احادیث عمر رضی الله عنه در مسند حمیدی (2)

حــــــدیث (18) عَنِ ابْنِ سِیرِینَ عَنْ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ مِثْلَهُ ، إِلاَّ أَنَّهُ قَالَ : رَآهَا تُبَاعُ أَوْ بَعْضَ نِتَاجِهَا.

ترجــــــمه : ابن سیرین رحمه الله همانند روایت بالا از عمربن خطاب رضی الله عنه روایت نموده ، با این فرق که در این روایت آمده که خود آن اسب و یا یکی ازکرهای آن اسب(در بازار) فروخته می شد .

تحــــــــقیق: این حدیث صحیح است و در صحیح بخاری نیز روایت شده است ولی جمله (بَعْضَ نِتَاجِهَا)در صحیح بخاری و دیگر کتب حدیثی که این حدیث روایت شده نیامده است ، لذا درست تر همان روایت سابق است ، نکته دیگر اینکه در این روایت این جمله بصورت شک و تردید روایت شده است.

حــــــــدیث (19) عَنْ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله علیه وسلم- :« تَابِعُوا بَیْنَ الْحَجِّ وَالْعُمْرَةِ فَإِنَّ مُتَابَعَةً بَیْنَهُمَا یَزِیدَانِ فِى الأَجَلِ ، وَیَنْفِیَانِ الْفَقْرَ وَالذُّنُوبَ کَمَا یَنْفِى الْکِیرُ الْخَبَثَ ».

ترجــــــمه : عمربن خطاب رضی الله عنه فرمودند: رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: پی در پی حج و عمره انجام دهید زیرا پی در پی انجام دادن این دو به عمر اضافه می کند و فقر و گناهان را از بین می برد همانگونه که مشک و گوره آهنگری ناخالصی (آهن را از بین می برد).

تحــــــــقیق: این حدیث را استاد آلبانی رحمه الله در صحیح سنن ابن ماجه؛ صحیح دانسته است، البته ناگفته نماند که در سنن ابن ماجه جمله (یَزِیدَانِ فِى الأَجَلِ) نیست و استاد آلبانی رحمه الله در سلسله احادیث ضعیفه حدیث شماره 6753 این جمله را منکر دانسته اند.

حــــــــــدیث (20) قَالَ سُفْیَانُ : وَرُبَّمَا سَکَتْنَا عَنْ هَذِهِ الْکَلِمَةِ :« یَزِیدَانِ فِى الأَجَلِ ». فَلاَ نُحَدِّثُ بِهَا مَخَافَةَ أَنْ یَحْتَجَّ بِهَا هَؤُلاَءِ - یَعْنِى الْقَدَرِیَّةَ - وَلَیْسَ لَهُمْ فِیهَا حُجَّةٌ.

ترجــــــمه : سفیان راوی این حدیث می گوید: گاهی ما از بیان جمله (یَزِیدَانِ فِى الأَجَلِ،که در روایت فوق آمده ) سکوت می کنیم و آن را بیان نمی کنیم از ترس اینکه مبادا قدریه آن را دلیل بگیرند و در حالی که در این حدیث برایشان دلیلی نیست.

تحــــــــقیق: تحقیقش در روایت بالا ذکر شده است و آنجا ذکر شد که استاد آلبانی رحمه الله در سلسله احادیث ضعیفه حدیث شماره 6753 این جمله را منکر دانسته اند.

حــــــــدیث (21) قَالَ الصُّبَىُّ : کُنْتُ رَجُلاً نَصْرَانِیًّا فَأَسْلَمْتُ فَخَرَجْتُ أُرِیدُ الْحَجَّ ، فَلَمَّا کُنْتُ بِالْقَادِسِیَّةِ أَهْلَلْتُ بِالْحَجِّ وَالْعُمْرَةِ جَمِیعًا ، فَسَمِعَنِى سَلْمَانُ بْنُ رَبِیعَةَ وَزَیْدُ بْنُ صُوحَانَ فَقَالاَ : لَهَذَا أَضَلُّ مِنْ بَعِیرِ أَهْلِهِ . فَکَأَنَّمَا حُمِلَ عَلَىَّ بِکَلِمَتِهِمَا جَبَلٌ ، فَلَقِیتُ عُمَرَ بْنَ الْخَطَّابِ فَأَخْبَرْتُهُ فَأَقْبَلَ عَلَیْهِمَا فَلاَمَهُمَا ، ثُمَّ أَقْبَلَ عَلَىَّ فَقَالَ : هُدِیتَ لِسُنَّةِ نَبِیِّکَ ، هُدِیتَ لِسُنَّةِ نَبِیِّکَ. قَالَ سُفْیَانُ : یَعْنِى أَنَّهُ قَدْ جَمَعَ بَیْنَ الْحَجِّ وَالْعُمْرَةِ مَعَ النَّبِىِّ -صلى الله علیه وسلم- وَأَجَازَهُ وَلَیْسَ أَنَّهُ فَعَلَهُ هُوَ .

ترجــــــمه :  صبی رحمه الله فرمودند: من یک فرد نصرانی بودم که بعدا مشرف به اسلام شدم و سپس برای اراده اداء حج از خانه بیرون شدم زمانی که به قادیسیه رسیدم احرام به حج و عمره با هم بستم (یعنی نیّت حج قران نمود) سلمان بن ربیعه و زید بن صوحان شنیدند (که من لبیک به حج و عمره می گویم و می خواهم حج قران انجام دهم) این دو گفتند: این فرد از شتر خانواده انش هم گمراه تر است، گویا که با این سخنشان کوهی بر دوش من انداخته شد، سپس من با عمربن خطاب رضی الله عنه ملاقات نمودم و ایشان را از این (از سخن این دو فرد) آگاه نمودم عمر بن خطاب رضی الله عنه رو به آن دو نمود و آنها را ملامت نمود ، و سپس رو به من کرد و گفت: تو به سنّت پیامبرت(محمّد صلی الله علیه و آله وسلم) هدایت شده ای.

سفیان(راوی حدیث) می گوید: یعنی : ایشان بهمراه پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم در میان حج و عمره جمع نموده وایشان اجازه داده اند و نه اینکه خودش این کار را کرده است.

تحــــــــقیق: این حدیث صحیح است و در سنن نسائی، سنن ابی داود ومسند احمد بن حنبل آمده و استاد آلبانی رحمه الله آن را صحیح دانسته است.

حــــــــدیث (22) قَالَ عُمَرَ بْنَ الْخَطَّابِ : سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله علیه وسلم- یَقُولُ وَهُوَ بِوَادِى الْعَقِیقِ :« أَتَانِى اللَّیْلَةَ آتٍ مِنْ رَبِّى فَقَالَ : صَلِّ فِى هَذَا الْوَادِى الْمُبَارَکِ وقَل : عُمْرَةٌ فِى حَجَّةٍ ».

ترجــــــمه :عمربن خطاب رضی الله عنه می فرمایند: من در حالی که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم در درّه عقیق بودند از ایشان شنیدم که می فرمایند: امشب مأموری از جانب پروردگارم بنزد من آمد و گفت: در این درّه مبارک نماز بخوان و بگو(این نمازثواب) عمره ای را دارد که با حج انجام گیرد.

تحــــــــقیق: این حدیث صحیح است و در صحیح بخاری، سنن ابی داود ، سنن ابن ماجه و مسند احمد بن حنبل روایت شده است.

حـــــدیث (23) قَالَ عُمَر بْنِ الْخَطَّابِ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله علیه وسلم- :« إِذَا أَقْبَلَ اللَّیْلُ مِنْ هَا هُنَا وَأَدْبَرَ النَّهَارُ مِنْ هَا هُنَا ، وَغَرَبَتِ الشَّمْسُ فَقَدْ أَفْطَرَ الصَّائِمُ ».

ترجــــــمه : عمربن خطاب رضی الله عنه فرمودند: رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند:هرگاه شب از این سمت (مشرق) آمده و روزازاین (سمت مغرب) پشت گرداند و خورشید هم غروب کرد قطعا روزه دار روزه اش را خورده است (یعنی: باید افطار کند).

تحــــــــقیق: این حدیث صحیح است و در کتاب صحیح بخاری و صحیح مسلم نیز آمده است.

حــــدیث (24) عَنِ ابْنِ السَّعْدِىِّ : أَنَّهُ قَدِمَ عَلَى عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ مِنَ الشَّامِ ، فَقَالَ لَهُ عُمَرُ : أَلَمْ أُخْبَرْ أَنَّکَ تَلِى أَعْمَالاً مِنْ أَعْمَالِ الْمُسْلِمِینَ فَتُعْطَى عُمَالَتَکَ فَلاَ تَقْبَلُ ؟ فَقُلْتُ : أَجَلْ ، إِنَّ لِى أَفْرَاسًا أَوْ لِى أَعْبُدٌ وَأَنَا بِخَیْرٍ ، وَأُرِیدُ أَنْ یَکُونَ عَمَلِى صَدَقَةً عَلَى الْمُسْلِمِینَ. فَقَالَ عُمَرُ : فَلاَ تَفْعَلْ ، فَإِنِّى قَدْ أَرَدْتُ مِثْلَ الَّذِى أَرَدْتَ ، وَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله علیه وسلم- کَانَ یُعْطِینِى الْعَطَاءَ فَأَقُولُ أَعْطِهِ مَنْ هُوَ أَحْوَجُ إِلَیْهِ مِنِّى ، وَإِنَّهُ أَعْطَانِى مَرَّةً مَالاً ، فَقُلْتُ : أَعْطِهِ مَنْ هُوَ أَحْوَجُ إِلَیْهِ مِنِّى. فَقَالَ :« یَا عُمَرُ مَا آتَاکَ اللَّهُ بِهِ مِنْ هَذَا الْمَالِ عَنْ غَیْرِ مَسْأَلَةٍ وَلاَ إِشْرَافِ نَفْسٍ فَخُذْهُ فَتَمَوَّلْهُ وَتَصَدَّقْ بِهِ ، وَمَا لاَ فَلاَ تُتْبِعْهُ نَفْسَکَ ».

ترجــــــمه :از ابن السعدی (رحمه الله) روایت است که ایشان به نزد عمربن خطاب (رضی الله عنه) آمدند و عمر رضی الله عنه به ایشان فرمودند: آیا این خبری که من رسیده که تو کاری از کارهای (حکومت) مسلمانان را بعهده می گیری و انجام می دهی و سپس (آنگاه که از طرف حکومت) به تو حقوق و حق الزحمه داده می شود آن را قبول نمی کنی؟ (ابن سعدی می گوید که من) گفتم : بله (همانطور است که به شما خبر رسیده است) ومن اسب ها و غلام ها دارم و (وضعیّت مالی) من خوب است، و من می خواهم که این کار من صدقه ای برای مسلمین باشد. عمر رضی الله عنه فرمودند: که این کار را نکن زیرا من هم (در زمان رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) همان اراده ای نموده بودم که تو(حالا) اراده نموده ای، و رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم گاهی به من عطیه ای می داد و من می گفتم: به کسی بدهید که از من نیازش به این چیزبیشتر است  ، و یکبار (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) به من مالی دادند، من گفتم: به کسی بدهید که از من نیازش به این چیزبیشتر است.( رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند:ای عمر هر آنچه الله به تو از این مال بدون گدائی و حرص داد پس آن را بگیر و برای خودت سرمایه گذاری کن و صدقه بده و هر آنچه (بدین صورت ) نیامد پس خودت را دنبالش نیندازواو را دنبال نکن.

تحــــــــقیق: این حدیث صحیح است و در صحیح بخاری، صحیح مسلم، سنن نسائی و مسند احمد بن حنبل نیزآمده است.

حـــدیث (25) قال عُمَرَ بْنَ الْخَطَّابِ: إِنَّ أَمْوَالَ بَنِى النَّضِیرِ کَانَتْ مِمَّا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَى رَسُولِهِ مِمَّا لَمْ یُوجِفِ الْمُسْلِمُونَ عَلَیْهِ بِخَیْلٍ وَلاَ رِکَابٍ ، فَکَانَتْ لِرَسُولِ اللَّهِ -صلى الله علیه وسلم- خَالِصَةً ، فَکَانَ رَسُولُ اللَّهِ -صلى الله علیه وسلم- یُنْفِقُ عَلَى أَهْلِهِ مِنْهُ نَفَقَةَ سَنَةٍ ، وَمَا بَقِىَ جَعَلَهُ فِى الْکُرَاعِ وَالسِّلاَحِ عُدَّةً فِى سَبِیلِ اللَّهِ .

ترجــــــمه : عمربن خطاب رضی الله عنه فرمودند: همانا مالها  و زمینهای قبیله بنی نضیر از آن دسته اموال و زمینهای بود که الله بدون جنگ و بدون اینکه مسلمانان اسب و شتری را برای فتح آنها دوانده باشند به رسولش (محمد صلی الله علیه و آله وسلم) داده بودند، این اموال مخصوص رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم بودو رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم از آنها نان ونقفه ومخارج سالانه خانواده شان بر می داشتند و هر آنچه باقی می ماند در خرید اسبان ، اسلحه و ابزر آمادگی جهاد در راه الله مصرف می کردند.

تحــــــــقیق: این حدیث صحیح است و در صحیح بخاری ، سنن ابی داود، سنن نسائی، سنن ترمذی و مسند احمد بن حنبل نیز روایت شده است.