شناسنامه امام بخاری رحمه الله

شناسنامه امام بخاری رحمه الله

نام : محمد .

کنیت : ابوعبد الله .

نام پدر : اسماعیل .

محل تولد : شهر بخاری که یکی از شهرهای خراسان قدیم بوده و در کشور ازبکستان کنونی قرار دارد.

تاریخ تولد : شوال سال (یکصد و نود و چهار) هجری قمری .

تاریخ وفات: شب عید الفطرسال (دویست و پنجاه و شش) هجری قمری .

محل وفات : روستای خرتنگ، شهرسمرقند؛ که ازخراسان قدیم بوده و درکشورازبکستان فعلی قرار دارد.

محل دفن : روستای خرتنگ، شهر سمرقند، کشورازبکستان .

مدت عمر : سیزده روز کمتر از (شصت و دو سال) .

محل ها و شهرهای تحصیلی امام بخاری رحمه الله

امام بخاری رحمه الله همانند سایرطلاب علوم دینی برای یادگیری علوم دینی علاوه از زادگاه خویش شهر بخاری به شهرها و مناطق دیگری نیز سفر نموده و در آنجاها نیزعمل دین حاصل نموده اند که آن شهرها و مناطق از قرار زیر می باشد:

1 - شهر بلخ .

2 - شهر مرو.

3 - شهر نیشابور .

4 - شهری ری .

5- شهر بغداد .

6 - شهره بصره .

7 - شهر کوفه .

8 - شهر مکه مکرمه .

9 - شهر مدینه منوره .

10- مصر .

11 - شام .

کتابهای امام بخاری رحمه الله

امام بخاری رحمه الله کتابهای مفید و متعددی به رشته تحریر در آوردند که از قرار زیر می باشند :

1- کتاب: الجامع المسند الصحیح المختصر من أمور رسول الله صلى الله علیه وسلم وسننه وأیامه. (مشهور به صحیح بخاری).

2 - التاریخ الکبیر.

3- التاریخ الأوسط .

4- التاریخ الصغیر .

5- الضعفاء الصغیر.

6 - التاریخ فی معرفة رواة الحدیث، و نقلة الآثار و السنن ، و تمییزثقاتهم من ضعفائهم، و تاریخ وفاتهم .

7- التواریخ و الأنساب .

8 - الأدب المفرد .

9 - رفع الیدین فی الصلاة.

10 - القراءة خلف الامام .

11 - خلق افعال العباد و الرد علی الجهمیة .

12- کتاب ( الکنی) .

13 - کتاب (العقیدة) یا ( التوحید) .

14- کتاب (أخبار الصفات) .

اقسام احادیث صحیح بخاری از نظرسند

احادیث صحیح بخاری از نظرسند بر دو قسم است :

1- مُسند یعنی احادیثی که دارای سند اند و با سند کامل روایت شده اند .

2- مُعلّق یعنی احادیثی که اصلا سند ندارند و یا اینکه از اول سند آنها یک و یا چند راوی افتاده است .

اقسام احادیث مُعلّق صحیح بخاری

احادیث مُعلّق صحیح بخاری بر دو قسم اند:

1 - احادیث مُعلّقی که با صیغه تمریض روایت شده اند و یا به عبارت دیگر احادیث مُعلّقی که با صیغه های مجهول القائل بیان و روایت شده اند همانند احادیث مُعلّقی که با الفاظی از قبیل (رُوی، قیل ، حُکی و امثال این الفاظ) روایت شده اند.

2 - احادیث مُعلّقی که با الفاظ معلوم القائل و صیغه های معلوم همانند : (رَوی ، قال، حَکی و امثال این الفاظ ) روایت شده اند.

احادیث ضعیف و معیوب صحیح بخاری

احادیث صحیح بخاری خواه از قسم مُسندش باشند و یا از قسم مُعلّقش بجز احادیثی محدود و انگشت شماری بقیه همه صحیح و یا حسن اند ولی احادیث بسیار اندک و انگشت شماری نیز از نوع ضعیف و معیوب در صحیح بخاری یافت می شود که علمای محقق همانند دارقطنی رحمه الله در کتاب (الالزامات و التتبع) خویش حدودا بر (218) حدیث که برخی آنها ازصحیح بخاری و برخی دیگراز صحیح مسلم اند را از نظر سندی و یا متنی مورد انتقاد قرار داده است، همانگونه که استادآلبانی رحمه الله نیزدر کتابها و نوشته های خویش به برخی از آنها اشاره نموده اند.

حکمت از تکرار احادیث در صحیح بخاری

امام بخاری رحمه الله بسیاری از احادیث را در کتاب صحیح بخاری بصورت تکراری ذکر و روایت می کند شاید در ذهن بسیاری از خوانند گان این کتاب ارزشمند این سوال مطرح شود که علت چیست ؟

در پاسخ بنده خدمت شما خوانندگان عزیز و گرامی عرض می کنم این کار امام بخاری رحمه الله دارای علل و حکمتهای متعددی است که می شود به مهمترین آنها در ذیل اشاره نمود:

1- استنباط احکام :

امام بخاری رحمه الله عموما احادیث را در کتاب صحیح بخاری برای استنباط و استخراج مسائل بصورت تکراری ذکر می کند و در هر جائی از آن حکمی را استنباط و استخراج می کند .

2- بیان الفاظ و متون مختلف و متفاوت یک حدیث :

حکمت دیگری که باعث این شده تا امام بخاری رحمه الله برخی از احادیث را در کتاب صحیح بخاری تکرار نماید متفاوت بودن الفاظ و متون برخی از احادیث است که از اساتید و سندهای مختلف بصورتهای مختلف شنیده و روایت نموده است لذا امام بخاری رحمه الله گاهی احادیث را تکرار می کند تا الفاظ و متون یک بصورت حدیث کامل و با الفاظ متفاوت ذکر شود.

3 - تقویت سندها و رفع تدلیس از راویان مدلّس :

گاهی امام بخاری رحمه الله یک حدیثی را با سندی روایت می کند که در آن راوی مدلّسی وجود دارد که حدیث را بصورت عنعنه روایت کرده و این نشان ضعف حدیث است لذا امام بخاری رحمه الله همین حدیث را در جای دیگری از کتاب صحیح بخاری با همین سند بصورت حدثنا از همین راوی روایت می کند و یا اینکه با سندی که در آن راوی مدلّسی وجود ندارد روایت می کند تا بدین طریق صحت متن را به اثبات برساند و یا عیب تدلیس را از راوی مدلّس بر طرف کند .

4- بیان اصل الفاظ حدیث :

گاهی امام بخاری رحمه الله یک حدیثی از سندی بصورت اختصار روایت نموده چون به همین گونه شنیده ولی همین حدیث را باسند دیگری که بصورت مطول شنیده آن را در جای دیگری از صحیح بخاری روایت می کند وبا این طریق اصل حدیث الفاظ آن دانسته و فهمیده می شود .