۩۩۩ قـــرآن و سنّت زنــــده بــــاد ۩۩۩

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَوَلَّوْا عَنْهُ وَأَنْتُمْ تَسْمَعُونَ (20) (سوره انفال)

۩۩۩ قـــرآن و سنّت زنــــده بــــاد ۩۩۩

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَوَلَّوْا عَنْهُ وَأَنْتُمْ تَسْمَعُونَ (20) (سوره انفال)

مخالفت غیر اجتهادی غیر عنادی

مخالفت غیر اجتهادی غیر عنادی

 

هدف ما از مخالفت غیر اجتهادی غیر عمدی؛ مخالفتی است که یک مسلمان با مسلمان دیگری و یا با جمعی از مسلمانان بنا بر تقلید، شبهه، جهل و یا اموری از این قیبل مرتکب می شود، معمولا این نوع مخالفت های از جانب عوام و یا افراد تازه مسلمان و یا مسلمانانی که اطلاعات دینی آنها کم و یا غیر دقیق است؛ اتفاق می افتد، واز آنجایی که این نوع امور، در شریعت عذر محسوب می شوند، لذا مسلمانی که بنا بر این امور گرفتار مخالفت با مسلمان دیگری و یا گروهی از مسلمانان می شود، معذور بوده و گنه کار نیست، لذا چنین مسلمانی قبل از هرچیز نیاز به تعلیم دقیق و درست دارد تا از تقلید بیرون آمده، و شبهه، جهل و یا هر عذری دیگری که دارد برطرف گردد، زیرا الله متعال هرکسی را به اندازه توانش مکلّف نموده و بیشتر از آن هرگز باری را بر دوشش نگذاشته است، و هرکس باید به اندازه توان واقعی خودش، از دین و امور دینی پیروی کند، و بیشتر ازآن مکلّف نیست، لذا این نوع افراد یا توان تحقیق را ندارند و یا موقعیت و زمان تحقیق برای آنها فراهم نشده و هر یک به اندازه توانش به حق رسیده و به آن عمل می کند، در این باره به چند آیات و دو حدیث صحیح که زیر آورده می شود توجه نمایید:

....لَا تُکَلَّفُ نَفْسٌ إِلَّا وُسْعَهَا .... (سوره بقره، آیه: 233)

ترجمه: ...هیچ فردی مکلّف (به اجرای امری) نمی شود مگر به اندازه توانش.....

 

لَا یُکَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا ....(سوره بقر، آیه: 286)

ترجمه: الله هیچ فردی را بجز به اندازه توانش مکلّف نمی کند...

 

... لَا نُکَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا ... (سوره انعام، آیه: 152)

ترجمه: ... ما (هیچ) کسی را بجز به اندازه توانش مکلّف نمی کنیم...

 

... لَا نُکَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا .... (سوره أعراف، آیه: 42)

ترجمه: ... ما (هیچ) کسی را بجز به اندازه توانش مکلّف نمی کنیم...

 

وَلَا نُکَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا .... (سوره مؤمنون، آیه: 62)

ترجمه: ... ما (هیچ) کسی را بجز به اندازه توانش مکلّف نمی کنیم...

 

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمَا، قَالَ: کُنَّا إِذَا بَایَعْنَا رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ عَلَى السَّمْعِ وَالطَّاعَةِ، یَقُولُ لَنَا: «فِیمَا اسْتَطَعْتُمْ». (صحیح بخاری، حدیث: 7202)

ترجمه: عبدالله بن عمر رضی الله عنهما فرمودند: ما هرگاه که بر شنیدن و پیروی نمودن با رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم بیعت می کردیم، ایشان به ما می گفتند: تا اندازه ای توانستید (به این بیعت وفا و عمل نمایید).

عَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ، عَنِ النَّبِیِّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ: «دَعُونِی مَا تَرَکْتُکُمْ، إِنَّمَا هَلَکَ مَنْ کَانَ قَبْلَکُمْ بِسُؤَالِهِمْ وَاخْتِلاَفِهِمْ عَلَى أَنْبِیَائِهِمْ، فَإِذَا نَهَیْتُکُمْ عَنْ شَیْءٍ فَاجْتَنِبُوهُ، وَإِذَا أَمَرْتُکُمْ بِأَمْرٍ فَأْتُوا مِنْهُ مَا اسْتَطَعْتُمْ». (صحیح بخاری، حدیث: 7288)

ترجمه: ابوهریره رضی الله عنه روایت نمودند که پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: مرا نسبت به آنچه برایتان بیان ننموده ام رها کنید (و از من نپرسیدید)، زیرا کسانی که پیش از شما بودند با سوالهایشان و مخالفت نمودنهایشان با پیامبرانشان هلاک گشته اند، لذا هرگاه شما را از چیزی ممانعت نمودم از آن پرهیز نمایید، و چون به شما دستور اجرای امری را دادم تا جایی که توانستید ( و توان داشتید) به آن عمل کنید.

از این آیات و احادیثی که ذکر شد بوضوح فهمیده می شود که ما در اسلام به اندازه توان ما مکلف هستیم، و الله متعال هیچ کسی را بیشتر از توانش مکلّف نمی نکند، و توان عوام و یا افراد کم سوادی که توان حقیق ندارند و امثال اینها از این بیشتر نیست، لذا به همان اندازه مکلّف اند و اگر مخالفتی از این دسته از مسلمانان با سایر مسلمانان بروز کند، آنها معذور بوده و گنه کار نیستند، البته یک نکته مهم در اینجا باید بیان شود، و آن اینکه این نوع افراد بعد از اینکه اشتباه آنها به آنها تذکر داده شد؛ نباید برنظریه سابقشان اصرار ورزند و باید به حد توان تحقیق و پرسجو نمایند، تا حقیقت بهتر و بیشتر برآنها واضح شده و به وظیفه شرعی که در این دوآیه قرآن مجید آمده عمل کرده باشند:

وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِکَ إِلَّا رِجَالًا نُوحِی إِلَیْهِمْ فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ (سوره نحل، آیه: 43)

ترجمه: ما پیش از تو نفرستادیم مگر مردانی که بسوی آنها وحی می کردیم، پس از اهل علم بپرسید اگر نمی دانید.

وَمَا أَرْسَلْنَا قَبْلَکَ إِلَّا رِجَالًا نُوحِی إِلَیْهِمْ فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِنْ کُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ (سوره انبیاء، آیه: 7)

ترجمه: ما پیش از تو نفرستادیم مگر مردانی که بسوی آنها وحی می کردیم، پس از اهل علم بپرسید اگر نمی دانید.