تفسیرآسان آیه (190) سوره بقره

ترجمه آیه (۱۹۰) سوره بقره

وَقَاتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ الَّذِینَ یُقَاتِلُونَکُمْ وَلا تَعْتَدُوا إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ الْمُعْتَدِینَ (190)

ترجمه : و بجگنید در راه الله با کسانی که با شما می جنگند و تجاوز نکنید همانا الله تجاوزکاران را دوست نمی دارد .

تفسیرآسان آیه (190) سوره بقره

(وَقَاتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ الَّذِینَ یُقَاتِلُونَکُمْ) این آیه از اولین آیاتی است که در باره جهاد و جنگ با کفار نازل شده است و در این آیه دستور به جهاد دفاعی داده شده است و الله متعال از ما مسلمانان خواسته است که با کسانی بجگنیم که با ما می جنگند.

آری متأسفانه امروزه بسیاری بنا بر منافع شخصی و زود گذر دنیا و یا تحت تأثیر قرار گرفتن افکاردشمنان دین منکر جهاد شده اند و تمام آیات و احادیث صحیح متواتری که در باره جهاد آمده را تأویل و توجیح می کنند تا بدین طریق بتوانند آقایان غربی و همفکران شرقی آنها را راضی نگه دارند واز سوی دیگر گروهای تکفیر و تندرو نیز از کلمه جهاد سوء استفاده نموده و آیات واحادیثی که در باره جهاد با کفار آمده را با فهم بیمار خودشان تفسیر و توضیح داده و سپس مسلمانان را تکفیر نموده و خون مسلمانان را می ریزند، این هر دو گروه در حقیقت دو روی یک سکه سیاه اند یکی با افراطش خون مسلمانان را به اسم جهاد مباح دانسته و می ریزد و دیگری با انکار جهاد آب به آسیاب کفار ریخته و در مقابل کفار سکوت نموده و ظلمهای کفاربر مسلمانان را مشاهده نموده و سکوت می نماید و یا اینکه بد تر از آن اظهار شادی و خرسندی می نماید، آری آنچه امروزه از همه بیشترمسلمانان را بدبخت نموده افراط و تفریط در همین جریان جهاد است و در حالی که اگر دو گروه افراطی و تفریطی آیات و احادیث جهاد را خوب می فهمیدند و آنها را در روشنی سیرت رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم بررسی می نمودند هرگزاوضاع ما مسلمانان به این حد از وخیمی و بحرانی نمی رسید.

آری جهاد از آن دسته احکام دینی است که طی سه مرحله تکمیل شده است :

1 - مرحله اول که همان دوران مکی باشد در این مرحله جنگ و درگیری با کفار ممنوع بوده و مرحله صبر و تحمل بوده است .

2- مرحله دوم در اوائل هجرت و اوائل دور مدنی بوده که دستور به جهاد دفاعی داده شده بود تا مسلمانان با کسانی بجنگند که با آنها می جنگند و لی با کسانی که به آنان کاری ندارند به آنها کاری نداشته باشند و این آیه نیز همین را بیان می کند.

3- مرحله سوم جهاد هجومی است که در مواقع خاص و ضروری و مورد نیاز با کفار صورت می گیرد و ما مسلمانان با حمله نمودن بر کفار به جنگ و جهاد با آنها می رویم، چنانچه ازآیه چهار سوره توبه چنین فهمیده می شود زیرا الله متعال در آنجا فرموده اند « ....فَاقْتُلُوا الْمُشْرِکِینَ حَیْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ وَخُذُوهُمْ وَاحْصُرُوهُمْ وَاقْعُدُوا لَهُمْ کُلَّ مَرْصَدٍ ....» یعنی : پس «در میدان جهاد» مشرکین را هر کجا که یافتید بکشید و آنها بگیرید و محاصره کنید و برای «گرفت و کشت» آنها در هر کمینگاهی بنشنید ...

آری امروزه هر دو نوع جهاد مجاز است و جهاد تا قیامت در هر دور و زمانی وجود دارد ولی برای اینکه ازجهاد سوء استفاده نشود و این حکم اسلامی خوب فهمیده شود ،باید دو چیز را خوب دانست :

(1)  اول اینکه جهاد اسلامی وجنگ مسلحانه فقط و فقط با کفار صورت می گیرد زیرا الله متعال دراین باره در سوره توبه آیه (73) فرموده اند : یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ جَاهِدِ الْکُفَّارَ وَالْمُنَافِقِینَ وَاغْلُظْ عَلَیْهِمْ وَمَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَبِئْسَ الْمَصِیرُ . یعنی : ای پیامبربا کفار و منافقین جهاد نما و برآنها سخت بگیر و «این را بدان که» جایگاهشان دوزخ است و«دوزخ» بدحایگاهی است . 

(2)  دوم اینکه این درگیریهای که امروزه در کشورهای اسلامی اتفاق می افتد و مسلمانان یکدیگر را می کشند ، همه و همه آنها فتنه است زیرا رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند : «إِذَا التَقَى المُسْلِمَانِ بِسَیْفَیْهِمَا فَالقَاتِلُ وَالمَقْتُولُ فِی النَّارِ» یعنی : آنگاه که دو مسلمان با شمشیرهایشان با یکدیگر برخورد نموده و درگیر می شود قاتل و متقول هر دو در آتش جهنم خواهند رفت .

آری واقعیت این است که دشمنان اسلام با مکرها و نیرنگ های خبیثانه خویش مسلمانان را به جان یکدیگر انداخته و اموال آنها را به غارت برده و میهن های آباد آنها را تخریب می کنند و با این طریق اسلحه های جدیدشان را آزمایش و اسلحه های قدیمی شان را بفروش می رسانند وکشورهای اسلامی را تخریب و تکه تکه نموده و جوانان مخلص و شجاع را کشته و منابع کشورهای ما را به تاراج می برند تا ملت هایشان در آرامش بوده و ملت های اسلامی با تمام امکاناتی و منابعی که الله متعال به آنها داده خوار و ذلیل و از گرسنگی اسکلت شوند .

(وَلا تَعْتَدُوا) این قسمت از آیه بیانگرعدل و انصاف اسلام است که حتی نسبت به دشمنان خود خواهان عدالت است و تجاوز در حق آنها را مجاز نمی داند و به طرف داران و پیروان خود دستورمی دهد که حتی در میدان جهاد از قوانین شرع تجاوز نکنند و زنان و بچه ها و پیران و راهبان را نکشند و به آنها کاری نداشته باشند.

(إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ الْمُعْتَدِینَ) آری الله متعال متجاوزین از حدود الهی و قوانین شرع را دوست نمی دارد ، زیرا در تجاوز از حدود گناه و پایمالی حقوق دیگران است و متجاوز گنه کارو ظالم است و هرگز الله متعال این نوع افراد را دوست نمی دارد، واقعا از آن شخص بدبخت تر انسانی وجود ندارد که الله متعال اعلان کند که من او را دوست ندارم و از آن فرد خوش بخت تر فردی وجود ندارد که الله متعال اعلان نماید که من او را دوست می دارم .