تفسیرآسان آیه (220) سوره بقره

ترجمه آیه (۲۲۰) سوره بقره

فِی الدُّنْیَا وَالآخِرَةِ وَیَسْأَلُونَکَ عَنْ الْیَتَامَى قُلْ إِصْلاحٌ لَهُمْ خَیْرٌ وَإِنْ تُخَالِطُوهُمْ فَإِخْوَانُکُمْ وَاللَّهُ یَعْلَمُ الْمُفْسِدَ مِنْ الْمُصْلِحِ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لأَعْنَتَکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَزِیزٌ حَکِیمٌ (220)

ترجمه : (این چنین الله آیات خود رابرایتان بیان می کند تا) در دنیا و آخرت (بیندیشید) و از تو در باره یتیمان می پرسند تو بگو اصلاح برای آنها بهتراست و اگر با آنان همزیستی کنید (مخارجتان مخلوط باشد) پس برادران (دینی) شما اند و الله فسادگر را ازاصلاح گرمی شناسد و اگر الله می خواست شما را به سختی و مشکلات می انداخت همان الله کاملا غالب و بسیار با حکمت است .

تفسیرآسان آیه (220) سوره بقره

(فِی الدُّنْیَا وَالآخِرَةِ) این قسمت ابتدائی این آیه با قسمت آخر آیه قبلی مرتبط است ، و در اصل الله متعال این گونه برای ما مسلمانان حکمن نزول آیات و احکام را بیان نموده است «....کَذَلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمْ الآیَاتِ لَعَلَّکُمْ تَتَفَکَّرُونَ** فِی الدُّنْیَا وَالآخِرَةِ.....» یعنی : «این گونه الله آیات (و احکام موجود در آنها) را برایتان بیان می نماید تا که شما درباره دنیای (فانی) و آخرت (جاوید) فکر کنید» وبرای آبادانی دنیا و آخرت خویش بهترین راه و روش که همان دین اسلام و عمل به دستورات آن باشد را انتخاب نمایید.

(وَیَسْأَلُونَکَ عَنْ الْیَتَامَى قُلْ إِصْلاحٌ لَهُمْ خَیْرٌ وَإِنْ تُخَالِطُوهُمْ فَإِخْوَانُکُمْ) برای بهتر واضح شدن این آیه به حدیث حسنی که در سنن نسائی (3669) و سنن ابی داود (2871) آمده توجه نمایید :

عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، قَالَ: لَمَّا أَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ: {وَلَا تَقْرَبُوا مَالَ الْیَتِیمِ إِلَّا بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ} [الأنعام: 152] وَ {إِنَّ الَّذِینَ یَأْکُلُونَ أَمْوَالَ الْیَتَامَى ظُلْمًا} [النساء: 10]، الْآیَةَ انْطَلَقَ مَنْ کَانَ عِنْدَهُ یَتِیمٌ فَعَزَلَ طَعَامَهُ مِنْ طَعَامِهِ وَشَرَابَهُ مِنْ شَرَابِهِ، فَجَعَلَ یَفْضُلُ مِنْ طَعَامِهِ فَیُحْبَسُ لَهُ حَتَّى یَأْکُلَهُ أَوْ یَفْسُدَ، فَاشْتَدَّ ذَلِکَ عَلَیْهِمْ، فَذَکَرُوا ذَلِکَ لِرَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فَأَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ: " {وَیَسْأَلُونَکَ عَنِ الْیَتَامَى قُلْ إِصْلَاحٌ لَهُمْ خَیْرٌ وَإِنْ تُخَالِطُوهُمْ فَإِخْوَانُکُمْ} [البقرة: 220]، فَخَلَطُوا طَعَامَهُمْ بِطَعَامِهِ وَشَرَابَهُمْ بِشَرَابِهِ ".

ترجمه : ابن عباس رضی الله عنه فرمودند : آنگاه که الله با عزت و بزرگوار(آیه){وَلَا تَقْرَبُوا مَالَ الْیَتِیمِ إِلَّا بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ} [الأنعام: 152] یعنی : به مال تیم جز به نیک ترین طریق نزدیک نشوید ، و(آیه) {إِنَّ الَّذِینَ یَأْکُلُونَ أَمْوَالَ الْیَتَامَى ظُلْمًا} [النساء: 10]، یعنی : همانا کسانی که اموال یتیمان را به ظلم می خورند ....را نازل نمود، هرکس نزدش یتیمی بود، او خوراک آن یتیم را از خوراکش و نوشیدنی های او را از نوشیدنی های خود جدا نمود، و سپس اگر غذای یتیم اضاف می آمد(سرپرست یتیم) آن غذا را نگه می داشت تا اینکه (بعدا) خود آن یتیم می خورد و یا این که خراب و فاسد می شد، این روش برآنها سخت می گذشت ، لذا این جریان را برای رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم بیان نمودند (و از ایشان چاره کار و راه حل خواستند) که الله با عزت و بزرگوار(این آیه را) نازل نمودند : {وَیَسْأَلُونَکَ عَنِ الْیَتَامَى قُلْ إِصْلَاحٌ لَهُمْ خَیْرٌ وَإِنْ تُخَالِطُوهُمْ فَإِخْوَانُکُمْ} [البقرة: 220]، یعنی : از تو درباره یتیمان می پرسند تو بگواصلاح در حق آنها خوب است و اگر (خوراک و نوشیدنی هایتان) را با (خوراک ها و نوشیدنیهای آنها) مخلوط کنید (و با هم بخورید) پس آنها برادرانتان هستند(و این کار برایتان مجازاست) . (ابن عباس رضی الله عنه فرمودند بعد از نزول این آیه، سرپرستان یتیمان) خوراکشان را با خوراک یتیمان و نوشدنیهایشان را با نوشدنیهای آنان مخلوط می نمودند (و با هم می خوردند و می نوشیدند) .

(وَاللَّهُ یَعْلَمُ الْمُفْسِدَ مِنْ الْمُصْلِحِ) در این قسمت از آیه الله متعال به سرپرست یتیمان هشدار می دهد که مبادا از این مخلوط نمودن خوراک و نوشیدنی هایتان با خوراک ها و نوشیدنی های یتیمان سوء استفاده نمایید و به این بهانه اموال یتیم ها را بخورید ، که اگر چنین کردید شما فسادکار هستید و الله متعال فسادکاران را از اصلاح گران خوب تشخیص می دهد و حال هر یک را خوب می داند و مفسدان را دوست نمی دارد و به اصلاح گران پاداش نیک عنایت خواهد نمود .

(وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لأَعْنَتَکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَزِیزٌ حَکِیمٌ) در این قسمت ازآیه الله متعال لطف و مرحمت خودش را برای سرپرستان یتیمان بیان نموده که الله متعال به شما لطف نموده که اجازه شراکت در خورد و نوش با یتیمان را داده است واگر می خواست می توانست شما را به مشقت و سختی انداخته و این اجازه را به شما ندهد ، زیرا الله متعال برکارهایش غالب و در دستوراتش با حکمت است .