پرسش : آیا کتاب «مکتوبات امام ربانی» یک کتاب معتبر است و از کتب اهل سنّت حساب می شود؟
پاسخ : شیخ احمد فاروقی سرهندی رحمه الله معروف به مجدد الف ثانی، یکی از علماء حنفی دیوبندی هندوستان است، ایشان از اهل تصوف و ماتریدی بودند، دارای تألیفات متعددی اند، کتاب «مکتوبات امام ربانی» مجموعه ازنوشته های ایشان است که برخی از مریدان و حامیان ایشان جمع آوری نموده اند، در این نوشته ها، بیشتر مسائل مرتبط به تصوف ذکر شده است، این کتاب به عنوان مرجع اهل سنّت مطرح نیست، زیرا مراجع مهم اهل سنّت که تمام مذاهب و فرق اهل سنّت آنها را قبول دارند «قرآن مجید و کتب احادیث» است، امّا سایر کتب شاید نزد برخی مرجع و مورد اعتمادباشند ولی نزد برخ دیگر مرجع و مورد اعتماد نباشد.
پرسش : آیا نماز بر جانماز ابریشمی کراهیت دارد؟
پاسخ : بله، نماز خواندن برجانماز و فرش ابریشمی مکروه است، در این باره به حدیث زیر توجه نمایید:
عَنْ حُذَیْفَةَ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: «نَهَانَا النَّبِیُّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ أَنْ نَشْرَبَ فِی آنِیَةِ الذَّهَبِ وَالفِضَّةِ، وَأَنْ نَأْکُلَ فِیهَا، وَعَنْ لُبْسِ الحَرِیرِ وَالدِّیبَاجِ، وَأَنْ نَجْلِسَ عَلَیْهِ» .
ترجمه: حذیفه رضی الله عنه فرمودند: پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم ما را ممانعت نمودند از اینکه در ظروف طلائی و نقره ای (چیزی) بنوشیم و (یا غذائی را) در آنها بخوریم، و (همچنین ما را) از پوشیدن ابریشم و دیبا و (یا) اینکه بر آن بنشینیم، ممانعت نموده اند.
صحیح بخاری (5837) و سنن کبری بیهقی (104و 4205)
در این حدیث آمده که نشستن بر فرش ابریشمی ممنوع است، لذا نماز بر جانماز و فرشی ابریشمی مکروه است، زیرا نماز گذار برآن می ایستد و می نشیند.
پرسش: آیا اگر از قاتل در دنیا قصاص شد گناه قتلش بخشیده می شود؟
پاسخ : قبل از اینکه به این پرسش پاسخ داده شود مناسب است که گفته شود: علماء می فرمایند که به قتل سه حق تعلق می گیرد:
1 - حق الله متعال .
2 - حق اولیاء مقتول.
3- حق مقتول .
زمانی که از قاتل دیه و یا قصاص گرفته می شود و یا حتی عفوی صورت می گیرد اینها همه نسبت به پرداخت حقوق اولیاء مقتول صورت می گیرد، زیرا بخشیدن قاتل، دیه گرفتن از قاتل و یا قصاص گرفتن از او، حقوق اولیاء مقتول می باشند، اما نسبت به حق الله متعال و حق خود مقتول چیزی صورت نگرفته است، به آخرت موکول می شوند، دراین باره نظرشما به حدیث صحیحی که در ذیل ذکر می شود جلب می کنم:
عَنْ سَالِمِ بْنِ أَبِی الْجَعْدِ، أَنَّ ابْنَ عَبَّاسٍ سُئِلَ: عَمَّنْ قَتَلَ مُؤْمِنًا مُتَعَمِّدًا، ثُمَّ تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا، ثُمَّ اهْتَدَى، فَقَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ: وَأَنَّى لَهُ التَّوْبَةُ سَمِعْتُ نَبِیَّکُمْ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یَقُولُ: یَجِیءُ مُتَعَلِّقًا بِالْقَاتِلِ تَشْخَبُ أَوْدَاجُهُ دَمًا یَقُولُ: سَلْ هَذَا فِیمَ قَتَلَنِی، ثُمَّ قَالَ: وَاللَّهِ لَقَدْ أَنْزَلَهَا وَمَا نَسَخَهَا.
ترجمه: سالم بن ابی الجعد رحمه الله روایت نمودند که از ابن عباس رضی الله عنه در باره کسی مسلمانی را بطور عمدی کشته و سپس توبه نموده و ایمان آورده و کردار نیک انجام داده و سپس راه یافته و هدایت گشته است پرسیده شد؟ (که آیا گناهش بخشیده و توبه اش مورد قبول است)، ابن عباس رضی الله عنه فرمودند: کجا توبه چنین فردی پذیرفته می شود، من از پیامبرتان صلی الله علیه و آله وسلم شنیدم که می فرمایند: (روز قیامت مقتول در حالی) می آید که هودش را به قاتل آویزان کرده و اورا گرفته و از رگهای گردنش خون می ریزد، (او خطاب به الله متعال) می گوید از این بپرسید چرا مرا کشته است؟ سپس عبدالله بن عباس رضی الله عنه فرمودند: سوگند به الله آیه {وَمَنْ یَقْتُلْ مُؤْمِنًا مُتَعَمِّدًا فَجَزَاؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِدًا فِیهَا} [النساء: 93] نازل گشته و هیچ (آیه و حدیثی) آن را منسوخ ننموده است. سنن نسائی حدیث (4866)
پرسش: آداب و روش غسل جنابت و غسل جمعه را بیان نمایید؟
پاسخ: غسل جنابت و غسل جمعه در اصل از نظر آداب و روش فرقی ندارند، فرد اول استنجا زده و شرمگاه را شسته و سپس همانند اینکه برای نماز وضو می گیرد ؛ وضو گرفته و چون به مسح سر رسید سرش را کاملا و خوب شسته و بعد برآن سه مشت آب ریخته و سپس برتمام بدنش آب ریخته و بدنش را کاملا بشوید و از سمت راست شروع کند و بعد سمت چپ و سپس در آخر غسل، هر دو پایش را بشوید، در این باره به احادیث صحیح زیر توجه نمایید:
1-عَنْ عَائِشَةَ، زَوْجِ النَّبِیِّ صلّى الله علیه وسلم أَنَّ النَّبِیَّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: کَانَ إِذَا اغْتَسَلَ مِنَ الجَنَابَةِ، بَدَأَ فَغَسَلَ یَدَیْهِ، ثُمَّ یَتَوَضَّأُ کَمَا یَتَوَضَّأُ لِلصَّلاَةِ، ثُمَّ یُدْخِلُ أَصَابِعَهُ فِی المَاءِ، فَیُخَلِّلُ بِهَا أُصُولَ شَعَرِهِ، ثُمَّ یَصُبُّ عَلَى رَأْسِهِ ثَلاَثَ غُرَفٍ بِیَدَیْهِ، ثُمَّ یُفِیضُ المَاءَ عَلَى جِلْدِهِ کُلِّهِ. صحیح بخاری، حدیث (248).
ترجمه: عایشه (رضی الله عنها) خانم پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم روایت نمودند که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم (این گونه) غسل جنایت می نمودند: (اول) با شستن دو دست (تا به مچ) شروع می نمودند، سپس همانند وضوی نماز وضو می گرفتند، (بجزمسح سر و شستن پاها، زیرا زمانی که به سرمی رسیدند، برسرآب ریخته و آن را خوب می شستند) ، سپس انگشتانشان در آب داخل نموده و با آنها ته و ریشه موهایشان را خلال می نمودند و سپس بر سرشان با دو دست سه مشت آب می ریختند، سپس بر تمام پوست (بدن) شان آب می ریختند، (و تمام بدنشان را می شستند، و سپس در پایان دو پایشان را می شستند).
2- عَنْ عَائِشَةُ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهَا، «أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ کَانَ إِذَا اغْتَسَلَ مِنَ الْجَنَابَةِ وُضِعَ لَهُ الْإِنَاءُ، فَیَصُبُّ عَلَى یَدَیْهِ قَبْلَ أَنْ یُدْخِلَهُمَا الْإِنَاءَ، حَتَّى إِذَا غَسَلَ یَدَیْهِ أَدْخَلَ یَدَهُ الْیُمْنَى فِی الْإِنَاءِ، ثُمَّ صَبَّ بِالْیُمْنَى وَغَسَلَ فَرْجَهُ بِالْیُسْرَى، حَتَّى إِذَا فَرَغَ صَبَّ بِالْیُمْنَى عَلَى الْیُسْرَى فَغَسَلَهُمَا، ثُمَّ تَمَضْمَضَ وَاسْتَنْشَقَ ثَلَاثًا، ثُمَّ یَصُبُّ عَلَى رَأْسِهِ مِلْءَ کَفَّیْهِ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ، ثُمَّ یُفِیضُ عَلَى جَسَدِهِ». سنن نسائی، حدیث (243)
ترجمه: عایشه رضی الله عنها روایت نمودند که رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم چون می خواستند که غسل جنابت کنند، برایشان ظرف (آب) گذاشته می شد، پیش از این که دستانشان را داخل ظرف آب نمایند دو دستشان را (تا به مچ سه بار) می شستند، و چون دو دستشان را (تا به مچ، بیرون از ظرف) می شستند، آنگاه دست راستشان را داخل ظرف (آب) داخل می کردند، سپس (با آن آب گرفته) و با دست راست (بر شرمگاهشان) آب ریخته و با دست چپ شرمگاه را شسته (و استنجا می زدند)، سپس دهان و بینی را سه بار آب می کشیدند، (و سایر اعضای وضو را می شستند تا اینکه به مسح سرمی رسیدند، آنگاه سرشان را خوب می شستند و) سپس سه مشت پرآب برسرمی ریختند، سپس برجسمشان آب می ریختند (و تمام بدنشان را می شستند و در آخر دوپایشان را تا قوزکها می شستند).
3- عَنْ مَیْمُونَةَ «أَنَّ النَّبِیَّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ اغْتَسَلَ مِنَ الجَنَابَةِ، فَغَسَلَ فَرْجَهُ بِیَدِهِ، ثُمَّ دَلَکَ بِهَا الحَائِطَ، ثُمَّ غَسَلَهَا، ثُمَّ تَوَضَّأَ وُضُوءَهُ لِلصَّلاَةِ فَلَمَّا فَرَغَ مِنْ غُسْلِهِ غَسَلَ رِجْلَیْهِ». صحیح البخاری، حدیث (260)
ترجمه: میمونه رضی الله عنه روایت نمودند که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم (بدین ترتیب) غسل جنابت نمودند: (اول) شرمگاهشان را با دست (چپ) شان شستند، سپس دست (چپشان) را بر دیوار کشیدند، سپس آن را شستند، سپس همانند وضوی نماز وضو گرفتند، (بجز اینکه پاهایشان را نشستند) و چون از غسلشان فارغ شده (و آن را به پایان رساندند) دو پایشان را شستند.
پرسش: آداب و روش غسل جنابت و غسل جمعه را بیان نمایید؟
پاسخ: غسل جنابت و غسل جمعه در اصل از نظر آداب و روش فرقی ندارند، فرد اول استنجا زده و شرمگاه را شسته و سپس همانند اینکه برای نماز وضو می گیرد ؛ وضو گرفته و چون به مسح سر رسید سرش را کاملا و خوب شسته و بعد برآن سه مشت آب ریخته و سپس برتمام بدنش آب ریخته و بدنش را کاملا بشوید و از سمت راست شروع کند و بعد سمت چپ و سپس در آخر غسل، هر دو پایش را بشوید، در این باره به احادیث صحیح زیر توجه نمایید:
1-عَنْ عَائِشَةَ، زَوْجِ النَّبِیِّ صلّى الله علیه وسلم أَنَّ النَّبِیَّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: کَانَ إِذَا اغْتَسَلَ مِنَ الجَنَابَةِ، بَدَأَ فَغَسَلَ یَدَیْهِ، ثُمَّ یَتَوَضَّأُ کَمَا یَتَوَضَّأُ لِلصَّلاَةِ، ثُمَّ یُدْخِلُ أَصَابِعَهُ فِی المَاءِ، فَیُخَلِّلُ بِهَا أُصُولَ شَعَرِهِ، ثُمَّ یَصُبُّ عَلَى رَأْسِهِ ثَلاَثَ غُرَفٍ بِیَدَیْهِ، ثُمَّ یُفِیضُ المَاءَ عَلَى جِلْدِهِ کُلِّهِ. صحیح بخاری، حدیث (248).
ترجمه: عایشه (رضی الله عنها) خانم پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم روایت نمودند که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم (این گونه) غسل جنایت می نمودند: (اول) با شستن دو دست (تا به مچ) شروع می نمودند، سپس همانند وضوی نماز وضو می گرفتند، (بجزمسح سر و شستن پاها، زیرا زمانی که به سرمی رسیدند، برسرآب ریخته و آن را خوب می شستند) ، سپس انگشتانشان در آب داخل نموده و با آنها ته و ریشه موهایشان را خلال می نمودند و سپس بر سرشان با دو دست سه مشت آب می ریختند، سپس بر تمام پوست (بدن) شان آب می ریختند، (و تمام بدنشان را می شستند، و سپس در پایان دو پایشان را می شستند).
2- عَنْ عَائِشَةُ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهَا، «أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ کَانَ إِذَا اغْتَسَلَ مِنَ الْجَنَابَةِ وُضِعَ لَهُ الْإِنَاءُ، فَیَصُبُّ عَلَى یَدَیْهِ قَبْلَ أَنْ یُدْخِلَهُمَا الْإِنَاءَ، حَتَّى إِذَا غَسَلَ یَدَیْهِ أَدْخَلَ یَدَهُ الْیُمْنَى فِی الْإِنَاءِ، ثُمَّ صَبَّ بِالْیُمْنَى وَغَسَلَ فَرْجَهُ بِالْیُسْرَى، حَتَّى إِذَا فَرَغَ صَبَّ بِالْیُمْنَى عَلَى الْیُسْرَى فَغَسَلَهُمَا، ثُمَّ تَمَضْمَضَ وَاسْتَنْشَقَ ثَلَاثًا، ثُمَّ یَصُبُّ عَلَى رَأْسِهِ مِلْءَ کَفَّیْهِ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ، ثُمَّ یُفِیضُ عَلَى جَسَدِهِ». سنن نسائی، حدیث (243)
ترجمه: عایشه رضی الله عنها روایت نمودند که رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم چون می خواستند که غسل جنابت کنند، برایشان ظرف (آب) گذاشته می شد، پیش از این که دستانشان را داخل ظرف آب نمایند دو دستشان را (تا به مچ سه بار) می شستند، و چون دو دستشان را (تا به مچ، بیرون از ظرف) می شستند، آنگاه دست راستشان را داخل ظرف (آب) داخل می کردند، سپس (با آن آب گرفته) و با دست راست (بر شرمگاهشان) آب ریخته و با دست چپ شرمگاه را شسته (و استنجا می زدند)، سپس دهان و بینی را سه بار آب می کشیدند، (و سایر اعضای وضو را می شستند تا اینکه به مسح سرمی رسیدند، آنگاه سرشان را خوب می شستند و) سپس سه مشت پرآب برسرمی ریختند، سپس برجسمشان آب می ریختند (و تمام بدنشان را می شستند و در آخر دوپایشان را تا قوزکها می شستند).
3- عَنْ مَیْمُونَةَ «أَنَّ النَّبِیَّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ اغْتَسَلَ مِنَ الجَنَابَةِ، فَغَسَلَ فَرْجَهُ بِیَدِهِ، ثُمَّ دَلَکَ بِهَا الحَائِطَ، ثُمَّ غَسَلَهَا، ثُمَّ تَوَضَّأَ وُضُوءَهُ لِلصَّلاَةِ فَلَمَّا فَرَغَ مِنْ غُسْلِهِ غَسَلَ رِجْلَیْهِ». صحیح البخاری، حدیث (260)
ترجمه: میمونه رضی الله عنه روایت نمودند که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم (بدین ترتیب) غسل جنابت نمودند: (اول) شرمگاهشان را با دست (چپ) شان شستند، سپس دست (چپشان) را بر دیوار کشیدند، سپس آن را شستند، سپس همانند وضوی نماز وضو گرفتند، (بجز اینکه پاهایشان را نشستند) و چون از غسلشان فارغ شده (و آن را به پایان رساندند) دو پایشان را شستند.
پرسش: آیا در قرآن و سنّت آمده که گوشت شکار حلال است؟
پاسخ: بله شکار دریایی و یا خشکی هر دو مجاز اند و حلال بودن آنها در قرآن و سنّت صحیح آمده است، در این باره به یک آیه و یک حدیث صحیحی که در ذیل آورده می شود دقت فرمایید:
أُحِلَّ لَکُمْ صَیْدُ الْبَحْرِ وَطَعَامُهُ مَتَاعًا لَکُمْ وَلِلسَّیَّارَةِ وَحُرِّمَ عَلَیْکُمْ صَیْدُ الْبَرِّ مَا دُمْتُمْ حُرُمًا وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِی إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ (96) سوره مائده
ترجمه: برایتان شکار دریا حلال قرار داده شده است و خوراکش سامانی برایتان و برای کاروانهاست، و برایتان شکار خشکی تا زمانی که احرام دارید حرام قرار داه شده است، و از الله بترسید همانی که بسوی آن جمع آوری می شوید.
عَنْ أَبِی ثَعْلَبَةَ الخُشَنِیِّ، قَالَ: قُلْتُ: یَا نَبِیَّ اللَّهِ، إِنَّا بِأَرْضِ قَوْمٍ مِنْ أَهْلِ الکِتَابِ، أَفَنَأْکُلُ فِی آنِیَتِهِمْ؟ وَبِأَرْضِ صَیْدٍ، أَصِیدُ بِقَوْسِی، وَبِکَلْبِی الَّذِی لَیْسَ بِمُعَلَّمٍ وَبِکَلْبِی المُعَلَّمِ، فَمَا یَصْلُحُ لِی؟ قَالَ: «أَمَّا مَا ذَکَرْتَ مِنْ أَهْلِ الکِتَابِ، فَإِنْ وَجَدْتُمْ غَیْرَهَا فَلاَ تَأْکُلُوا فِیهَا، وَإِنْ لَمْ تَجِدُوا فَاغْسِلُوهَا وَکُلُوا فِیهَا، وَمَا صِدْتَ بِقَوْسِکَ فَذَکَرْتَ اسْمَ اللَّهِ فَکُلْ، وَمَا صِدْتَ بِکَلْبِکَ المُعَلَّمِ، فَذَکَرْتَ اسْمَ اللَّهِ فَکُلْ، وَمَا صِدْتَ بِکَلْبِکَ غَیْرِ مُعَلَّمٍ فَأَدْرَکْتَ ذَکَاتَهُ فَکُلْ». صحیح بخاری، حدیث (5478).
ترجمه: ابوثعلبه خشنی رضی الله عنه فرمودند: من گفتم: ای پیامبر الله، ما در سرزمینی هستیم که در آنجا اهل کتاب (یهود و نصاری) زندگی می کنند، آیا (ما مسلمانان) می توانیم در ظرف های آنها (غذا بخوریم)؟ و ما در سر زمین شکار(ها) قرار داریم، (گاهی) با کمانم، و (گاهی) با سگ تربیت شده ام و (گاهی) با سگی بی آموزشم شکار می کنم، کدام (یک) برایم (استفاده از آن) گنجایش دارد؟ (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند: اما آنچه تو از جریان اهل کتاب بیان نمودی، (جوابش این است) اگر شما ظروف غیر(ظروف) آنها داشتید در ظروف آنها(عذایی) نخورید، ولی اگر دیگر(ظروف) نیافتید پس آنها را بشویید و در آنها (غذا) بخوریید، و هر آنچه با کمانت شکار نمودی و نام الله را(در زمان زدن تیر) گرفتی پس (ازگوشت آن شکار) بخور، و هر آنچه با سگ آموزش داده خودت شکاری کردی، و (زمان رها کردنش برای گرفت شکار) نام الله را گرفتی پس (از گوشت آن شکار) بخور، و هرآنچه با سگ که آموزش داده و تعلیم یافته نیست شکار نمودی و سپس به ذبح آن شکار رسیدی (و آن را ذبح کردی) پس (از گوشت آن) بخور.
پرسش : دعای قنوت نماز صبح و وتر را قبل از رکوع باید خواند یا بعد رکوع؟
پاسخ: دعای قنوتی که می شود در نماز صبح و سایر نمازهای فرض خواند، دعای قنوت نازله می باشد، که مسلمانان در نمازهایشان به نفع مسلمین و بر علیه کفار در زمان سختی ها و مشکلات دعا می کنند، این دعای قنوت در رکعت آخر بعد ازرکوع خوانده می شود، در این باره به این حدیث صحیح دقت فرمایید:
عَنْ أَبِی سَلَمَةَ، عَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ، قَالَ: لَأُقَرِّبَنَّ صَلاَةَ النَّبِیِّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، فَکَانَ أَبُو هُرَیْرَةَ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ یَقْنُتُ فِی الرَّکْعَةِ الآخِرَةِ مِنْ صَلاَةِ الظُّهْرِ، وَصَلاَةِ العِشَاءِ، وَصَلاَةِ الصُّبْحِ، بَعْدَ مَا یَقُولُ: سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ، فَیَدْعُو لِلْمُؤْمِنِینَ وَیَلْعَنُ الکُفَّارَ .
ترجمه: ابوسلمه رحمه الله روایت نمودند که ابوهریره رضی الله عنه فرمودند: من (از همه شما، در خواندن نماز به) نماز پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم نزدیک تر هستم، (ابوسلمه رحمه الله فرمودند) ابوهریره رضی الله عنه در رکعت آخر از نماز طهر و نماز عشاء و نماز صبح بعد (از بلند شدن از رکوع و گفتن) سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ ، به نفع مسلمانان دعا نموده و کفار را لعنت و نفرین می کردند. صحیح بخاری، حدیث (797)
واما دعای قنوتی که در نماز وتر خوانده می شود، این دعای قنوت در رکعت آخر قبل ازرکوع خوانده می شود، در این باره به این حدیث صحیح توجه نمایید:
عَنْ أُبَیِّ بْنِ کَعْبٍ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ کَانَ یُوتِرُ بِثَلَاثِ رَکَعَاتٍ، کَانَ یَقْرَأُ فِی الْأُولَى بِسَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْأَعْلَى، وَفِی الثَّانِیَةِ بِقُلْ یَا أَیُّهَا الْکَافِرُونَ، وَفِی الثَّالِثَةِ بِقُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ، وَیَقْنُتُ قَبْلَ الرُّکُوعِ، فَإِذَا فَرَغَ، قَالَ عِنْدَ فَرَاغِهِ: «سُبْحَانَ الْمَلِکِ الْقُدُّوسِ»، ثَلَاثَ مَرَّاتٍ یُطِیلُ فِی آخِرِهِنَّ.
ترجمه: ابی بن کعب رضی الله عنه روایت نمودند که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم (گاهی) وتر سه رکعتی می خواندند، در رکعت اوّل «سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْأَعْلَى» و در رکعت دوّم «قُلْ یَا أَیُّهَا الْکَافِرُونَ» و در رکعت سوّم «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ» می خواندند و چون از قرائت (رکعت سوّم) فارغ می شدند، قبل از رکوع (دعای) قنوت می خواندند، و چون (از نماز وتر سلام داده و) فارغ می شدند سه بار«سُبْحَانَ الْمَلِکِ الْقُدُّوسِ» می گفتند و بار آخر را با صدای بلند و کشیده می گفتند. سنن نسائی، حدیث (1699)
پرسش: نظر شما چیست ما می خواهیم با جماعت تبلیغ همراه شویم، تا با این طریق آنها را اصلاح کنیم؟
پاسخ: جماعت تبلیغ، یک حزب، جماعت و فرقه ای از احزاب، جماعت ها و فرقه های اسلامی است که با روش و اصولی خاص خودش در راستای امر به معروف و نهی از منکر تلاش می کند، کاری که الله متعال در باره اش در سوره آل عمران آیه (110) فرموده اند:
کُنْتُمْ خَیْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ .....
ترجمه: شما (امت محمّدی) بهترین امتی هستید که (از میان سایر امت ها) و مردم بیرون آورده و آفریده شده اید که به کار نیک دستور می دهید و از کارهای خلاف شرع ممانعت و جلوگیری می کند و به الله (متعال) ایمان می دارید.....
نکته مهم این است که انسان نباید در بیان مسائل انصاف را رها کرد زیرا الله متعال در سوره مائده آیه (8) می فرماید:
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُونُوا قَوَّامِینَ لِلَّهِ شُهَدَاءَ بِالْقِسْطِ وَلَا یَجْرِمَنَّکُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَى أَلَّا تَعْدِلُوا اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِیرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ.
ترجمه: ای کسانی که ایمان آورده اید همواره برای الله برپا دارنده و قیام کننده و گواهان با عادل و انصاف باشد، و دشمنی با افرادی شما را (بسوی) نکشاند که انصاف و عدالت را رعایت نکنید، عدل و انصاف نمایید این به پرهیزگاری نزدیک تر است، و از الله بترسید زیرا قطعا الله نسبت به آنچه انجام می دهید کاملا آگاه و با خبر است.
لذا آنچه می شود بطور منصفانه و عادلانه در باره این جماعت و حزب گفت این است، در آن خوبی ها و نقائص هر دو وجود دارند، خوبی ها را باید گرفت و از نقائص موجود در آن باید دوری نموده و با حکمت درراستای اصلاح آن کوشید، لذا برای فرد تشکیل شدن با جماعت تبلیغ هیچ اشکال شرعی ندارد، بشرطی که از تعصب نسبت به آن کاملا پرهیز نماید و هرکجا خلاف سنّت رفت و یا اصولی خلاف سنّت داشت، از آن اطاعت نکند، و با حکمت در اصلاح آن بکوشد، و از بیان احادیث ضعیف و موضوع و همچنین داستانهای خرافی و غیر واقعی پرهیز نماید، و اگر امیرجماعت دستوری داد، که خلاف سنّت بود؛ از آن پیروی نکند زیرا اطاعت از امیر در کارهای صحیح و برابر با شریعت؛ درست می باشد و در کارهای خلاف شرع هرگز نباید از کسی اطاعت کرد، رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند:
«السَّمْعُ وَالطَّاعَةُ حَقٌّ مَا لَمْ یُؤْمَرْ بِالْمَعْصِیَةِ، فَإِذَا أُمِرَ بِمَعْصِیَةٍ، فَلاَ سَمْعَ وَلاَ طَاعَةَ». صحیح بخاری، حدیث (2955)
ترجمه: شنیدن و اطاعت نمودند (از امیر و رئیس) حق است تا زمانی که فرد به گناه (و نافرمانی از دستورات شرع) دستور داده نشود، و چون به گناه (ونافرمانی از دستورات شرع) دستور داده شد، آنجاست که نه شنیدنی و نه اطاعت و فرمان برداری است.
پرسش: آیا می توان از یک چاه برای حمام، دستشوئی و آشپزخانه استفاده کرد؟
پاسخ: چاه حمام، توالت و آشپزخانه را یکی کردن مجاز نیست، زیرا در چاه توالت مدفوع و ادرار ریخته می شود و در آشپزخانه چون ظروف غذا شسته می شوند، غذاها موجود در ظروف و نانی که در ظروف موجود است ازاین طریق وارد چاه شده و همراه با مدفوع و ادرار مخلوط می شوند این جایز نیست، زیرا با این طریق بی احترام به نان و مواد غذائی می شود، و رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم به ما دستور اکرام و احترام گذاشتن به نان را داده اند، در این باره به این حدیث توجه نمایید:
عَنْ عَبْدِ اللهِ بْنَ أُمِّ حَرَامٍ الْأَنْصَارِیَّ رضی الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صلى الله علیه وسلم: " أَکْرِمُوا الْخُبْزَ. (صَحِیح الْجَامِع: 1219)
ترجمه: عبدالله بن ام حرام انصاری رضی الله عنه فرمودند: رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: نان را اکرام کنید.
اکرام نان این است که لگد مال نشود و در میان کثافت ها انداخته نشود، به آن به دید تحقیر نگاه کرده نشود، با آن استنجا زده نشود، لذا باید چاه آشپزخانه از چاه حمام و دسشوئی جدا باشد تا به نان و سایر مواد غذائی توهین نشده و اکرام و احترام آنها نگه داشته شود.
پرسش: آیا این مطلب صحت دارد که اگر زن بخواهد روزه نفلی و سنّت بگیرد، باید ازشوهرش اجازه بگیرد و اگر شوهر اجازه ندهد و زن روزه بگیرد گنه کار است؟
پاسخ : بله این مطلب درست است که زن در حالی که شوهرش در خانه است و درمسافرت نیست؛ نباید بدون اجازه شوهرش روزه نفلی و سنّت بگیرد و اگر این کار را کرد گنه کار می شود زیرا این عمل او باعث ضایع شدن حق شوهر و نافرمانی از دستور رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم می شود، ولی اگر شوهرش به مسافرت بود و یا در خانه بود و به او اجازه داد؛ او می تواند روزه نفلی و سنّت بگیرد، البته روزه رمضان و یا قضاء رمضان که از واجبات است بدون اجازه شوهر می تواند بگیرد، حتی اگر شوهرش از گرفتن روزه فرض جلوگیری کند او نباید به حرف شوهر کند و باید روزه بگیرد و شوهرش نسبت به این جلوگیری گنه کار می گردد.
در این باره به حدیثی که ابوهریره رضی الله عنه روایت نموده اند و در صحیح بخاری و صحیح ابن حبان و برخ دیگر از کتب حدیثی آمده است دقت نمایید:
عَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: لاَ یَحِلُّ لِلْمَرْأَةِ أَنْ تَصُومَ وَزَوْجُهَا شَاهِدٌ إِلَّا بِإِذْنِهِ. صحیح بخاری، حدیث (5195)
ترجمه: ابوهریره رضی الله عنه روایت نمودند که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: برای زن حلال و مجاز نیست در حالی که شوهرش در خانه است روزه (نفلی) بگیرد مگر با اجازه اش.
عَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: «لَا تَصُومَنَّ امْرَأَةٌ یَوْمًا سِوَى شَهْرِ رَمَضَانَ وَزَوْجُهَا شَاهِدٌ إِلَّا بِإِذْنِهِ» صحیح ابن حبان، حدیث (3573).
ترجمه: ابوهریره رضی الله عنه فرمودند: رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: هرگز زنی روزی را در غیر از رمضان در حالی که شوهرش در خانه است روزه نگیرد مگر با اجازه اش.