عقیده امام ابوحنیفه رحمه الله (۸)

ترجمه فقه اکبر امام ابوحنیفه رحمه الله

مَا فطر الله عَلَیْهِ النَّاس

آنچه الله (متعال) سرشت مردم را برآن نهاده است

خلق الله تَعَالَى الْخلق سلیما من الْکفْر وَالْإِیمَان ثمَّ خاطبهم وامرهم ونهاهم فَکفر من کفر بِفِعْلِهِ وإنکاره وجحوده الْحق بخذلان الله تَعَالَى إِیَّاه وآمن من آمن بِفِعْلِهِ وَإِقْرَاره وتصدیقه بِتَوْفِیق الله تَعَالَى إِیَّاه ونصرته لَهُ أخرج ذُرِّیَّة آدم من صلبه فجعلهم عقلاء فخاطبهم وَأمرهمْ بِالْإِیمَان ونهاهم عَن الْکفْر فأقروا لَهُ بالربوبیة فَکَانَ ذَلِک مِنْهُم إِیمَانًا فهم یولدون على تِلْکَ الْفطْرَة وَمن کفر بعد ذَلِک فقد بدل وَغیر وَمن آمن وَصدق فقد ثَبت عَلَیْهِ وداوم وَلم یجْبر أحدا من خلقه على الْکفْر وَلَا على الْإِیمَان وَلَا خلقه مُؤمنا وَلَا کَافِرًا وَلَکِن خلقهمْ أشخاصا وَالْإِیمَان وَالْکفْر فعل الْعباد وَیعلم الله تَعَالَى من یکفر فِی حَال کفره کَافِرًا فَإِذا آمن بعد ذَلِک علمه مُؤمنا فِی حَال إیمَانه وأحبه من غیر أَن یتَغَیَّر علمه وَصفته وَجَمِیع أَفعَال الْعباد من الْحَرَکَة والسکون کسبهم على الْحَقِیقَة وَالله تَعَالَى خَالِقهَا وَهِی کلهَا بمشیئته وَعلمه وقضائه وَقدره.

ترجمه : الله متعال انسانها را سالم (و خالی) از کفر و ایمان آفریده است سپس آنها را مخاطب قرار داده و به آنها امر و نهی نموده است (آن وقت) هرکسی را که الله متعال خوار و ذلیل نموده او خودش با (اختیار و) عمل خود کفر(را قبول) و (اسلام را) نپذیرفته و حق را انکار نموده است، و هرکسی را که الله متعال توفیق داده و یاری نموده او با (اختیار) وعمل و اقرار و تصدیقش ایمان آورده است، (الله متعال) فرزندان و اولاد آدم را ازپشتش بیرون نموده و آنها را عاقل گردانده است و سپس آنان را مورد خطاب قرار داده و به آنان دستور ایمان (آوردن) داده و آنان را از کفر ممانعت نموده است (و) آنها نیز به ربوبیت (یعنی: خالق و رازق و مالک بودن) الله متعال اقرار و اعتراف نمودند، و این از آنها بعنوان ایمان پذیرفته شده است و به همین خاطر است که تمام انسانها بر سرشت (پاک و ایمانی) متولد می شوند و هرکس بعد از(این اعتراف به ربوبیت الله متعال) کفر نموده او دست به تغییر و تبدیل (این سرشت پاک و ایمانی و اعتراف به ربوبیت) زده است و هرکس که ایمان آورده و حق را تصدیق و تأیید نموده او برآن (سرشت پاک و ایمانی و اعتراف به ربوبیت) ثابت و پایدار مانده است ، (الله متعال) هیچ یک از انسانها را نه برکفر مجبور نموده ونه هم بر ایمان و نه او را مسلمان آفریده و نه هم کافر؛ بلکه آنها را اشخاصی (خالی و عاری از ایمان و کفر) آفریده است، و ایمان و کفرعمل بندگان است، و الله متعال می داند هرکسی را که کفر می کند در حالی آن فرد کافر است و اگر بعد از آن ایمان بیاورد از ایمان آوردنش نیز باخبر بوده و او را دوست می دارد و این هیچ تغییر در علم وصفت الله متعال ایجاد نمی کند، تمام اعمال (و کارهای) بندگان (اعم) از حرکت و سکون (و سایرکارها) را خود بندگان بطور حقیقی کسب می نمایند ولی الله متعال با خواست ، علم ، قضاء و قدر خویش خالق و آفریدگار تمام آنها می باشد .