۩۩۩ قـــرآن و سنّت زنــــده بــــاد ۩۩۩

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَوَلَّوْا عَنْهُ وَأَنْتُمْ تَسْمَعُونَ (20) (سوره انفال)

۩۩۩ قـــرآن و سنّت زنــــده بــــاد ۩۩۩

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَوَلَّوْا عَنْهُ وَأَنْتُمْ تَسْمَعُونَ (20) (سوره انفال)

اذان ،اقامه و روش صحیح و درست نماز

اوقات نمازها

نمازرکنی از ارکان اسلام و عبادتی است دارای اعمال وگفتار خاصی که با الله اکبر شروع وبا سلام دادن به پایان می رسد.ترک آن بطورعمد کفراست واز سن بلوغ برهر مکلفی فرض می شود ودر شبانه روزی پنج بار باید خوانده شود .

قبل از اینکه از نماز و اعمال و گفتار نماز سخن به میان آورده شود لازم است که از اوقات نماز بحث نمائیم.

اوقات نماز به ترتیب زیر می باشد:

1 = وقت صبح از طلوع فجر صادق (روشنی افقی که در پایان شب در افق شرقی نمایان می شود) شروع وتا طلوع خورشید ادامه دارد.

2 = وقت ظهر اززوال( مایل شدن خورشید از میانه آسمان به سمت مغرب) خورشید شروع وتا سایه هر چیز یک برابرآن شود ادامه دارد.

3 = وقت عصراز یک برابرشده سایه هر چیز شروع وتا غروب خورشید؛ ادامه دارد.

4 = وقت مغرب از غروب آفتاب شروع و تا پایان شفق(سرخی که بعد از غروب در افق غربی نمایان می شود) ادامه دارد.

5 = وقت عشاء ازپایان شفق (سرخی که بعد از غروب در افق غربی نمایان می شود) شروع وتا نیم شب ادامه دارد.

چند نکته بسیار مهم در باره اوقات نمازها

در اینجا مناسب است چند نکته بسیار مهم نسبت به اوقات نمازها بیان شود که ما آنها را به ترتیب زیر بیان می نمائیم:

1 = تمام نمازها را در اول وقت خواندن بهتر و دارای ثواب بیشتری است به جز نماز عشاء که دیرترخواندن آن بهتر و دارای اجر وثواب بیشتری است.

2 = در مسافرت در زمان گرما نماز ظهر را دیرتر خواندن بهتر است.

3 = هر کس یک رکعت نماز صبح را قبل از طلوع خورشید خواند و بعدا خورشید طلوع کرد به نمازش ادامه دهد گویا این فرد نماز را در وقت خوانده است .

4 = هر کس یک رکعت نماز عصر را قبل از غروب خورشید خواند و بعدا خورشید غروب کرد به نمازش ادامه دهد گویا این فرد نماز را در وقت خوانده است .

5 = وقت هر نمازی که فراموش شد ویا فرد به خواب رفت ؛ زمانی است که بیاد فرد بیاید و یا از خواب بیدار شود.

اوقات مکروهه

بعضی از اوقات نماز خواندن در آنها مکروه است که به ترتیب زیر بیان می شوند:

1 = زمان استواءخورشید(زمانی که خورشید در وسط آسمان است وزوال نشده)  تا اینکه خورشید زوال ( مایل شدن خورشید از میانه آسمان به سمت مغرب) کند.

2 = زمان طلوع خورشید تا اینکه اندکی بالا بیاید.

3 = زمان غروب خورشید تا اینکه غروب نماید.

ناگفته نماند که نماز خواندن در این اوقات درکنار بیت الله ایرادی ندارد وجایز است وبعد از نماز صبح وبعد از نماز عصرنیزنفل خواندن ایرادی ندارد زیرا آنچه ایراد دارد خواندن نمازهای نفلی درزمان طلوع وزمان غروب خورشید است.

4 = سنّت خواندن وحتّی سنّت های صبح درزمان شروع فرض با جماعت.

اماکن ممنوعه برای نماز

تمام زمین برای امّت محمّدی جایگاه مسجد را دارد یعنی می شود در آنجا ها نماز خواند بجز اماکنی که در زیر بیان می شنود که در آنها نماز خواندن درست نیست:

1 = درخوابگاه وتویله شتران.

2 = در گورستان ویا به سوی قبر.

3 = در حمام .

اذان

اذان یعنی اعلان بدخول وقت نماز با الفاظ مخصوصی که در احادیث صحیح آمده است و در ذیل بیان خواهد شد:

 

الفاظ أذان

 

1= الله اکبر، الله اکبر.  

2 = الله اکبر، الله اکبر.                                     

3 = أشهد أن لا اله الاالله  ، أشهد أن لا اله الاالله.

4 = أشهد أن محمدا رسول الله ، أشهد أن محمدا رسول الله.

5 = حیّ علی الصلاة ، حیّ علی الصلاة .

6 = حیّ علی الفلاح ، حیّ علی الفلاح.

7 = الله اکبر ، الله اکبر.

8 = لا اله الا الله.

ترجمه اذان

 

1 = معبود به حق بزرگترین است، معبود به بزرگترین است.

2 = معبود به حق بزرگترین است، معبود به بزرگترین است.

3 = گواهی می دهم که بجز الله دیگر معبود به حقی نیست ، گواهی می دهم که بجز الله دیگر معبود به حقی نیست.

4 = گواهی می دهم که محمّد فرستاده الله است، گواهی می دهم که محمّد فرستاده الله است.

5 = بشتابید به سوی نماز، بشتابید به سوی نماز.

6 = بشتابید به سوی کامیابی، بشتابید به سوی کامیابی.

7 = معبود به حق بزرگترین است، معبود به بزرگترین است.

8 = بجز الله دیگر معبود به حقی نیست.

 

چند نکته مهم در باره أذان

 

أذان از آنجائی که اعلانی برای شعائر اسلامی است ودر آن ابحاث عقیدتی وعملی (از قبیل توحید، رسالت و نماز) نهفته است اسلام بدان اهمیت داده و مؤذنین را از اجر و ثواب خاصی بهرمند ساخته است.

 أذان دارای احکام خاصی است که در ذیل بیان خواهد شد:

1 = أذان برای اهل هر شهر وروستای فرض کفایه است.

2 = أذان برای افرادی که به تنهائی در بیانها و برون شهرها وروستاها نمازمی خوانند سنّت است.

3 = أذان برای نماز است نه برای جماعت تنها؛ لذا أذان برای تنها گذار نیز سنّت است .

4 = صبح دو أذان دارد اوّلی قبل از وقت برای تهجّد ودوّمی بعد ازدخول وقت صبح برای نماز صبح می باشد.

5 = در أذان اوّل صبح که برای تهجّد است بعد از (حیّ علی الفلاح)  دوبار (الصلاة خیر من النّوم) یعنی : نماز از خواب بهتر است، گفته شود.

6 = گفتن(الصلاة خیر من النّوم) در أذان دوّم صبح که برای نماز صبح است بدعت است.

7 = ترجیح در أذان سنّت است . ترجیح یعنی اینکه مؤذن بعد از چهار بار الله اکبر گفتن بار اوّل (أشهد أن لا اله الاالله  ، أشهد أن لا اله الاالله.أشهد أن محمدا رسول الله ، أشهد أن محمدا رسول الله) را بطور آهسته گفته وسپس دوباره با صدای بلند بگوید : (أشهد أن لا اله الاالله  ، أشهد أن لا اله الاالله.أشهد أن محمدا رسول الله ، أشهد أن محمدا رسول الله). وبعدا کلمات باقی مانده اذان را بگوید.

8 = برای نمازهای قضائی أذان داده شود.

9 = بجزنمازهای پنجگانه و نماز جمعه برای دیگر نمازها أذان داده نشود.

10 = زمان شنیدن (أشهد أنّ محّمدا رسول الله) در أذان ؛ انگشتان سبابه (اشاره) را بوسیدن و بر چشمان مالیدن بدعت است.

11 = برای شنودگان أذان ؛ سنّت است که همانند مؤذن کلمات أذان را تکرارکنند بجز (علی الصلاة و علی علی الفلاح) که شنودگان به جای آنها (لاحول ولاقوة الا بالله) بگویند.

12 = سنّت است که بعد از أذان بر رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم همان درودهای که در نماز خوانده می شود، فرستاده شود.

13 = سنّت است که بعد از أذان دعای (اللهم ربّ هذه الدعوة التامة و الصلاة القائمة، آت محمّدا الوسیلة و الفضیلة و ابعثه مقاما محمودا الذی وعدتّه ) خوانده شود.

معنای این دعا چنین است: بار الهی پروردگاراین درخواست کامل واین نماز برپا به محمّد وسیله (مکان مخصوصی است در بهشت) و فضیلت عنایت فرما و اورا به جایگاه ستوده ای که به او وعده دادی بر انگیز.

14 = اضافه نمودن بردعای بالا با کلماتی از قبیل (انّک لا تخلف المیعاد و....) ثابت نیست.

15 = بهتر است که فرد بعد از این دعا، هر نیازی که دارد از الله مهربان بخواهد زیرا یکی از جاهای که دعا قبول می شود در میان أذان واقامه است.

 

مؤذن چگونه باشد؟

مؤذن باید امور زیر را رعایت کند:

1 = برای رضای الله أذان دهد و در قبال أذان پول نگیرد.

2 = با وضو أذان دهد.

3 = انگشتان سبابه (اشاره) هر دودست را دردوگوشش نماید.

4 = ایستاده ورخ به سوی قبله أذان دهد.

5 = در زمان گفتن (حی علی الصلاة و حی علی الفلاح ) گردنش را به سمت چپ وراست بچرخاند.

6 = آهسته وبدون عجله ، با مکث و درنگ أذان دهد.

7 = در دوران اذان سخن نگوید.

8 = با صدای بلند أذان دهد.

9 = بعد از أذان بدون عذراز مسجد بیرون نشود.

اقامه (تکبیر)

قبل از شروع نماز فرض ، گفتن اقامه سنّت است و به دو روش از احادیث صحیح ثابت است که در ذیل بیان خواهدشد:

رواش اوّل اقامه

1= الله اکبر، الله اکبر.  

2 = الله اکبر، الله اکبر.                                    

3 = أشهد أن لا اله الاالله  ، أشهد أن لا اله الاالله.

4 = أشهد أن محمّدا رسول الله ، أشهد أن محمّدا رسول الله.

5 = حیّ علی الصلاة ، حیّ علی الصلاة .

6 = حیّ علی الفلاح ، حیّ علی الفلاح.

7 = قد قامت الصلاة ، قد قامت الصلاة .

8 = الله اکبر ، الله اکبر.

9 = لا اله الا الله.

ترجمه اقامه

 

1 = معبود به حق بزرگترین است، معبود به بزرگترین است.

2 = معبود به حق بزرگترین است، معبود به بزرگترین است.

3 = گواهی می دهم که بجز الله دیگر معبود به حقی نیست ، گواهی می دهم که بجز الله دیگر معبود به حقی نیست.

4 = گواهی می دهم که محمّد فرستاده الله است، گواهی می دهم که محمّد فرستاده الله است.

5 = بشتابید به سوی نماز، بشتابید به سوی نماز.

6 = بشتابید به سوی کامیابی، بشتابید به سوی کامیابی.

7 = قطعا نماز برپاشد، قطعا نماز برپا شد.

8 = معبود به حق بزرگترین است، معبود به بزرگترین است.

9 = بجز الله دیگر معبود به حقی نیست.

 

روش دوّم اقامه

 

1= الله اکبر، الله اکبر.  

2 = أشهد أن لا اله الاالله  .

3 = أشهد أن محمّدا رسول الله.

4 = حیّ علی الصلاة.

5 = حیّ علی الفلاح.

6 = قد قامت الصلاة ، قد قامت الصلاة .

7 = الله اکبر ، الله اکبر.

8 = لا اله الا الله.

ترجمه اقامه

 

1 = معبود به حق بزرگترین است، معبود به بزرگترین است.

2 = گواهی می دهم که بجز الله دیگر معبود به حقی نیست.

3 = گواهی می دهم که محمّد فرستاده الله است.

4 = بشتابید به سوی نماز.

5 = بشتابید به سوی کامیابی.

6 = قطعا نماز برپاشد، قطعا نماز برپا شد.

7 = معبود به حق بزرگترین است، معبود به بزرگترین است.

8 = بجز الله دیگر معبود به حقی نیست.

 

چند نکته در باره اقامه

 

1 = اقامه گفتن برای نمازهای فرض ؛ خواه با جماعت خوانده شوند ویا انفرادی وخواه ادائی باشند ویا قضائی سنّت است.

2 = زنان نیز همانند مردان اقامه بگویند.

3 = ضروری نیست که مؤذن اقمه بگوید کسی دیگر نیز می تواند این کاررا انجام دهد.

4 = زمان (قد قامت الصلاة) در اقامه (اقامها الله وادامها) گفتن درست نیست.

5 = اقامه سریع و بدون مکث گفته شود بهتر است.

6 = به روش دوّم اقامه گفتن بهتر است گرچه به روش اوّل اقامه گفتن نیز ثابت است.

شرائط نماز

شرائط یعنی اعمالی که قبل از شروع نمازباید انجام شود ونبود یکی از آنها باعث بطلان نماز می گردد ، که ما آنها را به ترتیب زیر بیان می کنیم:

1 = علم و آگاهی به دخول وقت نماز.

2 = جنب نبودن.

3 = وضو داشتن.

4 = پاک بودن لباس.

5 = پاک بودن جسم.

6 = پاک بودن مکان نمار.

7 = پوشیده بودن عورت .

ناگفته نماند که تمام بدن زن در نماز بجز (چهره و دستانش تا به مچ ) عورت اند و عورت مرد از ناف تا به زانوهاست.

8 = به سوی قبله رخ نمودن.

ولی از مریضی که توان رخ نمودن به سمت قبله را ندارد وهمچنین ازکسی که در حال اجبار، ضرورت ویا ترس بسر می برد؛ رخ نمودن به سوی قبله از آنها ساقط می گردد همانگونه که از نفل گذار بر سواری ساقط است ، تمام این افراد به هر سمتی که بر آنان میّسر است می توانند نماز بخوانند.

9 = با دل نیّت و اراده نمازخواندن نمودن.

ولی نیّت بازبان بدعت است واز رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم ثابت نیست.

نماز

 

نمازیکی از مهمترین ارکان اسلام است در آیات متعددی از قرآن و احادیث فراوانی براداء آن تأکید شده است ورسول الله صلی الله علیه و آله وسلم به صورت گفتاری و عملی به امتشان نماز را یاد داده و فرمودند: (نماز بخوانید همانگونه که دیدید من نماز می خوانم)

لذا ما در اینجا یک نماز چهاررکعتی از اوّل تا به آخر مطابق با سنّت صحیح رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم برای خوانندگان گرامی بیان می نمائیم:

 

رکعت اوّل

 

1= تمام شرائط نماز را داشتن .

2 = روبه قبله ایستادن.

3 = نیّت (یعنی بادل اراده) نمودن، ناگفته نماند که نیّت بازبان بدعت است.

4 = دستان را تا به شانه ها و یا گوشها بلند نمودن.

5 = الله اکبر گفتن.

6 =کف دست راست را بر پشت کف دست چپ ویا ساق دست چپ گذاشتن و بر روی سینه بستن ، ناگفته نماند که زن و مرد در اجرای این حکم فرقی ندارند.

7 = دعای : (الّلهم باعد بینی و بین خطایای کما باعدت بین المشرق و المغرب الّلهم نقّنی من الخطایا کما ینقّی الثوب الأبیض من الدّنس الّلهم اغسل خطایای بالماء والثلج و البرد) را خواندن.

معنای این دعا این است: بار الهی در میان من و گناهانم دوری انداز همانگونه که در میان مشرق و مغرب دوری انداختی، بار الهی مرا از گناهانم پاک و صاف نما همانگونه که لباس سفید از چرک پاک می شود، بارالهی گناهان مرا با آب، برف وتگرگ بشوی.

البته علاوه از این دعا؛ دعاهای دیگری نیز در احادیث صحیح آمده که نمازگزار می تواند آنها را نیز به جای این دعا و یا اینکه به همراه این دعا در نمازهای فرض،سنّت رواتب ونفل بخواند.

8 = جمله : (اعوذ بالله السمیع العلیم من الشیطان الرجیم من همزه و نفخه و نفثه) را خواندن.

معنای این جمله می شود: ازدیوانگی، کبر و شعر شیطان رانده شده به الله بسیار شنوا و بسیار دانا پناه می برم.

9 =  جمله : (بسم الله الرّحمن الرّحیم) را خواندن.

10 = سوره فاتحه را خواندن .

 قابل ذکر است که خواندن سوره فاتحه در هر رکعت خواه نماز فرض باشد ویا نفل وسنّت و خواه نماز گذارمنفرد (تنها گذار)  باشد و یا مقتدی که پشت سر امام با جماعت نماز می خواند و خواه نمازسّری (قرائت در آن آهسته خوانده می شود) باشد ویا جهری (قرائت در آن باصدای بلند خوانده می شود)؛ واجب است وبدون خواندن سوره فاتحه نمازدرست نیست.

11 = بعد از تمام شدن قرائت فاتحه ، آمین گفتن ومعنای آمین یعنی یا الله دعای مرا قبول فرما؛ می باشد.

12 = جمله (بسم الله الرحمن الرحیم ) را خواندن.

13 = چند آیه ویا سوره ای علاوه از فاتحه خواندن.

14 = رفع الیدین نمودن یعنی دستان را تا شانه ها ویا گوشها بالا بردن.

15 = الله اکبر گفتن.

16 = به رکوع رفتن.

نحوه انجام رکوع اینگونه است که با دو دست زانوها را گرفتن و کمررا راست نموده و سر را با کمروسرین برابرنمودن بطوری که نه سراز کمربالاتر ویا پایین تر باشد و نه کمر از سر یعنی سر،کمروسرین هرسه باید برابر باشند.

17 = در رکوع مکث و درنگ کردن و(سبحان ربی العظیم و بحمده) را تکرار نمودن .

البته علاوه از این اذکاردیگری نیز در احادیث صحیح آمده که فرد می تواند آنها را بجای این ذکر ویا به همراه آن بخواند.

18 = از رکوع بلند شده و دستان را در پهلوها رها کردن و نبستن.

19 = زمان بلند شدن از رکوع رفع الیدین کردن یعنی دستان را تا به شانه ها ویا گوشها بلند نمودن.

20 = زمان بلندشدن از رکوع (سمع الله لمن حمده ) را خواندن.

21 = بعد از بلند شدن از رکوع ایستاده و درنگ نمودن.

22 = به هنگام مکث و درنگ بعد از رکوع در حال ایستاده (اللّهم ربّنا ولک الحمد) را خواندن.

البته علاوه از این دعاهای دیگری نیز در احادیث صحیح آمده که نمازگذار می تواند آنها را بهمراه این دعا بخوانند.

23 = الله اکبر گفته ، رفع الیدین نموده و به سوی سجده رفتن.

24 = زمان رفتن به سجده دستان را اوّل بر زمین گذاشته و سپس زانوها را بر زمین گذاشتن .

25 = سجده نمودن .

در سجده باید (دو کف دست ، دوزانو، سرانگشتان پاها ، پیشانی و بینی به زمین چسپیده و تماس داشته باشد.

26 = در سجده اوّل مکث و درنگ نمودن و جمله ( سبحان ربی الأعلی و بحمده) را تکرار نمودن ، البته علاوه از از این نیز دعاهای دیگری در احادیث صحیح آمده که فرد می تواند آنها را در سجده بخواند تا جائی که فرد می تواند هر دعائی را در سجده بخواهد ولی بشرطیکه به زبان عربی باشد.

27 = با گفت الله اکبر و رفع الیدین از سجده اوّل سربلند نموده نشستن ومکث نمودن.

28 = در حالت نشستن بعد از سجده اول دعای ( اللهم اغفرلی و ارحمنی واجبرنی و اهدنی وارزقنی وعافنی وارفعنی) را خواندن.

معنای این دعا این است : بار الهی مرا ببخش ، به من رحم نما،جبران کارهایم کن ،هدایتم ده ،روزیم عنایت فرما، معافم کن و بلندم نما.

ویا اینکه جمله ( رب اغفرلی رب اغفرلی )یعنی: پرودگارمرا ببخش پروردگار مرا ببخش) را تکرار نمودن.

29 = الله اکبر گفته رفع الیدین نمودن وبه سجده دوم رفتن .

وباید که سجده دوم همانند سجده اوّل انجام شود ودر آن همان دعاها خوانده شود.

30 = بعد از انجام سجده دوّم الله اکبر گفته رفع الیدین نمودن و از سجده سربلند نموده نشستن وکمی مکث نمودن.

31 = با کمک دستان برای رکعت دوّم بلند شدن.

رکعت دوّم

32 = تمام اعمال رکعت دوّم بعینه همانند رکعت اوّل است فقط چند فرق زیر در آن وجود دارد:

1 = تکبیرتحریمه (تکبیرشروع نماز) گفته نمی شود.

2 = دعای استفتاح (دعای شروع نماز) خوانده نمی شود.

3 = (اعوذ بالله ....) خوانده نمی شود.

33 = بعد از اداء سجده دوم رکعت دوّم باید برای خواندن (التحیات ) نشست.

روش نشستن بدین صورت است: انگشتان پای راست را بر زمین چسپانده و رخ آنها را بسوی قبله نموده بدین طریق پای راست را ایستاده نمودن وبر پای چپ نشستن و دست راست را بر ران ویا زانوی راست ودست چپ را بر ران ویا زانوی چپ گذاشتن.

34 = همه انگشتان دست راست را بستن وانگشت سبابه (اشاره) را برای اشاره نمودن رها کردن. ویا اینکه انگشت میانه را با انگشت ابهام (شست) حلقه زدن و انگشت سبابه (اشاره) را رها نموده ویگرانگشتان را بستن.

35 = التحیات را خواندن والفاظ التحیات چنین است:  (التّحیات لله والصّلوات والطیبات السلام علی النّبی ورحمة الله و برکاته السّلام علینا وعلی عباده الله الصالحین أشهد أن لا اله الا الله و أشهد أنّ محمّدا عبده ورسوله).

یعنی : سلامها،نمازها، وپاکیزها از آن معبود به حق است. سلام،رحمت وبرکات الله بر تو باد ای پیامبر . سلام بر ما و بر بندگان نیک الله، گواهی می دهم که بجز الله دیگر معبود به حقی نیست و گواهی می دهم که محمّد بنده و فرستاده اوست.

البته علاوه از این الفاظ ؛ الفاظ دیگری نیزبرای التحیات در روایات صحیح آمده است که خواندن آنها نیز ایرادی ندارد . ناگفته نماند که خواندن درودها بعد از تشهداوّل نیز در روایت صحیح ثابت است.

36 = از شروع خواندن التّحیات تا پایان آن با انگشت سبّابه (اشاره) دست را اشاره نمودن وآن را حرکت دادن.

37 = در هنگام حرکت انگشت اشاره به آن نگاه نمودن.

38 = بعد از پایان تشهد دستان را بر زمین گذاشته و با زور دستان برای رکعت سوم بلند شدن .

رکعت سوم

39 = بهنگان بلند شدن الله اکبرگفته رفع الیدین نموده دستان رابستن  .

40 = رکعت سوّم در تمام اعمال همانند رکعت دوّم است ؛ بجزیک فرق و آن اینکه در رکعت سوّم بعد از سوره فاتحه سوره ای دیگر خوانده نمی شود ولی ناگفته نماند که گه گاهی خواندن سوره نیز ثابت است.

رکعت چهارم

41 = بعد از انجام سجده دوّم رکعت سوّم الله اکبر گفته واندکی نشستن وبعد دستان را بر زمین گذاشته و با زور دستان برای رکعت چهارم بلند شدن وبعد از بلند شدن رفع الیدین نمودن و دستان را بستن  .

42 = رکعت چهارم تا انجام سجده دوّم این رکعت در تمام اعمال همانند رکعت سوّم است .

43 = بعد از انجام سجده دوّم این رکعت برای تشهد نشستن است.

ناگفته نماند که نحوی نشستن در تشهد دوّم در نمازهای سه رکعتی و چهار رکعتی با نحوی نشستن درتشهد اوّل کاملا فرق دارد در تشهد دوّم باید تورّک نشست یعنی بجای نشستن بر پای چپ بر سرین چپ نشسته و پای چپ را خوابانده وپای راست را یا خوابانده ویا ایستاده نموده وانگشتان پای راست را به سوی قبله نمودن سپس همانند تشهد اوّل دست راست را برران ویا زانوی راست ودست چپ را بر ران ویا زانوی چپ گذاشتن و اعمال زیر را انجام دادن:

1 = التّحیات خواندن.

2 = ازشروع التّحیات تا زمان سلام دادن باانگشت سبّابه (اشاره) اشاره نمودن وآن را حرکت دادن.

3 = درودهای زیر را خواندن: اللّهم صلّ علی محمّد وعلی آل محمّد کما صلّیت علی ابراهیم وعلی آل ابراهیم انّک حمید مجید .

 اللّهم بارک علی محمّد و علی آل محمّد کما بارکت علی ابراهیم وعلی آل ابراهیم انّک حمید مجید.

ترجمه درودها: بارالهی برمحمّد و خاندان محمّد رحمت عنایت فرما همانگونه که بر ابراهیم و خاندان ابراهیم رحمت عنایت فرمودی ، همانا تو ستوده وبزرگواری.

بارالهی برمحمّد و خاندان محمّد برکت عنایت فرما همانگونه که بر ابراهیم و خاندان ابراهیم برکت عنایت فرمودی ، همانا تو ستوده وبزرگواری.

البته علاوه از این الفاظ درود الفاظ دیگری نیز در روایات صحیح آمده که گه گاهی خواندن آنها نیز سنّت است.

4 = این دعا را خواندن : اللّهم انّی أعوذ بک من عذاب القبر و أعوذ بک من فتنة المسیح الدّجّال وأعوذ بک من فتنة المحیا و الممات اللّهم انّی أعوذ بک من المأثم والمغرم.

یعنی : بار الهی از عذاب قبر به تو پناه می برم و از فتنه دجال به تو پناه می برم و از فتنه زندگی و فتنه مرگ به تو پناه می برم و بارالهی از گناه و قرض به تو پناه می برم.

5 = بعد از این دعا ؛نماز گذار هر دعائی را که می خواهد می تواند بخواند ولی بشرطیکه با الفاظ عربی باشد چون در نماز علاوه از زبان عربی دیگر زبانها جایز نیست.

43 = به سمت راست نگاه کردن و (السلام علیکم ورحمة الله وبرکاته) گفتن.وسپس به سمت چپ نگاه کردن و (السلام علیکم ورحمة الله) گفتن .

البته علاوه از این روش ؛ روشهای دیگری نیز در سلام دادن در احادیث صحیح آمده که نماز گذار می تواند با آن روشها نیزسلام دهد.

نا گفته نماند که با سلام دادن نماز به پایان رسیده و نماز گذار از نماز بیرون می شود.

اذکار بعد از نماز

بعد از سلام دادن از نمازهای فرض در احادیث و روایات صحیح خواندن اذکار واورادی زیادی آمده است که ما در اینجا بعضی از آنها را به ترتیب زیر بیان می نمائیم:

1 = یکبار (الله اکبر) گفتن.

2 = سه بار(استغفر الله) گفتن.

3 = دعای (اللّهم أنت السّلام منک السّلام تبارکت یا ذاالجلال والاکرام) را یکبارخواندن.

4 = سی وسه بار (سبحان الله) گفتن.

5 = سی و سه بار (الحمد لله) گفتن .

6 = سی وسه بار (الله اکبر) گفتن.

7 = یکبار (لااله الا الله وحده لاشریک له، له الملک وله الحمد، و هو علی کل شیئ قدیر) را خواندن.

البته علاوه از این اذکار واورادی که بیان شد، دیگر اذکار و دعاهای نیز در احادیث صحیح رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم آمده است که خواندن آنها نیز بعد از نمازهای فرض ؛سنّت می باشد.

 

چند تذکر مهمّ در باره رکعات نماز :

1 = نمازهای دورکعتی همانند دورکعت اوّل نمازهای چهاررکعتی انجام می شود .

2 = نمازهای یک رکعتی همانند رکعت اوّل نمازهای چهاررکعتی انجام می شود .

3 = نحوه نشستن در تشهد نمازهای دور کعتی و یک رکعتی همانند نحوی نشستن درتشهد اوّل نمازهای چهار رکعتی می باشد.

4 = تشهد ّ درودها ودعاهای که در تشهد دوّم نمازهای چهار رکعتی خوانده می شود در تشهد نمازهای دو رکعتی ویک رکعتی نیز خوانده می شود.

5 = نمازهای سه رکعتی کاملا همانند نمازهای چهار کعتی انجام می شود فقط رکعت سوّم آنها حذف می شود.

نمازهای سنت شبانه روز

علاوه از نمازهای فرض نمازهای سنتی نیز وجود دارد که با ادای آنها فرضهای ما تکمیل گشته و در قیامت جبران کمبودیهای نمازهای فرض ما را خواهند نمود ، البته بعضی از این نمازهای سنت؛ قبل و یا بعد از نمازهای فرض خوانده می شوند وبعضی از آنان نیز به نمازهای فرض سر وکاری ندارند و نمازهای مستقلی اند که ما هر دوی آنها را بطور مختصر و به ترتیب زیر بیان می نمائیم:

1 = قبل از نماز فرض صبح دو رکعت خواندن.

2 = بعد از طلوع و اندکی بالا آمدن خورشید دورکعت نمازاشراق خواندن .

3 = نماز ضحی (چاشت) که وقت آن بعد از نماز اشراق شروع و تا قبل از زوال (مایل شدن خورشید از وسط آسمان به سمت مغرب) ادامه دارد که بهترین وقت آن اواخر وقت آن است این نماز حد اقل آن دو رکعت و حد اکثر آن هشت رکعت می باشد.

4 = قبل ازنماز فرض ظهر دورکعت و یا چهار رکعت با دو سلام خواندن.

5 = بعد از نماز فرض ظهر دورکعت و یا چهار رکعت با دو سلام خواندن.

6 = دو رکعت  و یا چهار رکعت با دو سلام ؛ قبل از نماز فرض عصرخواندن.

7 = قبل از نماز فرض مغرب دو رکعت خواندن .

8 = بعد از نماز فرض مغرب دو رکعت خواندن .

9 = بعد از نماز فرض عشاء دو رکعت خواندن .

10 = نمازوتر که حد اقل آن یک رکعت و حد اکثر آن نه رکعت می باشد و وقت آن بعد از نماز عشاء شروع و تا صبح صادق ادامه دارد، البته این نماز در صورت فراموشی و یا بخواب رفتن قضائی دارد.

11 = نماز شب که بعد از عشاء شروع و تا طلوع صبح صادق ادامه دارد که حد اقل آن یک رکعت وتر و حد اکثر آن سیزده رکعت می باشد واگر کسی بنا بر عذری نتوانست نمازشب را در شب بخواند در روز تا قبل از زوال می تواند دوازده رکعت بخواند.

12 = دو رکعت تحیة المسجد یعنی هرگاه فردی وارد مسجد شد دو رکعت نفل خواندن البته به شرطی که زمان داخل شدن فرد به مسجد اوقات مکروه نباشد(یعنی :زمان طلوع خورشید، زمان غروب خورشید وزمانیکه خورشید به هنگام ظهر در وسط آسمان است؛ نباشد)

13 = بعد از هر وضوئی دورکعت خواندن.

14 = قبل از نماز جمعه و پیش از آمدن خطیب جمعه رفتن او بر بالای منبر هر چند که فرد می خواهد می تواند نماز نفل بخواند ولی بعد از بالا رفتن خطیب بر منبرهرکس وارد مسجد شد فقط می تواند دورکعت بخواند و بعد بنشیند وبه خطبه گوش دهد.

واما بعد از نماز جمعه دورکعت ویا چهار رکعت با دو سلام خواندن سنت است.

احکام آبها، وضو، تیمم و دیگر امور طهارتی

آب ها و احکام آنها

 

اسلام دین پاکی ونظافت است وبه همین سبب است که پاکی و طهارت را نیمی از ایمان قرار داده است .

 اسلام برای پاکی از ناپاکیها دوچیز را پاک کننده معرفی نموده :

1 = آب . 2 = خاک.

آب مایه حیات ،خود پاک و پاک کننده ناپاکیهاست . می توان آبهای پاک را به ترتیب زیرتقسیم بندی نمود :

1 =هرآبی که از آسمان فرود آید مانند: آب باران، آب برف و آب ژاله .

2 = هر آبی که از زمین بیرون آید مانند: آب چاها، آب چشمه ها وآب قناتها .

3 = هرآبی که بر سطح زمین باشد مانند: آب رود خانه ها ودریاها ،آب سدّها،آب استخرها،آب تالابها و حوضها .

آب زمانیکه به اندازه دو مشک بزرگ برسد با افتادن نجاست در آن ناپاک نمی گردد مگر اینکه رنگ، بو و مزه آن و یا یکی از این سه علامت تغییر کند در آن وقت است که آب نجس وکثیف می گردد.

واما اگر چیزپاکی با آب مخلوط شود و آن را از حالت آب بودنش بیرون نکند ناپاک نمی گردد و برحالت پاک کننده گی خویش باقی می ماند ولی اگر نام مطلق آب از آن برداشته شد در آن وقت پاک هست ولی پاک کننده نیست همانند آب میوها ،شربتها و...

آب پاک هر ناپاکی را پاک می نماید و درصورت نبود آب؛ بعضی ناپاکیها را می شود با خاک پاک نمود همانند پاک نمودن کفش ناپاک با کشیدن و مالیدن بر خاک و یا بجای وضو وغسل در صورت نبود آب و یا وجودعذر شرعی با خاک پاک تیمم زدن .

آداب دستشوئی وقضای حاجت

برای کسی که برای قضای حاجت می رود آداب و امور زیر را رعایت نمودن ضروری است:

1= با پای چپ وارد توالت شدن.

2= زمان داخل شدن به توالت ویا لباس را پایین کشیدن برای قضای حاجت در فضای باز دعای : (بسم الله اللهم انی اعوذ بالله من الخبث و الخبائث) را خواندن.

یعنی: به نام الله؛ بارالهی از شرشیطانهای نر وماده به معبود به حق پناه می برم.

3 = تا نزدیک به زمین نمی شود لباس را بالا نکشیدن.

4= زمانیکه در فضای باز است دور از انظار مردم رفتن.

5 = پرهیز نمودن از کثیف شدن لباس و جسم به هنگام قضای حاجت.

6 = در حمام ادرار نکردن.

7 = در آب ایستاده ادرارنکردن.

8 = مکان نرم ویا مناسبی را برای قضای حاجت انتخاب کردن.

9 =ازقضای حاجت نمودن درسایه ای که قابل استفاده مردم است پرهیزنمودن.

10 = باچیزهای نجس خود را پاک نکردن.

11 = ازقضای حاجت نمودن در جادها و راها پرهیز نمودن.

12 = به هنگام قضای حاجت پشت ورخ به سوی قبله ننمودن.

13 = به هنگام قضای حاجت ؛ آلت تناسل وشرمگاه خویش را با دست راست نگرفتن.

14= با آب استنجا زدن.

15= اگر با سنگ ، کلوخ ویا اشیاء پاک کننده استنجا می زند حد اقل با سه سنگ ، کلوخ ویا سه بار خود رابا آن شیئ پاک نمودن.

16 = با استخوان استنجا نزدن.

17= با مدفوع حیوانات استنجا نزدن.

18 = بادست راست استنجا نزدن.

19= با دست چپ استنجا زدن.

20= بعداز استنجا زدن دستش را برزمین پاکی مالیدن وشستن.

21= با پای راست از توالت بیرون شدن.

22 = بعد از بیرون شدن از توالت و یا پایان قضای حاجت وبالا کشیدن لباس در فضای باز، دعای (غفرانک) یعنی : بارالهی بخشش ترا می خواهم؛ را خواندن.

ناگفته نماند که ایستاده ویا نشسته به هر دوروش ادرار(پیشاب) نمودن ایرادی ندارد واز رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم در روایات صحیح بخاری ودیگر کتبی حدیثی ثابت است.

حکم استفاده ازظروف

استفاده از ظروف حکم خاص خودشان را دارد که در ذیل بیان می شود:

1 = خورد و نوش در ظروف طلائی و نقره ای حرام است.

2 = دیگر استفاده ها از ظروف طلائی ونقره ای وتمام ظروف دیگرایرادی ندارد.

3 = خورد و نوش در تمام ظروف دیگر(علاوه ازطلائی و نقره ای) جایز است.

4 = در صورت وجود ظروف مسلمانان از ظروف اهل کتاب (یهود ونصاری) استفاده نکردن بهتر است.

5 = در صورت نبود ظروف مسلمانان قبل از استفاده ؛ ظروف اهل کتاب ( یهود ونصاری) را شستن ضروری است.

نجاسات وپلیدیها

از آنجائی که اسلام دین پاکیزی است وپلیدیها را پسند نمی کند به طرفدارانش دستور داده تا از ناپاکیها وپلیدیها بدور باشند.

 نجاست در حقیقت به چیزی گفته می شود که طبیعت پاک یک مسلمان از آن دور کند واگر بر چیز ویاجای پاکی اصابت کند باید شسته شود .

ما در زیر اشیائی را بیان خواهیم نمود که از دیدگاه اسلام نجس و پلید اند وپرهیز از آنها برهر مسلمانی ضروری است :

1 = ادرارانسان.

 2 = مدفوع انسان .

3 = مذی ؛ یعنی : آب سفید و رقیقی که زمان شهوت ولی بدون شهوت بیرون می شود وبی جهش است وبعد از آن به انسان سستی دست نمی دهد.

4 = ودی ؛ یعنی: آب غلیظی که بعد از ادرار نمودن بیرون می شود.

5 = مدفوع وادرار حیوانات حرام گوشت.

6 = خون حیض ،نفاس و استحاضه .

7 = آب دهان سگ .

8 = مردار.

9 = گوشت حیوان حرام گوشت بعد از ذبح آن حیوان .

 

اینها که نجس نیستند:

در این باره که از نظر اسلام کدام چیز نجس است و کدام چیز پاک است باید به دو چیز دقت نمود تا انسان دچار اشتباه نگردد:

1 = اسلام اصل در اشیاء را پاکی قرارداده یعنی در نزد اسلام اصل این است که هر چیز پاک است مگر اینکه دلیلی از جانب الله عزوجل و رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم بیاید که بیان نماید که فلان چیز نجس است.

2 = نجس بودن با حرام بودن فرق دارد . نجس بودن معمولا در مقابل پاکی است و بحث از شستن و پاک نمودن است ولی حرام در مقابل حلال است و بحث از خوردن است بعنوان مثال: سم وزهر پاک است ولی حرام است یعنی اگر بر لباس فدی سمی بریزد شستنش نیاز نیست مگر اینکه آن سم از مواد ناپاک ساخته شده باشد ولی خورذدن آن چه از مواد پاک وچه غیر پاک تشکیل شده باشد حرام است.

بعد از فهمیدن این دو اصل حالا دقت نماید که اشیاء زیر نجس نیستند وپاک اند:

1 = آب منی .

2 = استفراغ انسان.

3 = علاوه از خون رحم زن دیگرخونهای بدن انسان .

4 = خون حیوان حلال گوشت زمانی که ذبح می شود.

5 = رطوبات شرمگاه زن.

6 = شراب .

7 = فرد مشرک .

8 = خوک .

9 = ادرار و مدفوع حیوانات حلال گوشت.

10 = عرق حیواناتی که برای سواری اند همانند خر، قاتر واسپ.

11 = عرق فرد مسلمان جنب،حیض،نفاس و مستحاضه .

12= عرق بدن مشرک.

چه چیز با چه پاک می شود:

گرچه در اصل آب پاکننده هر چیز ناپاک است ولی اسلام علاوه از آب نیز برای پاکی بعضی از اشیائی که با نجاست آلوده وکثیف می شوند ، اشیاء معینی را بیان نموده است که ما به ترتیب زیر بیان می نمائیم:

1 = لباس و بدن با شستن با آب .

2 = زمین با ریختن آب بر آن ویا باخشک شدن.

3 = روغن اگر موشی در آن افتاد با بیرون نمودن موش و ریختن روغنهای اطراف موش .

4 = پوست حیوان حلال گوشت که خود مرده شده با دباغی.

5 = آینه ، کارد و اشیاء همانند اینها با پاک نمودن با پارچه و یا هر شیئ پاک دیگر.

6 = کفش با مالیدن بر خاک.

7 = دامن زن اگر بلند بود وبا نجاستی کثیف شد با کشیده شدن بر زمین پاک.

8 = ادرار پسر بچه ای که فقط شیر ما در می خورد و هنوزغذا خور نشده و علاوه از شیر مادرکمک غذائی هم نمی خورد، با پاشیدن آب برآن.

9 = مذی با پاشیدن آب برآن.

10 = ظرفی که سگ دهان زده با هشت بار(هفت با آب ویک با خاک) شستن.

11 = خون حیض با کندن خون، شستن وسپس بر تمام لباس آب پاشیدن.

پس خورها

پس خور یعنی آنچه درظرفی بعد از خورد و نوش باقی بماند . ناگفته نماند که هر پس خوری حرام نیست همانگونه که هر پس خوری حلال نیست وما در اینجا پس خورهای حلا ل و حرام را به ترتیب زیر بیان می نمائیم :

1 = پس خور انسان خواه مسلمان باشد یا کافر وخواه پاک باشد ویا جنب،حیض،نفاس ویا استحاضه فرقی ندارد همه حلال است.

2 = پس خور حیوانات حلال گوشت.

3 = پس خور قاتر،خر، درندگان و پرندگان شکاری حلال است.

4 = پس خور گربه حلال است.

5 = پس خور سگ حرام است.

روش وضو

اسلام به ما مسلمانان دستور داده که هرگاه خواستیم نماز بخوانیم به ترتیب وضو بگیریم:

1= نیّت نمودن یعنی با دل اراده وضو گرفتن داشتن.

2 = بسم الله گفتن.

3 = دستان را تا به مچ سه بار شستن .

4 = انگشتان دستان را خلال کردن.

5 = دهان را مسواک زدن .

6 = با دست راست یک مشت آب گرفتن و با نیمی از آن دهان وبا نیم دیگر بینی را آب کشیدن و این عمل را سه بار انجام دادن.

7 = با هر بار آب کشیدن بینی آن را با دست چپ صاف کردن .

8 = برای کسی که روزه ندارد در آب کشیدن بینی مبالغه نمودن .

9 = با دودست سه بار چهره را شستن .

10 = افراد ریش دارمشت آب گرفته زیر زنخدان برده و با آن ریش را خلال نمودن.

11 = دست راست را تا آرنج سه بار شستن .

12 = دست چپ را تا آرنج سه بار شستن .

13 = سر را بدین منوال مسح نمودن که دوست را با آب خیس نموده در جلوی سر قرار داده و آنها را به سمت عقب سر برده و سپس به جلوی سر باز گرداندن.

14 = گوشها را بدین منوال مسح نمودن که انگشتان سبابه (اشاره)  دودست را در داخل دو گوش برده و دو انگشت ابهام (شصت) دودست در پشت گوشها قرار داده و سپس با چرخاندن انگشتان داخل گوشها و انگشتان بیرون گوشها داخل وبیرون آنها را پاک وصاف نمودن.

15 = پای راست را تا قوزک سه بار شستن .

16 = پای چپ را تا قوزک سه بار شستن .

17 = زمان شستن پاها انگشتان آنها را خلال نمودن.

18 = در پایان وضو اندکی از آب وضو گرفتن وایستاده خوردن.

19 = در پایان وضو اندکی آب گرفته وبر شلواردرقسمت شرمگاه جلو پاشاندن.

20 = بعد از اتمام وضو یکی از دعاهای زیر و یا هر دو را خواندن:

1 = أشهد أن لا اله الا الله وحده لا شریک له و أشهد أن محمدا عبده و رسوله اللهم اجعلنی من التوابین و اجعلنی من المتطهرین .

یعنی : گواهی می دهم که بجز الله دیگر معبود به حقی نیست و او یکتا و بی شریک است و گواهی می دهم که محمد بنده وفرستاده اوست، بار الهی مرا از توبه کنندگان گردانده وازپاکان قرار ده.

2 = سبحانک اللهم و بحمدک أشهد أن لا اله الا أنت أستغفرک و أتوب الیک .

یعنی: بار الهی پاکی ترا بیان نموده وستایش ترا گفته گواهی می دهم که بجز الله دیگر معبود به حقی نیست و از تو طلب آمرزش نموده و بسوی تو بازگشته و توبه می نمایم.

چه وقت وضو گرفتن مستحب است؟

فقط برای نمازخواندن وطواف بیت الله وضو گرفتن واجب وضروری است ولی در زمان انجام کارهای زیر وضوگرفتن مستحب است:

1 = به هنگام ذکر نمودن الله متعال.

2 = به هنگام تلاوت قرآن.

3 = به هنگام خوابیدن.

4 = به هنگامی که فرد جنب قبل از غسل می خواهد چیزی را بخورد ویا بنوشد.

5 = به هنگامی که فرد جنب قبل از غسل می خواهد بخوابد وبعدا غسل نماید.

6 = به هنگامی که فرد جنب قبل از غسل می خواهد دوباره با همسرش جماع کند.

7 = قبل ازغسل نمودن .

8 = تجدید وضو برای هر نماز.

9 = بعدازهر بی وضو شدنی دوباره وضو گرفتن.

چند نکته قابل ذکر در وضو :

علاوه از امور فوق چند چیز دیگر نیز وجود دارد که در وضو سنت ویا جایزاست که این قرار زیر می باشند:

1 = هرعضو را در وضو یکبار یا دو بار شستن.

2 = مالیدن اعضاء وضو در زمان شستن آنها.

3 = سر را دو ویا سه بار مسح نمودن.

4= بر عمامه مسح نمودن.

5= برقسمتی از سر و ادامه بر عمامه مسح نمودن.

6 = قسمت جلوی سررا زمان شستن چهره شستن.

7 = دستان را از آرنجها بالاتر شستن.

8 = پاها را از قوزکها بالاتر شستن.

9 = بر موزه و جوراب مسح نمودن.

10 = اعضای وضو را پی درپی شستن.

11 = با ترتیب آمده در قرآن وسنت وضو گرفتن.

12 = از راست شروع نمودن.

13 = بعد از وضو اعضای وضو را پاک وخشک نمودن.

14 = برای گوشها آب جدید نگرفتن.

15 = به هنگام وضو گرفتن از کسی دیگربرای ریختن آب کمک گرفتن.

16 = بعد از وضو دو رکعت نماز خواندن.

شکنندها وضو

بعضیها چیزها باعث شکستن وضو می گردند که از قرار زیر می باشند:

1 = ادرار نمودن.

2 = مدفوع نمودن.

3 = از انسان باد و گردی بیرون شدن.

4 = بیرون شدن منی.

5 = بیرون شدن مذی.

6 = بیرون شدن ودی.

7 = خواب سنگین .

8 = دور شدن عقل بعلت دیوانگی ، بیهوشی و یا هر علتی دیگر.

9 = دست زدن با شهوت وبدون پرده به شرمگاه.

10 = استفراغ نمودن.

11 = خوردن گوشت شتر.

 

روش غسل

غسل مطابق با احادیث صحیح به ترتیب زیر می باشد:

1 = دستان را تا به مچ سه بار شستن.

2 = با دست راست بر چپ آب ریختن وبا چپ شرمگاه را شستن.

3 = اگر کثیفی ویا چیزی بر بدن بود آن را شستن و دور کردن.

4 = با دل نیّت واراده پاکی نمودن.

5 = همانند وضوی نماز ؛ وضو گرفتن ولی همینکه به مسح سر رسید را مسح ننموده بلکه کاملا شستن.

6 = به هنگام شستن سر با انگشتان سررا مالیدن و موها را خلال کردن.

7 = بعد از شستن سر سه مشت آب برآن ریختن وسر را آب کشیدن.

8 = برقسمت راست بدن آب ریختن و آنرا شستن.

9 = برسمت چپ بدن آب ریختن و آنرا شستن.

10 = یک کنار رفته اول پای راست تا قوزک و سپس پای چپ را تا قوزک شستن .

وبا این طریق غسل به پایان می رسد.

تیمّم

تیمّم یک کلمه عربی است که به معنای قصد واراده می باشد اسلام به ما مسلمانان دستور داده که اگرآب برای وضو گرفتن ویا غسل کردن نبود ویا اینکه بود ولی فرد بنا بر عذر شرعی (همانند بیماری ، ترس وغیره) نمی توانست از آن استفاده کند در این صورت به روش زیر تیمّم نماید:

1 = با دل نیّت و اراده پاکی نماید.

2 = هردو کف دستش را یکباربرزمین پاکی بزند.

3 = دستان را از زمین بلند نموده پف نماید وبه هم زده تکان دهد تا خاکهای اضافی بریزد.

4 = دو دستش را یکباربر چهره کشیده و با آنها کاملا چهره اش را مسح کند.

5 = کف دست راست را برپشت دست چپ کشیده و مسح نماید وسپس کف دست چپ رابر پشت دست راست کشیده مسح نماید بدین منوال دستانش را تا به مچ مسح نموده تیمّم را به پایان رساند.

چند نکته ضروری در باره تیمّم

در بحث تیمّم چند چیز نیاز بذکر است که به ترتیب زیر بیان می شود:

1 = تیمّم از قرآن و احادیث صحیح ثابت است.

2 = صحیح ترین روش تیمّم همان یکبار دستان را برزمین زده و سپس با آن چهره و دستان را تا به مچ مسح کردن است.

3 = تیمّم به هر آنچه از جنس وبر سطح زمین باشد از قبیل خاک ، شن و غیره جایز است.

4 = هنگام نبود آب و یا هر عذر شرعی ( همانند : بیماری، ترس وغیره) که فرد قادر به استفاده از آب نباشد تیمّم جایز است.

5 = تیمّم یکی از احکام خاص به امت اسلامی و دین سلام است.

6 = تیمّم جانشین غسل و وضواست لذا هر عملی که با غسل و وضو فرد می توانست انجام دهد با تیمّم نیز می تواند انجام دهد.

7 = تمام شکنندهای غسل و وضو شکننده تیمّم نیز می باشند علاوه از آنها یافتن آب و قادر به استفاده از آن نیز باعث از بین رفتن تیمّم می گردد.

8 = دستان را بر دیوار زده تیمّم زدن ایرادی ندارد و از رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم ثابت است.

فرائض وضو

در وضو فقط پنج چیزکه در ذیل بیان خواهد شد فرض است :

1 = نیت یعنی با دل اراده پاکی نمودن.

2 = شستن چهره .

3 = شستن دستان تا به آرنجها.

4 = مسح سر.

5 = شستن پاها تا قوزکها .

علاوه از این پنج چیز دیگر تمام اعمالی که در وضو در احادیث صحیح آمده سنت اند.

اینها که وضو را نمی شکنند

چهار چیزاست که در میان مردم مشهور به شکنندهای وضو اند ودر حالیکه وضو را نمی شکنند:

1 = خنده قهقهه در داخل نماز .

2 = دست زدن به زن .

3 = خون .

4 = شستن مرده ویا حمل نمودن آن.

 

مسح بر موزه وجوراب

 

مسح نمودن پاها به جای شستن آنها در وضو در حالیکه جوراب ویا موزه برآنهاست از احادیث متعددی ثابت است .

مسح بر جوراب وموزه دارای احکام خاصی است که به ترتیب زیر بیان خواهد شد:

1 = مدت مسح بر جوراب وموزه برای مسافرتا سه شبانه روز وبرای مقیم تا یک شبانه روز است.

2 = ساق جوراب وموزه باید آنقدر بلند باشند که قوزک های پاها را بپوشانند.

3 = ابتداء مدت مسح از زمان شروع مسح می باشد.

4 = مسح بر جوراب و موزه برای زن ،مرد ،فرد سالم ومریض همه جایز ویکسان است.

5 = جوراب وموزه ای که فردی می خواهد برآنها مسح کند باید بعد از وضو کامل به پا شوند.

6 = موزه و جورابی که برآنها مسح می شود نباید زیاد پاره باشند ولی پاره گی اندک به اندازه یک یا دو انگشت ایرادی ندارد.

7 = برپشت پاها مسح می شود نه برکف پاها.

8 = با کشیدن انگشتان دست برپاها مسح می شود.

 

باطل کنندهای مسح

سه چیز است که باعث بطلان مسح بر جوراب و موزه می گردند که از قرارزیر می باشند:

1 = بیرون نمودن جوراب وموزه درمیان مدّت مسح .

2 = به پایان رسیدن مدّت مسح .

در این دوصورت اگر فرد وضو دارد که فقط پاهایش را بشوید و دوباره جوراب و موزه اش را بپا کند ورنه باید کامل وضو بگیرد.

3 = جنابت نیزمسح را باطل می کند وفرد باید زمان غسل موزها وجوراب ها را کشیده وپاها یش را بشوید.

ناگفته نماند همانگونه که بر جوراب وموزه مسح جایز است بر کفشهای جایز و از رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم نیزثابت است.

واجب کننده های غسل

چند چیزاند که باعث وجوب غسل بر فرد می شوند که ما به ترتیب زیر آنها را بیان خواهیم نمود:

1 = بیرون شدن آب منی با شهوت در خواب یا بیداری از مرد یا زن.

2 = داخل شدن سرذکر(آلت تناسل مرد) درفرج (شرمگاه جلوی زن) زن وبرخورد دو ختنه گاه با یکدیگرگرچه انزال هم نشوند.

3 = پایان یافتن دوران حیض (عادت ماهیانه زن) و نفاس (خونریزی بعد از زایمان).

4 = به هوش آمدن از بیهوشی.

5 = مرگ .

6 = مسلمان شدن کافر.

 

آنچه انجام آنها برجنب حرام است

بر فرد جنب فقط انجام دو کار حرام است:

1 = خواندن نماز.

2 = طواف بیت الله .

ناگفته نماند که دست زدن به قرآن ، خواندن قرآن ورفتن به مسجد برای فردجنب ویا زنی که در دوران حیض (عادت ماهیانه زن) و نفاس (خونریزی بعد از زایمان) بسرمی برد ایرادی ندارد چون ازانجام این کارها برای افراد هیچ ممانعتی در قرآن واحادیث صحیح رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم نیامده است.

غسل ها مستحب

بعضی از اوقات غسل نمودن بدون اینکه بر فرد واجب باشد انجام آن باعث اجر وثواب شده و ترک آن گناه نیست که به آنها غسل های مستحب گفته می شود و به ترتیب زیر می باشند:

1 = غسل روز جمعه .

2 = غسل برای عید فطر و عید قربان .

3 = غسل برای بستن احرام .

4 = غسل برای داخل شدن به مکه .

5 = غسل برای وقوف به عرفات.

6 = غسل برای هر نماز ویا برای جمع بین صلاتین برای زن مستحاضه.

7 = غسل بعد از دفن مشرک برای کسی دست به آن زده و دفنش نموده است .

8 = غسل بعداز هر جماع برای کسی که در یک شب چندین بار جماع می کند.

 

چند چیز در باره غسل

1 = روش غسل برای زن ومرد فرقی ندارد بجز دو چیز که زنها باید رعایت کنند:

 ( أ ) زن اگر بعد از پاکی از عادت ماهیانه و یا بعد از پاکی از زایمان می خواهد غسل کند در این صورت اگر موهایش را بافته باید آنها را بازنماید و سرش را در زمان شست خوب بمالد ولی در غسل جنابت نیاز به باز کردن آنها نیست.

( ب ) زن اگر بعد از پاکی از عادت ماهیانه و یا بعد از پاکی از زایمان می خواهد غسل کند بهتر است که در پایان غسل پنبه ای را عطر آلود نموده و با آن داخل شرمگاه جلوی خویش را پاک وصاف کند.

2 = مرد با همسرش می تواند در یکجا غسل کند.

3 = هر یک از زن و مرد می تواند از آب باقی مانده از غسل دیگری غسل کند.

4 = برای مردان به حمام عمومی رفتن بشرطی که عورت آنها پوشانده باشد جایز است.

5 = برای زنان رفتن به حمامهای شهری خواه عمومی و خواه خصوصی حرام است.

6 = بعد از غسل خود را خشک کردن ایرادی ندارد.

7 = بعد از غسل نیاز به وضو نیست.

8 = اگر فرد نیّت داشته باشد یک غسل به جای جنابت وحیض ویا جمعه وعید و یا جنابت وجمعه جایز است .

9 = برای فرد جنب یا زنی که در دوران حیض (عادت ماهیانه زن) و نفاس (خونریزی بعد از زایمان) بسرمی برد حجامت، کوتاه کردن ناخن، دورکردن موهای زاید بدن ، رفتن به بازار، خورد ونوش ودیگرکارها بدون هیچ کراهتی جایزاست فقط برای فرد جنب مستحب است که قبل از خواب ، خورد نوش و یا جماع دوباره؛ وضو بگیرد.

10 = در حضور مردم لخت غسل کردن حرام است ولی در حال انفرادی و بدون اینکه در انظار مردم باشد ایرادی ندارد.

 

فرائض غسل

درغسل فقط دو چیززیر فرض می باشد:

1 = نیّت یعنی با دل اراده پاکی نمودن .

2 = تمام بدن را با آب شستن.

علاوه از این دو دیگر اعمالی که در غسل انجام می شود ودر روایات صحیح آمده سنّت می باشند.

فرائض تیمّم

در تیمّم فقط چهارچیز زیر فرض اند:

1 = نیّت یعنی با دل اراده پاکی نمودن .

2 = یکباردستان را برزمین زدن.

3 = چهره را مسح نمودن .

4 = دستان را تا به مچ مسح نمودن.

علاوه از این چهار عمل دیگر اعمالی که در تیمّم صورت می گیرد ودر احادیث صحیح آمده سنّت می باشند.

سنتهای فطرت

الله مهربان بعضی از اعمال وکارها که موسوم به سنت های فطرت اند را برای پیامبرانش انتخاب نموده که آنان بدانها عمل می نمودند وبه ما نیز دستور داده شده تا از روش انبیاء پیروی کنیم ، وآن سنت ها از قرار زیر می باشند:

1 = ختنه نمودن.

2 = موی شرمگاه جلو را تراشیدن.

3 = موهای زیربغلها را کندن.

4 = ناخن ها را کوتاه کردن.

5 = سبیلها را کوتاه کردن.

6 = ریشها را بلند نگه داشتن.

7 = موهای سر وریش را شانه زدن ،روغن زدن وشستن.

8 = موی سفید سر وریش را نکندن.

9 = برای متغیر نمودن موی سفید سر وریش از حنا ویا کتم استفاده نمودن.

10 = از عطر ومشک استفاده نمودن.

11 = مسواک زدن.

12 = بینی را آب کشیدن.

13 = دهان را آب کشیدن.

14 = استنجا زدن.

15 = زمان غسل ویا وضو بندها و مفصلها را خوب شستن.

حیض ونفاس

 

حیض در لغت به جریان یک مایع گویند و در اصطلاح شریعت به خونی گویند که در حال صحت از شرمگاه جلوی زن بعنوان عادت ماهیانه بدون زایمان و یا بیماری  بیرون آید.

خون حیض حد اقلی ندارد و بستگی به عادت زن دارد وهر وقت خون ریزی بند آمد زن پاک محسوب می شود ولی حد اکثر آن هفت روز است. و آمدن این خون علامت بلوغ دختری است که به سن پانزده سالگی نرسیده است زیرا دختر اگر به سن پانزده سالگی برسد و بازهم حیض(خون ریزی عادت ماهیانه )  نبیند بالغ محسوب می شود.

ورنگ خون حیض معمولا سیاه وسرخ است ولی اگر زرد رنگ ویا خاکستری وکدری رنگ باشد ودر دوران حیض (خون ریزی عادت ماهیانه ) باشد خون حیض(خون ریزی عادت ماهیانه )  محسوب می شود.

واما نفاس به خونی گفته می شود که زن بعد از زایمان می بیند این خون نیز حداقلی ندارد یعنی هر وقت زن خون ریزیش بند آمد پاک محسوب می شود ولی حداکثر آن چهل روز می باشد.

آنچه برزن حائضه ونفساء حرام است

اسلام برای زنی که دوران حیض (خون ریزی عادت ماهیانه ) و یا نفاس (خون ریزی بعد از زایمان) را سپری می کند احکام خاصی را ارائه نموده که ما آنها را به ترتیب زیر بیان می نمائیم:

1 = روزه گرفتن خواه فرضی باشد ویا نفلی بر او حرام است ولی روزه فرضی را باید بعد از پاکی قضائی بیاورد.

2 = نمازخواندن برایش جایز نیست وبعد از پاکی نیز قضا آوردن آنها ضروری نیست یعنی از او ساقط می شود.

3 = طواف بیت الله برایش جایز نیست.

4 = جماع با شوهر برایش حرام است. واگر شوهرش در دوران حیض (عادت ماهیانه ) با او جماع نمود باید توبه کند وشوهر اگر در اول دوران حیض (عادت ماهیانه ) جماع نموده باید یک مثقال طلا صدقه بدهد واگر در اواخر دوران حیض (عادت ماهیانه ) جماع نموده باید نیم مثقال طلا صدقه بدهد.

ناگفته نماند که علاوه از این چهار کار(نماز، روزه ، طواف بیت الله و جماع) ؛ تمام کارهای مجاز شرعی (ازقبیل تلاوت قرآن ، با دیگران خورد و نوش نمودن، بوسه گرفتن ، در یک بستر با شوهر خوابیدن و...) برای زنی که دوران حیض(عادت ماهیانه )  و نفاس (خون ریزی بعد از زایمان ) را سپری می کند هیچ اشکالی ندارد.

احکام استحاضه

به هر خون ریزی که زن بیشتراز حداکثرمدّت حیض (عادت ماهیانه ) ویا حد اکثرمدّت نفاس (خون ریزی بعد از زایمان ) می بیند در اصطلاح شریعت استحاضه گفته می شود.

احکام استحاضه از احکام حیض و نفاس فرق دارد که می شود به ترتیب زیر چنین بیان کرد:

1 = بعد از پایان حیض و یا نفاس یک غسل برایش واجب است.

2 = نماز و روزه از او ساقط نمی گردد یعنی در دوران استحاضه باید نمازش را خوانده وروزه اش را بگیرد.

3 = برای هر نمازوضو گرفتن واجب است.

4 = مستحب است که در دوران خون ریزی برای هر نماز غسل نماید ویا اینکه روزی سه بار غسل کند و جمع بین صلاتین نماید بدین صورت که نماز ظهر را به تأخیر انداخته در آخروقت ظهر بخواند ونماز عصر را دراول وقت بخواند وقبل از خواندن این دو نمازغسل نماید برای مغرب وعشاء نیز چنین کند وبرای نماز صبح نیزغسل نماید.

5 = شوهرش در دوران استحاضه می تواند با او جماع کند.

6 = خلاصه اینکه همانند زنانی که خون ریزی ندارند تمام احکامات اسلام را می تواند انجام دهد.

روش تشخیص خون استحاضه

زنان می توانند با روشهای زیر خون استحاضه (خون ریزی اضافی) را از خون حیض (عادت ماهیانه ) و نفاس (خون ریزی بعد از زایمان) تشخیص دهند:

1 = زن اگر قبل از مبتلا شدن به بیماری استحاضه (خون ریزی اضافی) عادت معینی داشته مثلا هر ماه شش روز حیض (عادت ماهیانه) می دیده ولی حالا هشت روز ویا بیشترخون ریزی دارد این زن در هر ماه شش روز اول خون ریزی خویش را حیض (عادت ماهیانه) حساب کند وروزهای اضافی بر آن را استحاضه (خون ریزی اضافی) بداند.

2 = و اگر زن از اول بلوغ دچار استحاضه (خون ریزی اضافی)  شده و یا اینکه عادت ماهیانه خویش را فراموش نموده و یا اینکه عادت ماهیانه خاصی نداشته در این صورتها شش الی هفت روز از هرماه را حیض (عادت ماهیانه)  و بیست سه الی بیست چهار روز دیگر را استحاضه (خون ریزی اضافی)  حساب نماید.

3 = واگر زن عادتش را فراموش کرده ویا عادت معینی نداشته ولی با رنگ خون می تواند خون حیض را از خون استحاضه تشخیص دهد با تشخیص خوناها از یکدیگراحکام آنها را اجرا کند. ناگفته نماند که در حدیث صحیح آمده است که( خون حیض خون سیاهی است که شناخته می شود) یعنی: زنان می توانند تشخیصش دهند.

اوقات مسواک

پاکی دهانی که با آن ذکر الله مهربان گفته و با انسانها سخن گفته می شود باید پاک وخوش بو باشد و اسلام برای پاک و خوشبو نگه داشتن دهان مسواک زدن را مشروع ساخته است وما در اینجا؛ جاهائی را ذکر می کنیم که از نظر اسلام مسواک زدن در آن جاها تشویق و ترغیب بیشتری شده است:

1 = به هنگام وضو گرفتن.

2 = قبل از شروع نماز.

3 = قبل از تلاوت قرآن.

4 = قبل از نماز شب .

5 = زمان وارد شدن به خانه ومنزل.