اولین ها در احادیث نبوی (3)

باب أول من سل سیفا فی سبیل الله تعالى

بحث: اولین کسی که در راه الله متعال (بر علیه کفار) شمشیر کشید.

26 - عن عروة ، قال : « أول من سل سیفا فی سبیل الله : الزبیر بن العوام ، کان فی داره بمکة فبلغه أن ناسا من المشرکین أرادوا أن یفتکوا برسول الله صلى الله علیه وسلم فسل سیفه وخرج فی طلبه »

ترجمه : عروه رحمه الله می فرمایند: اولین کسی که در راه الله (بر علیه کفار) شمشیر کشید زبیر بن عوام( رضی الله عنه ) بود خانه اش در مکه بود که خبر به ایشان رسید گروهی از مشرکین می خواهند رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم را ترور کنند شمشیرش را از نیام کشید وبرای جستجوی رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم از خانه بیرون شد.

تحقیق : اگر عروه از زبیربن العوام رضی الله عنه این روایت را شنیده باشد صحیح است و رنه مرسل است.

 ــــــــــــــــــــــــــ

باب أول من قدم المدینة من المهاجرین

بحث : اولین کسی که از مهاجرین به مدینه آمده است.

27 - عن البراء بن عازب رضی الله عنهما قال : « کان أول من قدم علینا من المهاجرین مصعب بن عمیر أخی بنی عبد الدار بن قصی فقلنا : ما فعل من وراءک ؟ ما فعل رسول الله صلى الله علیه وسلم ؟ قال : هو مکانه »

ترجمه : براء بن عازب رضی الله عنه می فرمایند: مصعب بن عمیر که از برادری و طائفه ی بنی عبد الدار بن قصی اند اولین کسی بودند که از مهاجرین به نزد (ما انصار در مدینه) آمدند . ما گفتیم از پشت سر تو(در مکه) چه خبر است؟ و رسول الله صلی الله علیه و آله .وسلم چه کردند؟ ایشان فرمودند : او(یعنی پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم) سر جایشان (یعنی در مکه) هستند.

تحقیق : این اثر موقوف صحیح است ولی بدون گفتگوی اخیر درصحیح بخاری و مسند احمد از براء بن عازب رضی الله عنه نیز روایت شده است .

ـــــــــــــــــــــــــ

باب أول من جمع بالمدینة قبل قدوم رسول الله

بحث : اولین کسی که پیش از تشریف آوری رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم به مدینه در آنجا نماز جمعه برگذار نمودند.

28 - عن عقبة بن عمرو أبی مسعود الأنصاری رضی الله عنه قال : « أول من جمع بالمدینة قبل أن یقدم النبی صلى الله علیه وسلم مصعب بن عمیر »

ترجمه : ابو مسعودعقبه بن عمروانصاری رضی الله عنه می فرمایند: اولین کسی که پیش از آمدن پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم به مدینه؛ در آنجا نماز جمعه برگذار نمودند مصعب بن عمر رضی الله عنه بودند.

تحقیق : آلبانی در ارواء الغلیل این روایت را ضعیف قرار داده و گفته این اثررا از زهری بجز صالح کسی دیگر روایت نکرده و صالح (راوی) ضعیف است.

ناگفته نماند که قسمت اول این اثر صحیح است و در مسند احمد از براء بن عازب رضی الله عنه چنین روایت شده است(کَانَ أَوَّلَ مَنْ قَدِمَ الْمَدِینَةَ مِنْ أَصْحَابِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ مُصْعَبُ بْنُ عُمَیْرٍ وَابْنُ أُمِّ مَکْتُومٍ....).

 ــــــــــــــــــــــــ

باب أول جمعة جمعت فی الإسلام فی غیر المدینة

بحث : اولین نمازجمعه ی که در اسلام در غیر از مدینه (برگذار شده است)

29 - عن ابن عباس قال : « أول جمعة جمعت بعد جمعة بالمدینة جمعة بالبحرین فی قریة لعبد القیس یقال لها : جواثا »

ترجمه : عبد الله بن عباس رضی الله عنهما فرمودند:  اولین نماز جمعه ای که بعد از نماز جمعه مدینه برگذار شده است نماز جمعه ی بوده که در بحرین در روستای (طائفه) عبدالقیس به نام جواثا برگذارشده است.

تحقیق : این حدیث صحیح است و در صحیح بخاری و سنن ابی داود نیز روایت شده است.

ـــــــــــــــــــــــــ

باب أول آیة نزلت فی القتال

بحث اولین آیه ای که در باره جنگ و جهاد نازل شده است

30 - عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ لَمَّا أُخْرِجَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ مِنْ مَکَّةَ قَالَ أَبُو بَکْرٍ إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ أَخْرَجُوا نَبِیَّهُمْ لَیَهْلِکُنَّ فَنَزَلَتْ هذه الآیة{ أُذِنَ لِلَّذِینَ یُقَاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَإِنَّ اللَّهَ عَلَى نَصْرِهِمْ لَقَدِیرٌ }قَالَ فَعُرِفَ أَنَّهُ سَیَکُونُ قِتَالٌ قَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ هِیَ أَوَّلُ آیَةٍ نَزَلَتْ فِی الْقِتَالِ.

 ترجمه : از ابن عباس رضی الله عنهما فرمودند: زمانی پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم (توسط کفار) از مکه بیرون رانده شد ابوبکر (رضی الله عنه) فرمودند: إنا لله وإنا إلیه راجعون اینها که پیامبرشان را (از مکه) بیرون نمودند قطعا هلاک خواهند شد. (ابن عباس می فرماید) سپس این آیه نازل شد (أذن للذین یقاتلون بأنهم ظلموا وإن الله على نصرهم لقدیر) (ابوبکررضی الله عنه) فرمودند: من فهمیدم که جنگی خواهد شد . ابن عباس (رضی الله عنه) می فرمایند: این اولین آیه ای است که در باره جنگ وجهاد نازل گشته است.

تحقیق: استاد آلبانی در صحیح سنن نسائی در باره این حدیث فرمودند : که اسنادش صحیح است و این حدیث در سنن نسائی و مسند احمد نیز روایت شده است.

 ــــــــــ

باب أول زمرة یدخلون الجنة

بحث: اولین گروهی که به بهشت داخل می گردند

31 -عَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ إِنَّ أَوَّلَ زُمْرَةٍ تدخل الْجَنَّةَ عَلَى صُورَةِ الْقَمَرِ لَیْلَةَ الْبَدْرِ ثُمَّ الَّذِینَ یَلُونَهُمْ عَلَى أَشَدِّ نجم فِی السَّمَاءِ إِضَاءَةً ثم هم بعد منازل ولَا یَبُولُونَ وَلَا یَتَغَوَّطُونَ وَلَا یَمْتَخِطُونَ وَلَا یَتْفِلُونَ أَمْشَاطُهُمْ الذَّهَبُ وَمَجَامِرُهُمْ الْأَلُوَّةُ وَرَشْحُهُمْ الْمِسْکُ عَلَى خَلْقِ رَجُلٍ وَاحِدٍ عَلَى صُورَةِ أَبِیهِمْ آدَمَ - علیه السلام - سِتُّونَ ذِرَاعًا .

ترجمه : از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: اولین گروهی که وارد بهشت می گردند (از نظر زیبائی) بر شکل ماه شب چهارده اند سپس کسانی که بعد از آنها وارد بهشت می شوند (زیبا تراند) از پرنور ترین ستاره آسمان و سپس بعد از اینها درجه هاست (بهشتیان در داخل بهشت) نه ادرار می کنند و نه مدفوع می کنند و نه آب بینی می اندازند و نه تف می اندازند، شانه هایشان طلائی است وظرفی که در آن عطر سوختنی می گذارند عود و چوب هندی است و عرق آنها همچون مشک است و خلقت آنها بر صورت و شکل یک مرد بر صورت و شکل پدرشان آدم علیه السلام (و به قامت) شصت گز می باشند.

تحقیق: این حدیث صحیح است و در صحیح بخاری ، صحیح مسلم، سنن نسائی، سنن ابن ماجه و مسند احمد نیز روایت شده است.

 ـــــــــــــــــــــــــــ

باب إن أول الآیات طلوع الشمس من مغربها

بحث : همانا اولین نشانیها(بزرگ و غیر طبیعی قیامت) طلوع نمودن خورشید از سمت مغربش می باشد.

32 - عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو رضی الله عنهما : عن النبی صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قال : إِنَّ أَوَّلَ الْآیَاتِ : طُلُوعُ الشَّمْسِ مِنْ مَغْرِبِهَا وَخُرُوجُ الدَّابَّةِ عَلَى النَّاسِ ضُحًى فَأَیُّتهُمَا کَانَتْ قَبْلَ کانت الْأُخْرَى عَلَى إِثْرِهَا قَرِیبًا.

ترجمه : از عبد الله بن عمرو رضی الله عنهما روایت است که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: اولین علامت و نشانی های (بزرگ و غیر طبیعی قیامت) طلوع نمودن خورشید از سمت مغرب آن است و بیرون شدن حیوان (زمینی) بر مردم است که چاشتگاه بیرون خواهد شد لذا هر یکی از این دو جلوتر نمایان شود دیگری بزودی بعد از آن بیرون خواهد شد.

تحقیق: این حدیث صحیح است و در صحیح مسلم ، سنن ابی داود ومسند احمد نیز روایت شده است.

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــ

باب أول من قطع فی الإسلام

بحث : اولین کسی که در اسلام (دستش) بریده شد.

33 -عن عبد الله بن مسعود رضی الله عنه قال : إن أول رجل من المسلمین قطع فی الإسلام رجل من الأنصار فقیل : یا رسول الله هذا سرق فکأنما سف فی وجه رسول الله الرماد . فقال بعضهم : یا رسول الله سف علیک فقال : « وما یمنعنی وأنتم أعوان الشیطان على أخیکم ثم قال : إن الله عفو یحب العفو فلا ینبغی لوال أن یؤتى بحد إلا أقامه . ثم قرأ ولیعفوا ولیصفحوا ، ألا تحبون أن یغفر الله لکم والله غفور رحیم  »

ترجمه :عبد الله بن مسعود رضی الله عنه فرمودند: همانا اولین مردی از مسلمانان که در اسلام دستش (بنا بر دزدی) بریده شده مردی از انصار بود گفته شد ای رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلم) این (مرد) دزدی نموده (با شنیدن این حرف) گویا بر چهره رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلم) خاکستر پاشانده شد برخی (از حاضرین در آنجا) گفتند: ای رسول الله گویا بر شما (خاکستر) پاشانده شده (ایشان) فرمودند: چه چیزمرا از این کار ممانعت می کند و در حالی که شما همکاران و مددکاران شیطان بر علیه برادرتان هستید. سپس (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند: همانا الله ذات درگذر کننده است و در گذر نمودن را دوست می دارد ولی برای هیچ والی و مسئولی مناسب نیست که حدی (از حدود الهی) به نزدش آورده شود مگر اینکه آن را باید اجرا کند. و سپس (ایشان این آیه را) تلاوت نمودند (ولیعفوا ولیصفحوا ، ألا تحبون أن یغفر الله لکم والله غفور رحیم).

تحقیق : سند این اثرموقوف؛ ضعیف است زیرا درسند آن أبو الحارث التیمی ضعیف ، و أبوماجد مجهول وجود دارند.

 ــــــــــــــــــــــــــ

باب أول ما سمع من رسول الله حین قدم المدینة

بحث: اولین سخنی (که عبدالله) از رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم بعد از تشریف آوری ایشان به مدینه شنید.

34 - عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سَلَامٍ قَالَ لَمَّا قَدِمَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ الْمَدِینَةَ انْجَفَلَ النَّاسُ قبله فکنت فیمن خرج فکان أول ما سمعته یقول : أَطْعِمُوا الطَّعَامَ وَأَفْشُوا السَّلَامَ وَصَلُّوا باللیل وَالنَّاسُ نِیَامٌ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ بِسَلَامٍ.

ترجمه :عبد الله بن سلام رضی الله عنه می فرمایند: زمانی که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم به مدینه تشریف آوردند : مردم شتابان به نزد ایشان رفتند و من هم (ازجمله افرادی بودم که ازخانه) بیرون شدند (وبه نزد ایشان رفتند) اولین سخنی که من از ایشان شنیدم که (این جملات بود) که فرمودند: (به مستمندان) خوراک بخورانید (و در میانتان) سلام را پخش و نشر نمایید و روابط رشته داری و قومی خویش را بر قرار نمایید و در شب زمانی که مردم خواب اند نماز(تهجد) بخوانید با سلامتی به بهشت خواهید رفت.

تحقیق : این حدیث را آلبانی رحمه الله صحیح قرار داده است و در سنن ترمذی ، سنن ابن ماجه و مسند احمد نیز روایت شده است.

 ــــــــــــــــــــــــــــــ

باب أول من جدر الکعبة بعد کلاب بن مرة

بحث : اولین کسی که بعد از کلاب بن مروه برای خانه کعبه حطیم (دیوار کوچک جلوی خانه کعبه) و یا دیوار خانه را تعمیر ودرست نمود

35 - عن أبی سعید الخدری رضی الله عنه قال : قال رسول الله صلى الله علیه وسلم : « قصی أول من جدر الکعبة بعد کلاب بن مرة »

ترجمه : از ابوسعید خدری رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: قصی اولین کسی بود که بعد از کلاب بن مره برای خانه کعبه حطیم (دیوار کوچک جلوی خانه کعبه) و یا دیوار کعبه را تعمیر و درست نمود.

تحقیق: سند این حدیث ضعیف است زیرا در آن روای ضعیفی به نام (إسماعیل بن عیاش) وجود دارد.

 ــــــــــــــــــــــــــ

باب أول من یدخل النار من هذه الأمة

بحث: اولین کسی که از این امت یعنی امت محمدی به آتش (دوزخ) داخل می شود.

36 - عن أبی هریرة قال : « أول من یدخل النار من هذه الأمة السواطون »

ترجمه : ابوهریره رضی الله عنه می فرمایند: اولین کسانی که از این امت (یعنی امت محمدی) به آتش (دوزخ) داخل می شود تازیه زنان هستند(یعنی کسانی اند که به ناحق مردم را شلاق و تازیانه می زنند.

تحقیق : سند این حدیث ضعیف است زیرا در سند آن ابوالمهزم راوی متروک و ضعیف وجود دارد.

ـــــــــــــــــــــــــــــ

باب أول من یکسى حلة من النار

بحث : اولین کسی که ازار و ردائی از آتش (دوزخ) پوشانده می شود.

37 - عن علی بن زید بن جدعان : عن النبی صلى الله علیه وسلم قال : « أول من یکسى حلة  من النار إبلیس لعنه الله »

ترجمه : علی بن زید بن جدعان رحمه الله می فرماید: اولین کسی که ازار و ردائی از (جنس) آتش (دوزخ) پوشانده می شود شیطان است که لعنت الله بر او باد.

تحقیق : آلبانی رحمه الله در سلسله احادیث ضعیفه و موضوعه این حدیث را ضعیف دانسته و فرموده که در سند این ضعیف است زیرا در آن علی بن زید بن جدعان وجود دارد که روای ضعیف است .این حدیث در مسند امام احمد از طریق علی بن زید از انس بن مالک رضی الله عنه نیز مفصل تر اینجا روایت شده است .

 ـــــــــــــــــــــــــــ

باب أول من یرد على النبی حوضه

بحث : اولین کسی که (درقیامت) برای نوشیدن (آب) بنزد پیامبر(صلی الله علیه و آله وسلم) بر حوض ایشان می روند.

38 - عن الحسن بن علی بن أبی طالب رضی الله عنه قال : سمعت رسول الله صلى الله علیه وسلم یقول : « أول من یرد حوضی أهل بیتی ومن أحبنی من أمتی »

ترجمه : از حسن بن علی بن ابی طالب رضی الله عنهما روایت است که از رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم شنیده اند که می فرمایند: اولین کسانی که بر حوض من برای نوشیدن آب از آن می آیند خاندان من و کسانی از امت من اند که مرا دوست می دارند.

تحقیق : این حدیث موضوع (و دروغین) است واستاد آلبانی رحمه الله این مطلب را در کتاب (ظلال الجنة) ذکر نموده اند ناگفته نماند که در سند این حدیث (السری بن إسماعیل) وجود دارد که متروک است.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ

باب أول من یرد الحوض بعد هذه الطبقة

بحث : اولین کسانی که بعد از این گروه (برای نوشیدن آب) بر حوض (کوثر) می آیند.

39 - عن ثوبان مولى رسول الله صلى الله علیه وسلم قال : قال رسول الله صلى الله علیه وسلم : « حوضی ما بین عدن إلى عمان البلقاء أحلى من العسل وأطیب من المسک وأبیض من اللبن أکوابه عدد نجوم السماء . من شرب منه شربة لم یظمأ بعدها أبدا . أول الناس یرد علیه فقراء المهاجرین الشعث رؤوسا الدنس ثیابا الذین لا ینکحون المتنعمات ولا تفتح لهم السدد »

ترجمه : از ثوبان رض الله عنه غلام آزاد شده رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم روایت است که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: مسافت (این گوشه تا گوشه دیگر) حوض من به اندازه فاصله (عدن) تا (عمان بلقاء) می باشد  (و آبش) از عسل شیرین تر و از مشک خوشبو تر و از شیر (نیز) سفید تر است لیوان ها (وظروف) حوض (من) به تعداد ستارگان آسمان است . هر کس از (آب) آن یکباربنوشد دیگر هر گز تشنه نمی شود . اولین افرادی که بر آن آمده (و از آب آن می نوشند) مهاجران فقیری اند که ژولید سر و چرکین لباس بودند آنانی زنان در ناز و نعمت به آنان نکاح داده نمی شود و درب های بسته شده بر روی آنان باز نمی شود.

تحقیق : استاد آلبانی رحمه الله در کتاب (ظلال الجنة) فرموده که این حدیث با شواهدش صحیح است .