ترجمه و شرح حدیث (68) صحیح بخاری

ترجمه و شرح حدیث (68) صحیح بخاری

عَنِ ابْنِ مَسْعُودٍ، قَالَ: کَانَ النَّبِیُّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ «یَتَخَوَّلُنَا بِالْمَوْعِظَةِ فِی الأَیَّامِ، کَرَاهَةَ السَّآمَةِ عَلَیْنَا».

ترجمه : ابن مسعود رضی الله عنه فرمودند: پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم بودند که گه گاهی در روزها برای ما سخنرانی می نمودند وحالات نشاط و سرحالی ما را در نظرمی گرفتند زیرا ایشان ناپسندی می نمودند که (با نصحیت روزانه ) باعث خستگی و دلسردی ما شوند .

مسائل و احکام حدیث:

از حدیث بالا مسائل و احکام زیر فهمیده و برداشت می شوند:

1 - رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم روزانه برای یارانش موعظه و ارشاد نمی کردند .

2- رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم گه گاهی و در برخی ایام برای یارانش سخنرانی و نصیحت می نمودند.

3- رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم زمانی برای یارانش سخنرانی و ارشاد می نمودند که آنها سرحال و بانشاط بودند .

4- حکمت این که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم روزانه برای یارانش و عظ و ارشاد نمی نمودند این بود تا خسته نشوند و باعث دلسردی آنان از دین نگردد .

5- وعظ و ارشاد روزانه باعث دلسری و خستگی مردم می گردد .

6- در زمانی که مردم خسته و بی حال اند وعظ و ارشاد اثرات منفی بجا خواهد گذاشت .

7- وعظ و ارشاد زمانی تأثیرات خوبی از خود بجا می گذارد که شنودگان سرحال و با نشاط باشند .

8- داعی باید از احوال مردم با خبر بوده تا بتواند زمان سرحالی آنها را تشخیص داده و آن وقت سخنان حق را برای آنان ارائه نموده تا باعث دلچسپی آنان به دین گردد.

9- علما و داعیان دین هر گز نباید زمانی بی حالی و خسته بودن مردم با آنان از دین و دعوت دینی سخن بگویند زیرا در این حالت باعث تنفر افراد از دین می گردد.

10- نکته بسیار مهم دعوتی در این حدیث بیان شده است و آن اینکه برای تمام علما و داعین دین ضروری است که در مسیر دعوت و وعظ و ارشاد مردم این نکته مهم را مدنظر بگیرند و بجای سخنرانی و نصیحت روزانه گه گاهی برای مردم سخنرانی کنند، و زمانی برای مردم وعظ و ارشاد نمایند که مردم سرحال و مشتاق شنیدن هستند تا بدین گونه سخنان و ارشادات آنها در دلها جا گرفته و باعث خستگی و دلسردی و تنفر مردم از دین، علما و داعیان دین نگردد.

11- از این حدیث این نیز فهمیده می شود که یکی از مهم ترین علل تنفر و دلسردی مردم از دین برخی از داعیان و علمائی اند که اوضاع و احوال مردم را رعایت نمی نمایند، و با انتخاب نادرست زمان و مکان برای وعظ و ارشادهایشان بجای جذب مردم آنها را از از دین بدورمی گردانند.