۱۲ - اسلام، ایمان و احسان

حدیث اول اربعین نووی 

 عَنْ أمیر المؤمنین أبی حفصٍ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ رضى الله عنه قَالَ : سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله علیه و سلم یَقُولُ : إنَّمَا الأَعْمَالُ بِالنِّیَّاتِ وَإِنَّمَا لِکُلِّ امْرِئٍ مَا نَوَى , فَمَنْ کَانَتْ هِجْرَتُهُ إلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ , فَهِجْرَتُهُ إلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ , وَمَنْ کَانَتْ هِجْرَتُهُ إلَى لدُنْیَا یُصِیبُهَا أَوْ امْرَأَةٍ یَنکحهَا , فَهِجْرَتُهُ إلَى مَا هَاجَرَ إلَیْهِ .   

رهبر مسلمانان ابوحفص عمربن خطاب رضی الله عنه فرمودند: از رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم شنیدم که می فرمایند: همانا دار و مدار کارها بر نیّت هاست ، و قطعا برای هر فردی همان است که نیّت نموده است، لذا هر کس هجرتش به سوی الله ورسولش بوده قطعا هجرتش به سوی الله ورسولش است ، و هر کس هجرتش برای دنیا بوده تا بدان برسد و یا زنی بوده که با اوازدواج نماید پس هجرتش بسوی همان چیزی است که بدان سو هجرت نموده است .

( این حدیث صحیح است و بخاری ومسلم آن روایت نموده اند)  

حدیث دوم اربعین نووی 

عن عُمَرُ بْنُ الْخَطَّابِ أیضاً : قَالَ بَیْنَمَا نَحْنُ عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ ذَاتَ یَوْمٍ إِذْ طَلَعَ عَلَیْنَا رَجُلٌ شَدِیدُ بَیَاضِ الثِّیَابِ شَدِیدُ سَوَادِ الشَّعَرِ لَا یُرَى عَلَیْهِ أَثَرُ السَّفَرِ وَلَا یَعْرِفُهُ مِنَّا أَحَدٌ حَتَّى جَلَسَ إِلَى النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فَأَسْنَدَ رُکْبَتَیْهِ إِلَى رُکْبَتَیْهِ وَوَضَعَ کَفَّیْهِ عَلَى فَخِذَیْهِ وَقَالَ یَا مُحَمَّدُ أَخْبِرْنِی عَنْ الْإِسْلَامِ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ الْإِسْلَامُ أَنْ تَشْهَدَ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ وَتُقِیمَ الصَّلَاةَ وَتُؤْتِیَ الزَّکَاةَ وَتَصُومَ رَمَضَانَ وَتَحُجَّ الْبَیْتَ إِنْ اسْتَطَعْتَ إِلَیْهِ سَبِیلًا قَالَ صَدَقْتَ قَالَ فَعَجِبْنَا لَهُ یَسْأَلُهُ وَیُصَدِّقُهُ قَالَ فَأَخْبِرْنِی عَنْ الْإِیمَانِ قَالَ أَنْ تُؤْمِنَ بِاللَّهِ وَمَلَائِکَتِهِ وَکُتُبِهِ وَرُسُلِهِ وَالْیَوْمِ الْآخِرِ وَتُؤْمِنَ بِالْقَدَرِ خَیْرِهِ وَشَرِّهِ قَالَ صَدَقْتَ قَالَ فَأَخْبِرْنِی عَنْ الْإِحْسَانِ قَالَ أَنْ تَعْبُدَ اللَّهَ کَأَنَّکَ تَرَاهُ فَإِنْ لَمْ تَکُنْ تَرَاهُ فَإِنَّهُ یَرَاکَ قَالَ فَأَخْبِرْنِی عَنْ السَّاعَةِ قَالَ مَا الْمَسْئُولُ عَنْهَا بِأَعْلَمَ مِنْ السَّائِلِ قَالَ فَأَخْبِرْنِی عَنْ أَمَارَتِهَا قَالَ أَنْ تَلِدَ الْأَمَةُ رَبَّتَهَا وَأَنْ تَرَى الْحُفَاةَ الْعُرَاةَ الْعَالَةَ رِعَاءَ الشَّاءِ یَتَطَاوَلُونَ فِی الْبُنْیَانِ قَالَ ثُمَّ انْطَلَقَ فَلَبِثْتُ مَلِیًّا ثُمَّ قَالَ لِی یَا عُمَرُ أَتَدْرِی مَنْ السَّائِلُ قُلْتُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ قَالَ فَإِنَّهُ جِبْرِیلُ أَتَاکُمْ یُعَلِّمُکُمْ دِینَکُمْ .   

از عمر بن خطاب رضی الله عنه که ایشان فرمودند: روزی در حالی که ما نزد رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم نشسته بودیم ناگهان بر ما مردی که لباسی بسیار سفید و موی بسیار سیاهی داشت واثری از سفر بر او دیده نمی شد و از ما (نیز) کسی او را نمی شناخت ؛ نمایان شد ، (او آمد) تا اینکه بنزد پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم نشت ودو زانویش را به دوزانوی ایشان تکیه داده و دو دستش را بر دو ران رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم گذاشت و گفت ای محمّد از اسلام به من خبر بده (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند: اسلام این است که گواهی دهی که بجز الله دیگر معبود به حقی نیست و قطعا محمّد صلی الله علیه وآله وسلم فرستاده و پیامبر الله است، نمازرا برپا داری، زکات را پرداخت نمائی، روزه رمضان را بگیری واگر توان رفتن به بیت الله داری آن را حج نمائی.(آن مرد) گفت: راست گفتی. (عمر) فرمود : ما از این تعجب نمودیم که او هم از ایشان می پرسد و هم ایشان را تأیید می کند . (آن مرد) گفت : از ایمان به من خبر بده (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند: ایمان این است ) که به الله وفرشتگانش ، کتابهایش ، پیامبرانش و روز قیامت ایمان بیاوری و به خوب و بد تقدیر( نیز) ایمان داشته باشی (آن مرد) گفت : راست گفتی . (آن مرد) گفت : از احسان به من خبر بده (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند:  (احسان این است که ) الله را (آنگونه) عبادت و پرستش کنی که گویا تو او را می بینی وگرچه تو نیستی که او را ببینی ولی یقینا او ترا می بیند. (آن مرد) گفت : از (تاریخ وقوع ) قیامت به من خبر بده (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند:  سوال شونده ازآن نسبت به سوال کننده دانا تر نیست .(آن مرد) گفت : از علامتها ونشانیهای آن به من خبر بده (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند:  این که بزاید کنیزصاحبش را و اینکه پا برهنه های لخت فقیرگوسفند چران را به بینی که در بلند سازی ساختمان بر یکدیگر فخر می کنند (عمر) فرمود: سپس (آن مرد) رفت و من مدت طولانی ماندم (که نمی دانستم آن فرد که بود) تا اینکه (روزی رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم به من فرمودند ): ای عمر آیا دانستی که آن سوال کنند چه کسی بود من گفتم که الله و رسولش (نسبت به آن ) دانا تراند (رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم) فرمودند: همانا او جبرئیل بود، به نزدتان آمده بود تا اینکه به شما دینتان را بیاموزد .  

( این روایت صحیح است و آن را امام مسلم روایت نموده است )   

حدیث سوم  

3 - عَنْ أبی عبد الرحمن عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ رضی الله عنهما سمعت رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یقول بُنِیَ الْإِسْلَامُ عَلَى خَمْسٍ: شَهَادَةِ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَأَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ وَإِقَامِ الصَّلَاةِ وَإِیتَاءِ الزَّکَاةِ وَحَجِّ الْبَیْتِ وَصَوْمِ رَمَضَانَ .  

ابوعبدالرحمن عبد الله بن عمر بن الخطاب رضی الله عنهما می فرماید : من از رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم شنیدم که می فرمایند: اسلام برپنج چیزبنا شده است : گواهی دادن که بجز الله دیگر معبود به حقی نیست وقطعا محّمد صلی الله علیه و آله وسلم بنده الله وفرستاده اوست، برپائی نماز، پرداخت زکات، حج بیت الله و روزه رمضان .

( این روایت صحیح است و آن را امام بخاری و امام مسلم روایت نموده اند )