جریان رو به قبله نمودن در زمان قضای حاجت

بَاب مَا جَاءَ مِنْ الرُّخْصَةِ فِی ذَلِکَ

بحث : آنچه در باره مجاز بودن آن آمده است  

9 - (صحیح) حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ وَمُحَمَّدُ بْنُ الْمُثَنَّى قَالَا حَدَّثَنَا وَهْبُ بْنُ جَرِیرٍ حَدَّثَنَا أَبِی عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْحَقَ عَنْ أَبَانَ بْنِ صَالِحٍ عَنْ مُجَاهِدٍ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ نَهَى النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ أَنْ نَسْتَقْبِلَ الْقِبْلَةَ بِبَوْلٍ فَرَأَیْتُهُ قَبْلَ أَنْ یُقْبَضَ بِعَامٍ یَسْتَقْبِلُهَا.  

جابر بن عبد الله رضی الله عنه می فرماید: پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم به هنگام ادرار نمودن از رخ نمودن به سوی قبله ممانعت نمودند ولی سپس یک سال پیش از این که وفات نمایند من ایشان را دیدم که رخ به سوی قبله پیشاب می نمایند.  

(ابوعیسی رحمه الله فرمود): دراین باره ازابو قَتَادَه ،عَائِشَةَ وَعَمَّارِ بْنِ یَاسِر رضی الله عنهم نیز روایت آمده است.  

ابوعیسی رحمه الله فرمود: حدیث جابر رضی الله عنه در این باره حدیث حسن غریب است .   

10 - (سند این حدیث ضعیف است ) وَقَدْ رَوَى هَذَا الْحَدِیثَ ابْنُ لَهِیعَةَ عَنْ أَبِی الزُّبَیْرِ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِی قَتَادَةَ أَنَّهُ رَأَى النَّبِیَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یَبُولُ مُسْتَقْبِلَ الْقِبْلَةِحَدَّثَنَا بِذَلِکَ قُتَیْبَةُ حَدَّثَنَا ابْنُ لَهِیعَةَ   

جابررضی الله عنه از ابوقتاده رضی الله عنه روایت نموده که ایشان پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم را دیدند که رخ به سوی قبله ادرار می کنند.  

روایت (اول جابررضی الله عنه) از پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم از روایت (دومی جابررضی الله عنه که از ابوقتاده رضی الله عنه روایت نموده) که آن را ابن لهیعه روایت نموده؛ صحیح تر است، زیرا ابن لهیعه در نزد محدثین ضعیف است و ایشان را یَحْیَى بْن سَعِید الْقَطَّان و دیگر علما از نظر حافظه ضعیف قرار داده اند.   

11 - (صحیح) حَدَّثَنَا هَنَّادٌ حَدَّثَنَا عَبْدَةُ بْنُ سُلَیْمَانَ عَنْ عُبَیْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ یَحْیَى بْنِ حَبَّانَ عَنْ عَمِّهِ وَاسِعِ بْنِ حَبَّانَ عَنْ ابْنِ عُمَرَ قَالَ رَقِیتُ یَوْمًا عَلَى بَیْتِ حَفْصَةَ فَرَأَیْتُ النَّبِیَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ عَلَى حَاجَتِهِ مُسْتَقْبِلَ الشَّامِ مُسْتَدْبِرَ الْکَعْبَةِ.  

ابن عمر رضی الله عنه می فرماید: روزی بر بام خانه حفصه (رضی الله عنها) بالا رفتم دیدم که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم رخ به سوی شام و پشت به سوی قبله نشسته اند وقضای حاجت می نمایند.  

ابوعیسی رحمه الله فرمود: این حدیث حسن صحیح است.