وَقَالَتِ الْیَهُودُ لَیْسَتِ النَّصَارَى عَلَىَ شَیْءٍ وَقَالَتِ النَّصَارَى لَیْسَتِ الْیَهُودُ عَلَى شَیْءٍ وَهُمْ یَتْلُونَ الْکِتَابَ کَذَلِکَ قَالَ الَّذِینَ لاَ یَعْلَمُونَ مِثْلَ قَوْلِهِمْ فَاللّهُ یَحْکُمُ بَیْنَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فِیمَا کَانُواْ فِیهِ یَخْتَلِفُونَ (113)
و یهودیان گفتند : نصرانی ها بر چیز(درستی از عقائد) نیستند ، و و نصرانی ها گفتند : یهودیان بر چیز(درستی از عقائد) نیستند . در حالی که (هر دو گروه) آنان کتاب(آسمانی) می خوانند. وکسانی که نمی دانند ( همانند مشرکین بی خبر از تورات و انجیل) نیز سخنی همانند سخن آنان را گفتند . لذا الله در روز قیامت درمیانشان درباره آنچه که بودند در باره آن با یکدیگر اختلاف می نمودند ، فیصله خواهد کرد .
وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن مَّنَعَ مَسَاجِدَ اللّهِ أَن یُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ وَسَعَى فِی خَرَابِهَا أُوْلَئِکَ مَا کَانَ لَهُمْ أَن یَدْخُلُوهَا إِلاَّ خَآئِفِینَ لهُمْ فِی الدُّنْیَا خِزْیٌ وَلَهُمْ فِی الآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِیمٌ(114)
و چه کسی ستمگرتر ازکسانی است که نگذارند در مساجد الله ، نامش یاد شود ، و در ویرانی آنها بکوشند ؟ شایسته اینان نیست که وارد مساجد گردند مگر در حالی که می ترسند. بهره آنان در دنیا خواری است ، و در آخرت عذاب بسیاربزرگی است .
وَلِلّهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ فَأَیْنَمَا تُوَلُّواْ فَثَمَّ وَجْهُ اللّهِ إِنَّ اللّهَ وَاسِعٌ عَلِیمٌ(115)
وخاور و باختر از آن الله است ، پس به هر سو رو کنید ، پس آنجا چهره الله است . بی گمان الله گشایشگر و بسیار دانا است.
وَقَالُواْ اتَّخَذَ اللّهُ وَلَداً سُبْحَانَهُ بَل لَّهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ کُلٌّ لَّهُ قَانِتُونَ(116)
و ( یهودیان ، نصرانیان و مشرکان) گفته اند: الله فرزندی برای خویش برگزیده است ! - الله منزه و پاک است از این چیزها - بلکه آنچه در آسمانها و زمین است از آن او است و همگان فرمانبرداران و تابعان اویند .
بَدِیعُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَإِذَا قَضَى أَمْراً فَإِنَّمَا یَقُولُ لَهُ کُن فَیَکُونُ (117)
(الله)هستی بخش و بوجود آورنده آسمانها و زمین است . و هرگاه که فرمان وجود چیزی را صادر کند ، همانا تنها بدو می گوید : باش ! پس می شود .
وَقَالَ الَّذِینَ لاَ یَعْلَمُونَ لَوْلاَ یُکَلِّمُنَا اللّهُ أَوْ تَأْتِینَا آیَةٌ کَذَلِکَ قَالَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِم مِّثْلَ قَوْلِهِمْ تَشَابَهَتْ قُلُوبُهُمْ قَدْ بَیَّنَّا الآیَاتِ لِقَوْمٍ یُوقِنُونَ(118)
وآنانی که نمی دانند گفته اند : چرا الله با ما سخن نمی گوید، و یا این که معجزه ای (پیشنهادی) برای ما بیاورد. کسانی که پیش از آنان نیز بودند همانند سخنان ایشان گفتند . دلهایشان مشابه یکدیگر اند. قطعا ما آیه ها را برای افرادی که جویای یقین هستند واضح بیان کرده ایم .
إِنَّا أَرْسَلْنَاکَ بِالْحَقِّ بَشِیراً وَنَذِیراً وَلاَ تُسْأَلُ عَنْ أَصْحَابِ الْجَحِیمِ(119)
ما تو را با حق در حالی که مژده رسان ( مؤمنان ) و بیم دهنده ( کافران ) باشی ؛فرستادیم. و از تو درباره یاران دوزخ پرسیده نمی شود .
وَلَن تَرْضَى عَنکَ الْیَهُودُ وَلاَ النَّصَارَى حَتَّى تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ قُلْ إِنَّ هُدَى اللّهِ هُوَ الْهُدَى وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءهُم بَعْدَ الَّذِی جَاءکَ مِنَ الْعِلْمِ مَا لَکَ مِنَ اللّهِ مِن وَلِیٍّ وَلاَ نَصِیرٍ(120)
نه یهودیان و و نه نصرانیان هرگز از تو خوشنود نخواهند شد ، مگر این که از آئین ( تحریف شده) ایشان پیروی کنی . بگو : تنها هدایت الهی همان هدایت (واقعی) است . و اگر از خواهشات و آرزوهای ایشان پیروی کنی ، بعد از آن که علم بنزدت آمده است ، نه برایت دوستی و نه هم یاوری از جانب الله نخواهد بود.
الَّذِینَ آتَیْنَاهُمُ الْکِتَابَ یَتْلُونَهُ حَقَّ تِلاَوَتِهِ أُوْلَئِکَ یُؤْمِنُونَ بِهِ وَمن یَکْفُرْ بِهِ فَأُوْلَئِکَ هُمُ الْخَاسِرُونَ(121)
( گروهی از) کسانی که ما به آنان کتاب آسمانی داده ایم و آن را از روی دقّت و چنانچه باید می خوانند این چنین افرادی (در حقیقت) به آن کتاب ایمان می آورند ، و کسانی که بدان کفر می ورزند بی گمان که فقط ایشان زیانکارانند .
یَا بَنِی إِسْرَائِیلَ اذْکُرُواْ نِعْمَتِیَ الَّتِی أَنْعَمْتُ عَلَیْکُمْ وَأَنِّی فَضَّلْتُکُمْ عَلَى الْعَالَمِینَ (122)
ای پسران یعقوب ! به یاد آورید نعمتی را که بر شما ارزانی داشتم و شما را بر جهانیان (معاصرتان) برتری بخشیدم .
وَاتَّقُواْ یَوْماً لاَّ تَجْزِی نَفْسٌ عَن نَّفْسٍ شَیْئاً وَلاَ یُقْبَلُ مِنْهَا عَدْلٌ وَلاَ تَنفَعُهَا شَفَاعَةٌ وَلاَ هُمْ یُنصَرُونَ (123)
و از روزی بترسید که نه کسی بجای کسی چیزی را می پردازد ، و نه از آن عوضی پذیرفته می شود ، ونه (هم) شفاعت و میانجیگری بدو سودی می رساند ، ونه به آنان یاری می شود.
وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِیمَ رَبُّهُ بِکَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّی جَاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِمَاماً قَالَ وَمِن ذُرِّیَّتِی قَالَ لاَ یَنَالُ عَهْدِی الظَّالِمِینَ (124)
و ( به یاد آورید ) آن گاه که ابراهیم را پروردگارش با سخنانی آزمود سپس (ابراهیم) آنها را کاملا انجام داد . ( الله بدو ) گفت : همانا من تو را پیشوائی برای مردم قرار دهنده ام . ( ابراهیم ) گفت : آیا از دودمان من ( نیز کسانی را پیشوا خواهی کرد ؟ الله ) گفت : پیمان من به ستمکاران نمی رسد.
وَإِذْ جَعَلْنَا الْبَیْتَ مَثَابَةً لِّلنَّاسِ وَأَمْناً وَاتَّخِذُواْ مِن مَّقَامِ إِبْرَاهِیمَ مُصَلًّى وَعَهِدْنَا إِلَى إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ أَن طَهِّرَا بَیْتِیَ لِلطَّائِفِینَ وَالْعَاکِفِینَ وَالرُّکَّعِ السُّجُودِ(125)
و (به یاد آورید ) آن گاه را که ما خانه ( کعبه ) را محل ثواب وجای امن برای مردم گرداندیم (پس شما باید) از مقام ابراهیم نمازگاهی برای خود برگیرید . و ما به ابراهیم و اسماعیل سفارش کردیم که خانه ما (کعبه) را برای طواف کنندگان و اعتکاف کنندگان و رکوع و سجده کنندگان پاک نمایید .
وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِیمُ رَبِّ اجْعَلْ هََذَا بَلَداً آمِناً وَارْزُقْ أَهْلَهُ مِنَ الثَّمَرَاتِ مَنْ آمَنَ مِنْهُم بِاللّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ قَالَ وَمَن کَفَرَ فَأُمَتِّعُهُ قَلِیلاً ثُمَّ أَضْطَرُّهُ إِلَى عَذَابِ النَّارِ وَبِئْسَ الْمَصِیرُ(126)
و (به یاد آورید) آن گاه که ابراهیم گفت : پروردگار من ! این شهررا(شهر) امن بگردان ، و (کسانی از)اهل آن را ایمان به الله و روز بازپسین آورده باشند رااز میوه جات روزیشان برسان . ( الله درپاسخ) گفت : و کسی را که کفر ورزد ، مدّت کوتاهی ( از نعمات دنیوی) بهره مند می گردانم و سپس او را ( در قیامت ) به سوی عذاب آتش ( دوزخ) ناچار می سازم ، و (جهنم) چه بد جایگاه و منزلی است !
وَإِذْ یَرْفَعُ إِبْرَاهِیمُ الْقَوَاعِدَ مِنَ الْبَیْتِ وَإِسْمَاعِیلُ رَبَّنَا تَقَبَّلْ مِنَّا إِنَّکَ أَنتَ السَّمِیعُ الْعَلِیمُ(127)
و (به یاد آورید) آن گاه را که ابراهیم و اسماعیل پایه های خانه ( کعبه ) را بالا می بردند ( و دعا می کردند:) ای پروردگار ما ! ( این عمل را ) از ما بپذیر ، بی گمان تنها تو کاملا شنوا و بی نهایت داناهستی .
رَبَّنَا وَاجْعَلْنَا مُسْلِمَیْنِ لَکَ وَمِن ذُرِّیَّتِنَا أُمَّةً مُّسْلِمَةً لَّکَ وَأَرِنَا مَنَاسِکَنَا وَتُبْ عَلَیْنَا إِنَّکَ أَنتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ(128)
ای پروردگار ما ! ما دو نفرراتسلیم شوندگان خویش گردان، و از فرزندان ما ملّت و جماعتی پدید آور که تسلیم ( فرمان ) تو باشند ، و طرز عبادات خویش را ( در کعبه و اطراف آن ) به ما نشان بده و توبه ما را بپذیر ، بی گمان فقط توبسیار توبه پذیر و بی نهایت مهربانی .
رَبَّنَا وَابْعَثْ فِیهِمْ رَسُولاً مِّنْهُمْ یَتْلُو عَلَیْهِمْ آیَاتِکَ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَیُزَکِّیهِمْ إِنَّکَ أَنتَ العَزِیزُ الحَکِیمُ(129)
ای پروردگار ما ! در میان آنان ( که از دودمان ما اند) پیامبری از خودشان برانگیز تا آیات تو را بر ایشان تلاوت نماید و کتاب ( قرآن ) و سنت (هایش) را بدیشان بیاموزد و آنان را ( از شرک و اخلاق ناپسند ) پاکیزه نماید ، بی گمان تو کاملا باعزت وغالبی و بی نهایت حکیمی .
وَمَن یَرْغَبُ عَن مِّلَّةِ إِبْرَاهِیمَ إِلاَّ مَن سَفِهَ نَفْسَهُ وَلَقَدِ اصْطَفَیْنَاهُ فِی الدُّنْیَا وَإِنَّهُ فِی الآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِینَ(130)
وهرکس که از آئین ابراهیم رویگردانی می کند (او نیست) مگر کسی که خود را احمق و بی خرد گردانده است، ما او(یعنی: ابرهیم) را در این جهان برگزیدیم قطعا او در جهان دیگر ، از زمره نیکان است .
إِذْ قَالَ لَهُ رَبُّهُ أَسْلِمْ قَالَ أَسْلَمْتُ لِرَبِّ الْعَالَمِینَ(131)
آن گاه که پروردگارش به او گفت تسلیم(فرمان من) شو. (ابراهیم) گفت : من تسلیم پروردگار جهانیان گشته ام .
وَوَصَّى بِهَا إِبْرَاهِیمُ بَنِیهِ وَیَعْقُوبُ یَا بَنِیَّ إِنَّ اللّهَ اصْطَفَى لَکُمُ الدِّینَ فَلاَ تَمُوتُنَّ إَلاَّ وَأَنتُم مُّسْلِمُونَ(132)
و ابراهیم فرزندان خود را به این آئین سفارش کرد، ویعقوب (نیز چنین کرد.هر کدام به فرزندان خویش گفتند :) ای فرزندان من ! همانا الله ، دین (اسلام) را برای شما برگزیده است . پس نمیرید مگر در حالی که شما مسلمان باشید .
أَمْ کُنتُمْ شُهَدَاء إِذْ حَضَرَ یَعْقُوبَ الْمَوْتُ إِذْ قَالَ لِبَنِیهِ مَا تَعْبُدُونَ مِن بَعْدِی قَالُواْ نَعْبُدُ إِلَهَکَ وَإِلَهَ آبَائِکَ إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ وَإِسْحَاقَ إِلَهاً وَاحِداً وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ(133)
آیا ( ای یهودیان و نصرانیان) هنگامی که مرگ یعقوب فرا رسید ، شما حاضر بودید؟. آن گاهی که به فرزندان خود گفت : پس از من چه چیز را می پرستید ؟ (آنها) گفتند : معبود تو ، معبود پدرانت ابراهیم و اسماعیل و اسحاق را که همان الله یگانه است و ما تسلیم شوندگان ( فرمان ) او هستیم.
تِلْکَ أُمَّةٌ قَدْ خَلَتْ لَهَا مَا کَسَبَتْ وَلَکُم مَّا کَسَبْتُمْ وَلاَ تُسْأَلُونَ عَمَّا کَانُوا یَعْمَلُونَ(134)
( به هر حال) ایشان ملتی بودند که گذشتند و رفتند .برای آنهاست آنچه را که انجام داده اند ، و برای شما است آنچه را که انجام داده اید ، از شما در باره آنچه بودند که آنها انجام می دادند پرسیده نخواهد شد.
وَاتَّبَعُواْ مَا تَتْلُواْ الشَّیَاطِینُ عَلَى مُلْکِ سُلَیْمَانَ وَمَا کَفَرَ سُلَیْمَانُ وَلَکِنَّ الشَّیْاطِینَ کَفَرُواْ یُعَلِّمُونَ النَّاسَ السِّحْرَ وَمَا أُنزِلَ عَلَى الْمَلَکَیْنِ بِبَابِلَ هَارُوتَ وَمَارُوتَ وَمَا یُعَلِّمَانِ مِنْ أَحَدٍ حَتَّى یَقُولاَ إِنَّمَا نَحْنُ فِتْنَةٌ فَلاَ تَکْفُرْ فَیَتَعَلَّمُونَ مِنْهُمَا مَا یُفَرِّقُونَ بِهِ بَیْنَ الْمَرْءِ وَزَوْجِهِ وَمَا هُم بِضَآرِّینَ بِهِ مِنْ أَحَدٍ إِلاَّ بِإِذْنِ اللّهِ وَیَتَعَلَّمُونَ مَا یَضُرُّهُمْ وَلاَ یَنفَعُهُمْ وَلَقَدْ عَلِمُواْ لَمَنِ اشْتَرَاهُ مَا لَهُ فِی الآخِرَةِ مِنْ خَلاَقٍ وَلَبِئْسَ مَا شَرَوْاْ بِهِ أَنفُسَهُمْ لَوْ کَانُواْ یَعْلَمُونَ(102)
وازآنچه شیاطین درباره سلطنت سلیمان می گفتند ، پیروی نمودند . و در حالی که سلیمان کفر ننموده بود، و بلکه ( این ) شیاطین بودند که ، کفر ورزیده اند . که به مردم جادو یاد می دادند وآنچه در بابل بر دو فرشته هاروت و ماروت نازل گردیده بود می آموزند . ودر حالی که به هیچ کس چیزی نمی آموختند ، مگر این که پیشاپیش بدو می گفتند : ما وسیله آزمایش هستیم پس تو(با آموختن و اجرای جادو) کافر نشو. سپس از از دو(فرشته) چیزهائی را می آموختند که با آنها میان مرد و همسرش جدائی می افکندند .و حال آن که با چنین جادوی ( خویش ) نمی توانند به کسی زیان برسانند مگر این که با اجازه وخواست الله باشد. و آنان در واقع چیزهای را می آموختند که به ضررآنها بود و بدیشان سودی نمی رساند . و مسلّماً می دانستند هر کسی خریدار این گونه متاع باشد ، بهره ای در آخرت نخواهد داشت .و اگر (حقیقت را) می دانستند چه زشت و ناپسند است آنچه خود را داده وآن را خریدند.
وَلَوْ أَنَّهُمْ آمَنُواْ واتَّقَوْا لَمَثُوبَةٌ مِّنْ عِندِ اللَّه خَیْرٌ لَّوْ کَانُواْ یَعْلَمُونَ (103)
و اگر آنان ایمان می آوردند و پرهیزگاری می کردند اگر می دانستند قطعا برای آنان بهترین اجر وثواب در نزد الله ( محفوظ ) می بود.
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ لاَ تَقُولُواْ رَاعِنَا وَقُولُواْ انظُرْنَا وَاسْمَعُوا ْوَلِلکَافِرِینَ عَذَابٌ أَلِیمٌ(104)
ای کسانی که ایمان آورده اید ! « رَاعِنَا یعنی : ما را مراعات کن » نگوئید بلکه « أُنظُرْنَا یعنی : ما را بنگر » بگوئید و خوب گوش کنید و(در قیامت) فقط برای کافران عذاب بسیار درد ناکی است .
مَّا یَوَدُّ الَّذِینَ کَفَرُواْ مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ وَلاَ الْمُشْرِکِینَ أَن یُنَزَّلَ عَلَیْکُم مِّنْ خَیْرٍ مِّن رَّبِّکُمْ وَاللّهُ یَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِ مَن یَشَاءُ وَاللّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ(105)
کافران اهل کتاب و همچنین مشرکان ، دوست نمی دارند اینکه خیر و برکتی از جانب پروردگارتان بر شما نازل گردد، در حالی که الله به هرکس که بخواهد رحمت خویش را اختصاص می دهد ، و فقط الله دارای فضل بسیار بزرگی است .
مَا نَنسَخْ مِنْ آیَةٍ أَوْ نُنسِهَا نَأْتِ بِخَیْرٍ مِّنْهَا أَوْ مِثْلِهَا أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللّهَ عَلَىَ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ(106)
هر آیه ای را که نسخ نمائیم و یا آن را از ذهنت فراموش سازیم، بهتر از آن (و) یا همانند آن را می آوریم. مگر نمی دانی که الله بر هر چیزی کاملا توانا است ؟
أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللّهَ لَهُ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَمَا لَکُم مِّن دُونِ اللّهِ مِن وَلِیٍّ وَلاَ نَصِیرٍ(107)
آیا نمی دانی که ملک و فرمانروائی آسمانها و زمین از آن الله است ؟ و علاوه از الله دوست و یاوری برای شما نیست .
أَمْ تُرِیدُونَ أَن تَسْأَلُواْ رَسُولَکُمْ کَمَا سُئِلَ مُوسَى مِن قَبْلُ وَمَن یَتَبَدَّلِ الْکُفْرَ بِالإِیمَانِ فَقَدْ ضَلَّ سَوَاء السَّبِیلِ (108)
آیا می خواهید از پیامبر تان چیزهای را بپرسید که پیش از این ، ( از جانب بنی اسرائیل) از موسی پرسیده شد . و هر کس ایمان را با کفر معاوضه می کند ، اوقطعاراه راست را گم کرده است .
وَدَّ کَثِیرٌ مِّنْ أَهْلِ الْکِتَابِ لَوْ یَرُدُّونَکُم مِّن بَعْدِ إِیمَانِکُمْ کُفَّاراً حَسَداً مِّنْ عِندِ أَنفُسِهِم مِّن بَعْدِ مَا تَبَیَّنَ لَهُمُ الْحَقُّ فَاعْفُواْ وَاصْفَحُواْ حَتَّى یَأْتِیَ اللّهُ بِأَمْرِهِ إِنَّ اللّهَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ(109)
بسیاری از اهل کتاب ، از روی حسدی که در وجودشان است ، آرزو دارند اگر بشود شما را بعد از پذیرش ایمان بازگردانند با این که حقّ برایشان کاملاً واضح گشته است . پس گذشت نمائید و در گذر کنید تا اینکه الله دستورش را بیاورد. بی گمان الله برهر چیزی کاملا توانا است.
وَأَقِیمُواْ الصَّلاَةَ وَآتُواْ الزَّکَاةَ وَمَا تُقَدِّمُواْ لأَنفُسِکُم مِّنْ خَیْرٍ تَجِدُوهُ عِندَ اللّهِ إِنَّ اللّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ(110)
و نماز را برپا دارید و زکات را بپردازید و ( بدانید ) هر کار نیکی که پیشتر برای خود بفرستید ، آن را در نزد الله خواهید یافت و قطعا الله به نسبت به آنچه که انجام می دهید کاملا بینا است .
وَقَالُواْ لَن یَدْخُلَ الْجَنَّةَ إِلاَّ مَن کَانَ هُوداً أَوْ نَصَارَى تِلْکَ أَمَانِیُّهُمْ قُلْ هَاتُواْ بُرْهَانَکُمْ إِن کُنتُمْ صَادِقِینَ(111)
و گفتند : هرگز کسی بجز فردی که یهودی یا نصرانی باشد به بهشت نخواهد رفت . این آرزوهای باطلشان است .(به آنان) بگو :اگر (واقعا) ازراست گویانید دلیلتان را بیاورید .
بَلَى مَنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ فَلَهُ أَجْرُهُ عِندَ رَبِّهِ وَلاَ خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلاَ هُمْ یَحْزَنُونَ(112)
آری (آگونه که شما فکر می کنید نیست)! بلکه هرکس خویشتن را تسلیم الله کند و در حالی که نیکوکار(نیز) باشد ، پس پاداش او در نزد پروردگارش محفوظ است ، و نه بیمی بر آنان است و نه اندوهگین خواهند گردید.
وَإِذْ أَخَذْنَا مِیثَاقَکُمْ لاَ تَسْفِکُونَ دِمَاءکُمْ وَلاَ تُخْرِجُونَ أَنفُسَکُم مِّن دِیَارِکُمْ ثُمَّ أَقْرَرْتُمْ وَأَنتُمْ تَشْهَدُونَ(84)
و ( به یاد آورید) هنگامی را که از شما پیمان محکم گرفتیم که خون هایتان را نمی ریزید وهمدیگررا از سرزمین و خانه ها خویش بیرون نمی کنید. سپس شما به (این پیمان) اقرارنمودید ودر حالی که خودتان (براین) گواهی می دهید .
ثُمَّ أَنتُمْ هَؤُلاء تَقْتُلُونَ أَنفُسَکُمْ وَتُخْرِجُونَ فَرِیقاً مِّنکُم مِّن دِیَارِهِمْ تَظَاهَرُونَ عَلَیْهِم بِالإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ وَإِن یَأتُوکُمْ أُسَارَى تُفَادُوهُمْ وَهُوَ مُحَرَّمٌ عَلَیْکُمْ إِخْرَاجُهُمْ أَفَتُؤْمِنُونَ بِبَعْضِ الْکِتَابِ وَتَکْفُرُونَ بِبَعْضٍ فَمَا جَزَاء مَن یَفْعَلُ ذَلِکَ مِنکُمْ إِلاَّ خِزْیٌ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَیَوْمَ الْقِیَامَةِ یُرَدُّونَ إِلَى أَشَدِّ الْعَذَابِ وَمَا اللّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ(85)
سپس،همین شما های (که عهد بستید؛افرادی که از) خودتان (است وبیگانه هم نیست) را می کشید و گروهی از خودتان را از خانه ها و سرزمینشان بیرون می رانید ، وبرآنان با گناه وتجاوزغلبه حاصل می کنید . ولی اگر (از آنان به صورت ) اسیران نزد شما بیایند ( برای آزادی آنان) فدیه می دهید و درحالی که بر شما بیرون راندن آنان ( و کشتن آنان) حرام است . آیا به بخشی از ( دستورات ) کتاب ( آسمانی ) ایمان می آورید و به بخش دیگر (آن) کفر می ورزید ؟ برای کسی که از شما چنین کند ، جز خواری و رسوائی در زندگی دنیا چیزی نخواهد بود ، و در روز رستاخیز ( چنین کسانی ) به سخت ترین عذاب ها بازگردانده می شوند ، و الله از آنچه می کنید بی خبر نیست .
أُولَئِکَ الَّذِینَ اشْتَرَوُاْ الْحَیَاةَ الدُّنْیَا بِالآَخِرَةِ فَلاَ یُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلاَ هُمْ یُنصَرُونَ (86)
اینان همان کسانیند که زندگی دنیا را در عوض (از دست دادن)آخرت خریده اند . لذا نه از آنان عذاب تخفیف داده می شود ونه هم به ایشان یاری خواهند شد.
وَلَقَدْ آتَیْنَا مُوسَى الْکِتَاب وَقَفَّیْنَا مِن بَعْدِهِ بِالرُّسُلِ وَآتَیْنَا عِیسَى ابْنَ مَرْیَمَ الْبَیِّنَاتِ وَأَیَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ أَفَکُلَّمَا جَاءکُمْ رَسُولٌ بِمَا لاَ تَهْوَى أَنفُسُکُمُ اسْتَکْبَرْتُمْ فَفَرِیقاً کَذَّبْتُمْ وَفَرِیقاً تَقْتُلُونَ(87)
وهمانا ما به موسی کتاب ( تورات ) دادیم و در پی وی پیامبرانی فرستادیم ، و( از جمله آنان ) به عیسی پسر مریم دلائل کاملا واضح بخشیدیم واورابه وسیله روح پاک (جبرئیل) تأیید نمودیم. آیا(این عملتان زشت نیست) که شما زمانی که پیامبری (ازاینان) چیزی را آورد که خواهشات تان (از آن) پیروی نمی کند ، تکبر نمودید و سپس عدّه ای را دروغگودانستید ، و گروهی را (نیز) کشتید .
وَقَالُواْ قُلُوبُنَا غُلْفٌ بَل لَّعَنَهُمُ اللَّه بِکُفْرِهِمْ فَقَلِیلاً مَّا یُؤْمِنُونَ(88)
وگفتند : دلهای ما سرپوشیده و در غلاف است (نه؛ آنگونه که می گویند نیست) بلکه الله آنان را به خاطر کفرشان نفرین نموده لذا (افراد) اندکی (از اینان) ایمان می آورند .
وَلَمَّا جَاءهُمْ کِتَابٌ مِّنْ عِندِ اللّهِ مُصَدِّقٌ لِّمَا مَعَهُمْ وَکَانُواْ مِن قَبْلُ یَسْتَفْتِحُونَ عَلَى الَّذِینَ کَفَرُواْ فَلَمَّا جَاءهُم مَّا عَرَفُواْ کَفَرُواْ بِهِ فَلَعْنَةُ اللَّه عَلَى الْکَافِرِینَ(89)
و هنگامی که از نزد الله کتابی ( به نام قرآن) به نزدآنان آمد که تصدیق کننده مطالبی است که (در تورات) همراه آنان است، و در حالی که بودند قبل از (آمدن محمّد صلی الله علیه و آله وسلم) بر کسانی که کفر نموده بودند طلب پیروزی می نمودند ، ولی چون به نزدشان آمد آنچه را که شناختند بدان کفر ورزیدند. پس لعنت الله بر کافران (چون ایشان)باد.
بِئْسَمَا اشْتَرَوْاْ بِهِ أَنفُسَهُمْ أَن یَکْفُرُواْ بِمَا أنَزَلَ اللّهُ بَغْیاً أَن یُنَزِّلُ اللّهُ مِن فَضْلِهِ عَلَى مَن یَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ فَبَآؤُواْ بِغَضَبٍ عَلَى غَضَبٍ وَلِلْکَافِرِینَ عَذَابٌ مُّهِینٌ(90)
چه زشت است چیزی که اینان برایشان خریدند( وآن اینکه) کفر ورزند به آنچه که الله نازل نموده و این بنا بر سرکشی و حسادتی است نسبت به اینکه الله فضل و کرمش را بر هر کس از بندگانش که بخواهد نازل می نماید. لذا آنان بازگشتند به خشم الله یکی پس از دیگری . وتنها برای کفّار ( همانند ایشان ) عذابی بسیارخوارکننده است .
وَإِذَا قِیلَ لَهُمْ آمِنُواْ بِمَا أَنزَلَ اللّهُ قَالُواْ نُؤْمِنُ بِمَا أُنزِلَ عَلَیْنَا وَیَکْفُرونَ بِمَا وَرَاءهُ وَهُوَ الْحَقُّ مُصَدِّقاً لِّمَا مَعَهُمْ قُلْ فَلِمَ تَقْتُلُونَ أَنبِیَاءَ اللّهِ مِن قَبْلُ إِن کُنتُم مُّؤْمِنِینَ (91)
وهرگاه که به آنان گفته شود : به آنچه که الله فرو فرستاده است ایمان بیاورید ، می گویند : ما (فقط) به چیزی ایمان می آوریم که بر (پیامبران قوم) خود ما نازل شده باشد ، و به غیر آن کفر می ورزند و درحال که آن حق است و تصدیق کننده چیزی است که با خود دارند . بگو : اگرمؤمنید (وراست می گویید) پس چرا بودید که پیامبران الهی را پیش از این (آمدند و از قوم شما نیز بودند) می کشتید ؟
وَلَقَدْ جَاءکُم مُّوسَى بِالْبَیِّنَاتِ ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِن بَعْدِهِ وَأَنتُمْ ظَالِمُونَ(92)
وبه راستی موسی (باآن همه) دلائل و واضح و روشن بنزد شما آمد (با این وجود ) بعد از(رفتن) او(به کوه طور) گوساله را (را بعنوان معبود) برگزیدید و در خالی که شما (با این کارتان) ازستم کاران هستید .
وَإِذْ أَخَذْنَا مِیثَاقَکُمْ وَرَفَعْنَا فَوْقَکُمُ الطُّورَ خُذُواْ مَا آتَیْنَاکُم بِقُوَّةٍ وَاسْمَعُواْ قَالُواْ سَمِعْنَا وَعَصَیْنَا وَأُشْرِبُواْ فِی قُلُوبِهِمُ الْعِجْلَ بِکُفْرِهِمْ قُلْ بِئْسَمَا یَأْمُرُکُمْ بِهِ إِیمَانُکُمْ إِن کُنتُمْ مُّؤْمِنِینَ(93)
(به یاد آورید) زمانی را که از شما پیمان گرفتیم وکوه طور را بالای سرتان بلند نموده (نگاه داشتیم وسپس به شما گفتیم:) آنچه را به شما داده ایم ، محکم بگیرید و(این دستوررا ) بشنوید (و به آن عمل کنید) گفتند : شنیدیم ، و نافرمانی کردیم ! دلهایشان بر اثر کفر ، با ( محبّت ) گوساله آبیاری شده است . بگو : ایمانتان شما را به انجام چیززشتی دستور می دهد اگر ( واقعا ) مؤمن بودید .
قُلْ إِن کَانَتْ لَکُمُ الدَّارُ الآَخِرَةُ عِندَ اللّهِ خَالِصَةً مِّن دُونِ النَّاسِ فَتَمَنَّوُاْ الْمَوْتَ إِن کُنتُمْ صَادِقِینَ(94)
بگو اگر ( واقعا به گمان شما )، سرای دیگر در نزد الله از میان همه مردم تنها به شما اختصاص دارد ، پس آرزوی مرگ کنید اگر راستگویان هستید .
وَلَن یَتَمَنَّوْهُ أَبَداً بِمَا قَدَّمَتْ أَیْدِیهِمْ وَاللّهُ عَلِیمٌ بِالظَّالِمینَ(95)
ولی آنان به خاطر آن (اعمال زشتی) که پیش از خود فرستاده اند ، هرگز آرزوی مرگ نمی کنند ، و الله از حال ستمگران بسیارآگاه است .
وَلَتَجِدَنَّهُمْ أَحْرَصَ النَّاسِ عَلَى حَیَاةٍ وَمِنَ الَّذِینَ أَشْرَکُواْ یَوَدُّ أَحَدُهُمْ لَوْ یُعَمَّرُ أَلْفَ سَنَةٍ وَمَا هُوَ بِمُزَحْزِحِهِ مِنَ الْعَذَابِ أَن یُعَمَّرَ وَاللّهُ بَصِیرٌ بِمَا یَعْمَلُونَ(96)
و قطعاآنان را حریص ترین مردم بر زندگی ( این دنیا ) خواهی یافت ، حتّی (طمعکارتر) از کسانی که شرک نموده اند (لذا) هر یک از آنان دوست می دارد که هزار سال عمر کند ، ودرحالی که اگر این عمر(طولانی) هم بدو داده شود ، بازهم نجات دهنده او از عذاب (الهی) نیست. و الله نسبت بدانچه که انجام می دهند ، کاملا بینا است .
قُلْ مَن کَانَ عَدُوّاً لِّجِبْرِیلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلَى قَلْبِکَ بِإِذْنِ اللّهِ مُصَدِّقاً لِّمَا بَیْنَ یَدَیْهِ وَهُدًى وَبُشْرَى لِلْمُؤْمِنِینَ(97)
بگو : هرکس که دشمن جبرئیل باشد و همانا او با اجازه و فرمان الله قرآن را بر قلب تو نازل کرده است؛که تصدیق کننده ( کتابهای آسمانی) پیش از خود است ، و فقط هدایت و بشارتی برای مؤمنان است .
مَن کَانَ عَدُوّاً لِّلّهِ وَمَلآئِکَتِهِ وَرُسُلِهِ وَجِبْرِیلَ وَمِیکَالَ فَإِنَّ اللّهَ عَدُوٌّ لِّلْکَافِرِینَ(98)
هرکس که دشمنی برای الله و فرشتگانش و فرستادگانش و جبرئیل و میکائیل باشد. همانا(او کافراست) وقطعا الله فقط دشمن کافران است .
وَلَقَدْ أَنزَلْنَا إِلَیْکَ آیَاتٍ بَیِّنَاتٍ وَمَا یَکْفُرُ بِهَا إِلاَّ الْفَاسِقُونَ(99)
وبی گمان ما آیه های بسیارواضحی برتو نازل نمودیم و جز بیرون روندگان ( ازدائره حق و حقیقت) کس دیگری بدانها کفر نمی ورزد .
أَوَکُلَّمَا عَاهَدُواْ عَهْداً نَّبَذَهُ فَرِیقٌ مِّنْهُم بَلْ أَکْثَرُهُمْ لاَ یُؤْمِنُونَ(100)
آیا (مگر این گونه نیست) که هربار که عهدی بستند؟، جمعی از آنان آن را شکستند!. این بدان سبب است که بیشتر آنان ایمان (واقعی) نمی آورند.
وَلَمَّا جَاءهُمْ رَسُولٌ مِّنْ عِندِ اللّهِ مُصَدِّقٌ لِّمَا مَعَهُمْ نَبَذَ فَرِیقٌ مِّنَ الَّذِینَ أُوتُواْ الْکِتَابَ کِتَابَ اللّهِ وَرَاء ظُهُورِهِمْ کَأَنَّهُمْ لاَ یَعْلَمُونَ(101)
و هر گاه که فرستاده ای که تصدیق کننده است آنچه را که همراهشان است؛ از جانب الله به نزدشان آمد ، گروهی از کسانی که به آنها کتاب (آسمانی) داده شده است ، کتاب الله را پشت سرشان افکنده وگوئی آنان ( چیزی ازآن ) نمی دانند .
أَفَتَطْمَعُونَ أَن یُؤْمِنُواْ لَکُمْ وَقَدْ کَانَ فَرِیقٌ مِّنْهُمْ یَسْمَعُونَ کَلاَمَ اللّهِ ثُمَّ یُحَرِّفُونَهُ مِن بَعْدِ مَا عَقَلُوهُ وَهُمْ یَعْلَمُونَ (75)
آیا امیدوارید که ( یهودیان) به (دین) شما ایمان بیاورند با این که گروهی از (علمای)آنان سخنان الله را ( در تورات ) می شنوند و سپس بعد از اینکه آن را فهمیدند، تحریفش می کنند ؟ و حال آن که می دانند( که این کارشان درست نیست) .
وَإِذَا لَقُواْ الَّذِینَ آمَنُواْ قَالُواْ آمَنَّا وَإِذَا خَلاَ بَعْضُهُمْ إِلَىَ بَعْضٍ قَالُواْ أَتُحَدِّثُونَهُم بِمَا فَتَحَ اللّهُ عَلَیْکُمْ لِیُحَآجُّوکُم بِهِ عِندَ رَبِّکُمْ أَفَلاَ تَعْقِلُونَ (76)
و چون با کسانی که ایمان آورده اند ملاقات می کنند ، می گویند : ما (هم به اسلام وعقائد آن) ایمان آورده ایم و چون با یکدیگرخلوت می کنند (گروهی) می گویند:آیا مطالبی را که الله ( درباره محمّد ودینش ) برای شما (در تورات بیان و) بازنموده از آن برای مسلمانان سخن می گویید ، تا ( روزرستاخیز) در پیشگاه الله با آن برعلیه شما دلیل بیاورند ؟ آیا نمی فهمید؟
أَوَلاَ یَعْلَمُونَ أَنَّ اللّهَ یَعْلَمُ مَا یُسِرُّونَ وَمَا یُعْلِنُونَ (77)
آیا (اهل کتاب) نمی دانند که آنچه را(که اینها) پنهان می کنند و آنچه را که آشکار می سازند؛ یقینا الله (همه را) می داند ؟
وَمِنْهُمْ أُمِّیُّونَ لاَ یَعْلَمُونَ الْکِتَابَ إِلاَّ أَمَانِیَّ وَإِنْ هُمْ إِلاَّ یَظُنُّونَ (78)
و بعضی از آنان بیسوادانی اند که ( از ) کتاب (تورات) جز(برداشتهای بنا بر) آرزوها ی باطل چیزدیگری نمی دانند ، ودر حالی که نیستند آنان مگر اینکه فقط گمان می کنند.
فَوَیْلٌ لِّلَّذِینَ یَکْتُبُونَ الْکِتَابَ بِأَیْدِیهِمْ ثُمَّ یَقُولُونَ هَذَا مِنْ عِندِ اللّهِ لِیَشْتَرُواْ بِهِ ثَمَناً قَلِیلاً فَوَیْلٌ لَّهُم مِّمَّا کَتَبَتْ أَیْدِیهِمْ وَوَیْلٌ لَّهُمْ مِّمَّا یَکْسِبُونَ(79)
پس وای بر کسانی ( از علما) که کتاب (آسمانی که الله نازل نموده) را با دست خود می نویسند و آن گاه می گویند: این ( کتابی است که ) از جانب الله آمده است تا به بهای کمی آن ( تحریف شده ها ) را بفروشند ! پس هلاکت باد بر آنان بنا بر آنچه که دستان آنها نوشته است! و وای بر آنان از چیزهائی را که کسب می کنند .
وَقَالُواْ لَن تَمَسَّنَا النَّارُ إِلاَّ أَیَّاماً مَّعْدُودَةً قُلْ أَتَّخَذْتُمْ عِندَ اللّهِ عَهْداً فَلَن یُخْلِفَ اللّهُ عَهْدَهُ أَمْ تَقُولُونَ عَلَى اللّهِ مَا لاَ تَعْلَمُونَ(80)
و(یهودیان) می گویند : آتش (جهنم) جز چند روز معدودی ما را لمس نمی کند (و نمی سوزاند)! بگو : آیا از جانب الله پیمان گرفته اید (بالفرض محال اگر چنین باشد) پس هرگز الله خلاف وعده اش عمل نمی نماید، یا این که (این حرفتان) چیزی است (که به دروغ) به الله چیزی را نسبت می دهید که از آن بی خبرید ؟
بَلَى مَن کَسَبَ سَیِّئَةً وَأَحَاطَتْ بِهِ خَطِیئَتُهُ فَأُوْلَئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ (81)
آری (آنگونه که خیال می کنند نیست بلکه قانون ما این است)! هر کس گناهی انجام داد ، و آن گناه او را احاطه نمود ، پس این چنین افرادی یاران آتش (جهنم) بوده و فقط اینان جاویدانان در آن خواهند بود .
وَالَّذِینَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ أُولَئِکَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ (82)
و کسانی که ایمان آورده و کردار نیک انجام داده اند اینان اهل بهشت اند و فقط اینان جاودانان در آن خواهند ماند .
وَإِذْ أَخَذْنَا مِیثَاقَ بَنِی إِسْرَائِیلَ لاَ تَعْبُدُونَ إِلاَّ اللّهَ وَبِالْوَالِدَیْنِ إِحْسَاناً وَذِی الْقُرْبَى وَالْیَتَامَى وَالْمَسَاکِینِ وَقُولُواْ لِلنَّاسِ حُسْناً وَأَقِیمُواْ الصَّلاَةَ وَآتُواْ الزَّکَاةَ ثُمَّ تَوَلَّیْتُمْ إِلاَّ قَلِیلاً مِّنکُمْ وَأَنتُم مِّعْرِضُونَ (83)
و (به یاد آورید) زمانی را که از فرزندان یعقوب پیمان محکم گرفتیم (وبه آنها گفتیم) که جز الله را نپرستید و به پدر و مادر و نزدیکان و یتیمان و بینوایان نیکی کنید ، و به مردم سخن نیک بگوئید ، و نماز را برپا دارید ، و زکات را بپردازید . سپس شما (ای فرزندان یعقوب) بجز عدّه کمی (به این دستورات) پشت گردانیدید و در حالی که شما روی گردانان (از این دستورات) بودید .
6- اثر یعنى چه؟
جواب: اثر در لغت عربى به باقى مانده یک چیزگویند.
ودر اصطلاح:علما براى آن دو تعریف بیان نموده اند :
(أ) برخی از علما می فرمایند: اثر وحدیث دو کلمه همعنی ومترادف اند.
(ب) ولی بعضی دیگر می گویند: اثر و حدیث از نظر معنی و مفهوم با یکدیگر فرق می کنند زیرا اثربه گفتار وکردار صحابى وتابعى گویند.
5- خبررا توضیح دهید؟
جواب:خبرکه جمعش اخبار می باشد، درعربى وفارسى از نظر لغوى یک معنی دارد.
ولى در اصطلاح :علما براى خبر سه نوع تعریف بیان نموده اند:
(أ) خبر وحدیث همعنی ومترادف اند.
(ب) خبربه آنچه از غیر پیامبرصلى الله علیه وآله وسلم روایت شده باشد گویند، ولى حدیث به گفتار ،کردار ،تأییدات سکوتى وصفات اخلاقی و خلقتی پیامبرصلى الله علیه وآله وسلم گویند.
(ج) خبربه آنچه از پیامبرصلى الله علیه وآله وسلم وغیرپیامبر صلى الله علیه وآله وسلم روایت شده باشد گویند، ولى حدیث فقط به گفتار ،کردار ،تأییدات سکوتى وصفات اخلاقی و خلقتی پیامبر صلى الله علیه وآله وسلم گویند.
وَإِذِ اسْتَسْقَى مُوسَى لِقَوْمِهِ فَقُلْنَا اضْرِب بِّعَصَاکَ الْحَجَرَ فَانفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَیْناً قَدْ عَلِمَ کُلُّ أُنَاسٍ مَّشْرَبَهُمْ کُلُواْ وَاشْرَبُواْ مِن رِّزْقِ اللَّهِ وَلاَ تَعْثَوْاْ فِی الأَرْضِ مُفْسِدِینَ (60)
و (به یاد آورید) زمانی را که موسی (ازالله) برای قوم خود در خواست آب نمود. پس ما گفتیم : عصای خویش را بر سنگ بزن . آن گاه دوازده چشمه از سنگ جوشیدن گرفت . هر تیره ای از مردم ، آبشخور خود را دانستند ( و بدیشان گفتم :) از روزی الله بخورید و بنوشید و تباهکارانه در زمین به فساد و تباهی نپردازید .
وَإِذْ قُلْتُمْ یَا مُوسَى لَن نَّصْبِرَ عَلَىَ طَعَامٍ وَاحِدٍ فَادْعُ لَنَا رَبَّکَ یُخْرِجْ لَنَا مِمَّا تُنبِتُ الأَرْضُ مِن بَقْلِهَا وَقِثَّآئِهَا وَفُومِهَا وَعَدَسِهَا وَبَصَلِهَا قَالَ أَتَسْتَبْدِلُونَ الَّذِی هُوَ أَدْنَى بِالَّذِی هُوَ خَیْرٌ اهْبِطُواْ مِصْراً فَإِنَّ لَکُم مَّا سَأَلْتُمْ وَضُرِبَتْ عَلَیْهِمُ الذِّلَّةُ وَالْمَسْکَنَةُ وَبَآؤُوْاْ بِغَضَبٍ مِّنَ اللَّهِ ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ کَانُواْ یَکْفُرُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ وَیَقْتُلُونَ النَّبِیِّینَ بِغَیْرِ الْحَقِّ ذَلِکَ بِمَا عَصَواْ وَّکَانُواْ یَعْتَدُونَ
و (به یاد آورید) زمانی را که گفتید : ای موسی ! ما هر گزبر یک خوراک ( ترنجبین و بلدرچین ) صبر نمی کنیم . از پروردگارت بخواه که برای ما آنچه را زمین از سبزی و خیار و سیر و عدس و پیاز می رویاند ، بیرون آورد . موسی گفت : آیا می خواهید چیز بهتر با چیز پست تر عوض کنید ؟ پس به شهری فرود آیید همانا در آنجا آنچه را که خواسته اید خواهید یافت ، و گرفتار خواری و تنگدستی شدند نهاده شده است و بسوی خشم الله رفته اید . این هم بدان علّت است که بودند که به آیات الهی کفر می ورزیدند و پیامبران را به ناحق می کشتند . این (اعمال ناشایست را بدان سبب انجام می دادند) که سرپیچی و نافرمانی نمودند و بودند که تجاوز و تعدّی می نمودند .
إِنَّ الَّذِینَ آمَنُواْ وَالَّذِینَ هَادُواْ وَالنَّصَارَى وَالصَّابِئِینَ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْیَوْمِ الآخِرِ وَعَمِلَ صَالِحاً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلاَ خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلاَ هُمْ یَحْزَنُونَ (62)
همانا کسانی که ایمان آوردند وکسانی که یهودی بودند ، و (یا)نصرانی ، و صائبی بودند ، هر یک (از این گروها) که به الله و روز قیامت ایمان (واقعی) آورده و کردار نیک انجام دهد ، چنین افرادی پاداششان در پیشگاه پروردگارشان محفوظ بوده ونه برآنان ترسی است و نه هم غمگین وناراحت می گردند .
وَإِذْ أَخَذْنَا مِیثَاقَکُمْ وَرَفَعْنَا فَوْقَکُمُ الطُّورَ خُذُواْ مَا آتَیْنَاکُم بِقُوَّةٍ وَاذْکُرُواْ مَا فِیهِ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ (63)
و (به یاد آورید) زمانی را که ما ازشما تعهد گرفتیم و کوه طور را بالای سرتان بال بردیم ( و به شما گفتیم : ) محکم برگیرید آنچه را که ما به شما داده ایم و آنچه که در آن است را بررسی ویاد نمایید تا اینکه پرهیزگار شوید.
ثُمَّ تَوَلَّیْتُم مِّن بَعْدِ ذَلِکَ فَلَوْلاَ فَضْلُ اللَّهِ عَلَیْکُمْ وَرَحْمَتُهُ لَکُنتُم مِّنَ الْخَاسِرِینَ (64)
سپس شما ، بعد از همه اینها ، ( به حق ) پشت گردانی دید، و اگر فضل و رحمت الهی شامل حال شما نمی شد قطعا شما اززیانباران می بودید.
وَلَقَدْعَلِمْتُمُ الَّذِینَ اعْتَدَواْ مِنکُمْ فِی السَّبْتِ فَقُلْنَا لَهُمْ کُونُواْ قِرَدَةً خَاسِئِینَ (65)
وشما بی گمان دانسته اید (جریان) آنانی را که از (قوم) شما در روز شنبه (ازحدود الهی) تجاوز نموده بودند . سپس ما بدیشان گفتیم : به بوزینگان خوارورانده شده گردید .
فَجَعَلْنَاهَا نَکَالاً لِّمَا بَیْنَ یَدَیْهَا وَمَا خَلْفَهَا وَمَوْعِظَةً لِّلْمُتَّقِینَ (66)
پس آن (عقوبت) را (درس) عبرتی برای معاصران واقعه و آیندگان ، و پندی برای پرهیزگاران قرار دادیم .
وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ إِنَّ اللّهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تَذْبَحُواْ بَقَرَةً قَالُواْ أَتَتَّخِذُنَا هُزُواً قَالَ أَعُوذُ بِاللّهِ أَنْ أَکُونَ مِنَ الْجَاهِلِینَ (67)
و (به یاد آورید) زمانی را که موسی به قومش گفت : الله به شما دستور می دهد که گاوی را سر ببرید آنان گفتند : آیا ما را مسخره می کنی ؟ (موسی)گفت : به الله پناه می برم از این که از نادانان باشم .
قَالُواْ ادْعُ لَنَا رَبَّکَ یُبَیِّن لّنَا مَا هِیَ قَالَ إِنَّهُ یَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌ لاَّ فَارِضٌ وَلاَ بِکْرٌ عَوَانٌ بَیْنَ ذَلِکَ فَافْعَلُواْ مَا تُؤْمَرونَ (68)
(قوم موسی) گفتند : برای (حل مسأله ) ما از پروردگارت بخواه تا برایمان بیان نماید که (آن گاو) چه گونه گاوی است ؟ (موسی) گفت : همانا پروردگارم می گوید : همانا آن گاو نه پیر است و نه جوان ، بلکه (از نظر سن) درمیان این دو میانه سالی است. پس آنچه به شما دستور داده شده است را انجام دهید .
قَالُواْ ادْعُ لَنَا رَبَّکَ یُبَیِّن لَّنَا مَا لَوْنُهَا قَالَ إِنَّهُ یَقُولُ إِنّهَا بَقَرَةٌ صَفْرَاء فَاقِعٌ لَّوْنُهَا تَسُرُّ النَّاظِرِینَ (69)
(قوم موسی) گفتند : برای (حل مسأله ) ما از پروردگارت بخواه تا برایمان بیان نماید ، رنگ آن (گاو)چگونه است ؟ (موسی) گفت : همانا پروردگارم می گوید : آن گاو ، زرد صاف وخوشرنگی است که نگاه کنندگان (بدو) را شادمانی می بخشد .
قَالُواْ ادْعُ لَنَا رَبَّکَ یُبَیِّن لَّنَا مَا هِیَ إِنَّ البَقَرَ تَشَابَهَ عَلَیْنَا وَإِنَّا إِن شَاء اللَّهُ لَمُهْتَدُونَ (70)
(قوم موسی) گفتند : برای (حل مسأله) ما از پروردگارت بخواه تا برایمان بیان نماید ، چگونه گاوی است . زیرا این گاو بر ما مشتبه گشته است و اگرالله خواسته باشد قطعا ما هدایت شوندگان هستیم .
قَالَ إِنَّهُ یَقُولُ إِنَّهَا بَقَرَةٌ لاَّ ذَلُولٌ تُثِیرُ الأَرْضَ وَلاَ تَسْقِی الْحَرْثَ مُسَلَّمَةٌ لاَّ شِیَةَ فِیهَا قَالُواْ الآنَ جِئْتَ بِالْحَقِّ فَذَبَحُوهَا وَمَا کَادُواْ یَفْعَلُونَ (71)
(موسی) گفت : همانا پروردگارم می گوید: که آن ، گاوی است که هنوز به خوار ورام نشده که بتواند زمین را شیار کند ونه هم زراعتی را آبیاری نماید . از هر عیبی پاک و رنگش یکدست و بدون اینکه هیچ خال ولکه ای داشته باشد . (قوم موسی)گفتند : اینک با حق آمدی . سپس گاو را سر بریدند ، وگرچه نزدیک بود که چنین نکنند .
وَإِذْ قَتَلْتُمْ نَفْساً فَادَّارَأْتُمْ فِیهَا وَاللّهُ مُخْرِجٌ مَّا کُنتُمْ تَکْتُمُونَ (72)
و (به یاد بیاورید) زمانی را که کسی را کشتید و درباره (اینکه قاتلش چه کسی است؟) اختلاف نمودید ، و الله بیرون آورنده و آشکارا کننده است و آنچه را که بودید پنهان می کردید.
فَقُلْنَا اضْرِبُوهُ بِبَعْضِهَا کَذَلِکَ یُحْیِی اللّهُ الْمَوْتَى وَیُرِیکُمْ آیَاتِهِ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ(73)
پس ما گفتیم : پاره ای از (گوشت)آن ( گاو ) را به آن ( فرد کشته شده ) بزنید . ( و چون این دستور را اجرا نمودید الله او را زنده کرد ) . این چنین الله مردگان را زنده می کند و نشانیهایش را برایتان نشان می دهد تا این که به فهمید .
ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُکُم مِّن بَعْدِ ذَلِکَ فَهِیَ کَالْحِجَارَةِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةً وَإِنَّ مِنَ الْحِجَارَةِ لَمَا یَتَفَجَّرُ مِنْهُ الأَنْهَارُ وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا یَشَّقَّقُ فَیَخْرُجُ مِنْهُ الْمَاء وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا یَهْبِطُ مِنْ خَشْیَةِ اللّهِ وَمَا اللّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ(74)
سپس بعد از جریان، دلهای شما سخت شد ، همچون سنگ یا سخت تر از آن . زیرا پاره ای از سنگها است که از آن نهرها می جوشد ، و پاره ای از آنها است که می شکافد و آب از آن بیرون می آید ، و پاره ای از آنها است که از ترس الله فرو می ریزد . و الله از آنچه می کنید بی خبر نیست .
یَا بَنِی إِسْرَائِیلَ اذْکُرُواْ نِعْمَتِیَ الَّتِی أَنْعَمْتُ عَلَیْکُمْ وَأَوْفُواْ بِعَهْدِی أُوفِ بِعَهْدِکُمْ وَإِیَّایَ فَارْهَبُونِ (40)
ای پسران یعقوب ! به یاد آورید نعمتی را که بر شما ارزانی داشته ام ، و به پیمانی (که با من بستید) وفا کنید (من هم در آن صورت) به پیمانی (که) با شما ( بستم ) وفا می کنم ، و تنها از من بترسید.
وَآمِنُواْ بِمَا أَنزَلْتُ مُصَدِّقاً لِّمَا مَعَکُمْ وَلاَ تَکُونُواْ أَوَّلَ کَافِرٍ بِهِ وَلاَ تَشْتَرُواْ بِآیَاتِی ثَمَناً قَلِیلاً وَإِیَّایَ فَاتَّقُونِ (41)
و ایمان آورید به آنچه (که بر محمّد) نازل نموده ام و(در حالی که) تصدیق کننده (مطالب کتب آسمانی است) که همراه شما است ، واز نخستین کافران به آن نباشید ، و آیه های مرا به پول وبهای اندک مفروشید و تنها ازمن بترسید .
وَلاَ تَلْبِسُواْ الْحَقَّ بِالْبَاطِلِ وَتَکْتُمُواْ الْحَقَّ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ (42)
و حق را با باطل نیامیزید ، ودر حالی که حق را پنهان می کنید . ودر حالی که می دانید ( حقیقت چیست ) .
وَأَقِیمُواْ الصَّلاَةَ وَآتُواْ الزَّکَاةَ وَارْکَعُواْ مَعَ الرَّاکِعِینَ (43)
و نماز را برپا دارید و زکات را بپردازید و با متواضعان؛ فروتنی و کرنش نمایید .
أَتَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَتَنسَوْنَ أَنفُسَکُمْ وَأَنتُمْ تَتْلُونَ الْکِتَابَ أَفَلاَ تَعْقِلُونَ (44)
آیا مردم را به نیکوکاری دستور می دهید و خود را فراموش می کنید و در حالی که شما کتاب (آسمانی) می خوانید. آیا نمی فهمید ( که این کارتان بسیار اشتباه وگناه است ؟ ) .
وَاسْتَعِینُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ وَإِنَّهَا لَکَبِیرَةٌ إِلاَّ عَلَى الْخَاشِعِینَ (45)
و با صبرو(برپای) نماز(ازالله متعال) یاری بجوئید ، و قطعا (برپائی) نماز سخت دشوار و گران است مگر برای فروتنان.
الَّذِینَ یَظُنُّونَ أَنَّهُم مُّلاَقُوا رَبِّهِمْ وَأَنَّهُمْ إِلَیْهِ رَاجِعُونَ(46)
همانانی که یقین دارند که با پروردگارشان (در قیامت) ملاقات کنندگان اند ، و (به) این (نیز یقین می دارند) که ایشان بازگشت کنندگان به سوی اواند.
یَا بَنِی إِسْرَائِیلَ اذْکُرُواْ نِعْمَتِیَ الَّتِی أَنْعَمْتُ عَلَیْکُمْ وَأَنِّی فَضَّلْتُکُمْ عَلَى الْعَالَمِینَ (48)
ای پسران یعقوب ! به یاد آورید نعمتی را که بر شما ارزانی داشته ام ، و این که من شما را ( از نظر نعمتها) بر جهانیان (معاصرتان) برتری دادم .
وَاتَّقُواْ یَوْماً لاَّ تَجْزِی نَفْسٌ عَن نَّفْسٍ شَیْئاً وَلاَ یُقْبَلُ مِنْهَا شَفَاعَةٌ وَلاَ یُؤْخَذُ مِنْهَا عَدْلٌ وَلاَ هُمْ یُنصَرُونَ (48)
و بترسید از روزی که ازهیچ کس برای دیگری کاری ساخته نیست، و در باره او سفارشی پذیرفته نمی شود ، و نه هم ازاو فدیه و تاوانی گرفته می شود ، و نه هم به آنان کمکی می شود .
وَإِذْ نَجَّیْنَاکُم مِّنْ آلِ فِرْعَوْنَ یَسُومُونَکُمْ سُوَءَ الْعَذَابِ یُذَبِّحُونَ أَبْنَاءکُمْ وَیَسْتَحْیُونَ نِسَاءکُمْ وَفِی ذَلِکُم بَلاءٌ مِّن رَّبِّکُمْ عَظِیمٌ (49)
و ( به یاد آورید ) زمانی را که شما را از پیروان و خاندان فرعون نجات دادیم ، آنانی که بدترین شکنجه ها را به شما می رسانیدند . پسرانتان را سر می بریدند و زنانتان را زنده می گذاشتند ، و در این ( شکنجه ها ) برایتان آزمایش بسیاربزرگی از جانب پروردگارتان بوده است .
وَإِذْ فَرَقْنَا بِکُمُ الْبَحْرَ فَأَنجَیْنَاکُمْ وَأَغْرَقْنَا آلَ فِرْعَوْنَ وَأَنتُمْ تَنظُرُونَ (50)
و (به یاد آورید) زمانی را که (به خاطر نجات شما) دریا را برایتان شکافتیم ( تا راه عبوری برای شما ایجاد شود) سپس شما را نجات دادیم و پیروان وخاندان فرعون را در حالی که نگاه می کردیدغرق نمودیم.
وَإِذْ وَاعَدْنَا مُوسَى أَرْبَعِینَ لَیْلَةً ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِن بَعْدِهِ وَأَنتُمْ ظَالِمُونَ (51)
و ( به یاد آورید ) زمانی را که ما به موسی چهل شب ( و روز) وعده گذاشتیم ( که برای مناجات ما به میعادگاه بیاید) سپس بعداز او گوساله را (برایتان بعنوان معبود) گرفتید، ودر حالی که (با این شرکتان) از ظلم کنندگان هستید.
ثُمَّ عَفَوْنَا عَنکُمِ مِّن بَعْدِ ذَلِکَ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ (52)
سپس بعد ازاین (جریان) از شما در گذشتیم تا اینکه سپاسگزاری کنید.
وَإِذْ آتَیْنَا مُوسَى الْکِتَابَ وَالْفُرْقَانَ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ (53)
و ( به یاد آورید ) زمانی را که به موسی کتاب (تورات) و جدا کننده ( حق از باطل) عطاء کردیم ، تا این که هدایت گردید.
وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ یَا قَوْمِ إِنَّکُمْ ظَلَمْتُمْ أَنفُسَکُمْ بِاتِّخَاذِکُمُ الْعِجْلَ فَتُوبُواْ إِلَى بَارِئِکُمْ فَاقْتُلُواْ أَنفُسَکُمْ ذَلِکُمْ خَیْرٌ لَّکُمْ عِندَ بَارِئِکُمْ فَتَابَ عَلَیْکُمْ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ(54)
و (به یاد آورید) زمانی را که موسی به قومش گفت : ای قوم من ! شما با معبودقراردادن گوساله ، بر خود ستم کرده اید ، پس به سوی آفریده گارخویش برگردید و توبه کنید . بدین گونه که خود را بکشید و این در پیشگاه آفریده گارتان برای شما بهتر است . سپس او توبه شما را پذیرفت . زیرا او بسیار توبه پذیر و بی نهایت مهربان است .
وَإِذْ قُلْتُمْ یَا مُوسَى لَن نُّؤْمِنَ لَکَ حَتَّى نَرَى اللَّهَ جَهْرَةً فَأَخَذَتْکُمُ الصَّاعِقَةُ وَأَنتُمْ تَنظُرُونَ (55)
و (به یاد آورید) زمانی را که گفتید : ای موسی ! ماهرگز به تو ایمان نخواهیم آورد ، تا این که الله را آشکارا ببینیم . پس صاعقه آسمانی شما را فرا گرفت (و هلاک نمود)، ودر حالی که می دیدید.
ثُمَّ بَعَثْنَاکُم مِّن بَعْدِ مَوْتِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ (56)
سپس بعد از مردنتان دوباره ، شما را برانگیخته زنده نمودیم تا این که سپاسگزاری کنید .
وَظَلَّلْنَا عَلَیْکُمُ الْغَمَامَ وَأَنزَلْنَا عَلَیْکُمُ الْمَنَّ وَالسَّلْوَى کُلُواْ مِن طَیِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاکُمْ وَمَا ظَلَمُونَا وَلَکِن کَانُواْ أَنفُسَهُمْ یَظْلِمُونَ (57)
و ( از جمله نیکیهائی ما در حق شما این است که) باابر برشما سایه نمودیم و برای شما ترنجبین و بلدرچین فرستادیم ( و گفتیم : ) از چیزهای پاکیزه ای که به شما روزی داده ایم بخورید . ما برشما ستم نکردیم، بلکه (این خودتان) بودید که بر خود ستم نمودند .
وَإِذْ قُلْنَا ادْخُلُواْ هَذِهِ الْقَرْیَةَ فَکُلُواْ مِنْهَا حَیْثُ شِئْتُمْ رَغَداً وَادْخُلُواْ الْبَابَ سُجَّداً وَقُولُواْ حِطَّةٌ نَّغْفِرْ لَکُمْ خَطَایَاکُمْ وَسَنَزِیدُ الْمُحْسِنِینَ(58)
و (به یاد آورید) زمانی را که ما گفتیم : به این روستا وارد شوید وازهر کجای آن که می خواهید گوارا بخورید و از دروازه (آن روستا) سجده کنان وارد شوید و بگوئید : (یا الله) ! گناهان ما را کم نما ، (دراین صورت) ما گناهانتان را می آمرزیم . وما به نیکوکاران بیشترخواهیم داد .
فَبَدَّلَ الَّذِینَ ظَلَمُواْ قَوْلاً غَیْرَ الَّذِی قِیلَ لَهُمْ فَأَنزَلْنَا عَلَى الَّذِینَ ظَلَمُواْ رِجْزاً مِّنَ السَّمَاء بِمَا کَانُواْ یَفْسُقُونَ(59)
سپس آنانی که ستم نمودند؛ سخنی که به آنان گفته شده بود را به سخنی دیگری عوض نمودند. پس ما بنا بر آنچه که بودند خروج و سرپیچی می کردند، از آسمان بر آنان عذابی نازل کردیم .
4- حدیث را تعریف نمائید؟
جواب: حدیث در لغت عربى به چیز جدید گفته مى شود و بر خلاف قانون صرفی جمعش احادیث می آید.
ودر اصطلاح محدثین : حدیث به گفتار، کردار، تأییدات سکوتى ، وصفات اخلاقی و خلقتی رسول الله صلى الله علیه وآله وسلم گفته مى شود.
تعریفات أولیه أصول حدیث
1- علم مصطلح حدیث را تعریف نمائید؟
جواب:علمى است، داراى اصول وقوانینى که از حالات متن وسند حدیث بحث مى نماید.
2- موضوع علم مصطلح حدیث چیست؟
جواب:موضوع این علم یعنى آنچه در آن بحث مى شود؛ متن وسند از نظر رد وقبول مى باشد.
3- فوائد علم مصطلح حدیث را نام ببرید؟
جواب:فوائد این علم شناخت احادیث صحیح از غیر صحیح مى باشد.