(صحیح) عَنْ أَبِی مُوسَى، قَالَ: کُنَّا مَعَ النَّبِیِّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فِی سَفَرٍ، فَجَعَلَ النَّاسُ یَجْهَرُونَ بِالتَّکْبِیرِ، فَقَالَ النَّبِیُّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: «أَیُّهَا النَّاسُ ارْبَعُوا عَلَى أَنْفُسِکُمْ، إِنَّکُمْ لَیْسَ تَدْعُونَ أَصَمَّ وَلَا غَائِبًا، إِنَّکُمْ تَدْعُونَ سَمِیعًا قَرِیبًا، وَهُوَ مَعَکُمْ وَالَّذِی تَدْعُونَهُ أَقْرَبُ إِلَى أَحَدِکُمْ مِنْ عُنُقِ رَاحِلَةِ أَحَدِکُمْ ».
ترجمه: ابوموسی (اشعری رضی الله عنه) فرمودند: همانا در سفری همراه با پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم بودیم، مردم شروع کردند که با صدای بلند الله اکبرمی گفتند، پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم (خطاب به آنها) گفتند: ای مردم برخودتان نرمی کنید، همانا شما نه کری را فرامی خواند و نه غائبی را، همانا شما (ذات) کاملا شنوا و نزدیکی را فرا می خوانید، و او با شماست و آنی که شما فرا می خوانید از گردن شترسواری هر یک از شما به شما نزدیک تراست.
(صحیح مسلم: 2704)
(صحیح) عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «إِذَا کَانَ أَحَدُکُمْ یُصَلِّی، فَلاَ یَبْصُقُ قِبَلَ وَجْهِهِ، فَإِنَّ اللَّهَ قِبَلَ وَجْهِهِ إِذَا صَلَّى».
ترجمه: عبدالله بن عمر رضی الله عنه روایت نمودند که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: هرگاه که یکی از شما نماز می خواند، پس به سمت جلو و روبرویش تف نمی کند، زیرا زمانی که نماز می خواند الله متعال در جلو و روبرویش می باشد.
(صحیح بخاری: حدیث: 406)
(صحیح) عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ، أَنَّ النَّبِیَّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «إِنَّ أَحَدَکُمْ إِذَا قَامَ فِی صَلاَتِهِ، فَإِنَّمَا یُنَاجِی رَبَّهُ أَوْ رَبُّهُ بَیْنَهُ وَبَیْنَ قِبْلَتِهِ، فَلاَ یَبْزُقَنَّ فِی قِبْلَتِهِ، وَلَکِنْ عَنْ یَسَارِهِ أَوْ تَحْتَ قَدَمِهِ».
ترجمه: انس بن مالک رضی الله عنه روایت نمودند که پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: همانا هرگاه یکی از شما که در نمازش می ایستد، همانا او با پروردگارش راز و نیاز می کند و یا اینکه پروردگارش در میان او و قبله اش قراردارد، پس (نماز گذار به هنگام نماز) هرگز به سمت قبله اش تف نمی کند و لیکن درسمت چپش و یا زیر قدم (چپش، تف می کند).
(صحیح بخاری، حدیث: 417)
(صحیح) عَنْ عَمْرِو بْنِ العَاصِ، أَنَّهُ سَمِعَ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یَقُولُ: «إِذَا حَکَمَ الحَاکِمُ فَاجْتَهَدَ ثُمَّ أَصَابَ فَلَهُ أَجْرَانِ، وَإِذَا حَکَمَ فَاجْتَهَدَ ثُمَّ أَخْطَأَ فَلَهُ أَجْرٌ».
ترجمه: عمروبن العاص رضی الله عنه روایت نمودند که ایشان از رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم شنیده که می فرمایند: هرگاه حاکم (قاضی و عالم) خوب تلاش و تحقیق نموده و سپس در باره مسأله حکم نمود، (حالا) اگر به حق رسیده و حکمش درست بوده پس برایش دو اجر و ثواب است و اگر تلاش و تحقیق نمود وحکم نمود ولی اشتباه بود؛ پس برایش یک اجر و ثواب است.
صحیح بخاریحدیث (7352)
(صحیح) عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، عَنِ النَّبِیِّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ: «إِنَّ اللَّهَ وَضَعَ عَنْ أُمَّتِی الْخَطَأَ، وَالنِّسْیَانَ، وَمَا اسْتُکْرِهُوا عَلَیْهِ».
ترجمه: ابن عباس رضی الله عنه روایت نمودند که پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: همانا الله (کنار) گذاشته (و در گذر نموده) از امت من اشتباه و فراموشی را و آنچه برآن مجبورشده اند.
سنن ابن ماجه، حدیث (2045)
(صحیح) عَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ قَالَ: لَمَّا نَزَلَتْ عَلَى رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ {لِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ وَإِنْ تُبْدُوا مَا فِی أَنْفُسِکُمْ أَوْ تُخْفُوهُ یُحَاسِبْکُمْ بِهِ اللهُ فَیَغْفِرُ لِمَنْ یَشَاءُ وَیُعَذِّبُ مَنْ یَشَاءُ وَاللهُ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ} [البقرة: 284]، قَالَ: فَاشْتَدَّ ذَلِکَ عَلَى أَصْحَابِ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، فَأَتَوْا رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ ثُمَّ بَرَکُوا عَلَى الرُّکَبِ، فَقَالُوا: أَیْ رَسُولَ اللهِ، کُلِّفْنَا مِنَ الْأَعْمَالِ مَا نُطِیقُ، الصَّلَاةَ وَالصِّیَامَ وَالْجِهَادَ وَالصَّدَقَةَ، وَقَدِ اُنْزِلَتْ عَلَیْکَ هَذِهِ الْآیَةُ وَلَا نُطِیقُهَا، قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: أَتُرِیدُونَ أَنْ تَقُولُوا کَمَا قَالَ أَهْلُ الْکِتَابَیْنِ مِنْ قَبْلِکُمْ سَمِعْنَا وَعَصَیْنَا؟ بَلْ قُولُوا: سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا غُفْرَانَکَ رَبَّنَا وَإِلَیْکَ الْمَصِیرُ، قَالُوا: سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا غُفْرَانَکَ رَبَّنَا وَإِلَیْکَ الْمَصِیرُ، فَلَمَّا اقْتَرَأَهَا الْقَوْمُ، ذَلَّتْ بِهَا أَلْسِنَتُهُمْ، فَأَنْزَلَ اللهُ فِی إِثْرِهَا: {آمَنَ الرَّسُولُ بِمَا أُنْزِلَ إِلَیْهِ مِنْ رَبِّهِ وَالْمُؤْمِنُونَ کُلٌّ آمَنَ بِاللهِ وَمَلَائِکَتِهِ وَکُتُبِهِ وَرُسُلِهِ لَا نُفَرِّقُ بَیْنَ أَحَدٍ مِنْ رُسُلِهِ وَقَالُوا سَمِعْنَا وَأَطَعْنَا غُفْرَانَکَ رَبَّنَا وَإِلَیْکَ الْمَصِیرُ} [البقرة: 285]، فَلَمَّا فَعَلُوا ذَلِکَ نَسَخَهَا اللهُ تَعَالَى، فَأَنْزَلَ اللهُ عَزَّ وَجَلَّ: {لَا یُکَلِّفُ اللهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا لَهَا مَا کَسَبَتْ وَعَلَیْهَا مَا اکْتَسَبَتْ رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذْنَا إِنْ نَسِینَا أَوْ أَخْطَأْنَا} [البقرة: 286] قَالَ: نَعَمْ {رَبَّنَا وَلَا تَحْمِلْ عَلَیْنَا إِصْرًا کَمَا حَمَلْتَهُ عَلَى الَّذِینَ مِنْ قَبْلِنَا} [البقرة: 286] قَالَ: نَعَمْ {رَبَّنَا وَلَا تُحَمِّلْنَا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِ} [البقرة: 286] قَالَ: نَعَمْ {وَاعْفُ عَنَّا وَاغْفِرْ لَنَا وَارْحَمْنَا أَنْتَ مَوْلَانَا فَانْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْکَافِرِینَ} [البقرة: 286] قَالَ: نَعَمْ.
ترجمه: ابوهریره رضی الله عنه فرمودند: زمانی که بر رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم (این آیه) نازل شد: «از آن الله است آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است، و اگرآنچه در دلهایتان است ظاهر نمایید و یا آن را بپوشانید، الله شما را نسبت به آن محاسبه خواهد نمود، سپس برای هرکسی که بخواهد می آمرزد و هرکسی را که بخواهد عذاب می دهد، و الله بر هرچیز بی نهایت تواناست» (سوره بقره، ایه: 284)،(ابوهریره رضی الله عنه) گوید: (نزول) این (آیه) بریاران رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم سخت گذاشت، آنها به نزد رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم آمدند و سپس بر زانوها زانوزدند، و گفتند: ای رسول الله، ما (قبلا) ملزم به (انجام) اعمالی شدیم که توان (انجام) آنها را داشتیم، (همانند) نماز، و روزه گرفتن، و جهاد و صدقه (دادن)، ولی این آیه که بر شما نازل شده ما توان (اجرای) آن را نداریم، رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: آیا اراده دارید که بگویید همانگونه که اهل دو کتاب گذشته (یهود و نصاری) گفتند: شنیدیم و نافرمانی کردیم؟ بلکه بگویید: ما شنیدیم و پیروی نمودیم، پروردگارا بخشش ترا خواهانیم و بازگشت بسوی تواست،(صحابه) گفتند: ما شنیدیم و پیروی نمودیم، پروردگارا بخشش ترا خواهانیم و بازگشت بسوی تواست، سپس بعد از آن (آیه، این آیه را) الله (متعال) نازل نمود: «رسول الله به آنچه بسوی او از جانب پروردگار نازل گشته ایمان آورد و تمام مسلمانان (نیز) به الله و فرشتگانش و کتابهایش و پیامبرانش ایمان آورده اند، و گفتند ما (دستورات الله متعال را) شنیدیم و (از آنها) اطاعت نمودیم، پروردگارا بخشش ترا خواهانیم و بازگشت بسوی تواست».(سوره بقره، آیه: 285)، و چون (صحابه) این (کار) را انجام دادند، الله متعال این آیه را منسوخ نموده، و (این آیه را) الله با عزّت و بزرگوار نازل نمودند: «الله کسی را ملزم (به انجام کاری) نمی کند مگر به اندازه توانش، برایش است آنچه که به نفعش انجام دهد و بضررش است آنچه که بر ضرر خود انجام دهد، پروردگارما؛ اگر ما فراموش نمودیم و یا اشتباه و خطا نمودیم ما را مؤاخذه و گرفت نکن».(سوره بقره، آیه: 256) (زمانی که بنده این را می خواند، الله متعال) می گوید: بله (این دعایت را می پذیرم، و زمانی که بنده می گوید) «پروردگارا برما حمل نکن سنگینی و سختی همان گونه که برکسانی که پیش از ما بودند حمل نمودید»(سوره بقره، آیه: 256) (زمانی که بنده این را می خواند، الله متعال) می گوید: بله (این دعایت را می پذیرم، و زمانی که بنده می گوید)«پروردگارا برما نینداز باری که ما توان و طاقت آن را نداریم»(سوره بقره، آیه: 256) (زمانی که بنده این را می خواند، الله متعال) می گوید: بله (این دعایت را می پذیرم، و زمانی که بنده می گوید)«از ما عفو نما، و ما را بیامرز، و به رحم کن، تو آقای ما هستی، پس ما را بر قوم کافران یاری کن»(سوره بقره، آیه: 256) (زمانی که بنده این را می خواند، الله متعال) می گوید: بله (این دعایت را می پذیرم).
صحیح مسلم حدیث (199)
(صحیح) عَنْ عُبَادَةَ بْنِ الصَّامِتِ، عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، أَنَّهُ قَالَ: «مَنْ قَتَلَ مُؤْمِنًا فَاعْتَبَطَ بِقَتْلِهِ، لَمْ یَقْبَلِ اللَّهُ مِنْهُ صَرْفًا، وَلَا عَدْلًا».
ترجمه: عباده بن صامت رضی الله عنه روایت نمودند که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: هرکس خون مسلمانی را ظالمانه ریخته او را بکشد (و ازاین کارش خوشحال بوده و احساس گناه نکند)، هیچ (عبادت) نفل وفرضی را الله از او نمی پذیرد.
(سنن ابی داود، حدیث: 4270)
(صحیح) عَنْ أَبِی الدَّرْدَاءِ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «لَا یَزَالُ الْمُؤْمِنُ مُعْنِقًا صَالِحًا، مَا لَمْ یُصِبْ دَمًا حَرَامًا، فَإِذَا أَصَابَ دَمًا حَرَامًا بَلَّحَ».
ترجمه: ابودرداء رضی الله عنهما فرمودند: رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: مسلمان همیشه با آرامش و نیک در حرکت است ، تا زمانی که مرتکب (ریختن) خون حرامی نشده باشد، و چون مرتکب (ریختن) خون حرام شد، خسته شده و از حرکت باز می ایستد.
سنن ابی داود، حدیث: 4270)
(صحیح) عَنِ ابْنِ عُمَرَ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمَا، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: «لَنْ یَزَالَ المُؤْمِنُ فِی فُسْحَةٍ مِنْ دِینِهِ، مَا لَمْ یُصِبْ دَمًا حَرَامًا».
ترجمه: ابن عمر رضی الله عنهما فرمودند: رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: مسلمان همیشه در فراخی و گشادگی از دینش قرار دار، تا زمانی مرتکب (ریختن) خون حرامی نشده باشد.
(صحیح بخاری، حدیث: 6862)
(حسن) عن أنس قال: قال رسول الله صلى الله علیه و سلم: أبى الله أن یجعل لقاتل المؤمن توبة.
ترجمه: انس رضی الله عنه فرمودند: رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: الله سرباز زده از اینکه برای کسی که مسلمانی را می کشد توبه ای بگرداند.
(سلسله احادیث صحیحه، شیخ آلبانی رحمه الله، جلد دوم، حدیث: 689)
(صحیح) عَنْ أَبِی الدَّرْدَاءِ قال: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یَقُولُ: «کُلُّ ذَنْبٍ عَسَى اللَّهُ أَنْ یَغْفِرَهُ، إِلَّا مَنْ مَاتَ مُشْرِکًا، أَوْ مُؤْمِنٌ قَتَلَ مُؤْمِنًا مُتَعَمِّدًا».
ترجمه: ابودرداء رضی الله عنه فرمودند که من از رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم شنیدم که می فرمایند: هرگناهی امید است که الله آن را بیامرزد، بجز کسی که مشرک بمیرد و یا اینکه مسلمانی که مسلمان دیگری را بصورت عمدی بکشد.
(سنن ابی داود، حدیث: 4270)