تفسیرآسان آیه (188) سوره بقره

ترجمه آیه (۱۸۸) سوره بقره

وَلا تَأْکُلُوا أَمْوَالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْبَاطِلِ وَتُدْلُوا بِهَا إِلَى الْحُکَّامِ لِتَأْکُلُوا فَرِیقاً مِنْ أَمْوَالِ النَّاسِ بِالإِثْمِ وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ (188)

ترجمه : و مالهایتان را در میانتان به ناحق وباطل «به شکل ربا و رشوه وسایر امور غیر شرعی» نخورید وآنها به امیران و قاضیان «بعنوان رشوه» تقدیم نکنید وقضاوت را به نزد آنان نکشانید تا اینکه «بدین وسیله» قسمتی از اموال مردم را با گناه بخورید و در حالی که خودتان «ناحق بودن و حرام بودن این کار را» می دانید .

تفسیرآسان آیه (188) سوره بقره

(وَلا تَأْکُلُوا أَمْوَالَکُمْ بَیْنَکُمْ بِالْبَاطِلِ) خوردن مال مردم به ناحق شامل تمام امور مالی می شود که شریعت آنها را حرام قرار داده است از قبیل : ربا و رشوه و زورگیری وخرید و فروشهایی که برابر با دستورات شرع نباشند، در این قسمت از آیه الله متعال بعنوان یک قانون کلی که هیچ استثنائی درآن وجود ندارد بیان نموده و آن اینکه «خوردن اموال دیگران به ناحق به هر شکل از اشکال حرام است»، حالا می خواهد این خوردن به شکل سود و ربا باشد و یا به شکل رشوه و زورگیری و یا بشکلی از اشکال خرید و فروش و تجارت باشد؛ فرقی ندارد .

(وَتُدْلُوا بِهَا إِلَى الْحُکَّامِ لِتَأْکُلُوا فَرِیقاً مِنْ أَمْوَالِ النَّاسِ بِالإِثْمِ) در این قسمت از آیه الله متعال به ما دستور داده که اموالتان را بعنوان رشوه به قاضیان و امیران تقدیم نکنید و درگیرهایتان را با این طریق به نزد آنان نکشانید تا بدین وسیله بتوانید حکم قضاوت را به نفع خود گرفته و اموال مردم را بخورید، زیرا این عمل گناه است .

از این قسمت از آیه معلوم می گردد که در جوامع اسلامی قاضیان و امیرانی هستند که قضاوتهای آنها به ناحق بوده و بنا بر رشوه گیری می باشد و با این طریق حق به حق دارش داده نمی شود بلکه در جامعه ظلم صورت گرفته و بسیاری از ظالمین با این طریق حق مظلومین را خورده وحقوق آنها را پایمال می کنند، الله متعال در این قسمت از آیه در حقیقت از دو چیز ممانعت نموده است :

1 - بطور ضمنی قاضیان و حاکمان را از رشوه گیری ممانعت نموده است .

2- بطور صریح به مسلمانان دستور داده که به قاضیان و حاکمان رشوه ندهند تا با دادن رشوه حکم را به نفع خود گرفته و اموال مردم را بخورند زیرا این کار گناه و حرام است .

نکته دیگری که در این قسمت از آیه نهفته است این است که رشوه دادن و رشوه گرفتن حرام است، زیرا با این کار به برخی ظلم شده و اموال برخی به ناحق به ظالمین داده خواهد شد، و در جامعه ای که رشوه خواری رواج یافت آن جامعه بسوی بی عدالت و ظلم پیش رفته و سرانجام بسیار بدی در انتظارش خواهد بود .

نکته دیگری که در این قسمت ازآیه وجود دارد این است که به دروغ با افراد درگیری ایجاد نکنید و مدعی اموال مردم نشوید تا اینکه آنها را به این بهانه به نزد قاضیان شرع برده وسپس با چالاکی و زیرکی قاضی را فریب داده و اموال مردم را به ناحق از خود نمایید ، زیرا این کار حرام خوری و گناه محسوب می شود .

(وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ) از این قسمت ازآیه فهمیده می شود که همیشه علت ارتکاب گناه جهل نیست زیرا بسیاری از افراد با آگاهی کامل از گناه و عواقب سخت و بد آن باز هم بنا بر فریب از شیطان و هوای نفس گناهی را انجام می دهند.

آری گنه کاران نسبت به آگاهی و یا عدم آگاهی از گناهان به دو دسته تقسیم می شوند :

1 - گروهی که با وجود آگاهی از گناهان و عواقب و سزاهای آنها ، مرتکب گناهان می شوند دراین نوع افراد امید توبه و بازگشت از گناهان کمتر و جرم آنها بیشتر است .

2- گروهی که ندانسته و بنا بر جهل مرتکب گناهان می شوند که اگر می دانستند که فلان عمل گناه است هرگز مرتکب آن نمی شدند این دسته همین که از گناه بودن یک عمل آگاهی حاصل کنند فورا توبه نموده و دست از گناه می کشند .