ترجمه کتاب لؤلؤ و مرجان حدیث (۱۱۵)

حدیث (115) حدیث أَبِی سَعِیدٍ الْخُدْرِیِّ قَالَ قُلْنَا یَا رَسُولَ اللهِ هَلْ نَرَى رَبَّنَا یَوْمَ الْقِیَامَةِ قَالَ: هَلْ تُضَارُونَ فِی رُؤْیَةِ الشَّمْسِ وَالْقَمَرِ إِذَا کَانَتْ صَحْوًا قُلْنَا لاَ قَالَ: فَإَنَّکُمْ لاَ تُضَارُونَ فِی رُؤْیَةِ رَبِّکُمْ یَوْمَئِذٍ إِلاَّ کَمَا تُضَارُونَ فِی رُؤْیَتِهِمَا ثُمَّ قَالَ: یُنَادِی مُنَادٍ: لِیَذْهَبْ کُلُّ قَوْمٍ إِلَى مَا کَانُوا یَعْبُدُونَ، فَیَذْهَبُ أَصْحَابُ الصَّلِیبِ مَعَ صَلِیبِهِمْ، وَأَصْحَابُ الأَوْثَانِ مَعَ أَوْثَانِهِمْ، وَأَصْحَابُ کُلِّ آلِهَةٍ مَعَ آلِهَتِهِمْ، حَتَّى یَبْقَى مَنْ کَانَ یَعْبُدُ اللهَ مِنْ بَرٍّ أَوْ فَاجِرٍ، وغُبَّرَاتٌ مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ، ثُمَّ یُؤْتَى بِجَهَنَّمَ تُعْرَضُ کَأَنَّهَا سَرَابٌ، فَیُقَالُ لِلْیَهُودِ: مَا کُنْتُمْ تَعْبُدُونَ قَالُوا کُنَّا نَعْبُدُ عُزَیْرَ ابْنَ اللهِ، فَقَالَ کَذَبْتُمْ، لَمْ یَکُنْ للهِ صَاحِبَةٌ وَلاَ وَلَدٌ، فَمَا تُرِیدُون قَالُوا نُرِیدُ أَنْ تَسْقِیَنَا، فَیُقَالُ اشْرَبُوا، فَیَتَسَاقَطُونَ فِی جَهَنَّمَ ثُمَّ یُقَالُ لِلنَّصَارَى مَا کُنْتُمْ تَعْبُدُونَ فَیَقُولونَ کُنَّا نَعْبُدُ الْمَسِیحَ ابْنَ اللهِ، فَیُقَال کَذَبْتُمْ لَمْ یَکُنْ للهِ صَاحِبَةٌ وَلاَ وَلَدٌ، فَمَا تُرِیدُونَ فَیَقُولُونَ نُرِیدُ أَنْ تَسْقِیَنَا، فَیُقَالُ اشْرَبُوا، فَیَتَسَاقَطُونَ فِی جَهَنَّمَ حَتَّى یَبْقَى مَنْ کَانَ یَعْبُدُ اللهَ مِنْ بَرٍّ أَوْ فَاجِرٍ، فَیُقَالُ لَهُمْ مَا یَحْبِسُکمْ وَقَدْ ذَهَبَ النَّاس فَیَقولُونَ فَارَقْنَاهُمْ وَنَحْنُ أَحْوَجُ مِنَّا إِلَیْهِ الْیَوْمَ، وَإِنَّا سَمِعْنَا مُنَادِیًا یُنَادِی: لِیَلْحَقْ کلُّ قَوْمٍ بِمَا کَانُوا یَعْبُدُونَ وَإِنَّمَا نَنْتَظِرُ رَبَّنَا؛ قَالَ فَیَأْتِیهِمُ الْجَبَّارُ، فِی صُورَةٍ غَیْرَ صُورَتِهِ الَّتِی رَأَوْهُ فِیهَا أَوَّلَ مَرَّةٍ؛ فَیَقُولُ أَنَا رَبُّکُمْ، فَیَقُولُون أَنْتَ رَبُّنَا فَلاَ یُکَلِّمُهُ إِلاَّ الأَنْبِیَاءُ، فَیَقُولُ هَلْ بَیْنَکُمْ وَبَیْنَه آیةٌ تَعْرِفُونَهُ فَیَقُولُونَ السَّاقُ؛ فیَکْشِفُ عَنْ سَاقِهِ، فَیَسْجُدُ لَهُ کُلُّ مُؤْمِنٍ، وَیَبْقَى مَنْ کَانَ یَسْجُدُ للهِ رِیَاءً وَسُمْعَةً؛ فَیَذْهَبُ کَیْما یَسْجُدَ فَیَعُودُ ظَهْرُهُ طَبَقًا وِاحِدًا، ثُمَّ یُؤْتَى بِالْجِسْمِ فَیُجْعَلُ بَیْنَ ظَهْرَیْ جَهَنَّمَ قُلْنَا یَا رَسُولَ اللهِ وَمَا الْجِسْرُ قَالَ مَدْحَضَةٌ مَزِلَّةٌ عَلَیْهِ خَطَاطِیفُ وَکَلاَلِیبُ، وَحَسَکَةٌ مُفَلْطَحَةٌ لَهَا شَوْکَةٌ عُقَیْفَاءُ تَکُونُ بِنَجْدٍ یُقَالُ لَهَا السَّعْدَانُ الْمُؤْمِنُ عَلَیْهَا کَالطَّرْفِ وَکَالْبَرْقِ وکَالرِّیحِ، وَکَأَجَاوِیدَ الْخَیْلِ وَالرِّکَابِ، فَنَاجٍ مُسَلَّمٌ، وَنَاجٍ مَخْدُوشٌ، وَمَکْدُوسٌ فِی نَارِ جَهَنَّمَ، حَتَّى یَمُرَّ آخِرُهُمْ یُسْحَبُ سَحْبًا فَمَا أَنْتُمْ بَأَشَدَّ لِی مُنَاشَدَةً فِی الْحَقِّ قَدْ تَبَیَّنَ لَکُمْ مِنَ الْمؤْمِنِ یَوْمَئِذٍ لِلْجَبَّارِ فَإِذَا رَأَوْا أَنَهُمْ قَدْ نَجَوْا وَبَقِیَ إِخْوَانُهُمْ، یَقُولُونَ رَبَّنَا إِخْوَانُنَا کَانُوا یُصَلُّونَ مَعَنَا وَیَصُومُونَ مَعَنَا وَیَعْمَلُونَ مَعَنَا؛ فَیَقُولُ اللهُ تَعَالَى اذْهَبُوا فَمَنْ وَجَدْتُمْ فِی قَلْبِهِ مِثْقَالَ دِینَارٍ مِنْ إِیمَانٍ فَأَخْرِجُوهُ، وَیُحَرِّمُ اللهُ صُوَرَهمْ عَلَى النَّارِ، فَیَأْتُونَهُمْ وَبَعْضُهُمْ قَدْ غَابَ فِی النَّارِ إِلَى قَدَمِهِ وَإِلَى أَنْصَافِ سَاقَیْهِ، فَیُخْرِجُونَ مَنْ عَرَفوا ثُمَّ یَعُودُونَ فَیَقُولُ اذْهَبُوا فَمَنْ وَجَدْتُم فِی قَلْبِهِ مِثْقَالَ نِصْفِ دِینَارٍ فَأَخْرِجُوهُ؛ فَیُخْرِجُونَ مَنْ عَرَفُوا ثُمَّ یَعُودُونَ فَیَقُولُ اذْهَبُوا فَمَنْ وَجَدْتُمْ فِی قَلْبِهِ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ مِنْ إِیمَانٍ فَأَخْرِجُوهُ؛ فَیُخْرِجُونَ مَنْ عَرَفُوا قَالَ أَبُو سَعِیدٍ: فَإِنْ لَمْ تُصَدِّقُونِی فَاقْرَءُوا (إِنَّ اللهَ لاَ یَظْلِمُ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ وَإِنْ تَکُ حَسَنَةً یُضَاعِفْهَا) فَیَشْفَعُ النَّبِیُونَ وَالْمَلاَئِکَةُ وَالْمُؤْمِنُونَ فَیَقُولُ الْجَبَّارُ بَقِیَتْ شَفَاعَتِی، فَیَقْبِضُ قَبْضَةً مِنَ النَّارِ فَیُخْرِجُ أَقْوَامًا قَدِ امْتُحِشُوا، فَیُلْقَوْنَ فِی نَهَرٍ بِأَفْوَاهِ الْجَنَّةِ یُقَالُ لَهُ مَاءُ الْحَیَاةِ، فَیَنْبُتُونَ فِی حَافَتَیهِ کَمَا تَنْبُتُ الْحِبَّةُ فِی حَمِیلِ السَّیْلِ قَدْ رَأَیْتُمُوهَا إِلَى جَانِبِ الصَّخْرَةِ إِلَى جَانِبِ الشَّجَرَةِ، فَمَا کَانَ إِلَى الشَّمْسِ مِنْهَا کَانَ أَخْضَرَ، وَمَا کَان مِنْهًا إِلَى الظِّلِّ کَانَ أَبْیَضَ فَیَخْرُجُونَ کَأَنَّهُمُ اللُّؤْلُؤُ، فَیُجْعَلُ فِی رِقَابِهِمِ الْخَوَاتِیمُ فَیَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ، فَیَقُولُ أَهْلُ الْجَنَّةِ هؤُلاَءِ عُتَقَاءُ الرَّحْمنِ أَدْخَلَهُمُ الْجَنَّةَ بَغَیْرِ عَمَلٍ عَمِلُوهُ، وَلاَ خَیْرٍ قَدَّمُوهُ، فَیُقَالُ لَهُمْ لَکُمْ مَا رَأَیْتُمْ وَمِثْلُهُ مَعَهُ.

ترجمه : ابوسعید خدری رضی الله عنه فرمودند : ما گفتیم : ای رسول الله آیا ما در روز قیامت پروردگار ما را خواهیم دید؟ (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند : آیا زمانی که آسمان صاف (و بدون ابر و گرد و غباری) باشد آیا در دیدن خورشید و ماه به شما ضرری رسانده می شود (و چیزی مانع دیدن شما می شود)؟ ما گفتیم: نخیر(ما به راحتی خورشید و ماه را می بینیم و چیزی مانع دیدن ما نمی شود، رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم) فرمودند : همانا به شما در دیدن پروردگارتان درآن روز(یعنی روز قیامت) ضرررسانده نمی شود مگر به همان اندازه ای که در دین خورشید و ماه (در وقتی که آسمان صاف و بدون گرد و غباراست) به شما ضرر رسانده می شود، سپس (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند : (در روز قیامت) اعلان کننده ای اعلان می کند: باید که هر قوم و گروهی بسوی چیزی بروند که آن را (در دنیا) عبادت می کردند، یاران صلیب ( و صلیب پرستان) با صلیبشان می روند و یارات بتان (و بت پرستان) بهمراه بتانشان می روند، و یاران هر معبودی بهمراه معبودانشان می روند، تا اینکه نیکان و بد کردارانی (ازامت محمد) و باقی ماندهای (موّحدی) از اهل کتاب باقی می مانند که (در دنیا، فقط ) الله را عبادت و پرستش می کردند، سپس جهنم (توسط فرشتگان) آورده می شود و (طوری) عرضه می شود که گویا (جهنم) سرابی است، سپس به یهود گفته می شود : شما (در دنیا) چه چیزی را عبادت می کردید ؟ (برخی از) آنها می گویند : ما عزیر فرزند الله را عبادت می کردیم ، (الله متعال به آنها ) می گوید : دروغ گفتید، اللع نه زن داشته و نه هم فرزند، (خوب حالا) چه می خواهید ؟ (آنها) می گویند ما می خواهیم که به ما (آب) بنوشانید، سپس به آنها گفته می شود که (از آنچه شما آب می بینید بنوشید، و آنها جهنم را به شکل سراب می بینند و به دان سو می روند تا آبی بنوشند) که در جهنم می افتند، سپس به نصرانی ها گفته می شود شما (در دنیا) چه چیزی را عبادت می نمودید؟ (برخی از) آنها می گویند : ما (در دنیا) عیسی پسر الله را عبادت و پرستش می نمودیم ، به آنها گفته می شود : دروغ گفتید الله نه زن داشته و نه هم بچه ،(خوب حالا) چه می خواهید ؟ (آنها) می گویند ما می خواهیم که به ما (آب) بنوشانید، سپس به آنها گفته می شود که (از آنچه شما آب می بینید بنوشید، و آنها جهنم را به شکل سراب می بینند و به دان سو می روند تا آبی بنوشند) که در جهنم می افتند، (به همین منوال با تمام گروه های مشرک گفتگو صورت گرفته و سپس به جهنم انداخته می شوند) تا اینکه نیکو کاران و یا خلاف کارانی باقی می مانند که (در دنیا) فقط الله را عبادت می کردند، (و مشرک نبودند)، به آنها گفته می شود که چه چیز سبب نگه داشتن شما در اینجا شده است (و از اینجا نرفتید) و در حالی که سایر مردم رفته آنها ؟ سپس آنها می گویند : ما ازاینها در(دنیا) که بیشتر از امروزبه آنها نیاز مند بودیم (در فکر و عقیده) جدا شدیم ،(پس امروز هرگز با آنها نمی رویم) و همانا ما شنیده ایم که اعلان کننده ای اعلان می کند : که هر گروهی به آنی بپیوندد و ملحق گردد که (در دنیا) آن را عبادت و پرستش می نموده است و همانا ما منتظر پروردگار ما هستیم؛ (الله متعال) ذات با جبروت با چهره و صورتی غیر آن چهره و صورتی که اهل ایمان او را بار اول دیده اند تشریف می آورد؛ و سپس می گوید : من پروردگارتان هستم ، پس آنها می گویند تو پروردگار ما هستی (و در آن وقت) بجز پیامبران کسی دیگری با ایشان سخن نمی گوید ، سپس الله می گوید آیا در میانتان و میان الله نشانی هست که با (دیدن) آن (نشانی) شما الله را بشناسید؟ آنها می گویند : بله (نشانی که ما با دیدن آن الله را می شناسیم) ساق (پای الله متعال) است ؛ (الله متعال) ساق (پای) خویش را نمایان می کند، (درآن وقت است) که هر مسلمانی برای الله سجده می کند وباقی می ماند (و نمی تواند سجده کند) کسی که (در دنیا) برای الله ریائی و شهرت سجده می نموده است؛ (این نوع افراد) می روند تا سجده کنند که کمره آنها راست و یک نواخت می شود(و نمی تواند سجده کنند و بر پشت می افتند) سپس پل آورده می شود و بر پشت جهنم قرار داده می شود، ما گفتیم : ای رسول الله (این) پل چگونه است؟ (این پل) لیز و لغزنده است و برآن گیرندگان ، چنگک ها و قلابهایی و خارهایی کلفت و سرکج وجود دارد (همانند خاری) در (سرزمین) نجد می باشد و به آن سعدان گفته می شود، (هر) مسلمانی (زمانی که می خواهد) برآن گذر کند (به تناسب اعمالش) همانند یک چشم برهم زدن وهمانند برق و همانند باد و همانند اسبان تیزگام و شتران حرکت نموده گذر می کند، (برخی) سالم (و بدون اینکه قلابهای جهنم او را گرفته باشند) نجات می یابند (و برخی در حالی که قلابهایی جهنم آنها را گرفته) و بر بدنهای آنها خراش کشیده (و زخمی نموده) نجات می یابند، و(برخی هم) سرنگون در آتش جهنم می افتند، به همین منوال (مسلمانان گذر می کنند) تا اینکه آخرین افراد آنها خزیده خزیده (بر پل جهنم گذر) می کنند، (در آن وقت) زمانی که یک مسلمان می بیند نجات یافته و برادران دینی او در جهنم افتاده اند، شما در امروز به نزد من در باره حقی که برایتان نمایان گشته است مؤکد تر قسم یاد نمی کنید از آن مسلمانی که در آن روزالله (متعال) را قسم می دهد تا اینکه (برادران دینیش) را از جهنم نجات دهد و(در آن روز مسلمانان نجات یافته) می گویند : پروردگار ما (اینهایی که در جهنم افتاده اند، در دنیا) برادران (دینی) ما بوده اند، بهمراه ما نماز می خواندند و بهمراه ما روزه می گرفتند و بهمراه ما (کارهای دینی) انجام می دادند؛(ولی بنا بر خی از گناهان به جهنم افتاده اند ، لذا لطف نمایید و آنها را مورد رحمت خویش قرار داده و آنها را از جهنم نجات دهید) الله متعال می گوید : بروید هرکس را که یافتید که در دلش به اندازه یک سکه طلا از ایمان بود پس آن را از جهنم بیرون نمایید، (آری) الله (متعال) چهرهایشان برآتش حرام قرارمی دهد (ودرجهنم چهرهایشان نمی سوزند)، بعد (از این گفته الله متعال، مسلمانان نجات یافته) به نزد اهل دوزخ رفته و در حالی که برخی از آنها تا قدمش در آتش فرورفته و (برخی) تا نیم های ساق پایشان (و برخی بیشتر) ، هرکسی را که شناختند (از جهنم) بیرون می کنند، سپس دوباره (به نزد الله متعال) باز می گردند (و دوباره درخواست بیرون نمودن سایرمسلمانان باقی مانده در دوزخ را می کنند، در آن وقت ، الله متعال به آنها) می گوید : (دوباره) بروید و هرکس را یافتید که در قلبش به اندازه نیم سکه طلا (ایمان) وجود دارد پس آن را (از جهنم) بیرون کنید؛ (آنگاه مسلمانان نجات یافته دوباره می روند) و هرکسی که بشناسد بیرون می کنند، سپس (بارسوم به نزد الله متعال) باز می گردند (و باز درخواست بیرون نمودن سایرمسلمانان باقی مانده در دوزخ را می کنند، در آن وقت ، الله متعال به آنها) می گوید : بروید و هرکس را یافتید که در قلبش به اندازه یک ذره ایمان یافتید پس آن را (از جهنم) بیرون کنید؛ (آنگاه مسلمانان نجات یافته دوباره می روند) و هرکسی که بشناسد بیرون می کنند، (سپس) ابوسعید (خدری رضی الله عنه) فرمودند : اگر (حدیثی که) من (از رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم بیان نمودم) تصدیق نمی کنید، (برای اینکه بدانید که روایتم درست است پس این آیه را) بخوانید : (إِنَّ اللهَ لاَ یَظْلِمُ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ وَإِنْ تَکُ حَسَنَةً یُضَاعِفْهَا) یعنی همانا الله به اندازه ذره ای هم ظلم نمی کند و اگرنیکی را کسی انجام داده باشد چندین برابر بیشتر به او اجر و ثواب می دهد، (آری ، در روز قیامت) پیامبران و فرشته ها و مسلمانان شفاعت می کنند (و با شفاعتهایشان مسلمانان گنه کاراز جهنم نجات می دهند) سپس الله چیره و سلطه گر می گوید : شفاعت من باقی مانده است ، سپس یک مشت ازمسلمانان اهل دوزخ را می گیرد (و آن وقت) افرادی را از جهنم بیرون می کند که سوخته و زغال شده اند، در رودخانه ای که در جلوی درب بهشت است (و به آب آن) آب زندگی گفته می شود؛ انداخته می شوند، سپس در کناره آن رودخانه می رویند همان گونه که در دانه درآنچه همراه سیلاب آمده (و در کنار رودخانه مانده است) می روید، قطعا شما این نوع دانه های را (که سیلابها با خودشان می آورند و در کنار رودخانه ها می رویند ) دیده اید که در کنار سنگی و (یا) دردرکناردرختی (رویند) و آن قسمتی از آن که به سمت خورشید (و آفتاب) است سبزه گشته و آن قسمت از آن که به سمت سایه است سفید می باشد ، (آری ، بدین ترتیب، این افراد از جهنم) بیرون می آیند گویا که مروارید اند، سپس در گردنهایشان حلقه ها ی قرار داده می شود و سپس وارد بهشت می گردند، (در آن وقت) اهل بهشت می گویند : اینها آزادگان (الله) بی نهایت مهربان است که آنها را بدون هیچ عملی و بدون هیچ کار نیکی که قبلا (و پیش از وفات خویش به آخرت) فرستاده (و انجام داده) باشند به بهشت داخل نموده است، سپس به اینها گفته می شود هر آنچه دیدید و همانند آنها از آن شماست .