حدیث بیست سوم اربعین نووی
عَنْ أَبِی مَالِکٍ الحارث بن الحارث الْأَشْعَرِیِّ رضی الله عنه قَالَ قَالَ
رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ الطُّهُورُ شَطْرُ الْإِیمَانِ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ
تَمْلَأُ الْمِیزَانَ وَسُبْحَانَ اللَّهِ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ تَمْلَآَنِ أَوْ تَمْلَأُ مَا بَیْنَ السَّمَاوَاتِ
وَالْأَرْضِ وَالصَّلَاةُ نُورٌ وَالصَّدَقَةُ بُرْهَانٌ وَالصَّبْرُ ضِیَاءٌ وَالْقُرْآنُ حُجَّةٌ لَکَ أَوْ عَلَیْکَ کُلُّ النَّاسِ یَغْدُو فَبَایِعٌ نَفْسَهُ فَمُعْتِقُهَا أَوْ مُوبِقُهَا
(رواه مسلم )
ابو مالک حارث پسر حارث أشعری رضی الله عنه فرمودند که
رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند:پاکی نیم ایمان است والحمد لله ترازو(قیامت) را پر می کند و سبحان الله و الحمد لله هر
دو در میان آسمانها وزمین را پر می کنند و نمازنور است وصدقه
دلیل است و صبر روشنائی است و قرآن دلیلی است به سود تو
(اگر برآن عمل کنی) ویا به ضرر تو (در صورتی که برآن عمل
نکنی)، تمام مردم صبح می کنند در حالی که خودشان را فروشنده
اند یا آن را (از آتش جهنم و عذاب الهی ) آزاد کننده اند و یا
اینکه (با ارتکاب گناهان) آن را هلاک کننده اند.
(این حدیث را مسلم روایت نموده است)
حدیث بیست دوم اربعین نووی
عَنْ أبی عبد الله جَابِربن عبد الله الأنصاری رضی الله عنهما أَنَّ
رَجُلًا سَأَلَ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فَقَالَ أَرَأَیْتَ إِذَا صَلَّیْتُ
الصَّلَوَاتِ الْمَکْتُوبَاتِ وَصُمْتُ رَمَضَانَ وَأَحْلَلْتُ الْحَلَالَ وَحَرَّمْتُ
الْحَرَامَ وَلَمْ أَزِدْ عَلَى ذَلِکَ شَیْئًا أَأَدْخُلُ الْجَنَّةَ قَالَ نَعَمْ
(رواه مسلم )
أبوعبد الله جَابِربن عبد الله الأنصاری رضی الله عنهما فرمودند :
مردی از رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم پرسیده گفت به
نظرشما اگرنمازهای فرض را خوانده،روزه رمضان را گرفته ،
حلال(شریعت) را حلال و حرام (شریعت) را حرام دانستم و بر
اینها اضافه تر هیچ کار(وعمل نفلی) نکردم آیا به بهشت خواهم
رفت (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند: بله .
(این حدیث را مسلم روایت نموده است)
آیا چشم کردن حقیقت دارد؟
جواب : بله چشم نمودن واقعیت دارد یعنی خرافات نیست از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: الْعَیْنُ حَقٌّ (بخاری ، حدیث شماره 5299) یعنی چشم زخم واقعیت دارد( وخرافات نیست).
ولی ناگفته نماند که چشم نمودن افراد از نظر شرعی گناه
محسوب می شود.
آیا نماز زن با مرد فرقی دارد؟
جواب : بنا بر بردودلیل نماز زن با مرد هیچ فرقی ندارد:
1- در آیات قرآنی و احادیث صحیح نبوی صلی الله علیه و آله وسلم هیچ فرقی در میان نماززن با مرد ذکر نشده است .
2 - تمام احادیث وروایاتی که در باره فرق نماز زن با مرد در بعضی از کتب فقهی و حدیثی روایت شده ضعیف است .
یک قانون کلی :
در تمام احکام اسلامی پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم با امت ، مرد با زن وهمچنین بچه با بزرگ فرقی ندارد مگر اینکه آیه ای درقرآن ویا حدیث صحیحی از رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم آمده باشد و بیان نموده باشد که در این مسأله درمیان پیامبر با امت ، یا زن با مرد و یا بچه و بزرگ فرق دارد ، واین قانون را تمام علماء امت اسلامی بعنوان یک اصل کلی قبول دارند
حدیث بیست یکم اربعین نووی
عَنْ ابی عمرو و قیل ابی عمرة سُفْیَانَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الثَّقَفِیِّ رضی الله عنه قَالَ قُلْتُ یَا رَسُولَ اللَّهِ قُلْ لِی فِی الْإِسْلَامِ قَوْلًا لَا أَسْأَلُ عَنْهُ أَحَدًاغَیْرَکَ قَالَ قُلْ آمَنْتُ بِاللَّهِ فَاسْتَقِمْ (رواه مسلم)
ابوعمرو و یا ابوعمرة سُفْیَانَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الثَّقَفِیِّ رضی الله عنه فرمودند: گفتم ای رسول الله در باره (احکام) اسلام به من سخنی بگو که غیر از شما از کس دیگری نپرسم (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند: بگو : به الله ایمان آوردم وسپس بر این پایدار بمان .
(این حدیث را مسلم روایت نموده است)
حدیث بیستم اربعین نووی
عن أَبی مَسْعُودٍ عقبة بن عمرو الأنصاری البدری رضی الله عنه
قَالَ قَالَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ إِنَّ مِمَّا أَدْرَکَ النَّاسُ مِنْ
کَلَامِ النُّبُوَّةِ الْأُولَى إِذَا لَمْ تَسْتَحْیِ فَاصْنَعْ مَا شِئْتَ (رواه البخاری)
أَبومَسْعُود عقبة بن عمرو الأنصاری بدری رضی الله عنه فرموده
که پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند:همانا آنچه مردم از
سخنان رسالت پیشین دریافتند (این است) چون بی حیاء بودی
هر چه خواهی کن .
(این حدیث را بخاری روایت نموده است)
حدیث نوزدهم اربعین نووی
عَنْ ابی العباس عبدالله بنِ عَبَّاسٍ رضی الله عنهما قَالَ کُنْتُ خَلْفَ
رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یَوْمًا فَقَالَ یَا غُلَامُ إِنِّی أُعَلِّمُکَ
کَلِمَاتٍ احْفَظْ اللَّهَ یَحْفَظْکَ احْفَظْ اللَّهَ تَجِدْهُ تُجَاهَکَ إِذَا سَأَلْتَ فَاسْأَلْ
اللَّهَ وَإِذَا اسْتَعَنْتَ فَاسْتَعِنْ بِاللَّهِ وَاعْلَمْ أَنَّ الْأُمَّةَ لَوْ اجْتَمَعَتْ عَلَى أَنْ
یَنْفَعُوکَ بِشَیْءٍ لَمْ یَنْفَعُوکَ إِلَّا بِشَیْءٍ قَدْ کَتَبَهُ اللَّهُ لَکَ وَلَوْ اجْتَمَعُوا
عَلَى أَنْ یَضُرُّوکَ بِشَیْءٍ لَمْ یَضُرُّوکَ إِلَّا بِشَیْءٍ قَدْ کَتَبَهُ اللَّهُ عَلَیْکَ
رُفِعَتْ الْأَقْلَامُ وَجَفَّتْ الصُّحُفُ
(رواه الترمذی و قال حدیث حسن صحیح .
و فی روایة غیر الترمذی (احْفَظْ اللَّهَ یَحْفَظْکَ احْفَظْ اللَّهَ تَجِدْهُ
أَمَامَکَ تَعَرَّفْ إِلَیْ الله فِی الرَّخَاءِ یَعْرِفْکَ فِی الشِّدَّةِ ، واعلم أن
ما أخطأک لم یکن لیصیبک و ما أصابک لم یکن لیخطئک ،
وَاعْلَمْ أَنَّ النَّصْرَ مَعَ الصَّبْرِ وَأَنَّ الْفَرَجَ مَعَ الْکَرْبِ وَأَنَّ مَعَ
الْعُسْرِ یُسْرًا).
از ابوالعباس عبد الله بن عباس رضی الله عنهما روایت است که
ایشان فرمودند:روزی من (بر سواری) پشت سر رسول الله صلی
الله علیه و آله وسلم سوار بودم (که رسول الله صلی الله علیه و آله
وسلم )فرمودند:آهای پسرهمانا من به تو چند سخن می آموزم :
(دین و فرامین)الله را حفظ و رعایت نما ؛الله ترا حفظ می نماید،
(دین و فرامین) الله را حفظ و رعایت نما؛ الله را جلویت خواهید
یافت، هرگاه چیزی خواستی فقط از الله بخواه و هرگاه کمک
خواستی فقط از الله کمک بخواه ، و این را بدان که اگر تمام امت
جمع شوند و بخواهند که به تو نفعی برسانند بتو هیچ نفعی
نخواهند رساند مگر آنچه که الله برایت نوشته باشد واگر تمام
امت جمع شوند و بخواهند که به تو ضرری برسانند بتو هیچ
ضرری نخواهند رساند مگر آنچه که الله برایت نوشته باشد
قلمهای (تقدیر) برداشته و صحیفه های (تقدیر) خشک شده اند.
در روایت غیراز ترمذی آمده :(دین و فرامین)الله را حفظ و
رعایت نما الله ترا حفظ می نماید، (دین و فرامین) الله را حفظ
و رعایت نما الله را جلویت خواهید یافت، الله را در حالت آسانی
و راحتی بشناس او ترا در حالت شدت و سختی خواهد شناخت ،
و این را بدان که آنچه به تو نرسیده نبوده که به تو برسد
وآنچه که به تو رسیده نبوده که به تو نرسد، و بدان که قطعا
پیروزی با صبر است و یقینا گشادی بعد از تنگی و مصیبت است
و همانا با هرسختی آسانی است .
(هر دو روایت صحیح اند و استاد آلبانی رحمه الله نیز آنها
را صحیح دانسته است)
بخش چهارم: رساله
(سنتهای نابود شده و ممنوعات مروّجه)
سنت (3)
مسواک زدن زمان ورود به منزل و خانه
امام مسلم از عایشه رضی الله عنه روایت نموده که ایشان فرمودند: پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم هرگاه وارد خانه ی خویش می شدند اول مسواک می زدند.
تبصره : مسواک زدن در تمام اوقات و حتی برای فرد روزه دارمطابق با قول صحیح سنّت می باشد و اما سنّت بودن آن در موارد خاصی تأکید بیشتری شده است ودر باره مسواک زدن و تشویق به این امربیشتر از یکصد حدیث آمده است .
در صحیح بخاری از انس بن مالک رضی الله عنه روایت است که پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: همانا من زیاد شما را به مسواک زدن تشویق نمودم .
ابن القیم رحمه الله در کتاب زاد المعاد می نویسد: در مسواک زدن منافع متعددی وجود دارد: دهان را خوشبو می کند،لثه ها را سفت و محکم می کند، بغلم را کم می کند، چشم را نورانی می کند، زردی روی دندانها را از بین می برد، معده را سالم می کند، آواز را صاف می کند، بر هضم غذا کمک می کند، حلق را روان می کند، انسان را بر تلاوت،ذکر ونماز با نشاط می گرداند، خواب درو می کند ، پروردگار را راضی می کند، فرشتگان این عمل را دوست می دارند و به نیکیهای انسان می افزاید.
آری این که زمان ورود به خانه و منزل مسواک زدن سنت است یکی ازمواردی است که مسواک زدن در آنها تأکید شده است علاوه از این موارد دیگری نیز وجود دارد به در ذیل بیان خواهد شد:
1 - زمانی که بوی دهان متغیر گردد در بخاری معلقا و با صیغه جزم و همچنین در نسائی و مسند احمد بن حنبل از عایشه رضی الله عنها روایت است که ایشان فرمودند: پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: مسواک زدن باعث پاکی دهان و رضا مندی پروردگار می گردد.
2 - زمان شروع نمودن نماز، در بخاری و مسلم از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: اگر بر امتم سخت نبودی به آنها دستور ایجابی می دادم که زمان شروع هر نمازی مسواک بزنند.
3 - زمان شروع وضو؛ همانگونه که در مسند احمد بن حنبل آمده که رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: اگر بر امتم سخت نبودی به آنها دستور (ایجابی) می دادم که به همراه هر وضو مسواک بزنند.
ودر بخاری تعلیقا و با صیغه جزم چنین آمده : اگر بر امتم سخت نبودی به آنها دستور (ایجابی) می دادم تا زمان شروع هر وضو مسواک بزنند.
احمد شاکر رحمه الله این روایت را صحیح قرار داده است .
جهمور اهل علم بر این باورند که جای مسواک زدن در وضو هنگام مضمضه ودهان آب کشیدن است .
4 - زمان بیدار شدن از خواب بنابر روایت حذیفه رضی الله عنه که در بخاری و مسلم آمده که ایشان فرمودند: پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم هر گاه شب (برای عبادت) بیدار می شدند دهانشان را مسواک می زدند.
5 - هنگام تلاوت قرآن در روایت (صحیحی) درابن ماجه از علی رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: همانا دهانهای شما راههای قرآن است آنها را با مسواک زدن پاک کنید.
یکی از خوانندگان گرامی خواسته تا حدیث زیر را برایش ترجمه نموده توضیح دهم ، این شما و این هم ترجمه و توضیح حدیث :
الفاظ حدیث : عَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ الشُّهَدَاءُ خَمْسَةٌ الْمَطْعُونُ وَالْمَبْطُونُ وَالْغَرِقُ وَصَاحِبُ الْهَدْمِ وَالشَّهِیدُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ .
(صحیح بخاری، کتاب الجهاد و السیر، بَاب الشَّهَادَةُ سَبْعٌ سِوَى الْقَتْلِ)
ترجمه حدیث: از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: شهداء پنج اند: کسی که با بیماری طاعون جان باخته باشد، کسی که با بیماری شکمی جان باخته باشد، کسی که در آب غرق شده باشد ، کسی که زیر آور رفته و مرده باشد ، وکسی که در راه الله شهید شده باشد یعنی مجاهدی که شهید شده است .
توضیح کلمات حدیث:
مراد از(الْمَطْعُونُ ) کسی است که با بیماری طاعون مرده باشد.
مراد از (الْمَبْطُونُ ) کسی است که بنا بربیماری اسهال مرده باشد. این مشهور ترین قول است .
ولی علاوه از این ؛اقوال دیگری نیز از علماء نقل شده است ؛بعضی گویند: مردا از (الْمَبْطُونُ ) کسی است که با هر نوع بیماری داخل شکم مرده باشد.که بنظر بنده این درست تر است .
گروهی گویند : مراد بیماری استسقا وورم شکم است.
و گروه دیگری گویند: شکم درد مراد است .
مراد از (الْغَرِقُ ) کسی است که در آب غرق شده ومرده باشد.
مراد از (صَاحِبُ الْهَدْمِ) کسی است که زیر آور رفته؛ خانه ای یا معدنی براو خراب شده و او در زیر آورمرده باشد.
مراد از (الشَّهِیدُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ) کسی است که دررا الله جهاد نموده ودرهمین راه به شهادت رسیده باشد.
کاربران عزیز و گرامی السلام علیکم ورحمة الله و برکاته به وبلاگ قدیمی بنده نیز سری بزنید شاید مطالب مناسب و مفیدی برایتان داشته باشد این هم آدرسش :
تزکیه و تعلیم از دیدگاه اهلسنت
بخش سوم: رساله:
(سنتهای نابود شده و ممنوعات مروّجه)
سنت (2)
بچه ها را سلام نمودن ومستحب است که با هرسلامی مصافحه نمودن
در بخاری ومسلم چنین آمده : روایت است که انس بن مالک رضی الله عنه بر بچه ها گذر نمودند و آنها را سلام کردند و سپس فرمودند که رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم نیز(بچه ها را ) سلام می کردند.
ودر روایت ابوداود آمده وآن را آلبانی نیزصحیح قرار داده که رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: (ما من مسلمین یلتقیان فیتصافحان إلا غفر لهما قبل أن یتفرقا)
یعنی : نیست دو مسلمانی که با یکدیگر ملاقات نموده ومصافحه کنند وبا یکدیگر دست بدهند مگر اینکه قبل از جدا شدن از یکدیگر گناه آنها بخشیده می شود.
در صحیح بخاری آمده که قتاده رحمه الله می گوید: من به انس رضی الله عنه گفتم : آیا در میان صحابه رضی الله عنهم این رسم بود که با یکدیگر دست داده مصافحه کنند (انس رضی الله عنه) فرمودند: بله (در میان آنها رسم دست دادن ومصافحه نمودن بوده)
تبصره : درسلام نمودن بر بچه ها این فوائد حاصل می شود:
1 - ما آنها را از کوچکی بررعایت نمودن آداب شرعی و عمل نمودن به دستورات پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم عادت می دهیم .
2- نفس ما بر تواضع ونرم برخورد نمودن با دیگران عادت می نماید.
این از علامات کوچک قیامت است که فقط بر افرادی که می شناسیم سلام کنیم در روایت مسند احمد از ابن مسعود رضی الله که آن را آلبانی نیز صحیح دانسته چنین آمده که پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند:إن من أشراط الساعة إذا کانت التحیة على المعرفة"
یعنی : تنها بر آشنایان سلام نمودن از نشانیهای قیامت است.
در روایت دیگری ازمسند احمد که آن را آلبانی نیز صحیح دانسته چنین آمده که پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: (إن بین یدی الساعة تسلیم الخاصة...) یعنی در نزدیکی قیامت (فقط ) بر افراد خاصی سلام می شود.
بهترین الفاظ سلام : (السلام علیکم ورحمة الله وبرکاته) می باشد و دلیل این مطلب روایتی است که در ترمذی آمده و آلبانی نیز آن را صحیح دانسته که ابوهریره رضی الله عنه می فرماید : فردی بر مجلسی که در آن رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم نشته بودند گذر نمود وگفت (السلام علیکم) رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: (ثواب ده نیکی به او داده شد) فرد دیگری گذر نمود وگفت (السلام علیکم ورحمة الله) رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: (ثواب بیست نیکی به او داده شد) فرد سومی گذر نمود وگفت (السلام علیکم ورحمة الله وبرکاته) رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: (ثواب سی نیکی به او داده شد).
روش پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم همانگونه که ابن القیم در زاد المعاد ذکرکرده نیز همین بوده که سلامش را به (وبرکاته) بپایان می رسانده یعنی : (السلام علیکم ورحمة الله وبرکاته) می گفته است.