درخواست بخشش می کردیم .  


13 ـ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ رضى الله عنهما قَالَ : رَقِیْتُ یَوْماً عَلَى بَیْتِ حَفْصَةَ , فَرَأَیْتُ النَّبِیَّ صلى الله علیه و سلم یَقْضِی حَاجَتَهُ مُسْتَقْبِلَ الشَّامَ , مُسْتَدْبِرَ الْکَعْبَةَ . وَفِی رِوَایَةٍ : مُسْتَقْبِلاً بَیْتَ الْمَقْدِسِ . 


عبد الله بن عمر بن الخطاب رضى الله عنهما می فرماید : روزی بر پشت بام خانه ی حفصه ( خواهرم) بالا رفتم (اتفاقی چشمم افتاد) که پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم را دیدم که رو به شام و پشت به کعبه قضای حاجت می کند . و در روایتی آمده است : به سوی بیت المقدس رخ کننده بودند. 


14 ـ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ رضى الله عنه أَنَّهُ قَالَ : کَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله علیه و سلم یَدْخُلُ الْخَلاءَ , فَأَحْمِلُ أَنَا وَغُلامٌ نَحْوِی إدَاوَةً مِنْ مَاءٍ وَعَنَزَةً , فَیَسْتَنْجِی بِالْمَاءِ .
 

انس بن مالک رضى الله عنه می فرماید : هنگامی که پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم (می خواستند) وارد دستشویی شوند من همراه با پسر بچه ای هم سن و سال خودم برای ایشان مشکوله ای از آب (برای استنجا زدن و وضوگرفتن شان ), و یک سرنیزه ای کوچک ( برای ستره قراردادنشان به هنگام نماز) با خود می بردیم . و ایشان (مشکوله آب را گرفته با خود به توالت می بردند و بعد از قضای حاجت) با آب استنجا می زدند . 

 

15 ـ عَنْ أَبِی قَتَادَةَ الْحَارِثِ بْنِ رِبْعِیٍّ الأَنْصَارِیِّ رضى الله عنه : أَنَّ النَّبِیَّ صلى الله علیه و سلم قَالَ : لا یُمْسِکَنَّ أَحَدُکُمْ ذَکَرَهُ بِیَمِینِهِ وَهُوَ یَبُولُ وَلا یَتَمَسَّحْ مِنْ الْخَلاءِ بِیَمِینِهِ وَلا یَتَنَفَّسْ فِی الإِنَاءِ . 


ابو قتاده الحارث بن ربعی انصاری رضى الله عنه از پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم چنین روایت می کند که ایشان فرمودند : هر گزهیچ یک از شما در حالی که ادرار می کند آلت تناسلش را با دست راستش نگیرد , و با دست راستش خود را از قضای حاجت پاکیزه نکند , وهنگام (خورد ونوش) در درون ظرف نفس نکشد


16 ـ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ رضى الله عنهما قَالَ : مَرَّ النَّبِیُّ صلى الله علیه و سلم بِقَبْرَیْنِ , فَقَالَ : إنَّهُمَا لَیُعَذَّبَانِ , وَمَا یُعَذَّبَانِ فِی کَبِیرٍ أَمَّا أَحَدُهُمَا : فَکَانَ لا یَسْتَتِرُ مِنْ الْبَوْلِ , وَأَمَّا الآخَرُ : فَکَانَ یَمْشِی بِالنَّمِیمَةِ , فَأَخَذَ جَرِیدَةً رَطْبَةً , فَشَقَّهَا نِصْفَیْنِ , فَغَرَزَ فِی کُلِّ قَبْرٍ وَاحِدَةً ، فَقَالُوا : یَا رَسُولَ اللَّهِ , لِمَ فَعَلْتَ هَذَا ؟ قَالَ : لَعَلَّهُ یُخَفَّفُ عَنْهُمَا مَا لَمْ یَیْبَسَا .  

عبد الله بن عباس رضى الله عنهما روایت می کند که روزی پیامبر صلى الله علیه و آله وسلم از کنار دو قبر گذشتند , سپس فرمودند : صاحبان این دو قبر هم اکنون عذاب داده می شوند , و آنان در چیزی که پرهیز از آن سخت باشد عذاب داده نمی شوند, اما یکی از آن دو در هنگام ادرار خود را از ترشح آن دور نگه نمی داشت , واما دومی نیز سخن چینی می کرد , سپس تکه چوب تری از (شاخه) درخت خرما را برداشت و آن را از وسط دو نیم کرد و در هر یک از آن دو قبر تکه ای فرو کرد , اصحاب پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم از ایشان پرسیدند : یا رسول الله چرا شما این کار را انجام دادید ؟ ایشان فرمودند : شاید تا قبل از این که؛ این دو تکه چوب خشک شوند؛عذاب از این دو(نفر) تخفیف داده شود  . 

 

17 ـ عَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ رضى الله عنه عَنْ النَّبِیِّ صلى الله علیه و سلم قَالَ : لَوْلا أَنْ أَشُقَّ عَلَى أُمَّتِی لأَمَرْتُهُمْ بِالسِّوَاکِ عِنْدَ کُلِّ صَلاةٍ . 


ابو هریره رضى الله عنه از پیامبر صلى الله علیه و سلم چنین روایت می کند که ایشان فرمودند : اگر بر امتم سخت نبودی به آنها دستور(ایجابی و الزامی) می دادم تا قبل از شروع هر نمازی مسواک بزنند .

18 ـ عَنْ حُذَیْفَةَ بْنِ الْیَمَانِ رضى الله عنهما قَالَ : کَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله علیه و سلم إذَا قَامَ مِنْ اللَّیْلِ یَشُوصُ فَاهُ بِالسِّوَاکِ . 


حذیفه بن یمان رضى الله عنهما می فرماید : هر گاه رسول الله صلى الله علیه وآله و سلم از خواب شب (برای خواندن نماز تهجد) بیدار می شد دهانش را مسواک می زدند .


19 ـ عَنْ عَائِشَةَ رضى الله عنها قَالَتْ : دَخَلَ عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ أَبِی بَکْرٍ الصِّدِّیقِ رضى الله عنه عَلَى النَّبِیِّ صلى الله علیه و سلم وَأَنَا مُسْنِدَتُهُ إلَى صَدْرِی , وَمَعَ عَبْدِ الرَّحْمَنِ سِوَاکٌ رَطْبٌ یَسْتَنُّ بِهِ , فَأَبَدَّهُ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله علیه و سلم بَصَرَهُ , فَأَخَذْتُ السِّوَاکَ فَقَضَمْتُهُ , فَطَیَّبْتُهُ , ثُمَّ دَفَعْتُهُ إلَى النَّبِیِّ صلى الله علیه و سلم فَاسْتَنَّ بِهِ , فَمَا رَأَیْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله علیه و سلم اسْتَنَّ اسْتِنَانًا قَطُّ أَحْسَنَ مِنْهُ .
فَمَا عَدَا أَنْ فَرَغَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله علیه و سلم رَفَعَ یَدَهُ أَوْ إصْبَعَهُ ثُمَّ قَالَ : فِی الرَّفِیقِ الأَعْلَى ـ ثَلاثاً ـ ثُمَّ قَضَى .
وَکَانَتْ تَقُولُ : مَاتَ بَیْنَ حَاقِنَتِی وَذَاقِنَتِی .
وَفِی لَفْظٍ : فَرَأَیْتُهُ یَنْظُرُ إلَیْهِ , وَعَرَفْتُ أَنَّهُ یُحِبُّ السِّوَاکَ , فَقُلْتُ : آخُذُهُ لَکَ ؟ فَأَشَارَ بِرَأْسِهِ : أَنْ نَعَمْ .
   

عایشه رضى الله عنها می فرماید : عبد الرحمن بن أبی بکر صدیق ( خواهر عایشه ) نزد پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم آمد , و من پیامبر صلى الله علیه و سلم را بر روی سینه ی خودم تکیه داده بودم , همراه عبد الرحمن مسواک تری بود که با آن مسواک می زد , پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم چشمانش را به آن دوخت و به او خیره شد , عایشه رضى الله عنها می فرماید : مسواک را از عبد الرحمن گرفتم و آن را با دندانم جویدم تا نرم شود سپس تمیز و پاکیزه اش کردم و به پیامبر صلى الله علیه و آله وسلم دادم , پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم شروع به مسواک زدن با آن نمودند , من هیچ گاه رسول الله صلى الله علیه وآله و سلم را ندیده بودم که ازدفعه بهتر وخوبتر مسواک بزند , هنوز چیزی از مسواک زدن ایشان نگذشته بود که دستش یا انگشتش را بالا برد و سه بار فرمودند : بارالهی رفیق برترین را خواهانم . وسپس وفات نمودند .


و در روایت دیگرازعایشه رضى الله عنها آمده که ایشان فرمودند : پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم در حالی وفات نمودند که سرشان در میان گلووچانه من بود .
و در روایتی آمده است که عایشه رضى الله عنها فرمود : پیامبر صلى الله علیه و آله وسلم را دیدم که به او نگاه می کند , فهمیدم که ایشان مسواک را دوست دارد , به ایشان گفتم : مسواک را برایت بگیرم ؟ با سرش اشاره فرمود : بله .


20 ـ عَنْ أَبِی مُوسَى الأَشْعَرِیِّ رضى الله عنه قَالَ : أَتَیْتُ النَّبِیَّ صلى الله علیه و سلم وَهُوَ یَسْتَاکُ بِسِوَاکٍ رَطْبٍ , قَالَ : وَطَرَفُ السِّوَاکِ عَلَى لِسَانِهِ , وَهُوَ یَقُولُ : أُعْ , أُعْ , وَالسِّوَاکُ فِی فِیهِ , کَأَنَّهُ یَتَهَوَّعُ .  

ابو موسی اشعری رضى الله عنه می فرماید :به نزد پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم آمدم , ایشان را در حالی یافتم که با مسواک تروتازهای مسواک می زند , و یک سمت مسواک بر روی زبانشان بود , و اع اع می کرد,مثل اینکه می خواهد استفراغ کند . 

 

21 ـ عَنْ الْمُغِیرَةِ بْنِ شُعْبَةَ رضى الله عنه قَالَ : کُنْتُ مَعَ النَّبِیِّ صلى الله علیه و سلم فِی سَفَرٍ , فَأَهْوَیْتُ لأَنْزِعَ خُفَّیْهِ , فَقَالَ : دَعْهُمَا , فَإِنِّی أَدْخَلْتُهُمَا طَاهِرَتَیْنِ , فَمَسَحَ عَلَیْهِمَا .   

مغیرة بن شعبة رضى الله عنه می فرماید : در سفری همراه پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم بودم , هنگامی که (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم وضومی گرفتند) خودم را خم نموده تا دوموزه ایشان را بیرون بیاورم , ایشان به من گفتند : این دورا رهایشان کن (ولازم نیست که بیرون بیآوری) زیرا دوپایم را پاک در درون موزها نمودم, آنگاه بر روی هر دو موزه شان مسح کشیدند .


22 ـ عَنْ حُذَیْفَةَ بْنِ الْیَمَانِ رضى الله عنهما قَالَ : کُنْتُ مَعَ النَّبِیِّ صلى الله علیه و سلم فی سَفَرٍ فَبَالَ , وَتَوَضَّأَ , وَمَسَحَ عَلَى خُفَّیْهِ . مختَصِراً .
حذیفة بن یمان رضى الله عنه می فرماید : در سفری همراه پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم بودم , (که رسول الله صلى الله علیه وآله و سلم ) پس از اینکه ادرار نمودند وضو گرفتتند وبر دوموزه شان مسح کشیدند . 

 

23 ـ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ رضى الله عنه قَالَ : کُنْتُ رَجُلاً مَذَّاءً , فَاسْتَحْیَیْتُ أَنْ أَسْأَلَ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله علیه و سلم لِمَکَانِ ابْنَتِهِ مِنِّی , فَأَمَرْتُ الْمِقْدَادَ بْنَ الأَسْوَدِ فَسَأَلَهُ , فَقَالَ : یَغْسِلُ ذَکَرَهُ , وَیَتَوَضَّأُ .
وَلِلْبُخَارِیِّ : اغْسِلْ ذَکَرَکَ وَتَوَضَّأْ .
وَلِمُسْلِمٍ : تَوَضَّأْ وَانْضَحْ فَرْجَکَ .
 


علی بن أبی طالب رضى الله عنه می فرماید : من شخصی بودم که از من زیاد مذی خارج می شد , به سبب منزلت دختر پیامبر صلى الله علیه وآله سلم ( فاطمه رضى الله عنها ) نزد من خجالت می کشیدم که از رسول الله صلى الله علیه وآله و سلم در این باره بپرسم , مقداد بن اسود را دستور دادم  تا از (از پیامبر صلى الله علیه وآله سلم یپرسد) واو از ایشان پرسید  , ایشان فرمودند : آلت تناسلیش را می شوید ووضو می گیرد .
ودر صحیح بخاری آمده است : آلت تناسلیت را بشور ووضو بگیر .
ودر صحیح مسلم نیز آمده است : وضو بگیر و بر روی آلت تناسلیت آب بپاش .  

(مذی به آب سفید رنگ وشفافی گفته می شود که هنگام تحریک شهوت آرام وبدون اینکه بر فرد سستی طاری شود از آلت تناسلی فرد خارج می شود)  

24 ـ عَنْ عَبَّادِ بْنِ تَمِیمٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ زَیْدٍ بْنِ عَاصِمٍ الْمَازِنِیِّ رضى الله عنه قَالَ : شُکِیَ إلَى النَّبِیِّ صلى الله علیه و سلم الرَّجُلُ یُخَیَّلُ إلَیْهِ أَنَّهُ یَجِدُ الشَّیْءَ فِی الصَّلاةِ , فَقَالَ : لا یَنْصَرِفُ حَتَّى یَسْمَعَ صَوْتاً , أَوْ یَجِدَ رِیحاً . 


عباد بن تمیم از عبد الله بن زید بن عاصم مازنی رضى الله عنه چنین روایت می کند : از پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم (چنین) سوال شد شخصی در نماز (یقین ندارد ولی ) خیالاتی و شک می شود که باد و گردی از اوبیرون شده است (این فرد چه کارکند ؟) ( پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم) فرمودند : تا وقتی که صدائی نشنود ویا اینکه بوئی به مشامش نخورد حق رها نمودن نمازش را ندارد .  

25 ـ عَنْ أُمِّ قَیْسِ بِنْتِ مِحْصَنٍ الأَسَدِیَّةِ أَنَّهَا أَتَتْ بِابْنٍ لَهَا صَغِیرٍ , لَمْ یَأْکُلِ الطَّعَامَ إلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله علیه و سلم فَأَجْلَسَهُ فِی حِجْرِهِ , فَبَالَ عَلَى ثَوْبِهِ , فَدَعَا بِمَاءٍ فَنَضَحَهُ عَلَى ثَوْبِهِ , وَلَمْ یَغْسِلْهُ . 


از أم قیس بنت محصن أسدی رضى الله عنها روایت است که ایشان با پسر بچه ی کوچک (شیر خوارش ) که هنوز غذا خور نشده بود به نزد رسول الله صلى الله علیه وآله و سلم آمدند , بلافاصله بعد از اینکه (پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم) آن پسر بچه را در دامان خود نشاند برروی لباس ایشان ادرار نمود , آن وقت (پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم) درخواست آب نمود , (سپس آب فراهم شده را) فقط بر روی لباسش (بر مکان ادرار) پاشید و (قسمت ملوّس شده با ادرار را) نشست .  


26 ـ وَعَنْ عَائِشَةَ أُمِّ الْمُؤْمِنِینَ رضى الله عنها أَنَّ النَّبِیَّ صلى الله علیه و سلم أُتِیَ بِصَبِیٍّ , فَبَالَ عَلَى ثَوْبِهِ , فَدَعَا بِمَاءٍ , فَأَتْبَعَهُ إیَّاهُ .
وَلِمُسْلِمٍ : فَأَتْبَعَهُ بَوْلَهُ , وَلَمْ یَغْسِلْهُ .
  

عائشة رضى الله عنها می فرماید : پسر بچه ای به نزد پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم آورده شد , آن بچه بر روی لباس پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم ادرار نمود , سپس ایشان درخواست آب کرد وآن آب را برلباسش پاشید .
و در صحیح مسلم چنین آمده است : بر ادرار بچه آب پاشید و آن را نشست .   

۲۷ ـ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ رضى الله عنه قَالَ : جَاءَ أَعْرَابِیٌّ , فَبَالَ فِی طَائِفَةِ الْمَسْجِدِ , فَزَجَرَهُ النَّاسُ , فَنَهَاهُمُ النَّبِیُّ صلى الله علیه و سلم فَلَمَّا قَضَى بَوْلَهُ أَمَرَ النَّبِیُّ صلى الله علیه و سلم بِذَنُوبٍ مِنْ مَاءٍ , فَأُهْرِیقَ عَلَیْهِ . 


از انس بن مالک رضى الله عنه روایت است که یکی از عرب بادیه نشینی به مسجد آمد و در گوشه ای از مسجد شروع به ادرار کردن نمود , (وقتی مردم این صحنه را دیدند) او را نکوهش و سرزنش کردند , پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم اصحابش را از سرزنش کردن آن مرد ممانعت نمود , سپس هنگامی که آن مرد ادرارش را به پایان رسانید دستور داد تا یک دلو آب (آورده و آن آب ها) بر روی ادرارآن فرد ریخته شود .  

28 ـ عَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ رضى الله عنه قَالَ : سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله علیه و سلم یَقُولُ : الْفِطْرَةُ خَمْسٌ : الْخِتَانُ , وَالاسْتِحْدَادُ , وَقَصُّ الشَّارِبِ , وَتَقْلِیمُ الأَظْفَارِ , وَنَتْفُ الإِبِطِ . 


ابو هریرة رضى الله عنه می فرماید : من از رسول الله صلى الله علیه وآله و سلم شنیدم که می فرمایند : پنج چیز جزء فطرت و سرشت (پاک) است , ختنه کردن , تراشیدن موی شرمگاه , کوتاه کردن سبیل , کوتاه کردن ناخن , وکندن موی زیر بغل .  

29 ـ عنْ أَبی هُرَیْرَةَ رضى الله عنه أَنَّ النَّبِیَّ صلى الله علیه و سلم لَقِیَهُ فی بعْضِ طُرُقِ المدینَةِ وهو جُنُبٌ ، قالَ : فَانْخَنَسْتُ مِنْهُ ، فَذَهَبْتُ فَاغْتَسَلْتُ ثُمَّ جِئْتُ ، فقَالَ : أَیْنَ کُنْتَ یا أَباهُرَیْرَةَ ؟ قَالَ : کُنْتُ جُنُبَاً فَکَرِهْتُ أَنْ أُجالِسَکَ على غَیْرِ طَهارَةٍ ، فَقَالَ : سُبْحانَ اللهِ ، إِنَّ المسلم ـ و فی روایة : المُؤْمِنَ ـ لایَنْجُسُ .

از ابو هریرة رضى الله عنه روایت است که با پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم در یکی از راههای مدینه در حالی به هم رسیدند که او جنب بوده است , ابو هریرة رضى الله عنه می فرماید : آهسته آهسته خود را کنار کشیدم و رفتم غسل کردم سپس آمدم , آن وقت پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم از من پرسید : ای ابو هریرة کجا بودی ؟ گفتم : جنب بودم و نخواستم ناپاک با شما بنشینم , پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم فرمودند : سبحان الله , مسلمان ـ و در روایتی مؤمن ـ هرگز نجس نمی شود .   

30 ـ عَنْ عَائِشَةَ رضى الله عنها قَالَتْ : کَانَ النَّبِیُّ صلى الله علیه و سلم إذَا اغْتَسَلَ مِنَ الْجَنَابَةِ غَسَلَ یَدَیْهِ , ثُمَّ تَوَضَّأَ وُضُوءَهُ لِلصَّلاةِ , ثُمَّ اغْتَسَلَ , ثُمَّ یُخَلِّلُ بِیَدَیْهِ شَعْرَهُ , حَتَّى إذَا ظَنَّ أَنَّهُ قَدْ أَرْوَى بَشَرَتَهُ , أَفَاضَ عَلَیْهِ الْمَاءَ ثَلاثَ مَرَّاتٍ , ثُمَّ غَسَلَ سَائِرَ جَسَدِهِ .
وَکَانَتْ تَقُولُ : کُنْتُ أَغْتَسِلُ أَنَا وَرَسُولُ اللَّهِ صلى الله علیه و سلم مِنْ إنَاءٍ وَاحِدٍ , نَغْتَرِفُ مِنْهُ جَمِیعاً .


عائشة رضى الله عنها می فرماید : هر گاه پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم می خواست غسل جنابت نمایند اول دستهایشان را می شستند , سپس آنچنان وضو می گرفتند که برای نماز خواندن وضو می گرفتند , سپس غسل می کردند , به این صورت که ابتدا دستهایش را به اندازه ای که یقین می کردند که آب به تمام پوست سرشان رسیده است در موهایش فرو می بردند , بعد از این سه بار روی سرشان آب می ریختند , سپس بقیه ی بدنشان را می شستند .
و عائشة رضى الله عنها می فرمود : من و پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم از یک ظرف آب با هم غسل می کردیم , و هر دو برای خود از آن آب می گرفتیم .


31 ـ عَنْ مَیْمُونَةَ بِنْتِ الْحَارِثِ رضى الله عنها زَوْجِ النَّبِیِّ صلى الله علیه و سلم أَنَّهَا قَالَتْ : وَضَعْتُ لِرَسُولِ اللَّهِ صلى الله علیه و سلم وَضُوءَ الْجَنَابَةِ , فَأَکْفَأَ بِیَمِینِهِ عَلَى یَسَارِهِ مَرَّتَیْنِ أَوْ ثَلاثاً ثُمَّ غَسَلَ فَرْجَهُ , ثُمَّ ضَرَبَ یَدَهُ بِالأَرْضِ أَوْ الْحَائِطِ , مَرَّتَیْنِ أَوْ ثَلاثاً , ثُمَّ تَمَضْمَضَ وَاسْتَنْشَقَ , وَغَسَلَ وَجْهَهُ وَذِرَاعَیْهِ , ثُمَّ أَفَاضَ عَلَى رَأْسِهِ الْمَاءَ , ثُمَّ غَسَلَ جَسَدَهُ , ثُمَّ تَنَحَّى , فَغَسَلَ رِجْلَیْهِ , فَأَتَیْتُهُ بِخِرْقَةٍ فَلَمْ یُرِدْهَا , فَجَعَلَ یَنْفُضُ الْمَاءَ بِیَدِهِ . 


میمونة بنت الحارث رضى الله عنها همسر پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم می فرماید : برای پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم آب آورده گذاشتم تا غسل جنابت انجام دهد , ابتدا با دست راستش دو یا سه بار روی دست چپش آب ریخت , سپس شرمگاه خود را شست , بعد از آن دستش را دو یا سه بار به زمین یا دیوار مالید , سپس دهان و بینی خود را با آب شست , بعد از آن صورت و ساعدهای دودستش را شست , سپس روی سرش آب ریخت , سپس بدنش را شست , آنگاه از مکانی که غسل می نمودند یکطرف رفت , سپس پاهایش را شست , آنگاه برایش پارچه ای آوردم تا خود را خشک کند ولی ایشان آن را نخواست , و شروع نمود که با تکان دادن دستش (آبها بدن می ریخت).


32 ـ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ رضى الله عنهما أَنَّ عُمَرَ بْنَ الْخَطَّابِ رضى الله عنه قَالَ : یَا رَسُولَ اللَّهِ صلى الله علیه و سلم , أَیَرْقُدُ أَحَدُنَا وَهُوَ جُنُبٌ ؟ قَالَ : نَعَمْ , إذَا تَوَضَّأَ أَحَدُکُمْ فَلْیَرْقُدْ وَهُوَ جُنُبٌ .

عبد الله بن عمر رضى الله عنهما روایت می کند که عمر رضى الله عنه گفت : ای رسول الله صلى الله علیه وآله و سلم : آیا هر یک از ما در حالی که جنب است می تواند بخوابد؟ (پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم) در جواب فرمودند : آری , اگر وضو گرفت می تواند در حالیکه جنب است نیز بخوابد .


33 ـ عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ رضى الله عنها زَوْجِ النَّبِیِّ صلى الله علیه و سلم قَالَتْ : جَاءَتْ أُمُّ سُلَیْمٍ امْرَأَةُ أَبِی طَلْحَةَ رضى الله عنه إلَى رَسُولِ اللَّهِ صلى الله علیه و سلم فَقَالَتْ : یَا رَسُولَ اللَّهِ , إنَّ اللَّهَ لا یَسْتَحْیِی مِنْ الْحَقِّ , فَهَلْ عَلَى الْمَرْأَةِ مِنْ غُسْلٍ إذَا هِیَ احْتَلَمَتْ ؟ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله علیه و سلم : نَعَمْ , إذَا رَأَتِ الْمَاءَ .  

ام سلمة رضى الله عنها همسر پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم می فرماید : أم سلیم زن أبو طلحة رضى الله عنهما نزد رسول الله صلى الله علیه وآله و سلم آمد و گفت : یا رسول الله همانا الله از گفتن حق شرم نمی کند , آیا بر زنی که در خواب جنب شود غسل واجب است ؟ رسول الله صلى الله علیه و سلم فرمود : آری , اگر آن زن ببیند که از او آب ( منی ) خارج شده است (بر او غسل می گردد ).


34 ـ عَنْ عَائِشَةَ رضى الله عنها قَالَتْ : کُنْت أَغْسِلُ الْجَنَابَةَ مِنْ ثَوْبِ رَسُولِ اللَّهِ صلى الله علیه و سلم فَیَخْرُجُ إلَى الصَّلاةِ , وَإِنَّ بُقَعَ الْمَاءِ فِی ثَوْبِهِ .
وَفی لَفْظٍ لمسْلِمٍ : لَقَدْ کُنْتُ أَفْرُکُهُ مِنْ ثَوْبِ رَسُولِ اللهِ صلى الله علیه و سلم فَرْکاً فَیُصَلِّی فِیْهِ .


عائشة رضى الله عنها می فرماید : ( منی ) جنابت را که بر لباس رسول الله صلى الله علیه وآله و سلم می بود می شستم سپس ایشان با همان لباس برای نماز می رفت و هنوز لکه ها آب بر لباسش باقی بود .
و درروایتی ازمسلم آمده است : لباس رسول الله صلى الله علیه و سلم را به هم می مالیدم تا منی از آن پاک شود , سپس ایشان در آن لباس نماز می خواندند .

35 ـ
عَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ رضى الله عنه أَنَّ النَّبِیَّ صلى الله علیه و سلم قَالَ : إذَا جَلَسَ بَیْنَ شُعَبِهَا الأَرْبَعِ , ثُمَّ جَهَدَهَا , فَقَدْ وَجَبَ الْغُسْلُ .
وَفِی لَفْظٍ مسلم : وَإِنْ لَمْ یُنْزِلْ .


أبو هریرة رضى الله عنه از پیامبر صلى الله علیه وآله و سلم روایت می کند که ایشان فرمودند : هر گاه مردی در میان چهار دست وپای زنش برای همبستری و جماع نشسته و سپس تلاش نموده جماع نماید, (بر هر دوی) آنها غسل واجب می گردد .
و در روایتی از مسلم آمده است : اگر چه که (از آنها) منی هم خارج نشود .   

36 ـ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ رضی الله عنهم  أَنَّهُ کَانَ هُوَ وَأَبُوهُ عِنْدَ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ رضى الله عنه , وَعِنْدَهُ قَوْمٌ , فَسَأَلُوهُ عَنْ الْغُسْلِ ؟ فَقَالَ : یَکْفِیکَ صَاعٌ ، فَقَالَ رَجُلٌ : مَا یَکْفِینِی , فَقَالَ جَابِرٌ رضى الله عنه : کَانَ یَکْفِی مَنْ هُوَ أَوْفَى مِنْک شَعَرَاً , وَخَیْراً مِنْکَ , یُرِیدُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله علیه و سلم , ثُمَّ أَمَّنَا فِی ثَوْبٍ .
وَفِی لَفْظٍ : کَانَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله علیه و سلم یُفْرِغُ الْمَاءَ عَلَى رَأْسِهِ ثَلاثاً .
قال رضى الله عنه : الرَّجُلُ الَّذِیْ قَالَ : مَا یَکْفِیْنِیْ هُوَ الحسَنُ بْنُ محمَّدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ أَبیْ طَالِبٍ رضى الله عنه ، وَأَبُوهُ محمَّدُ ابْنُ الحَنَفِیَّةِ .


از ابو جعفر محمد بن علی بن الحسین بن علی بن أبی طالب رضى الله عنهم چنین روایت است که ایشان با پدرشان ـ زین العابدین رحمه الله ـ نزد جابر بن عبد الله رضى الله عنهما بودند و افراد دیگری نیز آنجا بودند, (آنها) از ایشان درباره ی غسل پرسیدند , جابر رضى الله عنه فرمود : مقدار یک صاع (دو کیلو و صد و هفتاد وشش گرم) آب برای غسل کافی است , شخصی از آن جمع گفت : یک صاع(دو کیلو و صد و هفتاد وشش گرم) آب برای من کافی نیست , جابر رضى الله عنه فرمود : یک صاع (دو کیلو و صد و هفتاد وشش گرم) آب در غسل کردن برای شخصی که از تو پر مو تر و بهتر بود کفایت می کرد ـ منظورش رسول الله صلى الله علیه وآله و سلم بود ـ سپس در حالی که فقط یک لباس بتن داشت برای ما امامت داده نماز خواند .
و در روایت دیگری آمده که (ایشان) فرمودند  : رسول الله صلى الله علیه و سلم (در زمان غسل) آب را سه بار بر روی سر خود می ریختند .

روای رضى الله عنه می فرماید : شخصی که گفت : این مقدار آب برایم کافی نیست , اوحسن بن محمد بن علی بن أبی طالب رضى الله عنهم بوده که پدرش محمد بن حنفیه است .