تفسیرآسان در فهم آیه (230) سوره بقره

ترجمه آیه (۲۳۰) سوره بقره

فَإِنْ طَلَّقَهَا فَلا تَحِلُّ لَهُ مِنْ بَعْدُ حَتَّى تَنکِحَ زَوْجاً غَیْرَهُ فَإِنْ طَلَّقَهَا فَلا جُنَاحَ عَلَیْهِمَا أَنْ یَتَرَاجَعَا إِنْ ظَنَّا أَنْ یُقِیمَا حُدُودَ اللَّهِ وَتِلْکَ حُدُودُ اللَّهِ یُبَیِّنُهَا لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ (230)

ترجمه : پس اگر(مردی) زنش را (برای بار سوم) طلاق داد پس از این به بعد برای او این زن حلال نیست تا اینکه (این زن بعد از گذراندن عدّه) همسری غیر از او را بگیرد سپس اگر آن (همسر دوم) طلاقش داد (و یا مُرد) پس بر آن دو (زن و مرد) گناهی نیست که دوباره (با ازدواج دوم به زناشوئی) برگردند اگرهر دو گمان می کنند که (واقعا) می توانند حدود و مرزهای (دین) الهی را به پا دارند ، و این های که بیان شد حدود و مرزهای (دین)  الهی اند و الله آنها را برای افرادی بیان می دارد که می دانند .

تفسیرآسان در فهم آیه (230) سوره بقره

(فَإِنْ طَلَّقَهَا فَلا تَحِلُّ لَهُ مِنْ بَعْدُ حَتَّى تَنکِحَ زَوْجاً غَیْرَهُ) این قسمت ازآیه آن رخصتی که دراول اسلام بوده که اگرفردی زنش را هرچند هم طلاق می داد بازهم درعدّه می توانست به اورجوع کند گرچه اورا صد طلاق هم داده باشد را برداشته و نسخ نموده است ، لذا بعد از نزول این آیه؛ بعد ازطلاق سوم حق رجوع برداشته و منسوخ شده است، به همین سبب الله متعال دراین آیه فرموده اند: « پس اگر(مردی) زنش را (برای بار سوم) طلاق داد پس از این به بعد برای او این زن حلال نیست تا اینکه (این زن بعد ازگذراندن عدّه) همسری غیر از او را بگیرد ...» .

دراینجا باید یک نکته بسیارمهمی بیان شود وآن این که ، زن بعد ازاینکه شوهرش اورا سه بارطلاق داده بعد ازگذر عدّه او می تواند برود شوهر دیگری بگیرد و حالا اگربعد از ازدواج و عروسی و جماع همسر دوم این زن مُرد و یا طلاقش داد این زن بعد گذراندن عدّه از شوهر دوم می تواند دوباره با شوهراولش ازدواج مجدد نماید ، بشرطی که هیچ مکر و حیله و حلاله ای در کار نباشد ولی اگر حیله و یا حلاله ای درکار بود هرگزنمی تواند با شوهراولش ازدواج کند و اگر ازدواج هم بکند شرعی نیست و حرام است در این باره به دو حدیث و یک اثر که در زیر بیان می شود توجه فرمایید:

1 -  قَالَ عُقْبَةُ بْنُ عَامِرٍ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: «أَلَا أُخْبِرُکُمْ بِالتَّیْسِ الْمُسْتَعَارِ» ، قَالُوا: بَلَى، یَا رَسُولَ اللَّهِ، قَالَ: «هُوَ الْمُحَلِّلُ، لَعَنَ اللَّهُ الْمُحَلِّلَ، وَالْمُحَلَّلَ لَهُ» ( سنن ابن ماجه ، حدیث شماره  1936).

ترجمه : عقبه بن عامررضی الله عنه روایت نمودند که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: توجه کنید! آیا شما را ازقوچ کرایه ای خبردارننمایم ؟ (صحابه موجود درآنجا) فرمودند: بله ای رسول الله (ما را ازآن خبردار نمائید) ، (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند: او همان حلاله کننده است ، الله لعنت و نفرین کند برکسی که حلاله کننده است (یعنی : شوهر دوم) و برکسی که بخاطرحلال گشتن زن برای اواین حلاله صورت گرفته است (یعنی شوهر اول).

2 - عَنْ عَلِیٍّ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ،أَنَّ النَّبِیَّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «لَعَنَ اللَّهُ الْمُحَلِّلَ، وَالْمُحَلَّلَ لَهُ». (سنن ابی داود، حدیث شماره 2076).

ترجمه : علی رضی الله عنه فرمودند: همانا رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: الله لعنت و نفرین کند برکسی که حلال کننده است (یعنی : شوهر دوم) و برکسی که بخاطر حلال گشتن زن برای او این حلاله صورت گرفته است (یعنی شوهر اول).

3 - عَنْ عَبْدِ الْمَلِکِ بْنِ الْمُغِیرَةِ بْنِ نَوْفَلٍ، أَنَّ ابْنَ عُمَرَ، رَضِیَ اللهُ عَنْهُمَا أَنَّهُ سُئِلَ عَنْ تَحْلِیلِ الْمَرْأَةِ لِزَوْجِهَا فَقَالَ: " ذَاکَ السِّفَاحُ " (السنن الکبری للبیهقی «14190» و مصنف ابن ابی شیبه حدیث شماره « 17082 » و مصنف عبدالرزاق حدیث شماره « 10776 » ) .

ترجمه : عبدالملک بن مغیره رحمه الله فرمودند: همانا از ابن عمررضی الله عنه درباره حلاله نمودن زن تا برای شوهراولش حلال گردد پرسیده شد ( که آیا این کار جایز است و یا خیر) ؟ (ایشان درجواب) فرمودند: این (کار) زنا است .

 (فَإِنْ طَلَّقَهَا فَلا جُنَاحَ عَلَیْهِمَا أَنْ یَتَرَاجَعَا إِنْ ظَنَّا أَنْ یُقِیمَا حُدُودَ اللَّهِ) دراین قسمت ازآیه الله متعال بیان نموده است که اگرشوهر دوّم آن زن را طلاق داد حالا اگر این زن وشوهراول او گمان می کنند که می توانند حدود الهی و قوانین شرعی همسر داری را رعایت کنند در این صورت می توانند دوباره این زن و مرد با یکدیگر ازدواج کنند، به همین سبب الله متعال در این قسمت ازآیه فرمودند: « سپس اگر آن (همسر دوم) طلاقش داد (و یا مُرد) پس بر آن دو (زن و مرد) گناهی نیست که دوباره (با ازدواج دوم به زناشوئی) برگردند اگرهر دو گمان می کنند که (واقعا) می توانند حدود و مرزهای (دین) الهی را به پا دارند » .

و از مفهوم این قسمت از آیه معلوم می گردد که اگر آن زن و مرد گمان می کنند که باز هم بعد از ازدواج دوم دچار مشکل خواهند گشت و نخواهند توانست با هم خوب زندگی نموده و حدود و قوانین شرع را رعایت نمایند ، پس نباید دوباره با هم ازدواج کنند .

(وَتِلْکَ حُدُودُ اللَّهِ یُبَیِّنُهَا لِقَوْمٍ یَعْلَمُونَ) در این قسمت از آیه الله متعال بیان نموده اند که این مسائل مربوط به ازدواج و طلاق از حدود و مرزهای دین الهی اند و اینها را الله متعال برای افردی بیان می دارد که حقایق را می دانند ، گویا در این قسمت به نوع هشداراست که از حدود و مرزهای دین الهی تجاوز نکنید و قانون شکنی نکنید که این برایتان عواقب بسیاربدی را بهمراه خواهد داشت.