شکست اجماع سوم

✏شکست اجماع سوم✏

ابن قدامه در کتاب المغنی در کتاب الجنائز فصل (أی قربة فعلها و جعل ثوابها للمیت نفعه ذلک) می فرماید : و لنا ماذکرناه ، و انه اجماع المسلمین ، فانهم فی کل عصر و مصر یجتمعون و یقرءون القرآن و یهدون ثوابه الی موتاهم من غیرنکیر.

ترجمه : و مذهب ما و دلیل ما آن است که ما ذکر کردیم و (دلیل دیگرما این است) که بر این مسلمانان اجماع نمودند، زیرا آنها در هر زمان و شهری دور هم جمع می شدند و قرآن می خواندند و ثوابش را به مردگانشان می بخشیدند بدون اینکه کسی این را انکار(و، رد) کند.

استاد آلبانی رحمه الله در کتاب الجنائزدر یکی از حاشیه های بحث (ما ینتفع به المیت) می فرماید: و مماسبق تعلم بطلان الاجماع الذی ذکره ابن قدامه فی المغنی (569/2) علی وصول ثواب القراءة الی الموتی، و کیف لایکون باطلا، و فی مقدمة المخالفین الامام الشافعی رحمه الله تعالی. و هذا مثال آخر من أمثلة ما ادعی فیه الاجماع و هو غیر صحیح .

ترجمه :از آنچه گذشت بطلان اجماعی که ابن قدامه در المغنی( 569/2)ذکر نموده است دانسته می شود (زیرا ایشان اجماع مسلمانان در) رسیدن ثواب خواندن قرآن به مرده ذکر نموده اند ، و چگونه این اجماع باطل نباشد و در حالی که در پیشگامان مخالفین امام شافعی رحمه الله قرار دارند، و این مثال دیگری از مثال های است که در آن ادعای اجماع شده است و در حالی که صحیح نیست .

در شرح عقیده الطحاوی ابن ابی العز حنفی رحمه الله چنین آمده است : واختلف فی العبادات البدنیة کالصوم والصلاة و قراءة القرآن و الذکر: فذهب ابوحنیفه و أحمد و جمهور السلف الی وصولها، والمشهور من مذهب الشافعی و مالک عدم وصولها.
ترجمه : (در باره ایصال ثواب) عبادات بدنی همانند: روزه، نماز، و قرا ءت قرآن و ذکر ( در میان علما) اختلاف شده است (که آیا می شود در اینها نیز برای مرده ایصال ثواب نمود) ابوحنیفه ، احمد و جمهور سلف (رحمهم الله) نظریه شان بر این است که می شود ایصال ثواب نمود و ثواب به مرده می رسد ولی مذهب مشهور شافعی و مالک (رحمهما الله )این است که نمی رسد.

نا گفته نماند که در اینجا مذهب شافعی و مالک رحمهما الله درباره نرسیدن ثواب (تلاوت قرآن و نماز و ذکر) به مرده ، درست تر و صحیح تر است زیرا اینها عبادت اند و قیاس در آنها دخل ندارد و برای جواز آنها نصی نداریم .