کتاب اوائل ابن ابی عاصم (6)

حدیث (73)عن جابر بن عبد الله ، أنه کان یقول : « أول غزاة غزاها رسول الله صلى الله علیه وسلم عسفان ».

ترجمه : جابر بن عبدالله رضی الله عنهما بودند که می فرمودند: اولین جنگ و جهادی که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم در آن شرکت داشتند غزوه عسفان بود.

تحقیق : در سند این حدیث إبراهیم بن عقیل وإسماعیل بن عبد الکریم وجود دارد که هر دو صدوق اند و این روایت مخالف است با روایت صحیحی که در صحیح مسلم و مسند احمد از زیدبن ارقم رضی الله عنه روایت شده و در آن آمده که اولین غزوه رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم (ذَاتُ الْعُسَیْرِ یا الْعُشَیْرِ) بوده است.

 ــــــــــــــــــــــــــــ

حدیث (74)عن عائشة ، قالت : حدثتنی فاطمة ، أن رسول الله صلى الله علیه وسلم قال لها : « وَإِنَّکِ أَوَّلُ أَهْلِی لُحُوقًا بِی وَنِعْمَ السَّلَفُ أَنَا لَکِ ».

ترجمه : عایشه (رضی الله عنها) فرمودند: فاطمه (رضی الله عنها) به من گفتند : رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم به ایشان فرمودند: همانا تو اولین فردی ازخاندان من هستی که (بعد از من وفات نموده و)  به من ملحق می شوی و من بهترین گذشته ای برای تو هستم .

تحقیق : این حدیث صحیح است و در صحیح مسلم وسنن ابن ماجه نیز روایت شده است.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

حدیث (75)عن أم المؤمنین عائشة قالت : قالت لی فاطمة « أخبرنی أبی أنی أول أهله به لحوقا ».

ترجمه : مادر مسلمانان عایشه (رضی الله عنها) فرمودند: فاطمه (رضی الله عنها) به من گفتند : پدرم (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) به من گفتند: من اولین فردی ازخاندان ایشان هستم که (بعد از ایشان وفات نموده و)  به ایشان ملحق می شوم.

تحقیق : این حدیث صحیح است و در صحیح مسلم وسنن ابن ماجه نیز روایت شده است.

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

حدیث (76)عن عبد الله بن سلام قال : قال رسول الله صلى الله علیه وسلم : « أنا سید ولد آدم یوم القیامة ولا فخر وأول من تنشق عنه الأرض ولا فخر وأول شافع وأول مشفع ».

ترجمه :از عبد الله بن سلام (رضی الله عنه) روایت است که رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: من در روزقیامت سردار فرزندان آدم (علیه السلام) هستم (ودر بیان این مطلب) فخری نیست و من اولین کسی هستم (که بعد از صور دوم) زمین از آن شگافته شده (و از قبر بیرون می شود) (ودر بیان این مطلب هم) فخری نیست و(من) اولین شفاعت کننده ام و(نیزاولین کسی هستم که) شفاعتش (از جانب الله متعال) پذیرفته می شود.

تحقیق : این حدیث صحیح است و از صحابه های متعددی درکتب حدیثی همچون صحیح مسلم، سنن ترمذی و مسند احمد روایت شده است.

ــــــــــــــــــــــــــــ

حدیث (71) عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سَلَامٍ قَالَ لَمَّا قَدِمَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ الْمَدِینَةَ انْجَفَلَ النَّاسُ قبله وقالوا قَدِمَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فَجِئْتُ مع النَّاسِ لِأَنْظُرَ فکان أَوَّلُ شَیْءٍ سمعته یقول : « أَفْشُوا السَّلَامَ وَأَطْعِمُوا الطَّعَامَ وَصِلُوا الْأَرْحَامَ وَصَلُّوا وَالنَّاسُ نِیَامٌ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ بِسَلَامٍ ».

ترجمه : عبد الله بن سلام (رضی الله عنه) فرمودند: زمانی که رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم به مدینه (منوره) تشریف آوردند مردم بسرعت به نزد ایشان رفتند و می گفتند: رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم تشریف آورده اند من هم بهمراه مردم (بحضور ایشان) آمدم تا (ایشان را ببینم و) به ایشان نگاه کنم اولین چیزی که از ایشان شنیدم می فرمایند: (این بود) سلام را (در میانتان) انتشار دهید و (به نیاز مندان) خوراک بخورانید و روابط رشته داری (خویش) را بر قرار نمایید و (در شب) زمانی که مردم خواب اند نماز (تهجد) بخوانید با سلامتی به بهشت خواهید رفت.

تحقیق : این حدیث را آلبانی رحمه الله صحیح قرار داده است و در سنن ترمذی ، سنن ابن ماجه و مسند احمد نیز روایت شده است.

 ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

حدیث (78)عن أنس قال : لما قدم رسول الله صلى الله علیه وسلم المدینة أتاه عبد الله بن سلام فسأله عن الشبه وعن أول شیء یحشر الناس وعن أول شیء یأکله أهل الجنة فقال رسول الله صلى الله علیه وسلم : « أخبرنی بهن جبریل آنفا ، أما الشبه فإنه إذا سبق ماء الرجل ماء المرأة ذهب بالشبه ، وأول شیء یحشر الناس نار تجیء من قبل المشرق تحشرهم إلى المغرب ، وأول شیء یأکله أهل الجنة زائدة کبد حوت » قال : أشهد أن لا إله إلا الله وأنک رسول الله »

ترجمه : انس بن مالک رضی الله عنه فرمودند: آنگاه که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم به مدینه منوره تشریف آوردند عبد الله بن سلام (رضی الله عنه) به نزد ایشان آمدند واز (چگونه ) شبیه شدن (بچه به پدر و یا مادر) و از اولین چیزی که مردم حشر می کند و از اولین چیزی که اهل بهشت از آن می خورند؛ پرسیدند، رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم (در جواب) فرمودند: همین حالا به من جبرئیل (علیه السلام) خبر دادند که مشابهت این گونه صورت می گیرد که اگرآب منی مرد از آب منی زن سبقت گرفته (و زود تر در رحم جا بگیرد) مرد مشابهت به سمت خود برده (و بچه شبیه مرد می شود و بر عکس نیز همین گونه است)، واولین چیزی که مردم را حشر می کند آتشی است که از سمت مشرق می آید و مردم را به سمت مغرب برده و جمع می کند و اولین چیزی که اهل بهشت از آن می خورند تکه اضافی جگرماهی است . (انس رضی الله عنه می گوید : عبد الله بن سلام رضی الله عنه مسلمان شده و) فرمودند: گواهی می دهم که بجز الله دیگر معبود برحقی نیست و قطعا شما فرستاده الله هستید.

تحقیق : این حدیث صحیح است و در صحیح بخاری و مسند احمد بن حنبل مفصل تر از اینجا روایت شده است.

ـــــــــــــــــــــــــــــــ

حدیث (79)عن ابن عمر قال : کان أول من بایع یومئذ أبو سنان بن محصن الأسدی

.

ترجمه : ابن عمر رضی الله عنها فرمودند: اولین کسی که در آن روز بعیت نمود ابوسنان محصن اسدی (رضی الله عنه) بود.

تحقیق : سند این حدیث ضعیف است زیرا در آن (عبد العزیز بن عمران) که متروک است وجود دارد.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

حدیث (80)عن ابن عباس قال : أول من یعطى کتابه بیمینه أبو سلمة بن عبد الأسد قال : وهو الذی یقول (هاؤم اقرءوا کتابیه) قال : وکان ابن عباس یقرؤها « کل واشرب یا أبا سلمة بما أسلفت فی الأیام الخالیة » وأما الذی یعطى کتابه بشماله فأول من یعطاه فأخوه سفیان بن عبد الأسد.

ترجمه : ابن عباس رضی الله عنهما فرمودند: اولین کسی که (در روز قیامت) نام اعمالش به دست راستش داده می شود ابوسلمه بن عبدالاسد (رضی الله عنه) می باشد (ابن عباس رضی الله عنه) می گوید و او همان کسی است که می گوید: بیایید نامه اعمال مرا بخوانید (وابن عباس رضی الله عنه) می گفتند: بخور و بیاشام ای ابوسلمه پاداش آنچه در روزهای گذشته انجام داده ای و اما اولین کسی که نامه اعمالش به دست چپش داده می شود برادراو سفیان بن عبد الاسد می باشد.

تحقیق : این حدیث سندش ضعیف است زیرا در سند آن ابْنُ أَخِی الزُّهْرِیِّ وجود دارد که ابن معین رحمه الله درباره اش گفته که وی قوی نیست.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

حدیث (81) عن أبی هریرة قال : سمعت رسول الله صلى الله علیه وسلم یقول لأکثم بن الجون : « إنی رأیت عمرا یجر قصبه فی النار ، وکان أول من غیر دین إبراهیم وأول من حمى الحمى وسیب السوائب وبحر البحیرة ووصل الوصیلة ونصب الأصنام وغیر دین إسماعیل فلم أر أحدا أشبه به منک » قال : یا رسول الله ، هل یضرنی ذلک شیئا ؟ قال : « لا ، إنک مؤمن وهو کافر ».

ترجمه : از ابوهریره رضی الله عنه روایت است که من از رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم شنیدم که به اکثم بن جون می فرمایند: من عمرو بن لحی را دیدم که رودهایش از شکمش بیرون شده و به دنبالش می کشد، او اولین کسی بود که دین ابراهیمی را تغییر داده و (برای بتان) مکانهای را  قرق نموده و سائبه (یعنی: حیواناتی را برای نذر بتان رها می نمودند) و بحیره (یعنی حیوانی که استفاده از گوشت، شیر، مو وسایر استفادها را بر زنان حرام و بر مردها حلال می دانستند) و وصیله (یعنی : شتر جوان وماده ای که اولین بچه اش ماده و بار دوم هم ماده میزاید یعنی بار اول و دوم متصل ماده می زاید و در میان بچه نر نمی آورد آن را برای  بتان رها می کردند ) تعیین نموده و بتان را برای عبادت معین نموده و دین اسماعیلی را تغییر داده من کسی را شبیه به او از تو ندیده ام (اکثم) گفت: ای رسول الله ، آیا (این شبهات شکلی) به من هم چیزی ضرر می رساند؟ (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند: نه، زیرا تو مسلمان واقعی هستی و او کافر بوده است.

تحقیق : استاد آلبانی رحمه الله سند این حدیث را در سلسله احادیث صحیحه حسن دانسته اند واما قسمتهای از این حدیث درصحیح بخاری، صحیح مسلم و مسند احمد نیز روایت شده است.

ــــــــــــــــــــــــــــ

حدیث (82)عن ابن عمر ، أن عمر ، استشار النبی صلى الله علیه وسلم فی صدقته فقال رسول الله صلى الله علیه وسلم : « احبس أصلها وتصدق بثمرها » قال ابن عمر : إنها لأول صدقة تصدق بها فی الإسلام.

ترجمه : ابن عمر رضی الله عنه می فرماید :عمر رضی الله عنه از پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم در باره (مالی که می خواست) صدقه دهد مشورت نمودند رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم به ایشان فرمودند: اصل مالت را نگه دارد (و بعنوان صدقه ای که در ملکیت کسی در آید نده بلکه وقف کن) و درآمدش را (در راه الله) صدقه نما .ابن عمر رضی الله عنه می فرماید: این اولین مالی بود که (بعنوان وقف) در اسلام صدقه داد شد.

تحقیق : این حدیث را آلبانی رحمه الله صحیح دانسته و بجزاین قول (قال ابن عمر : إنها لأول صدقة تصدق بها فی الإسلام) بقیه حدیث در سنن نسائی و سنن ابن ماجه نیز روایت شده است ولی در سند این حدیث یحیی بن سلیم وجود دارد که حافظه اش بد است لذا در صحت جمله اخیری که در ابن ماجه و نسائی نیامده اندکی شک و تردید وجود دارد.

ــــــــــــــــــــــــــــــ

حدیث (83)عن أبی هریرة ،عن النبی صلى الله علیه وسلم قال:« إن أول ما یحاسب به العبد یوم القیامة أن یقال : ألم أصح جسمک وأروک من الماء البارد »

ترجمه : ازابوهریره رضی الله عنه روایت است که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: همانا اولین چیزی که (از نعمات) بنده در قیامت بر آن محاسبه می شود (این است که از جانب الله به او) گفته می شود: آیا(در دنیا) جسمت را سالم نگرداندم و آیا ترا از آب سرد سیراب نگرداندم.

تحقیق : این حدیث در سنن ترمذی نیز روایت شده و آلبانی رحمه الله نیز آن را صحیح قرار داده است.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

حدیث (84)عن أبی هریرة ، أن رسول الله صلى الله علیه وسلم قال : « إن أول زمرة من أمتی تدخل الجنة على صورة القمر لیلة البدر ».

ترجمه : ازابوهریره رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم شنیدم فرمودند: همانا(در روز قیامت) اولین گروهی که وارد بهشت می شوند (چهرهایشان از نور و زیبائی) همانند شکل ماه شب چهارده است.

تحقیق : این حدیث صحیح است و در صحیح بخاری و صحیح مسلم نیز روایت شده است.

 ـــــــــــــــــــــــــــــــ

حدیث (85)عن جابر بن عبد الله قال : قال رسول الله صلى الله علیه وسلم : « أنا سید المرسلین ولا فخر وأنا خاتم النبیین ولا فخر وأول شافع ومشفع ولا فخر »

ترجمه : ازجابر بن عبد الله رضی الله عنهما روایت است که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: من سردارپیامبران (الهی) هستم (و بیان این مطلب برای) فخر نیست و من آخرین پیامبران هستم (و بیان این مطلب برای) فخر نیست و من اولین شفاعت کننده و(اولین کسی) که شفاعتش (از جانب الله) پذیرفته می شود؛ هستم (و بیان این مطلب برای) فخر نیست.

تحقیق : این حدیث صحیح است و در سنن دارمی نیز روایت شده و مطالب مذکور در این حدیث از صحابه های متعددی روایت شده است.

ــــــــــــــــــــــــــــــ

حدیث (86)عن أبی بکر الصدیق قال : قال النبی صلى الله علیه وسلم : « أَوَّلُ مَنْ یَقْرَعُ بَابَ الْجَنَّةِ الْمَمْلُوک إذا أدى حق الله وحق موالیه ».

ترجمه : از ابوبکر صدیق رضی الله عنه روایت است که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: اولین کسی که درب بهشت را برای باز کردن می کوبد و می زند غلام و برده است بشرطی که (در دنیا) حق الله و حق آقایانش را اداء نموده باشد.

تحقیق : این حدیث در مسند احمد مفصل تر از اینجا روایت شده ورا آلبانی رحمه الله آن درضعیف الترغیب و الترهیب ضعیف قرارداده است .

 ـــــــــــــــــــــــــــــــــ

حدیث (87)عن ابن عمر قال : « دَخَلَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ الْبَیْتَ وَبِلَالٌ وَعُثْمَانُ بْنُ طَلْحَةَ فَأَغْلَقُوا عَلَیْهِمْ الْبَابَ فَلَمَّا خرجوا قال ابن عمر: کُنْتُ أَوَّلَ مَنْ وَلَجَ »

ترجمه : ابن عمر رضی الله عنهما فرمودند: (روز فتح مکه) رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم ،بلال و عثمان بن طلحه داخل خانه کعبه شدند و سپس در آن را بر خود بستند و چون بیرون شدند (روای می گوید) ابن عمر رضی الله عنهما فرمودند: من اولین نفری بودم که (بعد از بیرون شدن آنها) داخل (خانه کعبه) شدم.

تحقیق : این حدیث صحیح است و در صحیح بخاری، صحیح مسلم، سنن نسائی و مسند احمد با اندک تغییرات و اضافه و کمی های روایت شده است.

ـــــــــــــــــــــــــــــ

حدیث (88)عن الْبَرَاءَ قال : « أَوَّلُ مَنْ قَدِمَ عَلَیْنَا مُصْعَبُ بْنُ عُمَیْرٍ وَابْنُ أُمِّ مَکْتُومٍ » وأمه : أم مکتوم ، واسمها عاتکة بنت عبد الله بن عنکثة بن عامر من بنی مخزوم وکان ضریرا، کان النبی صلى الله علیه وسلم یستخلفه على المدینة ، فیصلی ببقایا الناس فی أثناء غزواته ، استشهد یوم القادسیة ، وکان یقاتل وعلیه درع حصینة.

ترجمه : براء بن عازب رضی الله عنه فرمودند: اولین کسانی به نزد ما در مدینه آمدند مصعب بن عمیر و ابن ام مکتوم و مادرش ام مکتوم که نامش عاتکه دخترعبد الله بن عنکثة بن عامربنی مخزومی است؛بودند ایشان (ابن ام مکتوم) نابینا بودند و عموما پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم بودند که (در زمان رفتن به جهادها) ایشان را در مدینه جانشین خویش تعیین می نمودند تا که به مردمی که در مدینه مانده اند( و بنا بر عللی به جهاد نرفتند) در دورانی که (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) به جهاد اند امامت داده نماز بخوانند وی در روز جنگ قادسیه بشهادت رسید او می جنگید و در حالی که بر او یک زره محکم بود.

تحقیق : این اثر موقوف صحیح است قسمت هجرت در صحیح بخاری و مسند احمد از براء بن عازب رضی الله عنه و قسمت جانشینی و اما مت دادن در مدینه در سنن ابی داود و مسند احمد از انس رضی الله عنه روایت شده و استاد آلبانی رحمه الله نیز آن را صحیح دانسته و قسمت حضور در جنگ قادسیه را مسند احمد از انس بن مالک رضی الله عنه روایت نموده است.

 ــــــــــــــــــــــــــــــ

حدیث (89)عن أنس بن مالک قال : « إن أول لعان کان فی الإسلام أن هلال بن أمیة قذف شریک بن سحماء بامرأته ».

ترجمه : انس بن مالک رضی الله عنه فرمودند: همانا اولین لعنی که در اسلام (انجام شد این بود که) هلال بن امیه به خانمش را متهم نمود که با شریک بن سحماء (زنا) نموده است.

تحقیق: این حدیث صحیح است و در صحیح مسلم ، مسند احمد و سنن نسائی نیز روایت شده ولی ذکر اولیت در آنها نیست.

ـــــــــــــــــــــــــــــ

حدیث (90)عن أبی أمامة قال : قال رسول الله صلى الله علیه وسلم : « اتقوا البول فإنه أول ما یحاسب به العبد فی القبر ».

ترجمه : از ابوامامه رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: از (پاشیدن ) ادرار(بر جسم و لباس)  پرهیز نمایید زیرا (ادرار) اولین چیزی است که بنده در قبر در باره آن محاسبه می شود.

تحقیق: آلبانی رحمه الله در سلسله احادیث ضعیفه و موضوعه گفته که این حدیث موضوع است و سند این حدیث ضعیف است زیرا در سند آن مردی ذکر شده که نامش گرفته نشده است یعنی سند آن راوی مبهم دارد.