حکم اهدای عضو شخصی که مرگ مغزی نموده چیست؟

پرسش : حکم اهدای عضو شخصی که مرگ مغزی نموده چیست؟

پاسخ: برای واضح شدن این جریان و سایر امور مرتبط به اهدای عضو، باید به چند نکته توجه نمود:

1- تمام موجودات و مخلوقات که انسان نیز جزئی از آنهاست در ملکیت الله متعال اند، لذا وقتی ما مالک خود ما نیستیم، و در ملکیت ذات دیگری قرار داریم، حق تصرف در ملک غیر را نداریم، مگر اینکه صاحب ملک به ما اجازه دهد، که در اینجا اجازه خرید و فروش و اهداء را نداده و فقط اجازه استفاده در راه درست را داده است، و این که ما در ملکیت الله متعال هستیم به این گفته الله متعال توجه نمایید که می فرمایند:

قُلْ مَن یَرْزُقُکُم مِّنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ أَمَّن یَمْلِکُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَمَن یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَیُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ وَمَن یُدَبِّرُ الْأَمْرَ فَسَیَقُولُونَ اللَّهُ فَقُلْ أَفَلَا تَتَّقُونَ (31) یونس

ترجمه: بگو: «چه کسی شما را از آسمان و زمین روزی می‌دهد؟ یا چه کسی مالک (قوه و آله) شنوائی و بیانائیهاست؟ و چه کسی زنده را از مرده، و مرده را از زنده بیرون می‌آورد؟ و چه کسی امور (جهان) را تدبیر می‌کند؟» بزودی (در پاسخ) می‌گویند: «الله»، بگو: «پس چرا از الله نمی‌ترسید؟!

2- تغییر در مخلوقات الله متعال، اعم از بدن انسان و یا سایر مخلوقات، بدون عذر شرعی و بدون إذن و اجازه الله متعال حرام ، ممنوع و عمل شیطان است، الله متعال در این باره می فرماید:

وَلَأُضِلَّنَّهُمْ وَلَأُمَنِّیَنَّهُمْ وَلَآمُرَنَّهُمْ فَلَیُبَتِّکُنَّ آذَانَ الْأَنْعَامِ وَلَآمُرَنَّهُمْ فَلَیُغَیِّرُنَّ خَلْقَ اللَّهِ وَمَن یَتَّخِذِ الشَّیْطَانَ وَلِیًّا مِّن دُونِ اللَّهِ فَقَدْ خَسِرَ خُسْرَانًا مُّبِینًا(119) سوره نساء

ترجمه: (شیطان می گوید ) و آنها را گمراه می‌کنم! و به آرزوها سرگرم می‌سازم! و به آنان دستور می‌دهم که (اعمال خرافی انجام دهند، و) گوش چهارپایان را بشکافند، و دستور می دهم که مخلوق الله را تغییر دهند!» و هر کس، شیطان را به جای الله دوست خود برگزیند، زیانِ آشکاری کرده است.

3- تعرض به بدن مرده ممنوع است، در این باره به این حدیث دقت نمایید:

عَنْ  أُمِّ سَلَمَةَ ، عَنِ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ : کَسْرُ عَظْمِ الْمَیِّتِ کَکَسْرِ عَظْمِ الْحَیِّ. 

ترجمه: ام سلمه رضی الله عنها روایت نمودند که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: شکستن استخوان مرده همانند شکستن استخوان زنده (ممنوع و حرام است). سنن ابن ماجه ( 1617 )

3- خرید و فروش و یا اهدای اعضای انسان یک نوع بی احترامی به مرده است، و باعث بی ارزش شدن انسان و کالای خرید و فروش گشتن انسان در بازار معاملات می گردد.

4- جلوی پیشرفت علم پزشکی به نوع گرفته می شود زیرا اگر اهداء و خرید و فروش اعضا ممنوع قرار داده شود، پزشکان به فکر علاج بیماریها از طریق دیگری شده و این باعث اختراع و پیشرفت جدید در علوم پزشکی خواهد گشت.

5- گرچه فی الحال از نظر پزشکی کسی که مرگ مغزی نموده مرده محسوب شده و احتمال بازگشت دو باره زندگی به او ناممکن است، ولی از نظر شرعی چون فردی که مرگ مغزی نموده، هنوز قلبش زده و نفسش جاری است، لذا از نظر شریعت زنده محسوب می شود، و کشتن یک زنده حرام بوده و قتل محسوب می شود.