تفسیرآسان آیه (189) سوره بقره

ترجمه آیه (۱۸۹) سوره بقره

یَسْأَلُونَکَ عَنْ الأَهِلَّةِ قُلْ هِیَ مَوَاقِیتُ لِلنَّاسِ وَالْحَجِّ وَلَیْسَ الْبِرُّ بِأَنْ تَأْتُوا الْبُیُوتَ مِنْ ظُهُورِهَا وَلَکِنَّ الْبِرَّ مَنْ اتَّقَى وَأْتُوا الْبُیُوتَ مِنْ أَبْوَابِهَا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ (189)

ترجمه : از تو«ای محمد صلی الله علیه و آله وسلم» در باره «کوچک و بزرگ شدن» هلال ها «در هر ماه» می پرسند ، «تو به آنها» بگواین «کوچک و بزرگ شدن هلال در هرماه» برای «تعیین» اوقات برای مردم و « برای دانستن موسم» حج است واین نیکی نیست که شما «درحال احرام حج و یا عمره» از پشت های خانه هایتان بیایید « ووارد خانه هایتان گردید» و لیکن نیکی «واقعی» این است که فرد پرهیزگاری نماید ، لذا «ازاین به بعد» ازدرب های خانه هایتان وارد شوید و از الله بترسید تا اینکه کامیاب و رستگار گردید .

تفسیرآسان آیه (189) سوره بقره

(یَسْأَلُونَکَ عَنْ الأَهِلَّةِ) برخی ازافرد حکمت کوچک و بزرگ شدن هلال ها در آسمان را نمی دانستند لذا آمده و از رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم پرسیدند که چرا هلال ها در آسمان هرماه کوچک و بزرگ می شوند در ابتدای هرماهی هلال کوچک است سپس رفته رفته بزرگ شده و به سمت تکمیلی پیش می رود تا اینکه در نیمه ماه کامل می شود و سپس دو باره کم کم کوچک شده تا اینکه در پایان هر ماه کاملا کوچک شده و گم می شود؟ حکمت این چیست ؟ الله متعال در ادامه آیه به آنان حکمت و علت این جریان را بیان نموده و به پیامبربزرگوار اسلام صلی الله علیه و آله وسلم گفتند که به آنها چنین جواب بده ، که جواب در قسمت بعدی آیه آمده است.

(قُلْ هِیَ مَوَاقِیتُ لِلنَّاسِ وَالْحَجِّ) در این قسمت ازآیه به پرسش کسانی که از کوچک و بزرگ شدن هلال ها ماه پرسیده بودند پاسخ داده شده است ، الله متعال به رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند : «که شما به این سوال کننده گان» بگو «حکمت و علت این کوچک و بزرگ شدن هلال ها ماه این است» تا مردم اوقات «نماز ، روزه و تاریخ امور و تقوم سال هایشان و ایام موسم» حج «خود» را بدانند. آری بهمین خاطر است که هلال ها در هر ماهی کوچک و بزرگ می شوند .

(وَلَیْسَ الْبِرُّ بِأَنْ تَأْتُوا الْبُیُوتَ مِنْ ظُهُورِهَا) در این قسمت از آیه الله متعال؛ تصور غلط افرادی که فکر می کردند داخل شدن به خانه ها از درب ها در حال احرام ممنوع است ونیکی این است که فرد پشت خانه خویش را سوراخ نموده واز پشت وارد خانه شود ، الله متعال در رد این نظریه و دیدگاه غلط فرمودند : نیکی این نیست که از پشت های خانه ها وارد «خانه هایتان» گردید .

از این آیه یک نکته مهمی فهمیده می شود و آن اینکه شاید ما کاری را بنا برعرف و عادتها خوب بدانیم و در حالی که آن کاراز دیدگاه شریعت خوب نباشد لذا ما باید خود مان را تابع و پایبند به شریعت دانسته و هر آنچه شریعت خوب گفت آن را خوب دانسته و هرآنچه را بد گفت ما نیزآن بد بدانیم گرچه با طبع و دیدگاه و عرف ما سازگاری نداشته باشد ، زیرا ما در حقیقت نمی توانیم خوب و بد هر چیز را آن طور که باید و شاید تشخیص دهیم و آنی که می تواند این کار را بکند فقط الله متعال و رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم می باشند و ما با رجوع به قرآن مجید و سنّت صحیح می توانیم تمام خوبی ها و بدیها را تشخیص داده و خوبی ها را گرفته و بدی ها را رها نماییم و با این طریق دنیا و آخرت خودمان را آباد سازیم .

(وَلَکِنَّ الْبِرَّ مَنْ اتَّقَى) آری نیکی در پرهیزگاری است و نیکوکار کسی است که طریقه و روش پرهیزگاری را برای خویش انتخاب نموده باشد ، شاید کسی بپرسد که پرهیزگاری چیست؟ در جواب باید گفت : که پرهیزگاری یعنی: «انجام دادن کارهای نیک و پرهیز از کارهای بد و خلاف شرع» ، لذا هرکسی که کارهای نیک را انجام داده و از کارهای خلاف شرع دوری می کند او پرهیزگار است و کامیابی و رستگاری از آن اوست .

(وَأْتُوا الْبُیُوتَ مِنْ أَبْوَابِهَا) دراین قسمت از آیه الله متعال دستور می دهد که آن رسم دوران جاهلیت که در حال احرام از درب خانه ها وارد نمی شدید را رها نموده و از درب خانه هایتان وارد شوید ، زیرا این کارتان یک رسم جاهلانه و بی فایده است ، و این تصورتان برگرفته از وسوسه های شیطانی است .

(وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ) ترس از الله متعال و پرهیز از گناهان باعث می شود تا اینکه فرد را به مقصد مقصود که همان کامیابی و رستگاری حقیق باشد برساند، لذا هرکس که کامیابی و رستگاری را در غیر از ترس از الله و پرهیزگاری بداند او هرگز کامیاب نخواهد شد و بلکه برعکس بجای کامیابی و رستگاری ؛ کاملا شکست خورده و ناکام خواهد شد .

در این قسمت از آیه یک نکته مهم نهفته است و آن اینکه شاید هر کسی کامیابی و رستگاری خود را در چیزی بداند، یکی رسیدن به پست و مقامی را برای خود کامیابی بداند ، دیگر رسیدن به مال و ثروت را و سومی رسیدن به زنی و ازدواج با خانمی را برای خود کامیابی بداند ، خلاصه اینکه هر کسی برای خودش رسیدن به چیزی را کامیابی و رستگاری بداند، ولی آنچه الله متعال در این قسمت از آیه کامیابی می داند تقوا و پرهیزگاری است، لذا کامیاب و رستگار واقعی کسی است که از الله متعال ترسیده و پرهیزگار باشد .