حکمت و علت نسـخ در قـــــــرآن مجــــــــید

برادر عزیز و گرامی پرسیدند:

چرا در قرآن کریم ناسخ و منسوخ داریم. آیا نعوذ بالله خدا یه چیزی گفته که بعدا فهمیده اشتباه کرده؟ مگر خدا نمی دانسته که این را نباید بگوید که دوباره منسوخ می شود؟؟

خدمت این برادر عزیزو گرامی عرض شود آری در قرآن ناسخ و منسوخ وجود دارد ولی علتش این نیست که والعیاذ بالله خداوند نمی دانسته و اول یک آیه ای را نازل نموده و سپس که متوجه شده که اشتباه است آن را برداشته و آیه دیگری را نازل نموده است.

بلکه حکمت و علتش این است که گاهی انسانها و جامعه تحمل یک حکم سنگین را ندارند و تا زمانی که به حد تحمل آن برسند حکمی مناسب و موقت به آنها داده می شود و سپس که به آن مرحله مطلوب رسیدند؛ آن حکم موقت قبلی برداشته و حکم دیگری که مناسب الحال آنها است برای آنها داده می شود.

بعنوان مثال اگر قرآن دراول وهله به عرب های که محبت و دوستی با شراب در گوشت خون آنها عجین شده بود دستور می داد که شراب حرام است کسی به این دستور اسلامی عمل نمی کرد چون انسانها آن زمان و جامعه آن زمان هنوز به مرحله پذیرش این حکم نرسیده بودند.

لذا اسلام آمد کم کم و مرحله به مرحله با نزول آیات متعدد این حکم را به سوی ممنوعت سوق داد تا اینکه در آخر و زمانی که جامعه و انسانها موجود در آن به مرحله ایده آل و پذیرش حکم رسیدند آیه نازل شده وبطور قطعی بیان نمود که شراب خواری حرام است .

وگاهی هم برعکس اول الله متعال یک حکم سخت و سنگینی را برای آزمایش و بصورت موقتی نازل می نماید تا اینکه بندگان خودش را آزمایش کند ولی خود الله متعال ازاول می داند که این حکم موقت است ولی انسانها نمی دانند ولی بعد از اینکه آزمایش صورت گرفت دوباره حکم جدید آمده و آن حکم سخت آسان می گردد .

همانند اینکه در آیات قرآن آمده که در اوائلی که روزه بر مسلمانان فرض شده بود؛ شب ها نیز همانند روزها جماع و همبستری با خانمها ممنوع بوده است، ولی بعدا الله مهربان این حکم را آسان ساخت و در شبها اجازه داد تا افراد با خانمهایشان جماع و همبستری کنند .

پس در حقیقت الله متعال از اول می دانسته که این حکم منسوخ موقت است و بعدا حکم جدیدی به نام ناسخ خواهد آمد و آن حکم قبلی را ازبین خواهد برد و منسوخ خواهد کرد ودر حقیقت این ما انسانها بودیم که از این جریان خبر نداشتیم و فکر می کردیم شاید این حکم همیشه ای هست ولی بعد معلوم شد که در اشتباه بودیم این حکم موقت بوده است .

نکته دیگر اینکه در حقیقت نسخ احکام اسلامی و آیات قرآنی لطفی است که از جانب الهی شامل حال ما شده و بسیاری از احکام سخت را بر ما آسان نموده است.

والله اعلم .