با استخوان و مدفوع حیوانات استنجا ممنوع و با آب استنجا بهتر است

بَاب مَا جَاءَ فِی کَرَاهِیَةِ مَا یُسْتَنْجَى بِهِ

بحث: آنچه آمده در باره آنچه که با استنجا زدن مکروه می باشد

18 – (صحیح) حَدَّثَنَا هَنَّادٌ حَدَّثَنَا حَفْصُ بْنُ غِیَاثٍ عَنْ دَاوُدَ بْنِ أَبِی هِنْدٍ عَنْ الشَّعْبِیِّ عَنْ عَلْقَمَةَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ لَا تَسْتَنْجُوا بِالرَّوْثِ وَلَا بِالْعِظَامِ فَإِنَّهُ زَادُ إِخْوَانِکُمْ مِنْ الْجِنِّ.

ازعبدالله بن مسعود رضی الله عنه روایت است که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند:  نه با مدفوع حیوانات استنجا بزنید و نه هم با استخوان ؛ زیرا اینها توشه برادران جنیتان می باشد.   

و در این باره از ابوهُرَیْرَه ،سَلْمَان ،جَابِرٍ وابْنِ عُمَر رضی الله عنهم نیز روایت آمده است.
ابوعیسی رحمه الله فرموده: این حدیث را إِسْماعِیل بْنُ إِبْرَاهِیم و دیگران با سند عن دَاوُدَ بْنِ أَبِی هِنْدٍ عن الشّعْبِی عَنْ عَلْقَمَةَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ روایت نموده (که عبد الله رضی الله عنه فرمودند): شب ملاقات با جنیات ایشان نیز همراه پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم بوده اند ،تا به آخر حدیث وسپس شعبی فرمودند: پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: نه با مدفوع حیوانات استنجا بزنید و نه هم با استخوان ؛ زیرا اینها توشه برادران جنیتان می باشد.

وگویا که روایت اسماعیل از روایت حَفْصِ بْنِ غِیَاث صحیح تر است.

در نزد اهل علم باید به همین حدیث عمل نمود و در این باره جَابِر وَابْنِ عُمَرَ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمَا نیز روایت آمده است.  

بَاب مَا جَاءَ فِی الِاسْتِنْجَاءِ بِالْمَاءِ

بحث: آنچه در باره استنجا زدن با آب آمده است

19 - (صحیح) حَدَّثَنَا قُتَیْبَةُ وَمُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الْمَلِکِ بْنِ أَبِی الشَّوَارِبِ الْبَصْرِیُّ قَالَا حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ مُعَاذَةَ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ مُرْنَ أَزْوَاجَکُنَّ أَنْ یَسْتَطِیبُوا بِالْمَاءِ فَإِنِّی أَسْتَحْیِیهِمْ فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ کَانَ یَفْعَلُهُ.

عایشه رضی الله عنها (خطاب به زنان) فرمودند: به شوهرانتان دستور دهید تا که با آب استنجا بزنند زیرا من شرم می کنم (که این مطلب را برای آنان بیان کنم )همانا رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم بودند که با آب استنجا می زدند.

و دراین باره از جَرِیر بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْبَجَلِیِّ ،انَس و ابوهُرَیْرَه رضی الله عنهم نیز روایت آمده است.

 ابوعیسی (رحمه الله) فرموده: این حدیث حسن صحیح است و نزد اهل عمل باید بر همین حدیث عمل نمود زیرا علما استنجا زدن با آب را می پسندند وگرچه در نزد آنان تنها استنجا زدن با سنگ نیز کفایت می کند ولی آنان استنجا زدن با آب را مستحب دانسته و بهتر می دانند.

و این مذهب سُفْیَان ثّوْرِی ،ابْن مُبَارَک ،شافِعِی ،احْمَد واسْحَاق رحمهم الله می باشد.   

بَاب مَا جَاءَ أَنَّ النَّبِیَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ کَانَ إِذَا أَرَادَ الْحَاجَةَ أَبْعَدَ فِی الْمَذْهَبِ

بحث: آنچه آمده که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم بودند که هرگاه می خواستند برای قضای حاجت بروند به دورترین مکان می رفتند.

20 - (صحیح) حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَهَّابِ الثَّقَفِیُّ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَمْرٍو عَنْ أَبِی سَلَمَةَ عَنْ الْمُغِیرَةِ بْنِ شُعْبَةَ قَالَ کُنْتُ مَعَ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فِی سَفَرٍ فَأَتَى النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ حَاجَتَهُ فَأَبْعَدَ فِی الْمَذْهَبِ.

مغیره بن شعبه رضی الله عنه فرمودند: من در سفری همراه پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم بودم که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم برای قضای حاجت به  دورترین مکان رفتند.   

(ابوعیسی رحمه الله) فرمود: و در این باره ازعَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِی قُرَاد ،أَبو قَتَادَه ،جَابِر،عُبَیْد پدر یَحْیَى ،ابومُوسَى ،ابْنِ عَبَّاس وَبِلَالِ بْنِ الْحَارِث رضی الله عنهم نیز روایت آمده است.

 ابوعیسی (رحمه الله) فرمود: این حدیث حسن صحیح است.

 واز پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم این نیز روایت شده است(أَنَّهُ کَانَ یَرْتَادُ لِبَوْلِهِ مَکَانًا کَمَا یَرْتَادُ مَنْزِلًا) یعنی: ایشان برای ادرارنمودن شان جای (مناسبی) را جستجو می کردند همان گونه که برای فرود آمدنشان جای مناسبی را جستجو می کردند.  

وابُو سَلَمَه نامش عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ عَوْفٍ الزُّهْرِی می باشد.