ممانعت از رخ نمودن به سوی قبله به هنگام قضای حاجت

بَاب فِی النَّهْیِ عَنْ اسْتِقْبَالِ الْقِبْلَةِ بِغَائِطٍ أَوْ بَوْلٍ

بحث: ممانعت از رخ نمودن به سوی قبله به هنگام مدفوع و یا ادرار نمودن.  

8 - (صحیح) حَدَّثَنَا سَعِیدُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْمَخْزُومِیُّ حَدَّثَنَا سُفْیَانُ بْنُ عُیَیْنَةَ عَنْ الزُّهْرِیِّ عَنْ عَطَاءَ بْنِ یَزِیدَ اللَّیْثِیِّ عَنْ أَبِی أَیُّوبَ الْأَنْصَارِیِّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ إِذَا أَتَیْتُمْ الْغَائِطَ فَلَا تَسْتَقْبِلُوا الْقِبْلَةَ بِغَائِطٍ وَلَا بَوْلٍ وَلَا تَسْتَدْبِرُوهَا وَلَکِنْ شَرِّقُوا أَوْ غَرِّبُوا.
قَالَ أَبُو أَیُّوبَ فَقَدِمْنَا الشَّامَ فَوَجَدْنَا مَرَاحِیضَ قَدْ بُنِیَتْ مُسْتَقْبَلَ الْقِبْلَةِ فَنَنْحَرِفُ عَنْهَا وَنَسْتَغْفِرُ اللَّهَ .  

ابو ایوب انصاری رضی الله عنه می فرماید :رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: هرگاه شما برای قضای حاجت به توالت رفتید پس به هنگام مدفوع و ادرار نمودن نه رخ به سوی قبله نماید و نه هم بدان سو پشت گردانید ولی به سوی مشرق و یا مغرب (پشت ویا رخ) نمایید( بشرطی که بدان سمت قبله نباشد).  

ابو ایوب انصاری رضی الله عنه می فرماید : ما به سر زمین شام رفتیم توالتها آنجا را یافتیم که رخ به سوی قبله ساخته شده بودند ، ما با وجود که زمان نشستن برای قضای حاجت خود را از سمت قبله کج نموده می چرخاندیم ولی با این وجود نیز از الله درخواست بخشش می نمودیم.  

ابوعیسی (رحمه الله) فرموده : در این باره از عَبْدِ اللَّهِ بْنِ حَارِثِ بْنِ جَزْء زبَیْدِی ،مَعْقِلِ بْنِ أَبِی الْهَیْثَمِ  (که به ایشان مَعْقِلُ بْنُ أَبِی مَعْقِلٍ نیز گفته می شود)، أَبِو أُمَامَه ،أَبوهُرَیْرَه وسَهْلِ بْنِ حُنَیْف رضی الله عنهم نیز روایت آمده است.  

ابوعیسی (رحمه الله) فرموده : روایت ابوایوب رضی الله عنه دراین باره حسن ترین وصحیح ترین حدیث است .  

وابوایوب رضی الله عنه نامشان خالد بن زید است وزهری اسمش مُحَمَّدُ بْنُ مُسْلِمٍ بْنِ عُبَیْدِ اللَّهِ بْنِ شِهَاب زُّهْرِی است و کنیت ایشان ابوبکر می باشد.  

أَبُو الْوَلِیدِ مَکِّی فرموده : أَبُو عَبْدِ اللَّهِ مُحَمَّدُ بْنُ إِدْرِیسَ الشَّافِعِی رحمه الله فرمودند: همانا این گفته پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم که (نه رخ به سوی قبله نمایید به هنگام ادرار و مدفوع نمودن و نه هم به دان سو پشت گردانید)؛ این برای بیابان هاست واما در توالت های که چهار دیواری دارند برای فرد مجاز است که (به هنگام قضای حاجت به سوی قبله رخ نماید) وإِسْحَقُ بْنُ إِبْرَاهِیم رحمه الله نیز چنین گفته است.  

 ولی أَحْمَد بْن حَنْبَل رَحِمَهُ اللَّه فرموده : همانا از پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم جواز پشت گرداند به سوی قبله به هنگام ادرار و یا مدفوع ثابت است؛ ولی فرد به هنگام قضای حاجت رخ به سوی قبله ننماید . گویا که ایشان نه در بیابان و نه هم در داخل توالتهای که چهار دیواری دارند قائل به رخ نمودن به سوی قبله نیستند.