احکام وضو در قرآن و احادیث صحیح

در آیه شش سوره مائده در باره وضو چنین آمده است : (یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذَا قُمْتُمْ إِلَى الصَّلَاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَکُمْ وَأَیْدِیَکُمْ إِلَى الْمَرَافِقِ وَامْسَحُوا بِرُءُوسِکُمْ وَأَرْجُلَکُمْ إِلَى الْکَعْبَیْنِ ....).

ای کسانی که ایمان آورده اید !هرگاه که برای نماز بپاخاستید (ووضو نداشتید )، صورتها و دستهای خود را همراه با آرنجها بشوئید ، و برسرهای خود مسحی بکشید ، و پاهای خود را همراه با قوزکهای آنها بشوئید.....

آنچه در این آیه آمده است این است که در وضوچهار فرض وجود دارد:

1- شستن چهره .

2- شستن دستان با آرنج ها .

3- مسح سر.

4- شستن پاها با قوزکها .

ناگفته نماند که علاوه از این چهار؛فرض دیگری نیز در وضو وجود دارد که در احادیث آمده است که همان (نیّت) باشد زیرا رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: (إِنَّمَا الْأَعْمَالُ بِالنِّیَّاتِ ) همانا درستی و دارومدار کارها بر نیّت هاست.

ولی علاوه از این پنج فرض اعمال دیگری نیز در وضووجود دارد که همه آنها سنّت اند و در احادیث و روایات صحیح آمده اند؛ لذا ما در ذیل شمار وار و به ترتیبی که در احادیث صحیح آمده است به صورت یک وضوی کامل که شامل تمام فرائض و سنت ها باشد؛ را بیان می داریم :

1- نیّت یعنی در دل اراده وضوگرفتن و پاکی نمودن.

2- بسم الله گفتن .

3- سه بار دودست را تا به مچ شستن.

4- انگشتان دودست را خلال نمودن.

5- مسواک زدن .

6- با دست راست دهان و بینی را آب کشیدن و با دست چپ بینی را صاف نمودن و این عمل را سه بارانجام دادن .

7- چهره را سه بارشستن.

8- با دست راست مشت آبی گرفته و زیر زنخدان قرار داده و با آن ریش را خلال نمودن .

9- دست راست را با همراه آرنج سه بار شستن .

10- دست چپ را با همراه آرنج سه بار شستن .

11- دوست را با آب تازه خیس نمودن و برجلوی سر گذاشتن و آنها مسح کنان به سمت عقب سر بردن و دو باره در جای اول باز گرداند .

12- دوانگشت اشاره را در داخل گوشها و دو انگشت شست را در بیرون گوشها نهادن و با آنها گوشها را مسح نمودن .

13-پای راست را سه بارشستن و انگشتان آن را خلال نمودن .

14-پای چپ را سه بارشستن و انگشتان آن را خلال نمودن .

15- اگرموزه و یا جوراب به پا بود به جای شستن بر آنها مسح کشیدن .

16- درپایان وضوایستاده از آب باقی مانده ازوضو اندکی نوشیدن وکمی نیز برلباس در قسمت شرمگاه جلوپاشیدن .

17- در آخر یکی از دو دعای زیرو یا هر دو را خواندن:

1-أشهد أن لا اله الا الله وحده لا شریک له و أشهد أن محمدا عبده و رسوله اللهم اجعلنی من التوابین و اجعلنی من المتطهرین .(سنن ترمذی و مسلم)

یعنی : گواهی می دهم که بجز الله دیگر معبود به حقی نیست و او یکتا و بی شریک است و گواهی می دهم که محمد بنده وفرستاده اوست، بار الهی مرا از توبه کنندگان گردانده وازپاکان قرار ده.

2-سبحانک اللهم و بحمدک أشهد أن لا اله الا أنت أستغفرک و أتوب الیک . ( صحیح الجامع 6170)

یعنی: بار الهی پاکی ترا بیان نموده وستایش ترا گفته گواهی می دهم که بجز الله دیگر معبود به حقی نیست و از تو طلب آمرزش نموده و بسوی تو بازگشته و توبه می نمایم.

18- وبعد از وضو دو رکعت نماز خواندن .