۩۩۩ قـــرآن و سنّت زنــــده بــــاد ۩۩۩

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَوَلَّوْا عَنْهُ وَأَنْتُمْ تَسْمَعُونَ (20) (سوره انفال)

۩۩۩ قـــرآن و سنّت زنــــده بــــاد ۩۩۩

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَوَلَّوْا عَنْهُ وَأَنْتُمْ تَسْمَعُونَ (20) (سوره انفال)

ترجمه کتاب لؤلؤ و مرجان حدیث (۳۳۱ تا ۳۴۰)

331 - حدیث ابْنِ عُمَرَ، أَنَّ النَّبِیَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ فِی غَزْوَةِ خَیْبَرَ: مَنْ أَکَلَ مِنْ هذِهِ الشَّجَرَةِ یَعْنِی الثُّومَ فَلاَ یَقْرَبَنَّ مَسْجِدَنَا .


ترجمه : ابن عمر رضی الله عنه روایت نمودند که همانا پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم در(زمان) جنگ خیبرفرمودند : هرکس از این گیاه سیرخورد پس او هرگز به مسجد ما (اهل اسلام) نزدیک نمی گردد (تا اینکه بوی خوردن سیر از او دورشود) .


332 - حدیث أَنَسٍ عَنْ عَبْدِ الْعَزِیزِ، قَالَ: سَأَلَ رَجُلٌ أَنَسًا، مَا سَمِعْتَ نَبِیَّ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فِی الثُّومِ فَقَالَ: قَالَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: مَنْ أَکَلَ مِنْ هذِهِ الشَّجَرَةِ فَلاَ یَقْرَبْنَا أَوْ لاَ یُصَلِّیَنَّ مَعَنَا .


ترجمه : عبدالعزیزرحمه الله فرمودند: مردی از انس بن مالک رضی الله عنه پرسید آیا شما درباره (خوردن) سیر از رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم چیزی نشنیده ای؟ ایشان فرمودند : پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم (درباره خوردن سیر) فرمودند : هرکس از این گیاه (سیر) خورد پس او به ما (اهل اسلام) نزدیک نمی گردد و یا اینکه اصلا به همراه ما نماز نمی خواند (تا اینکه بوی سیری که خورده از بین برود).


333 - حدیث جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللهِ، زَعَمَ أَنَّ النَّبِیَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ: مَنْ أَکَلَ ثُومًا أَوْ بَصَلاً فَلْیَعْتَزِلْنَا أَوْ قَالَ فَلْیَعْتَزِلْ مَسْجِدَنَا وَلْیَقْعُدْ فِی بَیْتِهِ وَأَنَّ النَّبِیَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ أُتِیَ بِقِدْرٍ فِیهِ خَضِرَاتٌ مِنْ بُقُولٍ فَوَجَدَ لَهَا رِیحًا، فَسَأَلَ فَأُخْبِرَ بِمَا فِیهَا مِنَ الْبُقُولِ، فَقَالَ: قَرِّبُوهَا إِلَى بَعْضِ أَصْحَابِهِ کَانَ مَعَهُ فَلَمَّا رَآهُ کَرِهَ أَکْلَهَا، قَالَ: کُلْ فَإِنِّی أُنَاجِی مَنْ لاَ تُنَاجِی .


ترجمه : جابربن عبدالله رضی الله عنه گمان نمودند که همانا پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: هرکس سیرو یا پیاز خورد پس باید که از ما (اهل اسلام) دوری کند و یا اینکه (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند : باید که از مسجد ما (اهل اسلام) دورنماید و باید که در خانه اش بنشیند (تا اینکه بوی بد سیر و پیاز از بین برود) و همانا (یک وقتی) برای پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم دیگ (غذائی) که در آن برخی از سبزیجات بودند آورده شد ، (پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم) بویی را استشمام نمودند، سپس پرسیدند (که چه نوع سبزیجات در این غذا ریخته شده است؟) به پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم خبرداد شد که (دراین غذا) چه نوع سبزیجاتی ریخته شده است ، (در آن وقت بود که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند : این غذاها را به برخی از یارانش که همراهش بودند پیش کنند، وچون رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم دیدند که آن صحابه اش که غذا برایش پیش شده، خوردن ازآن غذا را ناپسند می دارد ، فرمودند : بخور همانا من باکسی سرگوشی می کنم که تو سرگوشی نمی کنی .


334 - حدیث أَبِی هُرَیْرَةَ رضی الله عنه، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: إِذَا نُودِیَ بِالصَّلاَةِ أَدْبَرَ الشَّیْطَانُ وَلَهُ ضُرَاطٌ حَتَّى لاَ یَسْمَعَ الأَذَانَ، فَإِذَا قُضِیَ ْالأَذَانُ أَقْبَلَ، فَإِذَا ثُوِّبَ بِهَا أَدْبَرَ، فَإِذَا قُضِیَ التَّثْوِیبُ أَقْبَلَ، حَتَّى یَخْطِرَ بَیْنَ الْمَرْءِ وَنَفْسِهِ، یَقُولُ اذْکُرْ کَذَا وَکَذَا، مَا لَمْ یَکُنْ یَذْکُرُ، حَتَّى یَظَلَّ الرَّجُلُ إِنْ یَدْرِی کَمْ صَلَّى فَإِذَا لَمْ یَدْرِ أَحَدُکُمْ کَمْ صَلَّى، ثَلاَثًا أَوْ أَرْبَعًا، فَلْیَسْجُدْ سَجْدَتَیْنِ وَهُوَ جَالِسٌ .


ترجمه : ابوهریره رضی الله عنه فرمودند : رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند : آنگاه که برای نماز اذان داده می شود شیطان پشت گردانده و در حالی که سرو صدا نموده وباد و گرد صدا دار از او کنده می شود( فرارمی کند) تا اینکه اذان را نشنود، و چون اذان تمام شود ، دوباره رو گردانده و می آید، وچون اقامه گفته شود (دوباره) پشت گردانده (و فرارمی کند) ، و چون اقامه تمام شد (دوباره) رو گردانده و می آید، ( و شروع به وسوسه اندازی می نماید) تا اینکه در میان شخص و دلش مانع شده ، و با او می گوید فلان چیز و فلان کار را بیاد آور، (و چیزهایی را بیادش می اندازه که (قبل ازشروع نماز) نبوده که بیاد آورد، تا اینکه فرد به گونه ای (دچار فکر و وسوسه) می گردد که نمی داند چند(رکعت) نماز خوانده است ، لذا هرگاه که یکی از شما (بنا بر وسوسه های شیطانی) ندانست که چند (رکعت) نماز خوانده ، سه (رکعت خوانده) و یا چهار(رکعت)، (در آن وقت، رکعات کم تر را اعتبار نموده و به نمازش ادامه دهد تا تمام شود) و سپس (در پایان) نماز باید در حالی که نشسته است (قبل از سلام) دو سجده (بعنوان سجده سهو) انجام دهد .


335 - حدیث عَبْدِ اللهِ بْنِ بُحَیْنَةَ رضی الله عنه، قَالَ: صَلَّى لَنَا رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ رَکْعَتَیْنِ مِنْ بَعْضِ الصَّلَوَاتِ، ثُمَّ قَامَ فَلَمْ یَجْلِسْ، فَقَامَ النَّاسُ مَعَهُ، فَلَمَّا قَضَى صَلاَتَهُ وَنَظَرْنَا تَسْلِیمَهُ کَبَّرَ قَبْلَ التَّسْلِیمِ، فَسَجَدَ سَجْدَتَیْنِ وَهُوَ جَالِسٌ، ثُمَّ سَلَّمَ .


ترجمه : عبدالله بن بحینه رضی الله عنه فرمودند : رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم برای ما پیش نمازی داده و دو رکعت از یکی ازنمازها ی (چهاررکعتی ، ظهر و یا عصر) را خواندند، سپس (فراموش نموده که و برای تشهد اول بنشینند، لذا) ننشستند (و برای رکعت سوم) بلند شدند، و مردم (نیز) با ایشان بلند شدند، و چون نمازشان را به پایان رساندند و ما منتظر سلام دادنشان بودیم که الله اکبرگفته و پیش از سلام دادن ، دوسجده و در حالی که نشسته بودند بجا آورده و سپس سلام دادند .


336 - حدیث عَبْدِ اللهِ بْنِ مَسْعُودٍ، قَالَ: صَلَّى النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، (قَالَ إِبْرَاهِیمُ، أَحَدُ الرُّوَاةِ، لاَ أَدْرِی زَادَ أَوْ نَقَصَ) ؛ فَلَمَّا سَلَّمَ قِیلَ لَهُ یَا رَسُولَ اللهِ أَحَدَثَ فِی الصَّلاَةِ شَیْءٌ قَالَ: وَمَا ذَاکَ قَالُوا: صَلَّیْتَ کَذَا وَکَذَا فَثَنَى رِجْلَیْهِ وَاسْتَقْبَلَ الْقِبْلَةَ وَسَجَدَ سَجْدَتَیْنِ، ثُمَّ سَلَّمَ فَلَمَّا أَقْبَلَ عَلَیْنَا بِوَجْهِهِ، قَالَ: إِنَّهُ لَوْ حَدَثَ فِی الصَّلاَةِ شَیْءٌ لَنَبَّأْتُکُمْ بِهِ، وَلکِنْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ أَنْسى کَمَا تَنْسَوْنَ، فَإِذَا نَسِیتُ فَذَکِّرُونِی، وَإِذَا شَکَّ أَحَدُکُمْ فِی صَلاَتِهِ فَلْیَتَحَرَّ الصَّوَابَ فَلْیُتِمَّ عَلَیْهِ، ثُمَّ لِیسَلِّمْ ثُمَّ یَسْجُدْ سَجْدَتَیْنِ .


ترجمه : عبد الله بن مسعود رضی الله عنه فرمودند: پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم نمازی را خواندند (ابراهیم یکی از راویان این حدیث می گوید، نمی دانم که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم در این نماز چیزی براعمال آن را اضافه نمودند و یا اینکه از اعمال نمازکم نمودند)؛ و چون سلام دادند، (از سوی صحابه رضی الله عنهم ) به ایشان گفته شد ای رسول الله آیا چیز(حدیدی) در نماز ایجاد شده است ، ایشان فرمودند : مگر چه شده است ؟ (صحابه رضی الله عنهم) گفتند : شما چنین و چنان نماز خواندید،(رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم) هردو پایشان راخوابنده و رخ به سوی قبله نموده و دو سجده (برای سهو) انجام دادند، سپس سلام دادند و چون بعد ازسلام چهره (مبارک ) شان را به سمت ما گرداند، فرمودند: همانا اگر در نماز (چیز) جدیدی (اضافه و یا کم) می شد قطعا شمارا نسبت به آن خبردارمی کردم ، و لیکن همانا من همانند شما انسان هستم ، (و گه گاهی چیزی را) فراموش می کنم همان گونه که شما فراموش می کنید، لذا هرگاه که (چیزی) را فراموش کردم شما مرا یاد دهانی کنید، لذا هرگاه یکی از شما در نمازش شک نمود پس باید که فکر نماید تا که آنچه درست است را بداند و سپس باید برهمان (نمازش را) تکمیل کند، سپس باید که سلام دهد و سپس دو سجده (برای سهو) بجا آورد (و سپس دو باره سلام دهد و نمازش را به پایان برساند) .


337 - حدیث أَبِی هُرَیْرَةَ، قَالَ: صَلَّى بِنَا النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ الظُّهْرَ رَکْعَتَیْنِ، ثُمَّ سَلَّمَ، ثُمَّ قَامَ إِلَى خَشَبَةٍ فِی مُقَدِّمِ الْمَسْجِدِ وَوَضَعَ یَدَهُ عَلَیْهَا؛ وَفِی الْقَوْمِ یَوْمَئِذٍ أَبُو بَکْرٍ وَعُمَرُ فهَابَا أَنْ یُکَلِّمَاهُ، وَخَرَجَ سَرَعَانُ النَّاسِ، فَقَالُوا: قَصُرَتِ الصَّلاَةُ، وَفِی الْقَوْمِ رَجُلٌ کَان النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یَدْعُوهُ ذَا الْیَدَیْنِ، فَقَالَ: یَا نَبِیَّ اللهِ أَنَسِیت أَمْ قَصُرَتْ، فَقَالَ: لَمْ أَنْسَ وَلَمْ تَقْصُرْ، قَالُوا: بَلْ نَسِیتَ یَا رَسُولَ اللهِ قَالَ: صَدَقَ ذُو الْیَدَیْنِ، فَقَامَ فَصَلَّى رَکْعَتَیْنِ ثُمَّ سَلَّمَ، ثُمَّ کَبَّرَ فَسَجَدَ مِثْلَ سُجُودِهِ أَوْ أَطْوَلَ، ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ وَکَبَّرَ، ثُمَّ وَضَعَ مِثْلَ سُجُودِهِ أَوْ أَطْوَلَ، ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ وَکَبَّرَ.


ترجمه : ابوهریره رضی الله عنه فرمودند: پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم برای ما ازنماز ظهر دو رکعت را خوانده و سپس سلام دادند، و بعد از آن بلند شده به سمت چوبی رفتند که درسمت جلوی مسجد قرار داشت (و در آنجا ایستاده ) و دست مبارک را برآن نهادند ، (در آن روز) در میان افراد(موجود در مسجد) ابوبکر و عمر (رضی الله عنهما ، نیز) بودند ولی این دو(بزرگوار) ترسیدند که (در این باره) با رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم سخنی بگویند، و افراد عجله کاری که (معمولا) زود (از مسجد) بیرون می رفتند، از مسجد بیرون شدند، و می گفتند که نمازکوتاه (و تعداد رکعتهای آن) کم گشته است ، و در میان افراد (موجود در مسجد) مردی بود که پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم اورا با (لقب) ذوالیدین فرا می خواند و صدا می زد ( او) گفت :  ای پیامبرالله، آیا شما فراموش نمودید (که دو رکعت دیگر نماز ظهر را بخوانید) و یا اینکه نماز کوتاه و(تعداد رکعتهای آن) کم گشته است ؟  (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند : نه من فراموش نموده ام و نه هم نماز کوتاه و(تعداد رکعتهای آن) کم گشته است، (صحابه موجود در مسجد) گفتند : بلکه فراموش نمودید ای رسول الله ، (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند : (پس) ذوالیدین راست گفته است ، سپس (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم دوباره) ایستاده و دو رکعت (باقی مانده نماز ظهر) را خوانده و سپس (بعد از خواندن تشهد و درودها و دعاها) سلام دادند ، و سپس الله اکبرگفته و(برای سهو) سجده نمودند همانند سجدهای (نماز) خویش و یا اینکه طولانی تراز آنها ، سپس سرشان را از سجده (اول) بلند نموده و الله اکبر گفتند و سپس سجده (دوم ) را نموده همانند سجده های (نماز) خویش انجام داده و یا طولانی تر از آنها، و سپس سرشان را از سجده (دوم) بلند نموده و الله اکبر گفتن (و سپس بدون این که تشهد و یا درودی بخوانند دوباره سلام داده و نمازشان را به پایان رساندند ) .


338 - حدیث ابْنِ عُمَرَ، قَالَ: کَانَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یَقْرَأُ عَلَیْنَا السُّورَةَ، فِیهَا السَّجْدَةُ، فَیَسْجُدُ وَنَسْجُدُ حَتَّى مَا یَجِدُ أَحَدُنَا مَوْضِعَ جَبْهَتِهِ .


ترجمه : ابن عمر رضی الله عنه فرمودند : (عادت) پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم (معمولا، براین) بود که اگرسوره ای را برما تلاوت می کردند که در آن آیه سجده ای وجود می داشت (بعد از خواندن آیه سجده) ایشان سجده می نمودند و ما نیز بهمراه ایشان سجده می کردیم حتی (گاهی) یکی ازما (برای گذاشتن) پیشانی خویش (بر زمین) مکان مناسبی را نمی یافت .


339 - حدیث عَبْدِ اللهِ بْنِ مَسْعُودٍ رضی الله عنه، قَالَ: قَرَأَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ النَّجْمَ بِمَکَّةَ فَسَجَدَ فِیهَا وَسَجَدَ مَنْ مَعَهُ غَیْرَ شَیْخٍ أَخَذَ کفًّا مِنْ حَصًى أَوْ تُرَابٍ فَرَفَعَهُ إِلَى جَبْهَتِهِ، وَقَال: یَکْفِینِی هذَا؛ فَرَأَیْتُهُ بَعْدَ ذلِکَ قُتِلَ کَافِرًا .


ترجمه : عبدالله بن مسعود رضی الله عنه فرمودند : پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم در مکه سوره نجم را خواندند (وبعد از خواندن آیه سجده ای که در این سوره است) سجده نمودند وهرکس (از مسلمانان و کفارکه در آنجا) همراه ایشان بودند سجده نمودند بجز یک پیرمردی (به نام امیه بن خلف) که مشت ریگی و یا خاکی گرفته و آن را به سمت پیشانیش بالا برد (و پیشانیش را برآن گذاشت) و گفت : برای من همین کفایت می کند؛ (و نیازی به پایین گرفتن سرو برزمین گذاشتن آن نیست) ، (ابن مسعود رضی الله عنه) می فرمایند: بعدها دیدم که این (پیرمرد که امیه بن خلف نام داشت، در جنگ بدر در حالی که) کافر (بود) کشته شد .


340 - حدیث زَیْدِ بْنِ ثَابِتٍ عَنْ عَطَاءِ بْنِ یَسَارٍ، أَنَّهُ سَأَلَ زَیْدَ بْنَ ثَابِتٍ رضی الله عنه، فَزَعَمَ أَنَّهُ قَرأَ عَلَى النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ وَالنَّجْمِ فَلَمْ یَسْجُدْ فِیهَا.


ترجمه : از عطاء بن یسار رحمه الله روایت است که همانا ایشان از زید بن ثابت رضی الله عنه (در باره سجده تلاوت در سوره نجم) پرسیدند، زید بن ثابت رضی الله عنه گمان نمودند که همانا ایشان (سور) نجم را برپیامبرصلی الله علیه و آله وسلم خواندند، و رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم (برای آیه سجده این سوره) سجده تلاوت بجا نیاوردند .

ترجمه کتاب لؤلؤ و مرجان حدیث (۳۲۱ تا ۳۳۰)

321 - حدیث أَبِی هُرَیْرَةَ وَأَبِی سَعِیدٍ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ رَأَى نُخَامَةً فِی جِدَارِ الْمَسْجِدِ فَتَنَاوَلَ حَصَاةً فَحَکَّهَا، فَقَالَ: إِذَا تَنَخَّمَ أَحَدُکُمْ فَلاَ یَتَنَخَّمَنَّ قِبَلَ وَجْهِهِ، وَلاَ عَنْ یَمِینِهِ، وَلْیَبْصُقْ عَنْ یَسَارِهِ أَوْ تَحْتَ قَدَمِهِ الْیُسْرَى.


ترجمه : ابوهریره و ابوسعید رضی الله عنهما فرمودند : همانا رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم خلط سینه (و تفی) را بردیوار(قبله) مسجد دیدند سپس سنگ ریزه ای را گرفته و با آن (خلط و تف را) کنده (و دور نمودند) ، سپس فرمودند : هرگاه یکی از شما (در حین نماز) خلط سینه و تف انداخت پس در جلویش تف نکند و نه هم سمت راستش ، بلکه باید به سمت چپش (اگر کسی نبود) و یا زیرپای چپش (تف نموده و آن را با زمین بمالد تا جذب زمین شود) .


322 - حدیث عَائِشَةَ أُمِّ الْمُؤْمِنِینَ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ رَأَى فِی جِدار الْقِبْلَةِ مُخاطًا، أَوْ بُصَاقًا، أَوْ نُخَامةً فَحَکَّهُ.


ترجمه : مادر مسلمانان عایشه رضی الله عنها فرمودند : همانا رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم بر دیوار قبله (مسجد) آب بینی و یا تف دهان و یا خلط سینه ای را دیدند و آن را کندند (و دور نمودند) .


323 - حدیث أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ، قَالَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: إِنَّ الْمُؤْمِنَ إِذَا کَانَ فِی الصَّلاَةِ فَإِنَّمَا یُنَاجِی رَبَّهُ، فَلاَ یَبْزُقَنَّ بَیْنَ یَدَیْهِ وَلاَ عَنْ یَمِینِهِ، وَلکِنْ عَنْ یَسَارِهِ أَو تَحْتَ قَدَمِهِ .


ترجمه : انس بن مالک رضی الله عنه فرمودند : پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: همانا مسلمان زمانی که در نمازاست او قطعا با پروردگارش سرگوشی می کند، پس اوهرگزدر جلویش تف نمی کند و نه هم در سمت راستش ، و لیکن او می تواند به سمت چپش (اگر کسی نبود) و یا زیرپای چپش (تف نموده و آن را با زمین بمالد تا جذب زمین شود).


324 - حدیث أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ، قَالَ: قَالَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: الْبُزَاق فِی الْمَسْجِدِ خَطِیئَةٌ وَکَفَّارَتُهَا دَفْنُهَا.


ترجمه : انس بن مالک رضی الله عنه فرمودند : پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: تف نمودن در مسجد اشتباه (و گناه) است و کفاره آن دفن نمودن آن است .


325 - حدیث أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ عَنْ سَعِیدِ بْنِ یَزِیدَ الأَزْدِیِّ، قَالَ: سَأَلْتُ أَنَسَ بْنَ مَالِکٍ: أَکَانَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یُصَلِّی فِی نَعْلَیْهِ قَالَ: نَعَمْ.


ترجمه : سعید بن یزید ازدی رحمه الله فرمودند : من از انس بن مالک رضی الله عنه پرسیدم که آیا پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم با کفشهایشان (هم) نماز می خواندند؟ (ایشان) فرمودند : بله ، (ایشان گاهی با کفشهایشان نماز می خواندند) .


326 - حدیث عَائِشَةَ، أَنَّ النَّبِیَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ صَلَّى فِی خَمِیصَةٍ لَهَا أَعْلاَمٌ، فَقَالَ: شَغَلَتْنِی أَعْلاَمُ هذِهِ اذهبوا بِهَا إِلَى أَبِی جَهْمٍ وَأْتُونِی بِأَنْبِجَانِیَّةٍ .


ترجمه : عایشه رضی الله عنها فرمودند : همانا پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم در پارچه سیاه چهار گوش و منقّشی نماز خواندند ، و سپس (بعد از نماز آن پارچه را از تن کشیده و) فرمودند: نقش های این (پارچه در داخل نماز) مرا به خود مشغول گرداند، این پارچه رابه نزد ابو جهم برده و پارچه پشمینه ریشه دار بی نقش او را (گرفته وبرایم) بیاورید .


327 - حدیث أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ رضی الله عنه، عَنِ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ: إِذَا وُضِعَ الْعَشَاءُ وَأُقِیمَتِ الصَّلاَةُ فَابْدَءُوا بِالْعَشَاءِ .


ترجمه : انس بن مالک رضی الله عنه روایت نمودند که پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم فرمودند : آنگاه که شام (شما آماده وبر سفره) گذاشته شد و (در آن وقت) نماز(نیز) برپا شد ، پس (درآن وقت، اول) از شام شروع نمایید (و بعد از خوردن شام، نمازتان را بخوانید) .


328 - حدیث أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ: إِذَا قُدِّمَ الْعَشَاءُ فَابْدَءُوا بِهِ قَبْلَ أَنْ تُصَلُّوا صَلاَةَ الْمَغْرِبِ، وَلاَ تَعْجَلُوا عَنْ عَشَائِکمْ.


ترجمه : انس بن مالک رضی الله عنه روایت نمودند که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند : هرگاه که شام (شما آماده وبرایتان) پیش شد ، پس (درآن وقت، اول) با شامتان شروع نمایید ، پیش از اینکه نماز مغرب را بخوانید ، و در(خوردن) شامتان عجله نکنید (و با آرامش شامتان را بخورید و بعد نمازمغربتان را بخوانید) .


329 - حدیث عَائِشَةَ، عَنِ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ قَالَ: إِذَا وُضِعَ الْعَشَاءُ وَأُقِیمَتِ الصَّلاَةُ فَابْدَءُوا بِالْعَشَاءِ.


ترجمه : عایشه رضی الله عنها روایت نمودند که همانا پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم فرمودند : آنگاه که شام (شما آماده وبر سفره) گذاشته شد و (در آن وقت) نماز(نیز) برپا شد ، پس (درآن وقت، اول) از شام شروع نمایید (و بعد از خوردن شام، نمازتان را بخوانید) .


330 - حدیث ابْنِ عُمَرَ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: إِذَا وُضِعَ عَشَاءُ أَحَدِکُمْ وَأُقِیمَت الصَّلاَةُ فَابْدَءُوا بِالْعَشَاءِ، وَلاَ یَعْجَلْ حَتَّى یَفْرُغَ مِنْهُ .


ترجمه : ابن عمر رضی الله عنه فرمودند: رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند : آنگاه که شام یکی ازشما (آماده وبر سفره) گذاشته شد و (در آن وقت) نماز(نیز) برپا شد ، پس (درآن وقت، اول) از شام شروع نمایید ، و(در خوردن شامتان عجله نکنید (و با آرامش شامتان را بخورید) تا اینکه از (خوردن) شام فارغ شوید (و آنگاه بعد از خوردن شام، نمازتان را بخوانید) .

ترجمه کتاب لؤلؤ و مرجان حدیث (۳۱۱ تا ۳۲۰)

311 - حدیث عَبْدِ اللهِ بْنِ مَسْعُودٍ رضی الله عنه، قَالَ: کُنَّا نُسَلِّمُ عَلَى النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ وَهُوَ فِی الصَّلاَةِ فَیَرُدُّ عَلَیْنَا، فَلَمَّا رَجَعْنَا مِنْ عِنْدِ النَّجَاشِیِّ سَلَّمْنَا عَلَیْهِ فَلَمْ یَرُدَّ عَلَیْنَا، وَقَالَ: إِنَّ فِی الصَّلاَةِ شُغْلاً.


ترجمه : عبد الله بن مسعود رضی الله عنه فرمودند: (عادت) ما براین بود که برپیامبرصلی الله علیه و آله وسلم و در حالی که ایشان در حال نماز خواند می بودند سلام می کردیم و ایشان هم با زبان سلام ما را جواب می دادند، سپس زمانی که از از نزد نجاشی (رضی الله عنه) (ازحبشه یعنی کشوراثیوپی، به مدینه) بازگشتیم (گه گاهی ) ما (درحالی که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم نماز می خواندند) بر ایشان سلام می کردیم ایشان (با زبان) جواب ما را نمی داند، و(رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم ) فرمودند: همانا درنمازمشغولی است (و ما مشغول نمازهستیم و نمی توانیم جواب بدهیم).


312 - حدیث زَیْدِ بْنِ أَرْقَمَ، قَالَ: کُنَّا نَتَکَلَّمُ فِی الصَّلاَةِ، یُکَلِّمُ أَحَدُنَا أَخَاهُ فِی حَاجَتِهِ، حَتَّى نَزَلَتْ هذِهِ الآیَةُ (حَافِظُوا عَلَى الصَّلَوَاتِ وَالصَّلاَةِ الْوُسْطَى وَقُومُوا للهِ قَانِتِینَ) فَأُمِرْنَا بِالسُّکُوتِ .


ترجمه : زید بن ارقم رضی الله عنه فرمودند: ما بودیم که (در اوائل) در داخل نماز با یکدیگر صحبت می کردیم، یکی از ما با برادر(دینی) خویش در باره کار ونیازش سخن می گفت تا اینکه این آیه نازل شد « حَافِظُوا عَلَى الصَّلَوَاتِ وَالصَّلاَةِ الْوُسْطَى وَقُومُوا للهِ قَانِتِینَ » بعد (از نزول این آیه، از جانب رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم ) ما به سکوت (و حرف نزدن درنماز) دستور داده شدیم .

معنای آیه این است : برنمازهای (پنج گانه) محافظت کنید و (خصوصا) نماز میانه (که همان نماز عصر باشد) و برای الله فروتنانه و ساکت به ایستید .


313 - حدیث جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللهِ، قَالَ: بَعَثَنِی رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فِی حَاجَةٍ لَهُ، فَانْطَلَقْتُ، ثُمَّ رَجَعْتُ وَقَدْ قَضَیْتُهَا، فَأَتَیْتُ النَّبیَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فَسَلَّمْتُ عَلَیْهِ، فَلَمْ یَرُدَّ عَلَیَّ، فَوَقَعَ فِی قَلْبِی مَا اللهُ أَعْلَمُ بِهِ، فَقُلْتُ فِی نَفْسِی لَعَلَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ وَجَدَ عَلَیَّ أَنِّی أَبْطَأْتُ عَلَیْهِ، ثُمَّ سَلَّمْتُ عَلَیْهِ فَلَمْ یَرُدَّ عَلَیَّ فَوَقَعَ فِی قَلْبِی أَشَدُّ مِنَ الْمَرَّةِ الأُولَى؛ ثُمَّ سَلَّمْتُ عَلَیْهِ فَرَدَّ عَلَیَّ، وَقَالَ: إِنَّمَا مَنَعَنِی أَنْ أَرُدَّ عَلَیْکَ أَنِّی کُنْتُ أُصَلِّی وَکَانَ عَلَى رَاحِلَتِهِ مُتَوَجِّهًا إِلَى غَیْرِ الْقِبْلَةِ.


ترجمه : جابربن عبدالله رضی الله عنهما فرمودند: رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم مرا برای انجام کاری (از کارهایشان) فرستادند، (من رفتم و) سپس برگشتم و در حالی آن کاررا انجام داده بودم، (زمانی که آمدم) به نزد پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم رفته و بر ایشان سلام نمودم، ایشان (بازبان) جواب (سلام) مرا نداند، (این جواب ندادن رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) در دلم تأثیرنمود که الله بهتر می داند که چقدرتأثیر نمود و در دلم (و با خودم) گفتم شاید از اینکه من برایشان تأخیر کردم (و دیرتر آمدم) برمن ناراحت شده اند، سپس دو باره برایشان سلام نمودم (ولی بازهم، با زبان) جواب (سلام) مرا ندادند، این باره از باراول بیشتر در دلم تأثیر گذاشت؛ سپس برای بارسوم برایشان سلام نمودم که ایشان (این دفعه با زبان) جواب (سلام) مرا داده و به من گفتند : همانا آنچه مرا مانع شد از اینکه (بازبان) جواب سلام ترا بدهم این بود که من داشتم نماز می خواندم (جابررضی الله عنه می فرمایند که) رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم برشتر و سواریشان بوده و در حالی به سمت غیر قبله در حرکت بودند (برسواریشان نماز نفل می خواندند).


314 - حدیث أَبِی هُرَیْرَةَ، عَنِ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ: إِنَّ عِفْرِیتًا مِنَ الْجِنِّ تَفَلَّتَ عَلَیَّ الْبَارِحَةَ لِیَقْطَعَ عَلَیَّ الصَّلاَةَ، فَأَمْکَنَنِی اللهُ مِنْهُ، فَأَرَدْتُ أَنْ أَرْبِطَهُ إِلَى سَارِیَةٍ مِنْ سَوَارِی الْمَسْجِدِ حَتَّى تُصْبِحُوا وَتَنْظُرُوا إِلَیْهِ کُلُّکُمْ، فَذَکَرْتُ قَوْلَ أَخِی سُلَیْمَانَ (رَبِّ هَبْ لِی مُلْکًا لاَ یَنْبَغِی لأَحدٍ مِنْ بَعْدِی) فَرَدَّهُ خَاسِئًا.


ترجمه : ابوهریره رضی الله عنه روایت نمودند که پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: همانا دیشب جن قویی برمن حمله آور شد تا اینکه نماز را برمن قطع نماید، الله مرا برآن قدرت داد ، ومن خواستم تا او را گرفته و به ستونی از ستون های مسجد ببندم تا شما صبح نموده (و به بیایید) و همه شما به او نگاه کنید، سپس به یاد گفته برادرم سلیمان (علیه السلام) افتادم (که از الله متعال چنین خواسته بودند) : پروردگارمن؛ برایم پادشاهی ببخش که برای هیچ کسی بعد از من مناسب نباشد (و داده نشود)، (به همین خاطر من آن جنّ را رهاکردم) والله او را ذلیل و ناکام بازگرداند .


315 - حدیث أَبِی قَتَادَةَ الأَنْصَارِیِّ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ کَانَ یُصَلِّی وَهُوَ حَامِلٌ أُمَامَةَ بِنْتَ زَیْنَبَ بِنْتِ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، وَلأَبِی الْعَاصِ بْنِ رَبِیعَةَ بْنِ عَبْدِ شَمْسٍ، فَإِذَا سَجَدَ وَضَعَهَا، وَإِذَا قَامَ حَمَلَهَا.


ترجمه : ابوقتاده انصاری رضی الله عنه روایت نمودند که همانا رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم نماز می خواندند و در حالی که امامه دخترزینب دختررسول الله صلی الله علیه و آله وسلم (همان دختر) ابوالعاص بن ربیعه بن شمس (رضی الله عنه) ،(در حال قیام بردوش مبارک) حمل می نمودند، سپس آنگاه که می خواستند سجده کنند او را (برزمین) می گذاشتند و چون (برای قیام) بلند می شدند (دوباره او را بردوش مبارک) می گذاشتند (به همین منوال تا اینکه نمازشان به پایان می رسید).


316 - حدیث سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ السَّاعِدِیِّ، قَالَ أَبُو حَازِمِ بْنِ دِینَارٍ: إِنَّ رِجَالاً أَتَوْا سَهْلَ بْنَ سَعْدٍ السَّاعِدِیَّ، وَقَدِ امْتَرَوْا فِی الْمِنْبَرِ، مِمَّ عُودُهُ، فَسَأَلُوهُ عَنْ ذلِکَ، فَقَالَ: وَاللهِ إِنِّی لأَعْرِفُ مِمَّا هُوَ، وَلَقَدْ رَأَیْتُهُ أَوَّلَ یَوْمٍ وُضِعَ، وأَوَّلَ یَوْمٍ جَلَسَ عَلَیْهِ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ أَرْسَلَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ إِلَى فُلاَنَةَ (امْرأَةٍ قَدْ سَمَّاهَا سَهْلٌ) : مُرِی غُلاَمَکِ النَّجَّارَ أَنْ یَعْمَلَ لِی أَعْوَادًا أَجْلِسُ عَلَیْهِنَّ إِذَا کَلَّمْتُ النَّاسَ فَأَمَرَتْهُ فَعَمِلَهَا مِنْ طَرْفَاء الْغَابَةِ، ثُمَّ جَاءَ بِهَا، فَأَرْسَلَتْ إِلَى رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فَأَمَرَ بِهَا فَوُضِعَتْ ههُنَا ثُمَّ رَأَیْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ صَلَّى عَلَیْهَا، وَکَبَّرَ وَهُوَ عَلَیْهَا، ثُمَّ رَکَع وَهُوَ عَلَیْهَا، ثُمَّ نَزَلَ الْقَهْقَرَى، فَسَجَدَ فِی أَصْلِ الْمِنْبَرِ، ثُمَّ عَادَ، فَلَمَّا فَرَغَ أَقْبَلَ عَلَى النَّاسِ، فَقَالَ: أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّمَا صَنَعْتُ هذَا لِتَأْتَمُّوا وَلِتُعلَّمُوا صَلاَتِی.


ترجمه : ابوحازم بن دیناررضی الله عنه فرمودند : همانا مردانی به نزد سهل بن سعد ساعدی رضی الله عنه آمدند و در حالی که درباره منبر(مسجدالنبی) با یک دیگر مجادله نموده بودند که چوب منبراز(چوب) چه درختی است ؟ آنان (برای حل اختلاف) ازایشان در این باره پرسیدند، (سهل بن سعد ساعدی رضی الله عنه) فرمودند : سوگند به الله همانا من می دانم که چوب منبر(مسجد النبی)، از (چوب) چه (درختی) است و من اولین روزی که این منبر (در مسجد النبی) گذاشته شد و اولین روزی که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم برآن نشست را دیده ام (جریان منبرمسجد النبی از این قرار است که) رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم (فردی را به نزد) فلان زن (انصاری،که سهل نامش را گرفت، او عایشه انصاری بوده) فرستاد و(گفت که به آن زن بگورسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرموده) به غلام نجارت دستورده که از چوبها برایم (منبری) بسازد تا اینکه زمانی که برای مردم سخنرانی می کنم برآن بنشینم ،  آن زن به غلامش دستور (ساخت منبر را) داد و او از چوب های گز منطقه غابه آن (منبر) را ساخت و سپس آن را آورد، و آن زن آن را به نزد رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرستاد ، سپس (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم ) دستور دادند تا که منبردرهمینجایی که (الآن) هست گذاشته شود، سپس من دیدم که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم در حالی که بر(بالای) منبراند نماز خواندند، (بدین گونه) که بر منبر (ایستاده) الله اکبرگفته (و نماز را شروع نمودند) و در حالی که بر بالای منبر بودند (و در همانجا ایستاده و قرائت نماز را به پایان رساندند) و سپس در حالی که بر بالای منبر بودند رکوع نمودند و سپس عقب عقب از منبر فرود آمدند ، و در پایین منبر(برزمین) سجده نمودند، سپس دو باره (بر بالای منبر) بازگذشتند ( و به همین منوال تمام رکعت های نماز را خواندند) و چون از نماز فارغ شدند رو به مردم نمودند و سپس فرمودند : آهای مردم همانا من این کار(که بربالای منبر نماز خواندم) را انجام دادم تا به من اقتدا کنید و تا اینکه (روش) نماز (خواندن) من را بیاموزید . 


317 - حدیث أَبِی هُرَیْرَةَ رضی الله عنه، قَالَ: نُهِیَ أَنْ یُصَلِّیَ الرَّجُلُ مُخْتَصِرًا.


ترجمه : ابوهریره رضی الله عنه فرمودند : (از جانب رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم ) از اینکه فرد نماز بخواند در حالی که دست در تهی گاه و کمر خود می گذارد ممانعت شده است.


318 - حدیث مُعَیْقیبٍ، أَنَّ النَّبِیَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ: فِی الرَّجُلِ یُسَوِّی التُّرَابَ حَیْثُ یَسْجُدُ، قَالَ: إِنْ کُنْتَ فَاعِلاً فَوَاحِدَةً .


ترجمه : معیقیب رضی الله عنه روایت نمودند که پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم درباره کسی که خاک های آنجایی که برآن سجده می کند را (پاک) و برابرمی نماید ، فرمودند : اگر(بنا بر ضرورت) کننده این کار هستی فقط یکبار (این کار را انجام بده).


319 - حدیث عَبْدِ اللهِ بْنِ عُمَرَ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ رَأَى بُصَاقًا فِی جِدَارَ الْقِبْلَةِ فَحَکَّهُ، ثُمَّ أَقْبَلَ عَلَى النَّاسِ، فَقَالَ: إِذَا کَانَ أَحَدُکُمْ یُصَلِّی فَلاَ یَبْصُقْ قِبَلَ وَجْههِ، فَإِنَّ اللهَ قِبَلَ وَجْهِهِ إِذَا صَلَّى.


ترجمه :عبدالله بن عمر رضی الله عنهما فرمودند : همانا رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم بردیوار(سمت) قبله (مسجد) تفی را دیدند و آن را کنده (و دور کردند) ، سپس رو به مردم نموده و سپس فرمودند: هرگاه که یکی از شما نماز می خواند درروبرویش (و به سمت قبله) تف نمی نکند، زیرا زمانی که (فرد) نماز می خواند الله (متعال) در روبرویش قراردارد.


320 - حدیث أَبِی سَعِیدٍ، أَنَّ النَّبِیَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ أَبْصَرَ نُخَامَةً فِی قِبْلَةِ الْمَسْجِدِ فَحَکَّهَا بِحَصَاةٍ، ثُمَّ نَهى أَنْ یَبْزُقَ الرَّجُلُ بَیْنَ یَدَیْهِ، أَوْ عَنْ یَمِینِهِ، وَلکِنْ عَنْ یَسَارِهِ، أَوْ تَحْتَ قَدَمِهِ الْیُسْرَى.


ترجمه : ابوسعید رضی الله عنه فرمودند : همانا پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم خلط سینه (و تفی) را بردیوارقبله مسجد دیدند و آن را با سنگ ریزه ای کنده (و دور نمودند) ، سپس از اینکه فرد (در حین نماز) درجلویش و یا سمت راستش تف کند ممانعت نمودند (و فرمودند) ولیکن (می تواند به ) سمت چپش (اگر کسی نبود) و یا زیرپای چپش (تف نموده و آن را با زمین بمالد تا جذب زمین شود) .

ترجمه کتاب لؤلؤ و مرجان حدیث (۳۰۱ تا ۳۱۰)

301 - حدیث أَنَسٍ قَالَ: قَدِمَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ الْمَدِینَةَ، فَنَزَلَ أَعْلَى الْمَدِینَةِ فِی حَیٍّ یُقَالُ لَهُمْ بَنُو عَمْرِو بْنِ عَوْفٍ، فَأَقَامَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فِیهِمْ أَرْبَعَ عَشْرَةَ لَیْلَةَ، ثُمَّ أَرْسَلَ إِلِى بَنی النَّجَّارِ فَجَاءُوا مُتَقَلِّدِی السُّیُوفِ، فَکَأَنِّی أَنْظُرُ إِلَى النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ عَلَى رَاحِلَته، وَأَبُو بَکْرٍ رِدْفُهُ، وَمَلأُ بَنِی النَّجَّارِ حَوْلَهُ، حَتَّى أَلْقَى بِفِنَاءِ أَبِی أَیُّوبَ، وَکَانَ یُحِبُّ أَنْ یُصَلِّی حَیْثُ أَدْرَکَتْهُ الصَّلاَةُ، وَیُصَلِّی فِی مَرَابِضِ الْغَنَمِ، وَأَنَّهُ أَمَرَ بِبِنَاءِ الْمَسْجِدِ، فَأَرْسَلَ إِلَى مَلإٍ مِنْ بَنِی النَّجَّارِ، فَقَالَ: یَا بَنِی النَّجَّارِ ثَامِنُونِی بِحَائِطِکُمْ هذَا قَالُوا: لاَ وَاللهِ لاَ نَطْلُبُ ثَمَنَهُ إِلاَّ إِلَى الله .

قَالَ أَنَسٌ: فَکَانَ فِیهِ مَا أَقُولُ لَکُمْ، قُبُورُ الْمُشْرِکِینَ، وَفِیهِ خَرِبٌ، وَفِیهِ نَخْلٌ؛ فَأَمَرَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ بِقُبُورِ الْمُشْرِکِینَ فَنُبِشَتْ، ثمَّ بِالْخَرِبِ فَسُوِّیَتْ، وَبِالنَّخْلِ فَقُطِعَ فَصَفُّوا النَّخْلَ قِبْلَةَ الْمَسْجِدِ، وَجَعَلوا عِضَادَتَیْهِ الْحِجَارَةَ، وَجَعَلُوا یَنْقُلُونَ الصَّخْرَ وَهُمْ یَرْتَجِزُونَ، وَالنَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ مَعَهُمْ وَهُوَ یَقُولُ: اللهُمَّ لاَ خَیْرَ إِلاَّ خَیْرُ الآخِرَهْ فَاغْفِرْ لِلأَنْصَارِ وَالْمُهَاجِرَهْ .


ترجمه : (زمانی که) پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم به مدینه تشریف آوردند، در منطقه ی بالای مدینه در محله ای که (ساکنان ) آن (محله) بنی عمروبن عوف گفته می شد، فرود آمدند، سپس پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم در میان آنان تا چهارده شب اقامت گزیدند، سپس (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم، فردی را) بسوی (طائفه) بنی نجارفرستاد (به نزد ایشان بیاند) وآنها آمدند و در حالی که شمشیرهایشان را به گردند آویخته بودند، گویا که من (الآن دارم) نگاه می کنم بسوی پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم بر شترش سوار بوده و ابوبکرپشت سر ایشان سوار بودند و سران (طائفه) بنی نجار نیز در اطرافش در حرکت بودند (به همین منوال آمده تا اینکه به مدینه رسیده و) به صحن (منزل) ابوایوب (انصاری رضی الله عنه، بارو وسایلشان را انداخته و) فرود آمدند ، و(عادت رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) دوست می داشتند که در هرکجا (وقت) نماز ایشان را دریابد نماز بخوانند، ودرتویله ها (و خوابگاهای) گوسفندان نمازمی خواندند، و همانا ایشان دستور به ساخت مسجد دادند، سپس (فردی را) بسوی سران (طائفه) بنی نجارفرستاد، (تا به نزد ایشان بیایند، و چون آنها آمدند، رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند: ای بنی نجاراین باغ و چهار دیواریتان را قیمت گذاری کنید (زیرا من آن را می خواهم برای ساخت مسجدی در اینجا بخرم) آنها گفتند: نه سوگند به الله ما پولش را نمی خواهیم ، (و هدفی نداریم ) بجزاینکه آن را به الله بدهیم .

انس رضی الله عنه فرمودند: درآن مکان چیزهای بود که من برایتان می گویم (در آنجا) قبرهای از مشرکین (بود)، و در آنجا تکه زمین خرابه ای (بود) و درآنجا (چند تا) درخت خرما (بود)؛ پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم دستور دادند که قبرهای مشرکین شگافه شده (و استخوانهای آنها در جای دیگری دفن شوند) ، سپس آن زمین خرابه هموارشود و آن چند درخت خرما بریده شود (تا زمین برای ساخت مسجد آماده شود)، سپس درخان (بریده شده) خرما را در سمت قبله مسجد صف بندی نمودند و دو طرف مسجد را نیز سنگ چیدند، وشروع کردند به آوردند سنگ و در حالی که رجزمی خواندند، و پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم نیز بهمراه آنها بود ودر حالی که می گفت :

اللهُمَّ لاَ خَیْرَ إِلاَّ خَیْرُ الآخِرَهْ                فَاغْفِرْ لِلأَنْصَارِ وَالْمُهَاجِرَهْ

یعنی : یا الله خیری بجز خیر آخرت نیست

                                             پس انصار و مهاجرین را بیامرز 

 

302 - حدیث الْبَرَاءِ بْنِ عَازِبٍ رضی الله عنه، قَالَ: کَانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ صَلَّى نَحْوَ بَیْتِ الْمَقْدِسِ سِتَّةَ عَشَرَ أَوْ سَبْعَةَ عَشَرَ شَهْرًا، وَکَانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یُحِبُّ أَنَّ یُوَجَّهَ إِلَى الْکَعْبَةِ، فَأنْزَلَ اللهُ (قَدْ نَرَى تَقَلُّبَ وَجْهِکَ فِی السَّمَاءِ) فتَوَجَّهَ نَحْوَ الْکَعْبَةِ وَقَالَ السُّفَهَاءُ مِنَ النَّاسِ، وَهُمُ الْیَهُودُ مَا وَلاَّهُمْ عَنْ قِبْلَتِهِمُ الَّتِی کَانُوا عَلَیْهَا قُلْ للهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ یَهْدِی مَنْ یَشَاءُ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ فَصَلَّى مَعَ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ رَجُلٌ ثُمَّ خَرَجَ بَعْدَ مَا صَلَّى، فَمَرَّ عَلَى قَوْمٍ منَ الأَنْصَارِ فِی صَلاَةِ الْعَصْرِ یُصَلُّونَ نَحْوَ بَیْتِ الْمَقْدِسِ، فَقَالَ هُوَ یَشْهَدُ أَنَّهُ صَلَّى مَعَ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ وَأَنَّهُ تَوَجَّهَ نَحْوَ الْکَعْبَةِ؛ فَتَحَرَّفَ الْقَوْمُ حَتَّى تَوجَّهُوا نَحْوَ الْکَعْبَةِ .


ترجمه : براء بن عازب رضی الله عنه فرمودند : رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم (در اوائل دور مدنی) شانزده یا هفده ماه به سمت بیت المقدس نماز خواندند، و(در حالیکه) رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم دوست می داشتند که (برای نماز) بسوی کعبه چرخانده شود ، (به همین سبب ) الله آیه «قَدْ نَرَى تَقَلُّبَ وَجْهِکَ فِی السَّمَاءِ یعنی : ما گردش و نگاه چهره تو به سوی آسمان را می بینیم» را نازل نمود ، (لذا بعد از نزول این آیه رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم به هنگام نماز) به سمت کعبه رو نمودند واحمقانی از مردم که همان یهودیان باشند گفتند چه چیزآنها را از قبله (اولی) آنان که برآن بودند گردانده و چرخانده است (به همین خاطرالله متعال به رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم گفتند) « قُلْ للهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ یَهْدِی مَنْ یَشَاءُ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ » یعنی : (به این احمقها) بگو خاور و باخترهر دو از آن الله می باشد و اوهرکس را که بخواهد بسوی راه راست راهنمائی می کند .

(براء بن عازب رضی الله عنه می گوید) سپس مردی به همراه پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم (به سمت کعبه) نماز خواند و سپس بعد از اینکه نماز خواند (از مسجد) بیرون شد و سپس برگروهی از انصارگذر نمود و در حالی که آنها مشغول خواندن نماز عصر بوده و به سمت بیت المقدس نماز می خواندند، (او به آنها) گفت : که او گواهی می دهد که همانا اوبه همراه رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم نماز خوانده و ایشان به سمت کعبه رو نموده (و نماز خوانده) است؛ افراد (درداخل نماز) چرخیدند تا اینکه به سمت کعبه رو نمودند .


303 - حدیث الْبَرَاءِ رضی الله عنه، قَالَ: صَلَّیْنَا مَعَ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ نَحْوَ بَیْتِ الْمَقْدِسِ سِتَّةَ عَشَرَ أَوْ سَبْعَةَ عَشَرَ شَهْرًا، ثُمَّ صُرِفُوا نَحْوَ الْقِبْلَةِ .


ترجمه : براء بن عازب رضی الله عنه فرمودند: ما (دراوائل دور مدنی) به همراه پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم شانزده یا هفده ماه به سمت بیت المقدّس نماز می خواندیم ، سپس (به دستور الله متعال مسلمانان از سمت بیت المقدّس به سوی) قبله (جدید که همان کعبه باشد) چرخانده شدند .


304 - حدیث عَبْدِ اللهِ بْنِ عُمَرَ، قَالَ: بَیْنَا النَّاسُ بِقبَاءٍ فِی صَلاَةِ الصُّبْحِ إِذْ جَاءَهُمْ آتٍ؛ فَقَالَ: إِنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَد أُنْزِلَ عَلَیْهِ اللَّیْلَةَ قُرْآنٌ، وَقَدْ أُمِرَ أَنْ یَسْتَقْبِلَ الْکَعْبَةَ، فَاسْتَقْبِلُوهَا وَکَانَتْ وُجُوهُهُمْ إِلَى الشَّامِ، فَاسْتَدَارُوا إِلَى الْکَعْبَةِ .


ترجمه : عبدالله بن عمررضی الله عنهما فرمودند: درحالی که مرد درقباء در نمازصبح بودند که ناگهان فردی به نزدآنان آمد؛ و سپس گفت : همانا در همین شبی (که گذشت، آیاتی از) قرآن (در تغییرقبله) بررسول الله صلی الله علیه و آله وسلم نازل گشته است و به (ایشان) دستور داده شده است که (در نماز) رو به سوی کعبه نماید، لذا شما بدان سوروی گردانید، (راوی میگوید، در همان حالتان نمازکه) چهرهایشان به سمت شام (یعنی بیت المقدس) بود (بعد از شنیدن این حرف) به سوی کعبه چرخیدند .


305 - حدیث عَائِشَةَ، أَنَّ أُمَّ حَبِیبَة وَأُمَّ سَلَمَةَ ذکَرَتَا کَنِیسَةً رَأَتَاهَا بِالْحَبَشَةِ، فِیهَا تَصَاوِیرُ، فَذَکَرَتَا ذلِکَ لِلنَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، فَقَالَ: إِنَّ أُولئِکَ إِذَا کَانَ فِیهِمُ الرَّجُلُ الصَّالِحُ فَمَاتَ، بَنَوْا عَلَى قَبْرِهِ مَسْجِدًا، وَصَوَّرُوا فِیهِ تِلْکَ الصُّوَرَ، فَأُولئِکَ شِرَارُ الْخَلْقِ عِنْدَ اللهِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ .


ترجمه : عایشه رضی الله عنها فرمودند : همانان ام حبیبه و ام سلمه (رضی الله عنهما) کلیسایی که درحبشه (کشوراتیوپی، در زمان هجرت به آنجا) دیده بودند بیان نمودند (و گفتند) که در آن عکسها (و مجسمه ها) بود، (ام حبیبه و ام سلمه رضی الله عنها) این (جریان) را برای پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم بیان نمودند، (رسول الله علیه و آله وسلمف بعد از شنیدن این حرف) فرمودند: همانا آنهایی (عادتشان بر این) بود که هرگاه مرد نیکی (از آنان) می مرد، بر قبرش مسجد( و عبادتگاهی) می ساختند و در آن این عکس ها را به تصویر می کشاند ، این ها بدترین مخلوق در روز قیامت به نزد الله می باشند .


306 - حدیث عَائِشَةَ، عَنِ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ فِی مَرضِهِ الَّذِی مَاتَ فِیهِ: لَعَنَ اللهُ الْیَهُودَ وَالنَّصَارَى، اتَّخَذوا قُبُورَ أَنْبِیَائِهِمْ مَسَاجِدَ . قَالَتْ: وَلَوْلاَ ذلِکَ لأبْرَزُوا قَبْرَهُ، غَیْرَ أَنِّی أَخْشى أَنْ یُتَّخَذَ مِسْجِدًا .


ترجمه : عایشه رضی الله عنها روایت نمودند که پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم در همان بیماریشان که درآن وفات نمودند فرمودند : الله (آن دسته) از یهود و نصاری را لعنت نماید، که قبرهای پیامبرانشان را مساجد (و عبادتگاها) قرار دادند، (سپس عایشه رضی الله عنها) فرمودند: و اگر این خدشه نمی بود (که قبر ایشان نیز مورد پرستش قرار گیرد) قطعا (صحابه رضی الله عنهم) قبر ایشان را برآمده می نمودند، ولی همانا من می ترسم که (اگرقبرایشان، برآمده و بلند شود) سجدگاه (و عبادتگاه) قرارداده شود .


307 - حدیث أَبِی هُرَیْرَةَ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ: قَاتَلَ اللهُ الْیَهُودَ، اتَّخَذُوا قُبُورَ أَنْبِیَائِهِمْ مَسَاجِدَ .


ترجمه : ابوهریره رضی الله عنه فرمودند : همانا رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند : الله (آن دسته) از یهود را بکشد، که قبرهای پیامبرانشان مسجدها (و عبادتگاها ) قراردادند .


308 - حدیث عَائِشَةَ وَعَبْدِ اللهِ بْنِ عَبَّاسٍ، قَالاَ: لَمَّا نَزَلَ برَسُولِ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، طَفِقَ یَطْرَحُ خَمِیصَةَ لَهُ عَلَى وَجْهِهِ، فَإِذَا اغْتَمَّ بهَا کَشَفَهَا عَنْ وَجْهِهِ، فَقَالَ، وَهُوَ کَذلِکَ: لَعْنَةُ اللهِ عَلَى الْیَهُودِ وَالنَّصَارَى، اتَّخَذُوا قُبُورَ أَنْبِیائِهِمْ مَسَاجِدَ یُحَذِّرُ مَا صَنَعُوا .


ترجمه :عایشه و عبد الله بن عباس رضی الله عنهما فرمودند : آنگاه (وفات) بر رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمود آمد( ونزدیک به وفات بودند) شروع نمودن به انداختن پارچه منقشی را برچهرهشان ، و چون گرما و تنگی نفس بر ایشان فشار می آورد آن پارچه را از چهرمبارک دور نمودند و درهمین حالتشان فرمودند: لعنت الله بر (آن دسته از) یهودیها و نصرانی ها باد که قبرهای پیامبرانشان را مساجد (و عبادتگاها) قرار دادند. (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم با این گفته شان مسلمانان را) برحذر می داشتد از آنچه که آنان کرده اند (تا اینکه مسلمانان گرفتارچنین گناهی نشوند) .


309 - حدیث عُثْمَانَ بْنِ عَفَّان عَنْ عُبَیْدِ اللهِ الْخَوْلاَنِیِّ، أَنَّهُ سَمِعَ عُثْمَانَ بْنَ عَفَّانَ یَقُولُ، عِنْدَ قَوْلِ النَّاسِ فِیهِ، حِینَ بَنَى مَسْجِدَ الرَّسُولِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: إِنَّکُمْ أَکْثَرْتُمْ، وَإِنِّی سَمِعْتُ النَّبِیَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یَقُولُ: مَنْ بَنَى مَسْجدًا یَبْتَغِی بِهِ وَجْهَ اللهِ بَنَى اللهُ لَهُ مِثْلَهُ فِی الْجَنَّةِ .


ترجمه : عبیدالله خولانی رحمه الله فرمودند که ایشان ازعثمان بن عفان رضی الله عنه آنگاه که مردم در توسعه و ساخت مسجد رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم توسط عثمان رضی الله عنه اعتراض نمودند، شنیده اند که (عثمان رضی الله عنه) می فرمایند: همانا شما (نسبت به توسعه و ساخت مسجد النبی) زیاد اعتراض نمودید (و زیاد حرف زدید) و درحالی همانا من از پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم شنیدم که می فرمایند: هرکس مسجدی را بسازد و در حالی که هدف او از این ساخت رضایت چهره الله بوده است الله برایش همانند آن در بهشت (خانه ای) خواهد ساخت .


310 - حدیث سَعْدِ بْنِ أَبِی وَقَّاصٍ قَالَ مُصْعَبُ ابْنُ سَعْدٍ: صَلَیْتُ إِلَى جَنْبِ أَبِی فَطَبَّقْتُ بَیْنَ کَفَّیَّ، ثُمَّ وَضَعْتُهُمَا بَیْنَ فَخِذَیَّ، فَنَهَانِی أَبِی، وَقَالَ: کُنَّا نَفْعَلُهُ؛ فَنُهِینَا عَنْهُ، وَأُمِرْنَا أَنْ نَضَعَ أَیْدِینَا عَلَى الرُّکَبِ .


ترجمه : مصعب بن سعد رحمه الله فرمودند : من به پهلوی پدرم نمازخواندم و (دررکوع) دوکف دستم را برهم گذاشته و انگشتانم را در هم فرو بردم و سپس هر دو را در بین دو رانم گذاشتم ، پدرم (چون این کارمرا دیدند) مرا (از این کار) ممانعت نمودند و گفتند : ما (دراوائل) این گونه (رکوع را) انجام می دادیم ولی (بعدا ازسوی رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) دستورداده شدیم که (کف) دستان ما را بر زانوها بگذاریم. 

ترجمه کتاب لؤلؤ و مرجان حدیث (۲۹۰ تا ۳۰۰)

290 - حدیث عَائِشَةَ عَنْ مَسْرُوقٍ، قَالَ: ذُکِرَ عِنْدَهَا (عَائِشَةَ) مَا یَقْطَعُ الصَّلاَةَ، الْکَلْبُ وَالْحِمَارُ وَالْمَرْأَةُ فَقَالَتْ: شَبَّهْتُمُونَا بالْحُمُر وَالْکِلاَب وَاللهِ لَقَدْ رَأَیْتُ النَّبِیَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یُصَلِّی وَإِنِّی عَلَى السَرِیرِ بَیْنَهُ وَبَیْنَ الْقبْلَةِ، مُضْطَجِعَةً، فَتَبْدو لِی الْحَاجَةُ فَأَکْرَهُ أَنْ أَجْلِسَ فأُوذِیَ النَّبِیَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، فَأَنْسَلُّ مِنْ عِنْد رِجْلَیْهِ.


ترجمه : مسروق رحمه الله فرمودند: نزد عایشه رضی الله عنه بیان شد که چیزهایی «همانند» سگ و خر و زن نماز را قطع می کنند، «عایشه رضی الله عنها» فرمودند : شما «با این سخنانتان» ما «زنان» را «در این مسأله» به خرها و سگ ها تشبیه نموده اید، سوگند به الله من پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم دیدم که نماز«شب» می خوانند ودرحالی که من بر تخت خوابی که در جلوی و درمیان ایشان و میان قبله قرار داشت درازکشیده بودم ، «گه گاهی» برایم نیازی پیش می آمد « و می خواستم که برای حل آن نیاز بلنده شده و بروم» ولی ناپسند می دانستم که «جلوی پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم» بنشینم و تا با این طریق پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم اذیت و آزرده شوند ، لذا من ازآن قسمت دو پایه تخت «که دو پایم در آن قسمت قرار داشتند» آهسته بیرون شده «و دنبال کار و نیازم» می رفتم .


291 - حدیث عَائِشَةَ قَالَتْ: أَعَدَلْتُمُونَا بِالْکَلْبِ وَالْحِمَارِ لَقَدْ رَأَیْتُنِی مُضْطَجِعَةً عَلَى السَّرِیرِ فَیَجِیءُ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فَیتَوَسَّطُ السَّرِیرَ، فَیُصَلِّی، فَأَکْرَهُ أَنْ أُسَنِّحَهُ فَأَنْسَلُّ مِنْ قِبَلِ رِجْلِی السَّرِیرِ حَتَّى أنْسَلَّ مِنْ لِحَافِی.


ترجمه : «روزی در نزدعایشه رضی الله عنه بیان شد که سگ و خر و زن نماز را قطع می کنند»، عایشه رضی الله عنها فرمودند : شما «با این سخنانتان» ما «زنان» را «در این مسأله» به سگ و خر برابردانسته « وتشبیه» نموده اید، من خودم را بر تخت خواب درازکشیده می دیدم که پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم می آمدند و در «روبروی» وسط تخت خواب ایستاده و شروع به نماز خواندن می کردند،«گه گاهی برایم نیازی پیش می آمد ومی خواستم که برای حل آن نیاز بلنده شده و بروم» ولی ناپسند می دانستم که«جلوی پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم» در رودر روی ایشان بنشینم ، لذا من ازآن قسمت دو پایه تخت «که دو پایم در آن قسمت قرار داشتند» آهسته بیرون شده تا از لحافم بیرون می شدم «و دنبال کار و نیازم می رفتم» .


292 - حدیث عَائِشَةَ زَوْجِ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، أَنَّهَا قَالَتْ: کُنْتُ أَنَامُ بَیْنَ یَدَیْ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ وَرِجْلاَیَ فِی قِبْلَتِهِ، فَإِذَا سَجَدَ غَمَزَنِی فَقَبَضْتُ رِجْلَیَّ، فَإِذَا قَامَ بَسَطْتُهُمَا قَالَتْ: والْبُیُوتُ یَوْمَئِذٍ لَیْسَ فِیهَا مَصَابِیحُ.


ترجمه : عایشه همسرپیامبرصلی الله علیه و آله وسلم فرمودند : من بودم «که گه گاهی» جلوی رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم می خوابیدم و دو پایم در سمت قبله « و محل سجده ایشان» می بود ، و چون ایشان می خواستند سجده کنند با سرانگشتانشان «قسمتی از پایم را» فشار داده  و من دو پایم را جمع می نمودم، و چون «برای رکعت بعدی» بلند می شدند «من دو باره» دو پایم را درازمی کردم «به همین منوال تا نمازشان به پایان می رسید»، «سپس عایشه رضی الله عنها» فرمودند: در خانه ها در آن روزها «که» چراغ هایی نبود .


293 - حدیث مَیْمُونَةَ قَالَتْ: کَانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یُصَلِّی وَأَنَا حِذَاءَهُ، وَأَنَا حَائِضٌ، وَرُبَّمَا أَصَابَنِی ثَوْبُهُ إِذَا سَجَدَ.


ترجمه : میمونه رضی الله عنها فرمودند : رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم بودند که نماز «شب» می خواندند و در حالی که من در دوران قاعدگی بوده و در جلوو روبری ایشان «بربستر درازکشیده» بودم وگاهی وقتی که سجده می کردند لباسشان به من اصابت می کرد .


294 - حدیث أَبِی هُرَیْرَةَ، أَنَّ سَائِلاً سَأَلَ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ عَنِ الصَّلاَةِ فِی ثَوبٍ وَاحِدٍ، فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: أَوَلِکُلِّکُمْ ثَوْبَانِ.


ترجمه : ابوهریره رضی الله عنه فرمودند : همانا سؤال کننده ای از رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم در باره نماز خواندن در یک لباس پرسیدند «که آیا مجاز است یا خیر؟» ، سپس رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم «در جواب» فرمودند : آیا مگرهمه شماها دو لباس دارید؟ .«یعنی وقتی همه دولباس ندارید پس با یک لباس خواندن ایرادی ندارد» .


295 - حدیث أَبِی هُرَیْرَةَ، قَالَ: قَالَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: لاَ یُصَلِّی أَحَدُکُمْ فِی الثَّوْبِ الْوَاحِدِ لَیْسَ عَلَى عَاتِقَیْهِ شَیْءٌ.


ترجمه : ابوهریره رضی الله عنه فرمودند : پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم فرمودند : هیچ یک از شما در یک لباس و در حالی که بردوشانه اش چیزی نیست نماز نخواند .


296 - حدیث عُمَرَ بْنِ أَبِی سَلَمَةَ، قَالَ: رَأَیْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یُصَلِّی فِی ثَوْبٍ وَاحِدٍ مُشْتَمِلاً بِهِ، فِی بَیْتِ أُمِّ سَلَمَةَ، وَاضِعًا طَرَفَیْهِ عَلَى عَاتِقَیْهِ.


ترجمه : عمر بن ابی سلمه رضی الله عنه فرمودند : من رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم را دیدم که در خانه ام سلمه در حالی که یک پارچه بدور خودشان پیچانده اند و دو طرف آن پارچه را برعکس بر دو شانه خودشان انداخته اند نماز می خوانند.


297 - حدیث جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللهِ قَالَ مُحَمَّدُ بْنُ الْمُنْکَدِرِ: رَأَیْتُ جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اللهِ یُصَلِّی فِی ثَوْبٍ وَاحِدٍ، وَقَالَ رَأَیْتُ النَّبِیَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یُصَلِّی فِی ثَوْبٍ.


ترجمه : محمد بن المنکدر رحمه الله فرمودند: من جابر بن عبد الله رضی الله عنه را دیدم که در یک لباس نماز می خوانند و ایشان فرمودند : که من پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم را دیدم که در یک لباس نماز می خوانند .


298 - حدیث أَبِی ذَرٍّ رضی الله عنه، قَالَ: قُلْتُ یَا رَسُولَ اللهِ أیُّ مَسْجِدٍ وُضِعَ فِی الأَرْضِ أَوَّلُ قَالَ: الْمَسْجِدُ الْحَرَامُ قَالَ: قُلْتُ ثُمَّ أیُّ قَالَ: الْمَسْجِدُ الأَقْصى قُلْتُ: کَمْ کَانَ بَیْنَهُمًا قَالَ: أَرْبَعُونَ سَنَةً، ثُمَّ أَیْنَمَا أَدْرَکَتْکَ الصَّلاَةُ بَعْدُ، فَصَلِّ، فَإِنَّ الْفَضْلَ فِیهِ.


ترجمه : ابوذر«غفاری» رضی الله عنه فرمودند : من «به رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم» گفتم : ای رسول الله کدام مسجد اول بر روی «این» زمین ساخته شده است ؟ ایشان فرمودند : مسجد الحرام «ابوذر می گوید سپس» گفتم : بعد از آن کدام «مسجد»؟ «رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم» فرمودند : «سپس» مسجد الاقصی، من گفتم : فاصله ساخت این دو «مسجد» چقدر بوده است؟ «ایشان» فرمودند : چهل سال ، سپس «رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم» فرمودند: از این به بعد هرکجا که نماز تو را دریافت «و وقتش فرا رسید» پس «همانجا» نماز بخوان زیرا فضیلت در همین است .

 

299 - حدیث جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللهِ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: أُعْطِیتُ خَمْسًا لَمْ یُعْطَهُنَّ أَحَدٌ مِنَ الأَنْبِیَاءِ قَبْلِی: نُصِرْتُ بِالرُّعْبِ مَسِیرَةَ شَهْرٍ، وَجُعِلَتْ لِیَ الأَرْضُ مَسْجِدًا وَطَهُورًا، فَأَیُّمَا رَجُلٍ مِنْ أُمَّتِی أَدْرَکَتْهُ الصَّلاَةُ فَلْیُصَلِّ، وَأُحِلَّتْ لِیَ الْغَنَائِمُ، وَکَانَ النَبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یُبْعَثُ إِلَى قَوْمِهِ خَاصَّةً وَبُعِثْتُ إِلَى النَّاس کَافَّةً، وَأُعْطِیتُ الشَّفَاعَةَ .


ترجمه : جابربن عبدالله رضی الله عنه فرمودند : رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند : به من پنج چیزداده شده است که به هیچ یک از پیامبران پیش ازمن داده نشده است : با ترسی « که دشمنانم از من دارند» با وجودیکه به اندازه مسافت یک ماه از من دور اند ؛ یاری شده ام ، و زمین برای من « وامت من» مسجد «و محل عبادت و نماز» و «محل» پاکی «حاصل نمودن با تیمم» قرار داده شده است لذا هرفردی از امت من «وقت» نمازرا دریافت پس همانجا نماز بخواند، و برای من «و امت من» غنیمت های «جنگی که در جهاد به دست می آید» حلال قرار داده شده است، و «قبل از من» هرپیامبری که رحمت الله و سلامتی بر او باد به پیامبری می رسید فقط به سوی قوم خودش فرستاده و مبعوث می شد ولی من به سوی تمام مردم فرستاده شدم و شفاعت «بزرگ روز قیامت، فقط» به من داده شده است .


300 - حدیث أَبِی هُرَیْرَةَ رضی الله عنه، أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: بُعِثْتُ بِجَوَامِعِ الْکَلِمِ، وَنُصِرْتُ بِالرُّعْبِ، فَبَیْنَا أَنَا نَائِمٌ أُتِیتُ بِمَفَاتِیحِ خَزَائِنِ الأَرْضِ فَوُضِعَتْ فِی یَدِی . قَالَ أَبُو هُرَیْرَةَ: وَقَدْ ذَهَبَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ وَأَنْتُمْ تَنْتَثِلُونَهَا.


ترجمه : ابوهریره رضی الله عنه روایت نمودند که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند : من با سخنان جامع مبعوث و فرستاده شدم و با ترسی «که دشمنانم از من دارند» نصرت و یاری شده ام و در حالی که من در خواب بودم کلیدهای خزانه های زمین در دست من گذاشته شد . ابوهریره رضی الله عنه فرمودند : رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم از این دنیا رفتند و درحالی الآن شما آنها استخراج «واستفاده» می کنید .

ترجمه کتاب لؤلؤ و مرجان حدیث (۲۸۱ تا ۲۸۹)

 

281 - حدیث أَبِی جُحَیْفَةَ، قَالَ: رَأَیْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فِی قُبَّةٍ حَمْرَاءَ مِنْ أَدَمٍ، وَرَأَیْتُ بِلاَلاً أَخَذَ وَضُوءَ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، وَرَأَیْتُ النَّاسَ یَبْتَدِرُونَ ذَاکَ الْوَضوءَ، فَمَنْ أَصَابَ مِنْهُ شَیْئًا تَمَسَّحَ بِهِ، وَمَنْ لَمْ یُصِبْ مِنْهُ شَیْئًا أَخَذَ مِنْ بَلَلِ یَدِ صَاحِبِه، ثُمَّ رَأَیْتُ بِلاَلاً أَخَذَ عَنَزَةً فَرَکَزَهَا، وَخَرَجَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فِی حُلَّةٍ حَمْرَاءَ مُشَمِّرًا، صَلَّى إِلَى الْعَنَزَةِ بِالنَّاسِ رَکْعَتَیْنِ، وَرَأَیْتُ النَّاسَ وَالدَّوَابَّ یَمُرُّونَ مِنْ بَیْنَ یَدَیِ الْعَنَزَةِ.


ترجمه : ابوجحیفه رضی الله عنه فرمودند : من رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم را درخیمه پوستی سرخ رنگ دیدم ، و بلال را دیدم که آب وضوی رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم را گرفته است و مردم را دیدم که شتاب زده به سمت آن آب وضو رفته «و ازآن برای تبرک برایشان برمی دارند» لذا به هر کسی که از آن آب می رسید آن را بر«بدنش» می مالید و به هرکسی هم که چیزی نمی رسید از تری دست همراهش گرفته «و برای تبرک بر بدنش می مالید» ، سپس بلال را دیدم که سر نیزه ای را گرفته و«بعنوان ستره» برزمین فرود برد، و «سپس» پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم در حالی که ازار و رداء سرخی به تن داشتند و پاچه هایشان بالا کشیده بود «ازآن خیمه» بیرون شده «و آن سرنیزه را ستره نموده» و به سوی آن سرنیزه دو رکعت برای مردم «پیش نمازی داده» نماز خواندند، و دیدم که مردم و چهارپایان از جلوی آن سرنیزه «که بعنوان ستره بود» گذر می کردند .


282 - حدیث عَبْدِ اللهِ بْنِ عَبَّاسٍ، قَالَ: أَقْبَلْتُ رَاکِبًا عَلَى حِمَارٍ أَتَانٍ، وَأَنَا یَوْمَئِذٍ قَدْ نَاهَزْتُ الاحْتِلاَمَ، وَرَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یُصَلِّی بِمِنَى إِلَى غَیْرِ جِدَارٍ، فَمَرَرْتُ بَیْنَ یَدَیْ بَعْضِ الصَّفِّ، وَأَرْسَلْتُ الأَتَانَ تَرْتَعُ، فَدَخَلْتُ فِی الصَّفِّ، فَلَمْ یُنْکَرْ ذلِکَ عَلَیَ .


ترجمه : عبدالله بن عباس رضی الله عنه فرمودند: من در حالی که بر ماچ خری سوار بودم آمدم ، و من در آن روز نزدیک به احتلام «و سن بلوغ » بودم، و رسول الله صلی الله علیه وسلم «در آن روز» در منی به سوی غیر دیواری نماز می خواندند، من از جلوی برخی از صف ها گذر نمودم و ماچ خررا رها نمودم تا بچرد و در صف «نماز» داخل شدم «و شروع به نماز خواندن نمودم»، واین «عمل و گذرمرا» کسی بر من انکار نکرد «و خورده نگرفت».


283 - حدیث أَبِی سَعِیدٍ الْخُدْرِیِّ قَالَ أَبُو صَالِحِ السَّمَّانُ: رَأَیْتُ أَبَا سَعِیدٍ الخُدْرِیَّ فِی یَوْمِ جُمُعَةٍ یُصَلِّی إِلَى شَیْءٍ یَسْتُرُهُ مِنَ النَّاسِ، فَأَرَادَ شَابٌّ مِنْ بَنِی أَبِی مُعَیْطٍ أَنْ یَجْتَازَ بَیْنَ یَدَیْهِ، فَدَفَعَ أَبُو سَعِیدٍ فِی صَدْرِهِ، فَنَظَرَ الشَّابُ فَلَمْ یَجِدْ مَسَاغًا إِلاَّ بَیْنَ یَدَیْهِ؛ فَعَادَ لِیَجْتَازَ فَدَفَعَهُ أَبُو سَعِیدٍ أَشَدَّ مِنَ الأُولَى فَنَالَ مِنْ أَبِی سَعِیدٍ، ثُمَّ دَخَلَ عَلَى مَرْوَانَ، فَشَکَا إِلَیْهِ مَا لَقِیَ مِنْ أَبِی سَعِیدٍ، وَدَخَلَ أَبُو سَعِیدٍ خَلْفَهُ عَلَى مَرْوَانَ، فَقَالَ: مَا لَکَ وَلاِبْنِ أَخِیکَ یَا أَبَا سَعِیدٍ قَالَ: سَمِعْتُ النَّبِیَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یَقُولُ: إِذَا صَلَّى أَحَدُکُمْ إِلَى شَیْءٍ یَسْتُرُهُ مِنَ النَّاسِ فَأَرَادَ أَحَدٌ أَنْ یَجْتَازَ بَیْنَ یَدَیْهِ فَلْیَدْفَعُهُ، فَإِنْ أَبى فَلْیُقَاتِلْهُ فَإِنَّمَا هُوَ شَیْطَانٌ.


ترجمه : ابوصالح سمان رحمه الله فرمودند : من در روزجمعه ابوسعید خدری رضی الله عنه را دیدم که بسوی چیزی که او را از مردم می پوشاند «و بعنوان ستره از آن استفاده می کرد» نماز می خواند، که جوانی از «طائفه» بنی ابی معیط می خواست که از جلوی ایشان «و درمیان ستره» گذرکند، ابوسعید رضی الله عنه «دست» برسینه اش گذاشت و او را هل «به عقب» داد «تا نیاید و از جلویش گذر نکند» سپس «آن» جوان نگاه کرد ولی جایی که گنجایش گذرداشته باشد بجزاز جلوی ایشان نیافت ، لذا آن جوان دوباره بازگشت تا «ازجلوی ابوسعید رضی الله عنه» گذر نماید که این بار «ابوسعید رضی الله عنه» محکم تراز بار اولی او را «به عقب» هل داد «و نگذاشت که ازمیان او ستره اش گذرکند» لذا «آن جوان» از ابوسعید «خدری رضی الله عنه» ناراحت شده وبر مروان وارد شد و به ایشان از آنچه که ازابوسعید«رضی الله عنه» با او برخورد کرده بود شکایت نمود، و ابوسعید «رضی الله عنه» بعد از آن جوان برمروان وارد شد، «در آن وقت بود که مروان به ابوسعید رضی الله عنه» گفت : تو به پسربرادر«دینی» خود چه کار داشتید، ای ابوسعید «که او را زده ای»؟ «ابوسعید خدری رضی الله عنه درجواب» گفت : من ازپیامبرصلی الله علیه و آله وسلم شنیدم که می فرمایند : هرگاه یکی از شما بسوی چیزی «بعنوان ستره» که او را از مردم می پوشاند نماز می خواند و سپس کسی خواست از جلوی او « ودر میان او ستره اش» گذر نماید ، پس باید که او را «به عقب» هل داده «و گذارد که گذر نماید»، واگراوسرباز زد «و برگذر اصرارنمود» پس باید که با او درگیرشد زیرا که او شیطان است «که می خواهد همراه این گذر کنند از جلوی نماز بگذرد».


284 - حدیث أَبِی جُهَیْمٍ عَنْ بُسْرِ بْنِ سَعِیدٍ، أَنَّ زَیْدَ بْنَ خَالِدٍ أَرْسَلَهُ إِلَى أَبِی جُهَیْمٍ یَسْأَلُهُ مَاذَا سَمِعَ مِنْ رَسُولِ الله صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فِی الْمَارِّ بَیْنَ یَدَیِ الْمُصَلِّی، فَقَالَ أَبُو جُهَیْمٍ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: لَوْ یَعْلَمُ الْمَارُّ بَیْنَ یَدَیِ الْمُصَلِّی مَاذَا عَلَیْهِ مِنَ الإِثْمِ لَکَانَ أَنْ یَقِفَ أَرْبَعِینَ خَیْرًا لَهُ مِنْ أَنْ یَمُرَّ بَیْنَ یَدَیْهِ.


ترجمه : بسر بن سعید رحمه الله روایت نمودند که همانا زید بن خالد رضی الله عنه ایشان را به نزد ابو جحیفه رضی الله عنه فرستادند تا از ایشان بپرسد که از رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم در باره گذر کننده از جلوی نماز گذاری« که ستره ندارد» چه شنیده است ؟ ابوجهیم رضی الله عنه فرمودند: رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند : اگر گذر کننده از جلوی نماز گذاری «که ستره ندارد» می دانست که بر او چقدر گناه است برای او بهتر بود که چهل «لحظه، یا ماه و یا سال» می ایستاد بهتربود از اینکه از جلوی آن «نمازگذار» گذرکند .


285 - حدیث سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ قَالَ: کَانَ بَیْنَ مُصَلَّی رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ وَبَیْنَ الْجِدَارِ مَمَرُّ الشَّاةِ.


ترجمه : سهل بن سعد رضی الله عنه فرمودند: «معمولا» فاصله محل «سجده» رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم در محل نماز، تا دیوار« مسجد که در جلویشان قرار داشت» به اندازه «جای» گذریک گوسفند بود .


286 - حدیث سَلَمَةَ، قَالَ: کَانَ جِدَارُ الْمَسْجِدِ عِنْدَ الْمِنْبَرِ مَا کَادَتِ الشَّاةُ تَجُوزُهَا .


ترجمه : سلمه رضی الله عنه فرمودند : «همانا آن» دیوارمسجد «النبی» که نزد منبربود «آنقدر به منبر نزدیک بود» که عنقریب بود گوسفندی از «میان دیوار و منبر» نتواند گذرکند .


287 - حدیث سَلَمَةَ بْنِ الأَکْوَعِ قَالَ یَزِیدُ بْنُ أَبِی عُبَیْدٍ: کُنْتُ آتِی مَعَ سَلَمَةَ بْنِ الأَکْوَعِ فَیُصَلِّی عِنْدَ الأُسْطُوَانَةِ الَّتِی عِنْدَ الْمُصْحَفِ، فَقُلْتُ یَا أَبَا مُسْلِمٍ أَرَاکَ تَتَحَرَّى الصَّلاَةَ عِنْدَ هذِهِ الأُسْطُوَانَةِ قَالَ: فَإِنِّی رَأَیْتُ النَّبِیَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یَتَحَرَّى الصَّلاَةَ عِنْدهَا.


ترجمه : یزید بن ابی عبید رحمه الله فرمودند : من بودم «که گه گاهی» بهمراه سلمه بن اکوع رضی الله عنه «برای نماز به مسجد النبی » می آمدم «و می دیدم که » ایشان «عموما» نزد ستونی که برآن «در زمان خلافت عثمان رضی الله عنه» قرآن گذاشته می شد، نماز می خواند، من به ایشان گفتم ای ابومسلم «علت چیست ؟که» من ترا می بینم که تلاش و انتخاب می کنی که «عموما» نزد این ستون نماز بخوانی؟ ایشان فرمودند : همانا من دیدم که پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم «عموما» تلاش و انتخاب می کردند تا نزد این ستون «نماز نفل» می خواندند .


288- حدیث عَائِشَةَ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ کَانَ یُصَلِّی وَهِیَ بَیْنَهُ وَبَیْنَ الْقِبْلَةِ عَلَى فِرَاشِ أَهْلِهِ اعْتِرَاضَ الْجَنَازَةِ.


ترجمه : عایشه رضی الله عنه روایت نمودند که «گه گاهی» رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم نماز«شب» می خواندند و در حالی که ایشان در «جلوی رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم» در میان ایشان و میان قبله بربستر خانوادهشان همانند جنازه ای دراز کشیده بودند.


289- حدیث عَائِشَةَ، قَالَتْ: کَانَ النَبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یُصَلِّی وَأَنَا رَاقِدَةٌ مُعْتَرِضَةٌ عَلَى فِرَاشِهِ، فَإِذَا أَرَادَ أَنْ یُوتِرَ أَیْقَظَنِی فَأَوْتَرْتُ.


ترجمه : عایشه رضی الله عنه روایت نمودند که «گه گاهی» پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم نماز«شب» می خواندند و درحالی که من بر بستر خوابیده و بصورت عرضی «درجلوی ایشان» درازکشیده بودم، و چون «رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم» می خواستند نماز وترشان را بخوانند مرا بیدار می نمودند و من «هم» نماز وتر«خودم» را می خواندم.

ترجمه کتاب لؤلؤ و مرجان حدیث (۲۶۴ تا ۲۸۰)

 

(264) حدیث جُبَیْرِ بْنِ مُطْعِمٍ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یَقْرَأُ فِی الْمَغْرِبِ بِالطورِ.

 

ترجمه : جبیربن مطعم رضی الله عنه فرمودند: من شنیدم که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم در «نماز» مغرب «سوره» طور را می خوانند.

 

(265) حدیث الْبَرَاءِ، أَنَّ النَّبِیَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ کَانَ فی سَفَرٍ فَقَرَأَ فِی الْعِشَاءِ فِی إِحْدَى الرَّکْعَتَیْنِ بِالتِّینِ وَالزَّیْتُون.

 

ترجمه : براء بن عازب رضی الله عنه روایت نمودند که پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم در سفری بودند که در یکی از دورکعت « اولی و جهری» نماز عشاء ، سوره « والتِّینِ وَالزَّیْتُون » را خواندند .

 

(266) حدیث جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللهِ، أَنَّ مُعَاذَ بْنَ جَبَلٍ رضی الله عنه کَانَ یُصَلِّی مَعَ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ ثُمَّ یَأْتِی قَوْمَهُ فَیُصَلِّی بِهِمْ الصَّلاَةَ، فَقَرَأَ بِهِمُ الْبَقَرَةَ قَالَ: فَتَجَوَّزَ رَجُلٌ فَصَلَّى صَلاَةً خَفِیفَةً، فَبَلَغَ ذَلِکَ مُعَاذًا، فَقَالَ: إِنَّهُ مُنَافِقٌ فَبَلَغَ ذلِکَ الرَّجُلَ، فَأَتَى النَّبِیَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، فَقَالَ یَا رَسُولَ اللهِ إِنَّا قَوْمٌ نَعْمَلُ بِأَیْدِینَا، وَنَسْقِی بِنَوَاضِحِنَا وَإِنَّ مُعَاذًا صَلَّى بِنَا الْبَارِحَةَ،  فَقَرَأَ الْبَقَرَةَ، فَتَجَوَّزْتُ، فَزَعَمْ أَنِّی مُنَافِقٌ فَقَالَ النَبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: یَا مُعَاذُ أَفَتَّانٌ أَنْتَ ثلاثًا اقْرَأْ (وَالشَّمْسِ وَضُحَاهَا) وَ (سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الأَعْلَى) وَنَحْوَهَا.


ترجمه : جابربن عبد الله رضی الله عنه فرمودند : همانا معاذ بن جبل رضی الله عنه بودند که بهمراه پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم «با جماعت» نماز می خواندند و سپس به نزد قومش رفته و برای آن پیش نمازی داده و با آنان نمازمی خواند، «در یکی از شبها در نماز عشا شروع » به خواندن سوره بقره نمودند، «که» مردی «از مقتدیانش نماز جماعت را رها نموده و خود به تنهائی» نماز مختصرو سبکی خواند « و سپس به خانه اش رفت » جریان «کار این مرد» به معاذ «رضی الله عنه» رسید، «معاذ رضی الله عنه» گفت : همانا او منافق است «که نمازبا جماعت را ها نموده و تنها نماز خوانده ورفته است»، این سخن «معاذ رضی الله عنه » به آن مرد رسید، «او ناراحت شده و» به نزد پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم آمده و گفت : ای رسول الله همانا ما قومی هستیم که «خادم و ابزار کار آنچنانی نداریم» با دستان مان کار می کنیم و با شتران آبکش مان «زمین های خودمان را» آب می دهیم و همانا معاذ دیشب هنگام خواندن نماز عشا شروع به خواندن سوره بقره نمود «و من چون خسته بودم نماز پشت سر او را رها نموده» و نمازم را مختصر نموده و خواندم «و سپس به خانه رفتم ، بعد از رفتن من چون جریان این کارم به معاذ رسید» او بنا برگمان خویش «به مردم» گفته که همانا من منافق هستم « و در حالی که من منافق نیستم» سپس « پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم» تا سه بار« خطاب به معاذ بن جبل» فرمودند : ای معاذ آیا تو فتنه گری است؟! تو سوره « وَالشَّمْسِ وَضُحَاهَا » و « سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الأَعْلَى » و همانند این سوره ها را «در نمازهایت» بخوان . 

 

 (267) حدیث أَبِی مَسْعُودٍ الأَنْصَارِیِّ، قَالَ: جَاءَ رَجُلٌ إِلَى رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، فَقَالَ: یَا رَسُولَ اللهِ إِنِّی وَاللهِ لأَتأَخَّرُ عَنْ صَلاَةِ الْغَدَاةِ مِنْ أَجْلِ فُلاَنٍ مِمَّا یُطِیلُ بِنَا فِیهَا قَالَ: فَمَا رَأَیْتُ النَّبِیَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَطُّ أَشَدَّ غَضَبًا فِی مَوْعِظَةٍ مِنْهُ یَوْمَئِذٍ، ثُمَّ قَالَ: یأَیُّهَا النَّاسُ إِنَّ مِنْکُمْ مُنَفِّرِینَ؛ فَأَیُّکُمْ مَا صَلَّى بِالنَّاسِ فَلْیُوجِزْ، فَإِنَّ فِیهِمُ الْکَبِیرَ وَالضَّعِیفَ وَذَا الْحَاجَةِ.

 

ترجمه :ابومسعود انصاری رضی الله عنه فرمودند : «روزی» مردی به نزد رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم آمد و گفت : ای رسول الله همانا سوگند به الله که من در آمدن به نماز صبح تأخیرمی کنم «و دیرتر می آیم» زیرا فلانی «که امام ماست» در این نماز برای ما قرائت را طولانی می کند، «ابومسعود» فرمودند: «پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم برای سخنرانی بلند شدند و» من ندیدم که پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم هرگز در سخنرانی بیشتر از آن روز ناراحت شده باشند ، «پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم» بعد «از بلند شدن برای سخنرانی» فرمودند: آهای مردم همانا برخی از شما متنفرکنندگان «دیگران از دین» اند؛ «و کارهایی می کنند که باعث متنفر شدن برخی از دین می گردند» لذا «از این به بعد» هر یک از شما که برای مردم پیش نمازی داد باید که «نماز را» با قرائت کوتاه و مختصر بخواند، زیرا در میان آنان «افراد» بزرگسال و ضعیف وکسانی که کاردارند وجود دارد.

 

(268) حدیث أَبِی هُرَیْرَةَ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: إِذَا صَلَّى أَحَدُکُمْ لِلنَّاسِ فَلْیُخَفِّفْ، فَإِنَّ مِنْهُمُ الضَّعِیفَ وَالسَّقِیمَ وَالْکَبِیرَ؛ وَإِذَا صَلَّى أَحَدُکُمْ لِنَفْسِهِ فَلْیُطَوِّلْ مَا شَاءَ.


ترجمه : ابوهریره رضی الله عنه روایت نمودند که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند : هرگاه که یکی از شما برای مردم پیش نمازی داد پس باید «نمازش را» سبک «و با قرائت اند» کم بخواند زیرا در میان آنها «افراد» ضعیف و بیمار و بزرگسال وجود دارد و هرگاه که یکی از شما برای خودش «به تنهائی» نماز می خواند هرانداز که می خواهد «نمازش را» طولانی نموده «و با قرائت طولانی بخواند» .

 

(269) حدیث أَنَسٍ، قَالَ: کَانَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یُوجِزُ الصَّلاَةَ وَیُکْمِلُهَا.

 

ترجمه : انس رضی الله عنه فرمودند : «عادت » پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم براین بود که نماز را مختصر وکوتاه ولی کامل می خواندند.


270 - حدیث أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ، قَالَ: مَا صَلَّیْتُ وَرَاءَ إِمَامٍ قَطُّ أَخَفَّ صَلاَةً وَلاَ أَتَمَّ مِنَ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ؛ وَإِنْ کَانَ لَیَسْمَعُ بُکَاءَ الصَّبِیِّ فیُخَفِّفُ مَخَافَةَ أَنْ تُفْتَنَ أُمُّهُ .


ترجمه : انس بن مالک رضی الله عنه فرمودند: من پشت سر هیچ امامی هرگز نمازی نخواندم که از نماز پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم سبک تر و نه هم کامل تر باشد ؛ همانا ایشان «گاهی در هنگام نمازخواندن» صدا گریه کودکی را می شنیدند به همین خاطر نمازشان را سبک می خواندند از ترس اینکه مبادا مادرش دچار فتنه و پریشانی گردد.


271 - حدیث أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ، أَنَّ النَّبِیَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ: إِنِّی لأَدْخُلُ فِی الصَّلاةِ وَأَنَا أُرِیدُ إِطَالَتَهَا فَأَسْمَعُ بُکَاءَ الصَّبِیِّ فَأَتَجَوَّزُ فِی صَلاَتِی مِمَّا أَعْلَمُ مِنْ شِدَّةِ وَجْدِ أُمِّهِ مِنْ بُکَائِهِ .


ترجمه : انس بن مالک رضی الله عنه فرمودند : همانا پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم فرمودند: همانا من «گاهی» وارد نماز می گردم و در حالی که من می خواهم آن را طولانی نمایم ، سپس صدای گریه کودکی را می شنوم بخاطر شدت ناراحتی مادرش از گریه آن کودک در نمازم اختصارمی کنم .


272 - حدیث الْبَرَاءِ، قَالَ: کَانَ رُکُوعُ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ وَسُجُودُهُ، وَبَیْنَ السَّجْدَتَیْنِ، وَإِذَا رَفَعَ رَأْسَهُ مِنَ الرُّکُوعِ، مَا خَلاَ الْقِیَامَ وَالقُعُودَ، قَرِیبًا مِنَ السَّوَاءِ.


ترجمه :  براء بن عازب رضی الله عنه فرمودند : «معمولا، مدت مکث در» رکوع پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم و سجده های ایشان و «نشستن ایشان» در میان دو سجده و «همچنین مدت مکث نمودن و ایستادن بعد ازرکوع» آنگاه که از رکوع بلند می شدند ، بجز «زمان» قیام و ایستادن«برای قرائت»و نشستن «برای تشهد، بقیه همه» نزدیک به هم و برابر بودند .


273- حدیث أَنَسٍ رضی الله عنه قَالَ: إِنِّی لاَ آلُو أَنْ أُصَلِّی بِکُمْ کَمَا رَأَیْتُ النَّبِیَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یُصَلِّی بِنَا قَالَ ثَابِتٌ (راوی هذَا الْحَدِیثِ) کَانَ أَنَسٌ یَصْنَعُ شَیْئًا لَمْ أَرَکُمْ تَصْنَعُونَهُ، کَانَ إِذَا رَفَعَ رَأْسَهُ مِنَ الرُّکُوعِ قَامَ حَتَّى یَقُولَ الْقَائِلُ قَدْ نَسِیَ؛ وَبَیْنَ السَّجْدَتَیْنِ، حَتَّى یَقولَ الْقَائِلُ قَدْ نَسِیَ .


ترجمه : انس بن مالک رضی الله عنه فرمودند : همانا من کوتاهی و کمی نمی کنم از این که برایتان نماز بخوانم همان گونه که دیدم پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم برای ما نماز می خواندند ، «ثابت شاگرد انس رضی الله عنه و راوی این حدیث» فرمودند: انس رضی الله عنه «در نمازش» کاری می کرد که من شما را ندیدم که آن را انجام دهید، «عادت ایشان براین» بود که چون سرش را ازرکوع بلند می نمود «آنقدر زیاد» می ایستاد که گوینده ای می گفت : قطعا فراموش نموده « که به سجده برود»؛ و«همچنین» در میان دو سجده «آنقدر نشسته و مکث می نمودند» تا که گوینده ای می گفت : قطعا فراموش نموده است «که سجده دوم را انجام دهد».


274 - حدیث الْبَرَاءِ بْنِ عَازِبٍ، قَالَ: کُنَّا نُصَلِّی خَلْفَ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، فَإِذَا قَالَ: سَمِعَ اللهُ لِمَنْ حَمِدَهُ لَمْ یَحْنِ أَحَدٌ مِنَّا ظَهْرَهُ حَتَّى یَضَعَ النَبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ جَبْهَتَهُ عَلَى الأَرْضِ .


ترجمه : براء بن عازب رضی الله عنه فرمودند : ما پشت سر پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم نماز می خواندیم ، آنگاه که «رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم از رکوع بلند شده و» سَمِعَ اللهُ لِمَنْ حَمِدَهُ می گفتند «ما نیزسر از رکوع بلند نموده و می ایستادیم و» هیچ یک از ما کمرش را خم نمی کرد «تا به سجده برود» تا اینکه پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم «به سجده رفته و» پیشانی خویش را برزمین می گذاشتند «آن وقت بود که ما شروع به رفتن به سجده می نمودیم».


275 - حدیث عَائِشَةَ، قَالَتْ: کَانَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یُکْثِرُ أَنْ یَقُولَ فِی رُکُوعِهِ وَسُجُودِهِ : سُبْحَانَکَ اللهُمَّ رَبَّنَا وَبِحَمْدِکَ، اللهُمَّ اغْفِرْ لِی یَتَأَوَلُ الْقُرْآنَ.


ترجمه : عایشه رضی الله عنها فرمودند : «عادت» پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم بر این بود که «به هنگام نماز» در رکوعشان و سجدهایشان زیاد «این کلمات را» می گفتند : « سُبْحَانَکَ اللهُمَّ رَبَّنَا وَبِحَمْدِکَ، اللهُمَّ اغْفِرْ لِی » . یعنی : یا الله تو منزه و پاکی ای پروردگار ما و ستایش تورا بیان می کنم ، یا الله مرا ببخش . «سپس عایشه رضی الله عنها فرمودند که با خواندن این دعا، سوره نصر» قرآن را تفسیر «و به دستورات موجود در این سوره قرآنی عمل» می نمودند.


276 - حدیث ابْنِ عَبَّاسٍ، قَالَ: أُمِرَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ أَنْ یَسْجُدَ عَلَى سَبْعَةِ أَعْضَاءٍ، وَلاَ یَکُفَّ شَعَرًا وَلاَ ثَوْبًا: الْجَبْهَةِ، وَالْیَدَیْنِ وَالرُّکْبَتَیْنِ وَالرِّجْلَیْنِ .


ترجمه : ابن عباس رضی الله عنه فرمودند: «از جانب الله متعال » به پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم دستورداده شده بود که بر هفت عضو سجده نمایند، و«در داخل نماز» نه موئی جمع نموده و به پیچانند و نه هم لباسی را ،«و آن هفت عضوی که به ایشان دستور داده شده بود که برآنها سجده نمایند از این قرار می باشند» : پیشانی «که بینی را نیزشامل می شود» و «دو کف» دودست و دو زانو و «سرانگشتان» دو پا .


277- حدیث عَبْدِ اللهِ بْنِ مَالِکِ بْنِ بحَیْنَةَ، أَنَّ النَّبِیَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ کَانَ إِذَا صَلَّى فَرَّجَ بَیْنَ یَدَیْهِ حَتَّى یَبْدُوَ بَیَاضُ إِبْطَیْهِ.


ترجمه : عبد الله بن مالک بن بحینه رضی الله عنه فرمودند : همانا « عادت» پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم براین بود که «به هنگام سجده » دو دستشان را ازپهلوهایشان آنقدرزیاد باز و دور نگه می داشتند که «اگرکسی ازپشت سرایشان به ایشان نگاه می کرد» سفیدی زیر دو بغلشان دیده می شد .


278 - حدیث ابْنِ عُمَرَ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ کَانَ إِذَا خَرَجَ یَوْمَ الْعِیدِ أَمَر بِالْحَرْبَةِ فَتُوضَعُ بَیْنَ یَدَیْهِ فَیُصَلی إِلَیْهَا، وَالنَّاسُ وَرَاءَهُ، وَکَانَ یَفْعَلُ ذلِکَ فِی السَّفَرِ، فَمِنْ ثَمَّ اتَّخَذَهَا الأُمَرَاءُ.


ترجمه : ابن عمر رضی الله عنه فرمودند : همانا «عادت» رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم بر این بود که چون روز عید «برای ادای نمازعید، از خانه» بیرون می شدند «و به عیدگاه می رفتند» دستور می دادند تا سرنیزه ای آورده شده و «در جلوی ایشان، در عیدگاه» بر زمین «بعنوان ستره» فرو برده شود سپس «رسول الله صلی الله علیه وسلم» به دان سو «ایستاده و» نماز «عید را» می خواندند و مردم هم پشت سرپیامبرصلی الله علیه و آله وسلم «ایستاده بوده و نماز می خواندند» و پیامبرصلی الله علیه و سلم این کار«سرنیزه بردن برای ستره » را در سفر نیز انجام می دادند، وبه همین خاطر امیرهای نیزاین جریان نیزه بردن برای ستره را روش خود گرفته اند .


279 - حدیث ابْنِ عُمَرَ، عَنِ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ أَنَّهُ کَانَ یُعَرِّضُ رَاحِلَتَهُ فَیُصَلِّی إِلَیْهَا.


ترجمه : ابن عمر رضی الله عنه روایت نمودند که پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم بودند «که گاهی» شترشان را خوابانده و«و در حالی آن را ستر گرفته» به پهلو و به سوی آن نماز می خواندند .


280 - حدیث أَبِی جُحَیْفَةَ، أَنَّهُ رَأَى بِلاَلاً یُؤَذِّنُ، فَجَعَلْتُ أَتَتَبَّعُ فَاهُ ههُنَا وَههُنَا بِالأَذانِ.


ترجمه : ابوجحیفه رضی الله عنه گفته اند که ایشان بلال رضی الله عنه را درحالی که اذان می داده دیده اند ، «که درحین اذان گاهی چهرهشان را به سمت راست و گاهی به سمت چپ می چرخاندند، ابوجحیفه رضی الله عنه فرمودند»، که من شروع نمودم به دنبال نمودن «و نگاه نمودن به» دهان بلال که « در حین اذان ، دهان و چهرهشان را» به این سمت و آن سمت می چرخاند.

ترجمه کتاب لؤلؤ و مرجان حدیث (۲۵۳ تا ۲۶۳)

 (253) حدیث ابْنِ عُمَرَ، عَنِ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: إِذَا اسْتَأْذَنَتِ امْرَأَةُ أَحَدِکُمْ إِلَى الْمَسْجِدِ فَلاَ یَمْنَعْهَا .

 

ترجمه : ابن عمررضی الله عنه روایت نمودند که پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: هرگاه زن یکی شما اجازه خواست «تا برای شرکت در نماز جماعت» به مسجد برود او را «از رفتن به مسجد» جلوگیری نکند .


(254) حدیث ابْنِ عُمَرَ، قَالَ: کَانَتِ امْرأَةٌ لِعُمَرَ تَشْهَدُ صَلاَةَ الصُّبْحِ وَالْعِشَاءِ فِی الْجَمَاعَةِ فِی الْمَسْجِدِ، فَقِیلَ لَهَا: لِم تَخْرُجِینَ وَقَدْ تَعْلَمِینَ أَنَّ عُمَرَ یَکْرَهُ ذَلِکَ وَیَغَارُ قَالَتْ: وَمَا یَمْنَعَهُ أَنْ یَنْهَانِی قَالَ: یَمْنَعُهُ قَوْلُ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: لاَ تَمْنَعُوا إِمَاءَ اللهِ مَسَاجِدَ اللهِ .

 

ترجمه : ابن عمررضی الله عنه فرمودند : عمر زنی داشت «به نام عاتکه دختر زید» که به نماز جماعت صبح و عشاء در مسجد شرکت می کرد ، به او گفته شد چرا از خانه بیرون شده «و برای نماز جماعت به مسجد می آیی» و در حالی که می دانی که عمر غیرتش گرفته و این کار را ناپسند می دارد ؟ آن زن گفت: پس چه چیز او را مانع می گردد که مرا از این کارممانعت کند «فردی که با او گفتگو می کرد» گفت : او را این گفته رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم ممانعت می کند : کنیزان الله از آمدن به مسجدهای الله ممانعت و جلوگیری نکنید .

 

(255) حدیث عَائِشَةَ، قَالَتْ: لَوْ أَدْرَکَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ مَا أَحْدَثَ النِّسَاءُ لَمَنَعَهُنَّ الْمَسَاجِدَ کَمَا مُنِعَتْ نِسَاءُ بَنِی إِسْرَائِیلَ .

 

ترجمه : عایشه رضی الله عنها فرمودند: اگر رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم «این زمانه ما را » در می یافتند وآنچه که زنان «از بد حجابی و خودنمائی» ایجاد نموده و بوجود آورده اند «را می دیدند» قطعا آنها را از آمدن به مسجدها جلوگیری می کردند همان گونه که زنان بنی اسرائیل «بنا براین کارها» از آمدن به عبادتگاها ممانعت شده اند.

 

(256) حدیث ابْنِ عَبَّاسِ (وَلاَ تَجْهَرْ بِصَلاتِکَ وَلاَ تُخَافِتْ بِهَا) قَالَ: أُنْزِلَتْ وَرَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ مُتَوَارٍ بِمَکَّةَ، فَکَانَ إِذَا رَفَعَ صَوْتَهُ سَمِعَ الْمُشْرِکُونَ، فَسبُّوا الْقُرْآنَ وَمَنْ أَنْزَلَهُ وَمَنْ جَاءَ بِهِ؛ فَقَالَ اللهُ تَعَالَى (وَلا تَجْهَرْ بِصَلاَتِکَ وَلاَ تُخَافِتْ بِهَا) لاَ تَجْهَرْ بِصَلاَتِکَ حَتَّى یَسْمعَ الْمُشْرِکُونَ، وَلاَ تُخَافِتْ بِهَا عَنْ أَصْحَابِکَ فَلاَ تُسْمِعُهُمْ (وَابْتَغِ بَیْنَ ذَلِکَ سَبِیلاً) أَسْمِعْهُمْ وَلاَ تَجْهَرْ حَتَّى یَأْخُذُوا عَنْکَ الْقُرْآنَ.

 

ترجمه : ابن عباس رضی الله عنه فرمودند : آیه « وَلاَ تَجْهَرْ بِصَلاتِکَ وَلاَ تُخَافِتْ بِهَا » زمانی نازل شد که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم در مکه مخفیانه «دعوت» می دادند، و«جریان از این قراراست که» چون «رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم قرآن را تلاوت می نمودند» و مشرک ها صدای «تلاوت قرآن» ایشان را می شنیدند ، قرآن را و کسی که آن را نازل نموده و کسی که آن را آورده ، را دشنام می دادند؛ به همین خاطرالله متعال فرمودند : « وَلا تَجْهَرْ بِصَلاَتِکَ وَلاَ تُخَافِتْ بِهَا »  یعنی : تلاوت درنمازت را آن قدر بلند نخوان که مشرکها بشنوند «و دشنام دهند» و نه هم آنقدر تلاوت در نمازت آهسته بخوان که یارانت نشنوند «سپس الله متعال فرمودند» « وَابْتَغِ بَیْنَ ذَلِکَ سَبِیلاً » یعنی راه درمیان را انتخاب نما، تا اینکه یارانت را بشنوانی و نه هم زیاد بلند بخوان، «تا اینکه به این ترتیب یاران تو» قرآن را از تو یاد بگیرند .

 

(257) حدیث ابْنِ عَبَّاسٍ، فِی قَوْلِهِ (لاَ تُحَرِّکْ بِهِ لِسَانَکَ لِتَعْجَلَ بِهِ) قَالَ: کَانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ إِذَا نَزَلَ جِبْرِیلُ بِالْوَحْیِ وَکَانَ مِمَّا یُحَرِّکُ بِهِ لِسَانَهُ وَشَفَتَیْهِ فَیَشْتَدُّ عَلَیْهِ، وَکَانَ یُعْرَفُ مِنْهُ، فَأَنْزَلَ اللهُ الآیَةَ الَّتِی فِی (لاَ أُقْسِمُ بِیَوْمِ الْقِیَامَةِ) (لاَ تُحَرِّکْ بِهِ لِسَانَکَ لِتَعْجَلَ بِهِ إِنَّ عَلَیْنَا جَمْعَه وَقُرْآنَهُ) قَالَ: عَلَیْنَا أَنْ نَجْمَعَهُ فِی صَدْرِکَ، وَقُرْآنَهُ (فَإِذَا قَرَأْنَاهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ) فَإِذَا أَنْزَلْنَاهُ فَاسْتَمِعْ (ثُمَّ إِنَّ عَلَیْنَا بَیَانَه) عَلَیْنَا أَنْ نُبَیِّنَهُ بِلِسَانِکَ قَالَ: فَکَانَ إِذَا أَتَاهُ جِبْرِیلُ أَطْرَقَ، فَإِذَا ذَهَبَ قَرَأَهُ کَمَا وَعَدَهُ اللهُ.


ترجمه : ابن عباس رضی الله عنه در باره «سبب نزول و تفسیرآیه» ، « لاَ تُحَرِّکْ بِهِ لِسَانَکَ لِتَعْجَلَ بِهِ » چنین فرمودند : «در اوائل» رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم «عادتشان بر این» بود که چون جبرئیل «علیه السلام» بر ایشان وحی می آوردند« زمان خواندن جبرئیل ایشان هم گوش می دادند و هم همراه جبرئیل علیه السلام می خواندند و تکرار می کردند» از اینکه «هم گوش می دادند و هم به هنگام خواندن» زبان و لبهایشان را به حرکت در می آوردند « و به همراه جبرئیل تکرار می کردند» این کار بر «ایشان» سخت می گذشت و«آثار این سختی» برایشان «نمایان» و شناخته می شد، الله «متعال» در«سوره» ، « لاَ أُقْسِمُ بِیَوْمِ الْقِیَامَةِ » این آیات را نازل نمود « لاَ تُحَرِّکْ بِهِ لِسَانَکَ لِتَعْجَلَ بِهِ إِنَّ عَلَیْنَا جَمْعَه وَقُرْآنَهُ » یعنی : «زمان خواندن جبرئیل تو» عجله به خواندن نداشته باش همانا ما این قرآن را در سینه تو جمع و حفظ می گردانیم و خواندن آن را برایت آسان می گردانیم، لذا « فَإِذَا قَرَأْنَاهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ » یعنی : زمانی که ما قرآن را «توسط جبرئیل» خوانده و نازل می نماییم تو گوش کن «و بهمراه جبرئیل نخوان»، « ثُمَّ إِنَّ عَلَیْنَا بَیَانَه » یعنی : سپس ما قرآن را برزبان تو بیان نموده «و به تو توفیق خواندن آن را عنایت می کنیم»، «ابن عباس رضی الله عنه» فرمودند: بعد از نزول این آیات رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم «عادتشان براین» بود که چون جبرئیل «علیه السلام» برای نزول آیات می آمدند سرشان را پایین انداخته و ساکت گوش می دادند و چون جبرئیل «علیه السلام» می رفت آیات قرآن را همانگونه که الله به ایشان وعده داده بود «از حفظ » می خواندند .

 

(258) حدیث ابْنِ عَبَّاسٍ، فِی قَوْلِهِ تَعَالَى (لاَ تُحَرِّکْ بِهِ لِسَانَکَ لِتَعْجَلَ بِهِ) قَالَ: کَانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یُعَالِجُ مِنَ التَّنْزِیلِ شِدَّةً، وَکَانَ مِمَّا یُحَرِّکُ شَفَتَیْهِ، فَقَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ فَأَنَا أُحَرِّکُهُمَا لَکُمْ کَمَا کَانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یُحَرِّکُهُمَا وَقَالَ سَعِیدٌ (هُوَ سَعِیدُ بْنُ جُبَیْرٍ رَاوِی الْحَدِیثِ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ) : أَنَا أُحَرِّکُهُمَا کَمَا رَأَیْتُ ابْنَ عَبَّاسٍ یُحَرِّکُهُمَا، فَحَرَّکَ شَفَتَیْهِ فَأَنْزَلَ اللهُ تَعَالَى (لاَ تُحَرِّکْ بِهِ لِسَانَکَ لِتَعْجَلَ بِهِ إِنَّ عَلَیْنَا جَمْعَهُ وَقُرْآنَهُ) قَالَ جَمْعُهُ لَهُ فِی صَدْرِکَ وَتَقْرَأَهُ، (فَإِذَا قَرَأْنَاهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ) قَالَ: فَاسْتَمِعْ لَهُ وَأَنْصِتْ (ثُمَّ إِنَّ عَلَیْنَا بَیَانَهُ) ثُمَّ إِنَّ عَلَیْنَا أَنْ تَقْرَأَهُ فَکَانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، بَعْدَ ذَلِکَ، إِذَا أَتَاهُ جِبْرِیلُ اسْتَمَعَ، فَإِذَا انْطَلَقَ جِبْرِیلُ قَرَأَهُ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ کَمَا قَرَأَهُ.

 

ترجمه : ابن عباس رضی الله عنه در باره «سبب نزول و تفسیر» ، این گفته الله متعال « لاَ تُحَرِّکْ بِهِ لِسَانَکَ لِتَعْجَلَ بِهِ » چنین فرمودند : «در اوائل» رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم بودند که از نزول آیات قرآنی خیلی سختی و مشقت می دیدند و این بدان سبب بود « که زمان نزول آیات قرآنی همراه با گوش دادن می خواندند» و لبهایشان «و زبانشان را برای تکرار نمودن» حرکت می دادند، ابن عباس رضی الله عنه فرمودند: من هم دو لبم را حرکت می دهم همانگونه که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم دو لب «مبارک» را حرکت می دادند، و سعیدبن جبیر رحمه الله که روای این حدیث از ابن عباس است فرمودند:من هم دو لبم را حرکت می دهم همان گونه که دیدم که ابن عباس دو لبشان را حرکت می دادند،«و سعید بن جبیر» دو لبشان را حرکت دادند، «سپس ابن عباس فرمودند» : الله متعال «آیات» ، « لاَ تُحَرِّکْ بِهِ لِسَانَکَ لِتَعْجَلَ بِهِ إِنَّ عَلَیْنَا جَمْعَهُ وَقُرْآنَهُ» یعنی : زمان خواندن جبرئیل و نزول وحی تو عجله نکن وزبانت را به حرکت در نیاور و تکرارنکن همانا ما این قرآن را در سینه تو جمع و حفظ می نماییم و تو بعدا می توانی آنها را از حفظ بخوانی، لذا«از این به بعد»« فَإِذَا قَرَأْنَاهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ » یعنی : زمان خواندن ما قرآن را «توسط جبرئیل» تو گوش بده و ساکت باش، « ثُمَّ إِنَّ عَلَیْنَا بَیَانَهُ » سپس این بعهده ماست که قرآن را در سینه تو حفظ نموده و بعد تو را توفیق به خواندن دهیم و تو بتوانی از حفظ بخوانی، «ابن عباس رضی الله عنه فرمودند: بعد از «نزول» این «آیات عادت» رسول الله صلی الله علیه و سلم براین بود، که چون جبرئیل «علیه السلام، برای نزول آیات» به نزد ایشان می آمدند ، «به تلاوت و خواندن جبرئیل علیه السلام » گوش می دادند ، و چون «وحی کاملا نازل می شد و» جبرئیل «علیه السلام» می رفتند رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم «آن آیات نازل شده را» می خواندند همان گونه که «جبرئیل علیه السلام بر ایشان نازل نموده و» خوانده بود .

 

 (259) حدیث ابْنِ عَبَّاسٍ، قَالَ: انْطَلَقَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فِی طَائِفَةٍ مِنْ أَصْحَابِهِ عَامِدِینَ إِلَى سُوقِ عُکَاظٍ، وَقَدْ حِیلَ بَیْنَ الشَّیَاطِینِ وَبَیْنَ خَبَرِ السَّمَاءِ، وَأُرْسِلَتْ عَلَیْهِمُ الشُّهُبُ فَرَجَعَتِ الشَّیَاطِینُ إِلَى قَوْمِهِمْ، فَقَالُوا مَا لَکُمْ قَالُوا: حِیلَ بَیْنَنَا وَبَیْنَ خَبَرِ السَّمَاءِ، وَأُرْسِلَتْ عَلَیْنَا الشُّهُبُ قَالُوا: مَا حَالَ بَیْنَکُمْ وَبَیْنَ خَبَرِ السَّمَاءِ إِلاَّ شَیْءٌ حَدَثَ، فَاضْرِبُوا مَشَارِقَ الأَرْضِ وَمَغَارِبَهَا فَانْظُرُوا مَا هذَا الَّذِی حَالَ بَیْنَکُمْ وَبَیْنَ خَبَرِ السَّمَاءِ فَانْصَرَفَ أُولئِکَ الَّذِینَ تَوَجَّهُوا نَحْوَ تِهَامَةَ إِلَى النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، وَهُوَ بِنَخْلَةَ عَامِدِینَ إِلَى سُوقِ عُکَاظٍ، وَهُوَ یُصَلِّی بِأَصْحَابِهِ صَلاَةَ الْفَجْرِ، فَلَمَّا سَمِعُوا الْقُرْآنَ اسْتَمَعُوا لَهُ؛ فَقَالُوا: هذَا وَاللهِ الَّذِی حَالَ بَیْنَکُمْ وَبَیْنَ خَبَرِ السَّمَاءِ، فَهُنَالِکَ حِینَ رَجَعُوا إِلَى قَوْمِهِمْ؛ فَقَالُوا: (یَا قوْمَنَا إِنَّا سَمِعْنَا قُرْآنًا عَجَبًا یَهْدِی إلى الرُّشْدِ فَآمَنَّا بِهِ وَلَنْ نُشْرِکَ بِرَبِّنَا أَحَدًا) فَأَنْزَلَ اللهُ عَلَى نَبِیِّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ (قُلْ أُوحِیَ إِلَیَّ أَنَّهُ اسْتَمَعَ نَفَرٌ مِنَ الْجِنِّ) وَإِنِّمَا أُوحِیَ إِلَیْهِ قَوْلُ الْجِنِّ.

 

ترجمه : ابن عباس رضی الله عنه فرمودند : «روزی» پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم به همرا گروهی از یارانش قصد رفتن به سمت بازار عکاظ را نمودند «و بدان سو رفتند»، و درحالی که در میان شیطانها و گوش دادن به سخنانان و خبرهای «فرشته ها» در آسمانها مانع قرار داده شده بود و زمان گوش دادن شیطانها شعله های آتشین برآنها فرستاده می شد، شیطانها به نزد اقوامشان باز گشتند، «اقوامشان به آنان » گفتند: شما را چه شده است ؟ آنها گفتند: در میان ما و گوش دادن به خبرها وسخنان «فرشته ها در» آسمان ممانعت شده و برما شعله های آتشین فرستاده شده است ، «اقوامشان» گفتند: در میان شما و گوش دادن به خبرها «و سخنان فرشته ها» در آسمان ممانعت نشده مگر اینکه یک چیز«مهمی» اتفاق افتاده باشد، لذا شما در خاورها و باخترهای زمین گشت زده و بگردید ئ نگاه کنید که این چه چیزی است که در میان شما و گوش دادن به خبرها « و سخنان فرشته های» آسمان مانع گشته است؟! گروهی که به سمت تهامه رفته بودند باز گشتند «آنها زمانی که به سمت تهامه رفته بودند» دیده بودند که پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم درمکان نخله در حالی که قصد رفتن به سمت بازار عکاظ را دارد در این مکان بهمراه «برخی از» یارانش نماز صبح را می خواند «اینها» چون «تلاوت» قرآن را شنیدند به آن گوش دادند؛ و با خود گفتند : سوگند به الله این آن چیزی است که در میان شما و گوش دادن به خبرها « و سخنان فرشته ها در» آسمان مانع شده است از همین جا بود که «این دسته » به نزد قومشان بازگشته و گفتند : « یَا قوْمَنَا إِنَّا سَمِعْنَا قُرْآنًا عَجَبًا یَهْدِی إلى الرُّشْدِ فَآمَنَّا بِهِ وَلَنْ نُشْرِکَ بِرَبِّنَا أَحَدًا » یعنی : ای قوم ما همانا ما قرآن عجیبی شنیده ایم او به راه درست راهنمائی می کند ما به آن ایمان آورده ایم و هرگزکسی را بهمراه پروردگار ما شرک نمی آوریم ، «ابن عباس رضی الله عنه می فرمایند» سپس الله «متعال» برپیامبرش «محمد» صلی الله علیه و آله وسلم «این آیه را » نازل نمود « قُلْ أُوحِیَ إِلَیَّ أَنَّهُ اسْتَمَعَ نَفَرٌ مِنَ الْجِنِّ » یعنی : بگو«ای محمد صلی الله علیه و آله وسلم» همانا گروه از جن ها به قرآن گوش داده اند ......«سپس ابن عباس رضی الله عنه فرمودند» همانا سخن جن ها بسوی رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم بسوی ایشان وحی شده «و در این جریان رسول الله صلی الله علیه و آله وئسلم جن ها را ندیده اند».

 

(260) حدیث أَبِی قَتَادَةَ، قَالَ: کَانَ النَبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یَقْرَأُ فِی الرَّکْعَتَیْنِ الأُولَیَیْنِ مِنْ صَلاَةِ الظُّهْرِ بِفَاتِحَةِ الْکِتَابِ وَسُورَتَیْنِ، یُطَوِّلُ فِی الأُولَى وَیُقَصِّرُ فِی الثَّانیَةِ، وَیُسْمِعُ الآیَة أَحْیانًا، وَکَانَ یَقْرَأُ فِی الْعصْرِ بِفَاتِحَةِ الْکِتَابِ وَسُورَتَیْنِ، وَکَانَ یُطَوِّلُ فِی الأُولَى، وَکَانَ یُطَوِّلُ فِی الرَکْعَةِ الأُولَى مِنْ صَلاَةِ الصُّبْحِ وَیُقَصِّرُ فِی الثَّانِیَةِ.

 

ترجمه : ابوقتاده رضی الله عنه فرمودند : «عادت» پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم براین بود که در دو رکعت اولی نماز «فرض» ظهر سوره فاتحه و دوسوره دیگر «در هر رکعتی یک سوره» می خواندند «نمازشان بدین گونه بود که» در رکعت اولی «قرائت را» طولانی می نمودند و در رکعت دوم «قرائت را» کوتاه و مختصر می نمودند ، و گاهی آیه ای را «بلند خوانده و» به ما می شنواندند، و در نماز«فرض» عصر «در دو رکعت اول، در هر رکعتی» سوره فاتحه و دوسوره «دیگر، در هر رکعتی یک سوره» می خواندند و دررکعت اولی «قرائت» را طولانی می نمودند «و در رکعت دوم قرائت را کوتاه می نمودند» و «عادتشان براین» بود که در رکعت اولی نماز «فرض» صبح «قرائت را» طولانی می نمودند و در رکعت دوم «قرائت را» کوتاه می نمودند.

 

(261) حدیث سَعْدِ بْنِ أَبِی وَقَّاصٍ، عَنْ جَابِرِ بْنِ سَمُرَةَ قَالَ: شَکَا أَهْلُ الْکُوفَةِ سَعْدًا إِلَى عُمَرَ رضی الله عنه، فَعَزَلَهُ، وَاسْتَعْمَلَ عَلَیْهِمْ عَمَّارًا فَشَکَوْا حَتَّى ذَکَرُوا أَنَّهُ لاَ یُحْسِنُ یُصَلِّی، فَأَرْسَلَ إِلَیْه، فَقَالَ: یَا أَبَا إِسْحقَ إِنَّ هؤُلاَءِ یَزْعُمُونَ أَنَّکَ لاَ تُحْسِن تُصَلِّی قَالَ أَبُو إِسْحقَ: أَمَّا أَنَا وَاللهِ فَإِنِّی کُنْتُ أُصَلِّی بِهِمْ صَلاَةَ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، مَا أَخْرِمُ عَنْهَا، أُصَلِّی صَلاَةَ الْعِشَاءِ فَأَرْکُدُ فِی الأُولَیَیْنِ، وَأُخِفُّ فِی الأُخْرَیینِ قَالَ: ذَاکَ الظَّنُّ بِکَ یَا أَبَا إِسْحقَ فَأَرْسَلَ مَعَهُ رَجُلاً، أَوْ رِجَالاً، إِلَى الْکُوفَةِ فَسَأَلَ عَنْهُ أَهْلَ الْکُوفَةِ، وَلَمْ یَدَعْ مَسْجِدًا إِلاَّ سَأَلَ عَنْهُ، وَیُثْنُونَ مَعْرُوفًا، حَتَّى دَخَلَ مَسْجِدًا لِبَنِی عَبْسٍ؛ فَقَامَ رَجُلٌ مِنْهُمْ یُقَالُ لَهُ أُسَامَةُ بْنُ قَتَادَةَ، یُکْنَى أَبَا سَعْدَةَ؛ فَقَالَ: أَمَّا إِذْ نَشَدْتَنَا فَإِنَّ سَعْدًا کَانَ لاَ یَسِیرُ بِالسَّرِیَّةِ، وَلاَ یَقْسِمُ بِالسَّوِیَّةِ، وَلاَ یَعْدِلُ فِی الْقَضِیَّة قَالَ سَعْدٌ: أَمَا وَاللهِ لأَدْعُوَنَّ بِثَلاَثٍ: اللهُمَّ إِنْ کَانَ عَبْدُکَ هذَا کَاذِبًا قَامَ رِیَاءً وَسُمْعَةً فَأَطِلْ عُمْرَهُ، وَأَطِلْ فَقْرَهُ، وَعَرِّضْهُ بِالْفِتَنِ فَکَانَ بَعْدُ، إِذَا سُئِلَ یَقُولُ: شَیْخٌ کَبیرٌ مَفْتُونٌ أَصَابَتْنِی دَعْوَةُ سَعْد قَالَ عَبْدُ الْمَلِکِ (أَحَدُ رُوَاةِ هذَا الْحَدِیثَ) فَأَنَا رَأَیْتُهُ بَعْدُ، قَدْ سَقَطَ حَاجِبَاهُ عَلَى عَیْنَیْهِ مِنَ الْکِبَرِ، وَإِنَّهُ لَیَتَعَرَّضُ لِلْجَوَارِی فِی الطُّرُقِ یَغْمِزُهُنَّ.


ترجمه : جابربن سمره رضی الله عنه فرمودند: اهل کوفه از سعد به نزد عمر رضی الله عنه شکایت نمودند ، عمر رضی الله عنه او را «از فرمانداری شهرکوفه» برکنار نمود، و «به جای ایشان» عماربن یاسر رضی الله عنه برآنها فرماندارتعیین نمود،«اهل کوفه آنقدر زیاد ازسعد بن ابی وقاص رضی الله عنه» شکایت نمودند تا اینکه «این شکایت را» بیان نمودند که همانا او نماز خواندن را به درستی نمی داند، «عمر رضی الله» کسی را به نزد سعد فرستاد «تا به او به گوید که به مدینه بیاد و چون سعد به مدینه و نزد عمر رضی الله عنه آمد، عمررضی الله عنه به او» گفت : ای ابواسحاق «سعد بن ابی وقاص» همانا اینها «از تو شکایت ها نموده وحتی» گمان می کنند تو خوب نماز خواندن بلد نیستی!

ابواسحاق «سعد بن ابی وقاص رضی الله عنه» فرمودند: اما من همانا بودم که برای آنها نماز رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم را می خواندم و از آن هیچ کمی و کوتاهی نمی کردم ، «بعنوان مثال» من نماز عشا را «بدین گونه » می خواند که در دو رکعت اولی «در قرائت» طولانی می نمودم و در دو رکعت آخر«در قرائت» سبک تر و کوتاه تر می خواندم، «عمر رضی الله عنه» فرمودند: گمان ما نسبت به تو همین بوده است  ای ابواسحاق ، سپس« عمر فاروق رضی الله عنه برای تحقیق» به همراه سعد یک مرد و یا مردانی را به کوفه فرستاد، تا در باره «عمل کرد» سعد از اهل کوفه بپرسند و تحقیق کنند، «این افراد رفته» و هیچ مسجدی از«کوفه» را رها نکردند «مگر اینکه آنجا رفته و از اهل آن در باره عمل کرد» سعد پرسیدند ، و همه «از سعد» تعریف نیک می نمودند « به تمام مساجد کوفه سر زده و از اهل آنها پرسیدند» تا اینکه به مسجدی از قبیله بنی عبس وارد شدند؛«و چون ازاهل مسجد در باره سعد پرسیدند» مردی از آنان که به اسامه بن قتاده که به کنیت ابوسعده داده می شد بلند شد؛ «و سپس به دروغ چنین» گفت : حالا که شما ما را قسم داده اید همانا « من حقیقت را برایتان بیان می کنم» همانا سعد به همرا گروهای جهادی به جهاد نمی رفت، و «اموال غنیمت و بیت المال را» با انصاف تقسیم نمی کرد و در قضاوت های خود انصاف را رعایت نمی کرد، سعد فرمودند : حالا که این گونه است من حتما سه دعا می نمایم : یا الله همانا این بنده تو «اسامه بن قتاده» اگردروغگوست و برای شهرت و ریاکاری بلند شده «و این سخنان دروغ را در باره من گفته است» پس عمرش را طولانی نما و فقیریش را زیاد نما و او را گرفتارو دچارفتنه ها کن ، بعدها هرگاه که از« اوضاع و احوال اسامه بن قتاده از خودش» پرسیده می شد او «در جواب» می گفت : پیر مردی پیری که گرفتار فتنه شده است «زیرا» گرفتاربد دعای سعد شده ام، عبدالملک که یکی از راویان این حدیث می گوید» من خودم بعدها «اسامه بن قتاده» را دیدم که از پیری دوابرویش بر دو چشمش افتاده بود «و لی با این وجود» او سر راهها ایستاده و جلوی دختران را گرفته و با دستانش اعضای بدنهایشان گرفته و فشار می داد«و با این طریق دختر بازی نموده و گرفتار فتنه شده بود».

 

(262) حدیث أَبِی بَرْزَةَ، قَالَ: کَانَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یُصَلِّی الصُّبْحَ وَأَحَدُنَا یَعْرِفُ جَلِیسَهُ وَیَقْرأُ فِیهَا مَا بَیْنَ السِّتِّینَ إِلَى الْمِائَةِ، وَیُصَلِّی الظُّهْرَ إِذَا زَالَتِ الشَّمْسُ، وَالْعَصْرَ وَأَحَدُنَا یَذْهَبُ إِلَى أَقْصَى الْمَدِینَةِ ثُمَّ یَرْجِعُ وَالشَّمْسُ حَیَّةٌ وَلاَ یُبَالِی بِتَأْخِیرِ الْعِشَاءِ إِلَى ثُلُثِ اللَّیْلِ.

 

ترجمه : ابوبرزه رضی الله عنه فرمودند: «عادت» پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم براین بودند « که نماز صبح را زود و در اول وقت می خواندند» که چون نماز را می خواندند «و نماز صبح تمام می شد هوا به آن اندازه روشن می شد که» یکی از ما همنشینش را می شناخت و در این نماز شصت تا به صد آیه می خواندند، و نماز ظهررا زمانی می خواندند که خورشید زوال نموده «و از وسط آسمان به سمت مغرب مایل می شد» ، و عصر را زمانی می خواندند که یکی از ما به انتهای مدینه رفته و سپس برمی گشت و لی هنوز خورشید دارای حرارت و گرما بود و در تأخیرنماز عشا پروائی نداشتند که تا به یک سوم شب به تأخیر افتد .

 

(263) حدیث أُمِّ الْفَضْلِ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، أَنَّهُ قَالَ: إِنَّ أُمَّ الْفَضْلِ سَمِعَتْهُ وَهُوَ یَقْرَأُ (وَالْمُرْسَلاَتِ عُرْفًا) فَقَالَتْ: یَا بُنَیَّ وَاللهِ لَقَدْ ذَکَّرْتَنِی بِقِرَاءَتِکَ هذِهِ السُّورَةَ، إِنَّهَا لآخِرُ مَا سَمِعْتُ مِنْ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یَقْرَأُ بِهَا فِی الْمَغْرِبِ.

 

ترجمه : ابن عباس رضی الله عنه روایت نمودند که ام الفضل رضی الله عنها شنیدند که ایشان سوره « وَالْمُرْسَلاَتِ عُرْفًا » می خواند ، اوبه ایشان گفتند: ای پسرم تو با خواندنت این سوره را مرا بیاد خواندن رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم انداختی همانا این آخرین سوره ای بود که از رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم شنیدم که آن را در نماز مغرب می خوانند.

ترجمه کتاب لؤلؤ و مرجان حدیث (۲۴۲ تا ۲۵۲)

 

(242) حدیث أَبِی مُوسى، قَالَ: مَرِضَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فَاشْتَدَّ مَرَضُهُ، فَقَالَ: مُرُوا أَبَا بَکْرٍ فَلْیُصَلِّ بِالنَّاسِ قَالَتْ عَائِشَةُ: إِنَّهُ رَجُلٌ رَقِیقٌ إِذَا قَامَ مَقَامَکَ لَمْ یَسْتَطِعْ أَنْ یُصَلِّیَ بِالنَّاس، قَالَ: مُرُوا أَبَا بَکْرٍ فَلْیُصَلِّ بِالنَّاسِ، فَعَادَتْ، فَقَالَ: مُرِی أَبَا بَکْرٍ فَلْیُصَلِّ بِالنَّاسِ فَإِنَّکُنَّ صَوَاحِبُ یُوسُفَ فَأَتَاهُ الرَّسُولُ فَصَلَّى بِالنَّاسِ فِی حَیَاةِ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ .

 

ترجمه :ابوموسی اشعری رضی الله عنه فرمودند : پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم بیمارشدند وبیماری ایشان شدید و زیاد گشته بود که ایشان فرمودند : به ابوبکر دستور دهید تا برای مردم پیش نمازی دهد ، عایشه(رضی الله عنها) گفتند : همانا ابوبکر (رضی الله عنه) آدمی نرم (دل) است و چون سر جای شما (برای امامت و پیش نمازی) به ایستند (از شدت گریه) نمی تواند که برای مردم پیش نمازی داده و نماز بخواند (لذا به کس دیگر دستور دهید تا برای مردم امامت داده ونماز بخواند) ، (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم دوباره) فرمودند : به ابوبکر دستور دهید تا برای مردم پیش نمازی دهد ، عایشه (رضی الله عنها) دوباره همان حرفشان را تکرار نمودند، (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم این دفعه خطاب به عایشه رضی الله عنها) فرمودند : به ابوبکر بگو که برای مردم پیش نمازی داده و نماز بخواند همانا شما زنان همانند زنان (دوران) یوسف (علیه السلام) هستید (که حقیقت را بیان نمی کنید، و بهانه غیرواقعی بیان می نمایید)، (سپس کسی را به نزد ابوبکر رضی الله عنه فرستادند) و آن قاصد به نزد ابوبکر رضی الله عنه رفت ( و به او گفت که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم به شما دستور داده تا برای مردم پیش نمازی داده و نماز بخوانید، بعد از این دستور) ابوبکر رضی الله عنه در حیات و زندگی پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم برای مردم پیش نمازی داده نماز می خواندند .  

 

 

(243) حدیث سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ السَّاعِدِیِّ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ ذَهَبَ إِلَى بَنِی عَمْرِو بْنِ عَوْفٍ لِیُصْلِحَ بَیْنَهُمْ، فَحَانَتِ الصَّلاَةُ، فَجَاءَ الْمُؤَذِّنُ إِلَى أَبِی بَکْرٍ، فَقَالَ: أَتُصَلِّی بِالنَّاسِ فَأُقِیم قَالَ: نَعَمْ فَصَلَّى أَبُو بَکْرٍ؛ فَجَاءَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ وَالنَّاسُ فِی الصَّلاَةِ، فَتَخَلَّصَ حَتَّى وَقَفَ فِی الصَّفِّ، فَصَفَّقَ النَّاسُ، وَکَانَ أَبُو بَکْرٍ لاَ یَلْتَفِتُ فِی صَلاَتِهِ، فَلَمَّا أَکْثَرَ النَّاسُ التَّصْفِیقَ الْتَفَتَ فَرَأَى رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، فَأَشَارَ إِلَیْهِ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ أَنِ امْکُثْ مَکَانَکَ، فَرَفَعَ أَبُو بَکْرٍ رضی الله عنه یَدَیْهِ فَحَمِدَ اللهَ عَلَى مَا أَمَرَهُ بِهِ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ مِنْ ذلِکَ، ثُمَّ اسْتَأْخَرَ أَبُو بَکْرٍ حَتَّى اسْتَوَى فِی الصَّفِّ، وَتَقَدَّمَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فَصَلَّى؛ فَلَمَّا انْصَرَفَ، قَالَ: یَا أَبَا بَکْرٍ مَا مَنَعَکَ أَنْ تَثْبُتَ إِذْ أَمَرْتُکَ فَقَالَ أَبُو بَکْرٍ: مَا کَانَ لاِبْنِ أَبِی قُحَافَةَ أَنْ یُصَلِّی بَیْنَ یَدَیْ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ؛ فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: مَا لِی رَأَیْتُکُمْ أَکْثَرْتُمُ التَّصْفِیقَ مَنْ رَابَهُ شَیْءٌ فِی صَلاَتِهَ فَلْیُسَبِّحْ فَإِنَّهُ إِذَا سَبَّحَ الْتُفِتَ إِلَیْهِ، وَإِنَّمَا التَّصْفِیقُ لِلنِّسَاءِ .

 

ترجمه : سهل بن سعد ساعدی رضی الله عنه فرمودند: همانا رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم به سوی بنی عمروبن عوف رفته تا در میان آنها صلح برقرارنماید، وقت نماز فرا رسید مؤذن به نزد ابوبکر آمده و گفتند: آیا اگر اقامه گفته شود برای مردم پیش نمازی می دهی ؟ «ابوبکر رضی الله عنه» فرمودند: بله و ابوبکر شروع نمودند به نمازخواندن که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم تشریف آوردند و در حالی که مردم در «حال» نماز «خواندن» بودند، رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم خودرا از مردم رهانندند تا اینکه آمده در صف اول ایستادند، و مردم شروع به کف زدن نمودند، و ابوبکرعادتش براین بود که « به هنگام نماز خواندن» در نمازش به چیزدیگری «غیر از نمازش » نگاه و توجه نمی نمودند، و چون مردم زیاد گف زدند ابوبکر نگاه نموده و رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم را دیدند «که در صف اول ایستاده اند» رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم به ایشان اشاره نمودند که سر جایت بمان «و برای مردم پیش نمازی بده »، سپس ابوبکر دوستش را بلند نموده و ستایش الله را بجا آورد که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم به ایشان دستور دادند تا اینکه به پیش نمازی ادامه دهند، سپس ابوبکر عقب آمده تا اینکه در صف برابر شده و ایستادند و رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم جلو رفته وپیش نمازی دادند؛ و چون نماز به پایان رسید به سمت مردم چرخیدند و گفتند: ای ابوبکر چه مانع شد از اینکه سرجایت بمانی «و پیش نمازی بدهی» زمانی که به تو دستور دادم ، ابوبکر فرمودند : برای پسرابوقحافه مناسب نبود که در جلوی رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم بوده و برای ایشان پیش نمازی دهد؛ سپس رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم «خطاب به مردم» گفتند : چه شده که شما را دیدم که زیاد کف زدید هرکس در نمازش مشکلی پیش آمد «و خواست امامش را متوجه سازد» باید که سبحان الله بگوید و چون «مقتدی» سبحان الله بگوید «امام» متوجه می شود و نگاه می کند، همانا کف زدن «در نماز برای متوجه نمودن امام» مخصوص زنان است .

 

(244) حدیث أَبِی هُرَیْرَةَ رضی الله عنه، عَنِ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: التَّسْبِیحُ لِلرِّجَالِ وَالتَّصْفِیقُ لِلنِّسَاءِ .

 

ترجمه : ابوهریره رضی الله عنه روایت نمودند که پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم فرمودند : (هرگاه در نماز مشکلی پیش آمد، و خواستید امام را متوجه آن مشکل سازید این را بدانید که) سبحان الله گفتن مخصوص مردان (مقتدی) است و کف زدن مخصوص زنان (مقتدی) است (که تا با آن امام را متوجه سازند).


(245) حدیث أَبِی هُرَیْرَةَ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ: هَلْ تَرَوْنَ قِبْلَتِی ههُنَا فَوَاللهِ مَا یَخْفَى عَلَیَّ خُشُوعُکُمْ وَلاَ رُکُوعُکْم، إِنِّی لأَرَاکُمْ مِنْ وَرَاءِ ظَهْرِی .

 

ترجمه : ابوهریره رضی الله عنه روایت نمودند همانا رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم (به سمت قله اشاره نموده وسپس) فرمودند : آیا شما در اینجا قبله مرا می بینید (و در حالی که چهره من بسوی قبله است و شما پشت سر من در نماز ایستاده هستید) سوگند به الله نه تواضع وفروتنی شما بر من پوشیده می ماند و نه هم رکوع شما ، قطعا من شما را (در هنگام نماز) از پشت سرم می بینم (پس نمازی متواضعانه وبا آرامش بخوانید).

 

(246) حدیث أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ، عَنِ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: أَقِیمُوا الرُّکُوعَ وَالسُّجُودَ فَوَاللهِ إِنِّی لأَرَاکُمْ مِنْ بَعْدِی، وَرُبَّمَا قَالَ: مِنْ بَعْدِ ظَهْرِی إِذَا رَکَعْتُمْ وَسَجَدْتُمْ .

 

ترجمه : انس بن مالک رضی الله عنه روایت نمودند که پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: رکوع و سجده «نمازتان» را راست برپا دارید «و درست انجام دهید» زیرا سوگند به الله همانا من شما را «به هنگام نماز» از پشت سرم می بینم ، «راوی » گاهی چنین روایت نموده «که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم » فرمودند : همانا من شما را «به هنگام نماز» ازپشت سر خودم آنگاه که رکوع و سجده می کنید می بینم .

 

(247) حدیث أَبِی هُرَیْرَةَ، عَنِ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ: أَمَا یَخْشَى أَحَدُکُمْ، أَوْ لاَ یَخْشَى أَحَدُکُمْ إِذَا رَفَعَ رَأْسَهُ قَبْلَ الإِمَامِ أَنْ یَجْعَلَ اللهُ رَأْسَهُ رَأْسَ حِمَارٍ، أَوْ یَجْعَلَ اللهُ صُورَتَهُ صُورَةَ حِمَارٍ.

 

ترجمه : ابوهریره رضی الله عنه روایت نمودند که پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: آیا یکی از شما نمی ترسد آنگاه که سرش «در نماز» را پیش از امام  و پیش نمازش بلند می کند اینکه الله سر او را سر خر گرداند و یا اینکه الله چهره او چهره خر گرداند.


(248) حدیث أَنَسٍ، عَنِ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ: سَوُّوا صَفُوفَکمْ فَإِنَّ تَسْوِیَةَ الصُّفوفِ مِنْ إِقَامَةِ الصَّلاَةِ .


ترجمه : انس رضی الله عنه روایت نمودند که پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: صف هایتان را راست و برابرنمایید همانا برابری و راستی صفها از برپائی نماز است .


(249) حدیث أَنَسٍ، أَنَّ النَّبِیَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ: أَقِیمُو الصُّفُوفَ فَإِنِّی أَرَاکُمْ خَلْفَ ظَهْرِی .

 

ترجمه : انس رضی الله عنه روایت نمودند که پیامبرصلی الله علیه و آله وسلبم فرمودند: صف ها را «به هنگام نماز» راست و برابر نمایید همانا من «به هنگام نماز» شما را از پشت سرم می بینم .


(250) حدیث النُّعْمَانِ بْنِ بَشِیرٍ، قَالَ: قَالَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: لَتُسَوُّنَّ صُفُوفَکُمْ، أَوْ لَیُخَالِفَنَّ اللهُ بَیْنَ وُجُوهِکُمْ .

 

ترجمه : نعمان بن بشیر رضی الله عنه فرمودند: پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: باید که صف هایتان را «به هنگام نماز خواندن» راست و برابر نمایید و یا اینکه حتما الله «متعال» در میان چهرهایتان اختلاف خواهند انداخت .

 

 

(251) حدیث أَبِی هُرَیْرَةَ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ: لَوْ یَعْلَمُ النَّاسُ مَا فِی النِّدَاءِ وَالصَفِّ الأَوَّلِ، ثُمَّ لَمْ یَجِدُوا إِلاَّ أَنْ یَسْتَهِمُوا عَلَیْهِ لاَسْتَهَمُوا، وَلَوْ یَعْلَمُونَ مَا فِی التَّهْجِیرِ لاَسْتَبَقُوا إِلَیْهِ، وَلَوْ یَعْلَمُونَ مَا فِی الْعَتَمَةِ وَالصُّبْحِ لأَتَوْهُمَا وَلَوْ حَبْوًا .


ترجمه : ابوهریره رضی الله عنه روایت نمودند که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: اگرمردم می دانستند که در اذان دادن و ایستادن در صف اول نماز چقدر اجر و ثواب دارد و سپس موقعیت اذان دادن و ایستادن در صف اول نماز برای آنها مهیا نمی شد و بدان دست نمی یافتند مگر اینکه قرعه کشی کنند برای این کارها قرعه کشی می کردند و اگر مردم می دانستند که در زمان شدت گرما و اول وقت ، نماز ظهر را خواندن چقدر اجر و ثواب دارد برای رفتن بسوی آن از یکدیگر سبقت می گرفتند و اگر مردم می دانستند که «شرکت در جماعت » نمازعشاء و نمازصبح چقدر اجر و ثواب دارد خزیده خزیده به سوی «مسجد برای شرکت در» این دو «نماز» می آمدند. 

 

(252) حدیث سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ، قَالَ: کَانَ رِجَالٌ یُصلُّونَ مَعَ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ عَاقِدِی أُزْرِهِمْ عَلَى أَعْنَاقِهِمْ کَهَیْئَةِ الصِّبْیَانِ، وَیُقَالُ لِلنِّسَاءِ: لاَ تَرْفَعْنَ رُؤُوسَکُنَّ حَتَّى یَسْتَوِیَ الرِّجَالُ جُلُوسًا.

 

ترجمه : سهل بن سعد رضی الله عنه فرمودند: مردان بودند که بهمراه پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم نماز می خواندند و در حالی که لنگی های خودشان را برپشت گردنهایشان همانند بچه ها گره می زدند و به زنانی « که در نماز جماعت شرکت می کردند» گفته می شد که سرهایشان را «از سجده بلند» نکنند تا اینکه مردان «سرانشان را از سجده بلنده نموده و» راست بنشینند «تا اینکه زنان عورت مردان را نبینند» .

 

ترجمه کتاب لؤلؤ و مرجان حدیث (۲۳۶ تا ۲۴۱)

 

(236) حدیث عَائِشَةَ، قَالَتْ: لَمَّا ثَقُلَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، فَاشْتَدَّ وَجَعُهُ، اسْتَأْذَنَ أَزْوَاجَهُ أَنْ یُمَرَّضَ فِی بَیْتِی، فَأَذِنَّ لَهُ، فَخَرَجَ بَیْنَ رَجُلَیْنِ تَخُطُّ رِجْلاَهُ الأَرْضَ، وَکَانَ بَیْنَ الْعَبَّاسِ وَبَیْنَ رَجُلٍ آخَرَ؛ فَقَالَ عُبَیْدُ اللهِ (راوی الحدیث) فَذَکَرْتُ لاِبْنِ عَبَّاسٍ مَا قَالَتْ عَائِشَةُ؛ فَقَالَ: وَهَلْ تَدْرِی مَنِ الرَّجُلُ الَّذِی لَمْ تُسَمِّ عَائِشَةُ قُلْتُ: لاَ، قَالَ: هُوَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ .

 

ترجمه : عایشه رضی الله عنها فرمودند: آنگاه که بیماری پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم سخت و سنگین شد، از همسرانشان اجازه خواستند تا اینکه در خانه من پرستاری و بیمار داری شوند، و آنها نیز به ایشان اجازه دادند، «روزی از روزهایی که خانه من بودند وایشان در خودشان احساس سبکی نمودند که» در میان دو مرد که یکی عباس بود و یک مرد دیگری بود در حالی که پاهایش بر زمین خط کشیده و کش می خورد ؛ از خانه بیرون شده و به مسجد تشریف بردند؛ عبید الله روای حدیث می گویند : من آنچه را عایشه برایم بیان نموده بود به ابن عباس بیان نمودم ؛ ایشان گفتند: وآیا می دانی آن مردی که عایشه برایت نامش را ذکر نکرده چه کسی بوده ، من گفتم : نه، ایشان فرمودند : او علی بن ابی طالب بوده است .

 

(237) حدیث عَائِشَةَ، قَالَتْ: لَقَدْ رَاجَعْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فِی ذَلِکَ وَمَا حَمَلَنِی عَلَى کَثْرَةِ مُرَاجَعَتِهِ إِلاَّ أَنَّهُ لَمْ یَقَعْ فِی قَلْبِی أَنْ یُحِبَّ النَّاسُ بَعْدَهُ رَجُلاً قَامَ مَقَامَهُ أَبَدًا وَلاَ کُنْتُ أُرَى أَنَّهُ لَنْ یَقُومَ أَحَدٌ مَقَامَهُ إِلاَّ تَشَاءَمَ النَّاسُ بِهِ، فَأَرَدْتُ أَنْ یَعْدِلَ ذَلِکَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ عَنْ أَبِی بَکْرٍ.

 

ترجمه : عایشه رضی الله عنه فرمودند: همانا من ازپیامبر صلی الله علیه و آله وسلم خواستم تا «درانتخاب ابوبکر رضی الله عنه برای پیش نمازی مردم» تجدید نظر نمایند «وعلاه و از ایشان کسی دیگری برای پیش نمازی مردم انتخاب نمایند » مرا بر باربار درخواست نمودن و مشورت دادن وارد نکرد بجز اینکه این در قبلم پسند نیامد «و فکر کردم» که مردم هر گز دوست نمی دارند که مرد دیگری بجای رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم ایستاده و برای آنان پیش نمازی دهد و من بجز این فکرنمی کردم که هرگز کسی در جای پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم « برای پیش نمازی و امامت» نمی ایستد مگر اینکه مردم نسبت به او بدیمنی تصور می کنند ، لذا من اراده نمودم که «با این پیشنهاد نظررسول الله صلی الله علیه و آله وسلم  عوض نموده و ایشان » از ابوبکر«رضی الله عنه» صرف نظر نموده وکس دیگری را علاوه از ایشان « برای پیش نمازی و امامت مردم» انتخاب کنند .

 

(238) حدیث عَائِشَةَ، قَالَتْ: لَمَّا مَرِضَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ مَرَضَهُ الَّذِی مَاتَ فِیهِ، فَحَضَرَتِ الصَّلاَةُ فَأُذِّنَ، فَقَالَ: مُرُوا أَبَا بَکْرٍ فَلْیُصَلِّ بِالنَّاسِ فَقِیلَ لَهُ: إِنَّ أَبَا بَکْرٍ رجلٌ أَسِیفٌ إِذَا قَامَ فِی مَقَامِکَ لَمْ یَسْتَطِعْ أَنْ یُصَلِّی بِالنَّاسِ وَأَعَادَ فَأَعَادُوا لَهُ، فَأَعَادَ الثَّالِثَةَ، فَقَالَ: إِنَّکُنَّ صَوَاحِبُ یُوسُفَ، مُرُوا أَبَا بَکْرٍ فَلْیُصَلِّ بِالنَّاسِ؛ فَخَرَجَ أَبُو بَکْرٍ فَصَلَّى، فَوَجَدَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ مِنْ نَفْسِهِ خِفَّةً، فَخَرَجَ یُهَادَى بَیْنَ رَجُلَیْنِ، کَأَنِّی أَنْظُرُ رِجْلَیْهِ تَخُطَّانِ الأَرْضَ مِنَ الْوَجَعِ، فَأَرَادَ أَبُو بَکْرٍ أَنْ یَتَأَخَّرَ فَأَوْمَأَ إِلَیْهِ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ أَنْ مَکَانَکَ، ثُمَّ أُتِیَ بِهِ حَتَّى جَلَسَ إِلَى جَنْبِهِ فَکَانَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یُصَلِّی، وأَبُو بَکْرٍ یُصَلِّی بِصَلاَتِهِ، وَالنَّاسُ یُصَلُّونَ بِصَلاَةِ أَبِی بَکْرٍ .


ترجمه : عایشه رضی الله عنها فرمودند: زمانی که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم بیمار شدند همان بیماری که در آن وفات نمودند ، وقت نماز فرارسید و برای نماز اذان داده شد،«رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم» فرمودند: ابوبکررا دستور دهید که برای مردم پیش نمازی دهد، به ایشان گفته شد: همانا ابوبکر مردی نرم دل است و چون در جای شما برای نماز بایستد آن قدر گریه اش می گیرد که نمی تواند برای مردم پیش نمازی دهد «لذا شما به عمر دستور دهید تا پیش نمازی دهد» رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم دوباره گفتند «که ابوبکر را دستور دهید تا برای مردم پیش نمازی دهد» و آنها نیز حرفشان را تکرار نمودند، تا اینکه در بار سوم رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: همانا شما زنان همانند زنان زمان یوسف هستید « وحقیقت را بیان نمی کنید» به ابوبکر دستور دهید تا برای مردم پیش نمازی دهد؛ ابوبکر رفته و برای مردم «در آن روزهای بیماری رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم» پیش نمازی دادند ، تا اینکه «روزی» پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم در خود احساس سبکی نمودند و در میان دو مرد از خانه بیرون شده « و برای ادای نمازبه مسجد تشریف بردند و پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم در حالی از خانه بیرون و به مسجد تشریف بردند» که دو مرد دو شانه ایشان را گرفته و پاهی مبارک از درد بر زمین کشیده شده خط می کشیدند، و چون ابوبکر«دیدند که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم تشریف آوردند» خواستند تا عقب بروند که پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم به ایشان اشاره نمودند که سرجایت بمان و عقب نرو، سپس پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم آورده شد تا اینکه در پهلوی ابوبکر نشانده شد ، پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم نماز می خواندند و ابوبکر به نماز ایشان اقتدا نموده نماز می خواندند و مردم به نماز ابوبکر اقتدا نموده و با نماز ایشان نماز می خواندند.

 

(239) حدیث عَائِشَةَ، قَالَتْ: لَمَّا ثَقُلَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ جَاءَ بِلاَلٌ یُؤْذِنُهُ بِالصَّلاَةِ فَقَالَ: مُرُوا أَبَا بَکْرٍ أَنْ یُصَلِّیَ بِالنَّاسِ، فَقُلْتُ: یَا رَسُولَ اللهِ إِنَّ أَبَا بَکْرٍ رَجُلٌ أَسِیفٌ وَإِنَّهُ مَتَى مَا یَقُمْ مَقَامَکَ لاَ یُسْمِعُ النَّاسَ فَلَوْ أَمَرْتَ عُمَرَ فَقَالَ: مُرُوا أَبَا بَکْرٍ یُصَلِّی بِالنَّاسِ؛ فَقُلْتُ لِحَفْصَةَ: قُولِی لَهُ إِنَّ أَبَا بَکْرٍ رَجُلٌ أَسِیفٌ، وَإِنَّهُ مَتَى یَقُمْ مَقَامَکَ لاَ یُسْمِعُ النَّاسَ فَلَوْ أَمَرْتَ عُمَرَ قَالَ: إِنَّکُنَّ لأَنْتُنَّ صَوَاحِبُ یُوسُفَ، مُرُوا أَبَا بَکْرٍ أَنْ یُصَلِّیَ بِالنَّاس؛ فَلَمَّا دَخَلَ فِی الصَّلاَةِ وَجَدَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فِی نَفْسِهِ خِفَّةً، فَقَامَ یُهَادَى بَیْنَ رَجُلَیْنِ، وَرِجْلاَهُ تَخُطَّانِ فِی الأَرْضِ حَتَّى دَخَلَ الْمَسْجِدَ؛ فَلَمَّا سَمِعَ أَبُو بَکْرٍ حِسَّهُ، ذَهَبَ أَبُو بَکْرٍ یَتَأَخَّرُ؛ فَأَوْمَأَ إِلَیْهِ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، فَجَاءَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ حَتَّى جَلَسَ عَنْ یَسَارٍ أَبِی بَکْرٍ، فَکَانَ أَبُو بَکْرٍ یُصَلِّی قَائِمًا، وَکَانَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یُصَلِّی قَاعِدًا، یَقْتَدِی أَبُو بَکْرٍ بِصَلاَةِ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، وَالنَّاسُ مُقْتَدُونَ بِصَلاَةِ أَبِی بَکْرٍ رضی الله عنه .

 

ترجمه :عایشه رضی الله عنها فرمودند : زمانی که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم بیماریشان سخت و سنگین شد «روزی» بلال آمدند و رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم را برای رفتن به نماز خبردارمی نمودند که ایشان فرمودند : به ابوبکر دستور دهید تا برای مردم پیش نمازی دهد، من گفتم : ای رسول الله همانا ابوبکرمرد نرم دلی است و همانا هرگاه که در جای شما برای نماز به ایستد از گریه نمی تواند به مردم چیزی بشنواند اگر عمررا دستور دهید «بهتر است، رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم دوباره »فرمودند : به ابوبکر دستور دهید تا برای مردم پیش نمازی دهد؛ «عایشه گفتند» من به حفصه گفتم : توبرای رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم بگو که همانا ابوبکر مرد بسیار نرم دلی است و همانا او اگر در جای شما برای پیش نمازی به ایستد «آنقدر گریه می کند که» نمی تواند مردم را بشنواند، اگربه عمر دستور می دادید «که پیش نمازی دهد بهتر می بود» رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: همانا شما زنان همانند زنان دوران یوسف هستید «که حقیقت را می پوشانید»، به ابوبکر دستور دهید که برای مردم پیش نمازی داده و نماز بخواند؛ «روزی از روزها» همین که ابوبکر وارد نماز شد رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم در خودشان احساس سبکی نمودند و بلند شده و در حالی که دو مرد دو شانه ایشان را گرفته و دو پایشان بر زمین خط کشیده رفتند تا اینکه وارد مسجد شدند؛ و چون ابوبکر صدای پایشان را شنیدند ابوبکر شروع نمودند به عقب رفتن ؛ که رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم به ایشان اشاره نمودند «که عقب نرود و سرجایش به ایستد» سپس رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم تشریف آوردند تا اینکه سمت چپ ابوبکر نشستند، ابوبکر بودند که ایستاده نماز می خواندند و رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم نشسته نماز می خواندند، وابوبکر به نماز رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم اقتدا نمودند و مردم هم به نماز ابوبکر رضی الله عنه اقتدا نمودند .

 

 (240) حدیث أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ الأَنْصَارِیِّ، وَکَانَ تَبِعَ النَّبِیَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ وَخَدَمَهُ، وَصَحْبَهُ، أَنَّ أَبَا بَکْرٍ کَانَ یُصَلِّی لَهُمْ فِی وَجَعِ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ الَّذِی تُوُفِّیَ فِیهِ، حَتَّى إِذَا کَانَ یَوْمُ الاثْنَیْنِ وَهُمْ صُفُوفٌ فِی الصَّلاَةِ، فَکَشَفَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ سِتْرَ الْحُجْرَةِ، یَنْظُرُ إِلَیْنَا وَهُوَ قَائِمٌ کَأَنَّ وَجْهَهُ وَرَقَةُ مُصْحَفٍ، ثُمَّ تَبَسَّمَ یَضْحَکُ، فَهَمَمْنَا أَنْ نَفْتَتِنَ مِنَ الْفَرَحِ بِرُؤْیَةِ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، فَنَکَصَ أَبُو بَکْرٍ عَلَى عَقِبَیْهِ لِیَصِلَ الصَّفَّ، وَظَنَّ أَنَّ النَّبِیَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ خَارِجٌ إِلَى الصَّلاَةِ، فَأَشَارَ إِلَیْنَا النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ أَنْ أَتِمُّوا صَلاَتَکمْ، وَأَرْخَى السِّتْرَ، فَتُوُفِّیَ مِنْ یَوْمِهِ .

 

ترجمه : انس بن مالک انصاری رضی الله عنه که «به مدت ده سال دور مدنی» خدمتگار و همراه پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم بود ایشان روایت نمودند که همانا ابوبکر در دوران بیماری رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم که در آن وفات نمودند برای آنها پیش نمازی می دادند ، تا اینکه روز دوشنبه فرا رسیدو در حالی که همه در صف های نماز ایستاده بودند« و نماز می خواندیم» که پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم پرده خانه شان را دور نموده و به سوی ما نگاه می نمودند و در حالی که ایستاده بودند و چهره مبارک همانند برگه قرآن بود، سپس لبخند زده خندیدند، ما خواستیم از شادی دیدن پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم دچار فتنه شده «و نماز ما رها کنیم» ابوبکر برپشت پاهایشان عقب عقب آمده تا اینکه به صف اول برسند ، و گمان نمودند که همانا پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم می خواهند از خانه بیرون شده و برای نماز بیایند، سپس پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم بسوی ما اشاره نمودند که نمازتان را تکمیل کنید و پرده «خانه شان» را پایین انداختند و همان روزشان وفات نمودند .

 

 (241) حدیث أَنَسٍ، قَالَ: لَمْ یَخْرُجِ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ ثَلاَثًا، فَأُقِیمَتِ الصَّلاَةُ، فَذَهَبَ أَبُو بَکْرٍ یَتَقَدَّمُ؛ فَقَالَ نَبِیُّ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ بِالْحِجَابِ فَرَفَعَهُ، فَلَمَّا وَضَحَ وَجْهُ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، مَا نَظَرْنَا مَنْظَرًا کَانَ أَعْجَبَ إِلَیْنَا مِنْ وَجْهِ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ حِینَ وَضَحَ لَنَا، فَأَوْمَأَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ بِیَدِهِ إِلَى أَبِی بَکْرٍ أَنْ یَتَقَدَّمَ، وَأَرْخَى النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ الْحِجَابَ، فَلَمْ یُقْدَرْ عَلَیْهِ حَتَّى مَاتَ .

 

ترجمه :انس (بن مالک رضی الله عنه) فرمودند : پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم بنا بربیماری تا سه روز (از خانه) بیرون نشده (و به مسجد تشریف نیاوردند، در این روزهای ابوبکر رضی الله عنه برای مردم پیش نمازی می دادند تا اینکه روزی)، ابوبکر(رضی الله عنه) رفتن تا جلو رفته (و برای مردم پیش نمازی دهند) که پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم پرده (خانه شان) را بلند نموده (و مردم داخل مسجد را نگاه نمودند) و چون چهره پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم نمایان گشت ، و آنگاه که چهره ایشان ظاهر گشت ما منظری (تا به حال) که در نزد ما از چهره پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم پسندیده ترباشد ندیده بودیم، سپس پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم با دستشان به سوی ابوبکر(رضی الله عنه) اشاره نموده (و به ایشان دستور دادند تا ) جلو رفته (و برای مردم پیش نمازی دهد) و(سپس) پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم پرده (خانه شان) را پایین انداختند،(به مسجد تشریف نیاوردند و در خانه ماندند) ، وتا زمانی که وفات نمودند دیگر کسی قادر(به دیدن) ایشان نشد .

ترجمه کتاب لؤلؤ و مرجان حدیث (۲۳۱ تا ۲۳۵)

 

 (231) حدیث أَبِی هُرَیْرَةَ، أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ: إِذَا قَالَ الإِمَامُ غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَلاَ الضَّالِّینَ فَقُولُوا: آمِینَ؛ فَإِنَّهُ مَنْ وَافَقَ قَوْلُهُ قَوْلَ الْمَلاَئِکَةِ؛ غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ .

 

ترجمه : ابوهریره رضی الله عنه روایت نمودند همانا رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند : آنگاه که امام «در نمازش» غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَلاَ الضَّالِّینَ می گوید، شما «مقتدیان» آمین بگویید؛ «زیرا فرشته ها نیز در آسمان آمین می گویند» و(این) قطعی است که هرکس آمین گفتن او با آمین گفتن فرشته ها برابر و هماهنگ گردد؛ گناه پیشین او بخشیده خواهد شد .

 

(232) حدیث أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ، قَالَ: سَقَطَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ عَنْ فَرَسٍ فَجُحِشَ شِقُّهُ الأَیْمَنُ، فَدَخَلْنَا عَلَیْهِ نَعُودُهُ، فَحَضَرَتِ الصَّلاَةُ، فَصَلَّى بِنا قَاعِدًا، فَقَعَدْنَا؛ فَلَمَّا قَضَى الصَّلاَةَ، قَالَ: إِنَّمَا جُعِلَ الإِمَامُ لِیُؤْتَمَّ بِهِ؛ فَإِذَا کَبَّرَ فَکَبِّرُوا، وَإِذَا رَکَعَ فَارْکَعُوا، وَإِذَا رَفَع فارْفَعُوا، وَإِذَا قَالَ سَمِعَ اللهُ لِمَنْ حَمِدَهُ، فَقُولُوا رَبَّنَا وَلَکَ الْحَمْدُ، وَإِذَا سَجَدَ فَاسْجُدُوا .

 

ترجمه : انس بن مالک رضی الله عنه فرمودند : «یکبار» رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم از اسب افتاده و سمت راستشان خراش برداشته «و مچ پایشان در رفته بود، و بهمین علت بر بستر افتاده بودند» ما برای عیادتشان برایشان واردشدیم، «ما در آنجا ماندیم تا اینکه وقت» نماز فرا رسید، رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم در حال نشسته برای ما نماز پیش نمازی داده و نماز خواندند« وما در اول ایستاده پشت سر ایشان نماز می خواندیم که به ما اشاره نمودند تا به نشینیم و ما هم نشستیم» و سپس «ادامه نمازرا در حال» نشسته خواندیم؛ و چون «رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم» نمازرا به پایان رساندند فرمودند : همانا امام و پیش نمازبرای این مقرر و معین شده است تا «در نماز» به او اقتداء « واز او پیروی» شود؛ لذا هرگاه که «امام»،«الله اکبر» گفت ، پس شما هم «الله اکبر» بگویید، و چون «امام» رکوع نمود پس شما هم رکوع کنید ، و چون «امام» سر ازرکوع بلند نمود پس شما هم سراز رکوع بلند نمایید، و چون «امام» سَمِعَ اللهُ لِمَنْ حَمِدَهُ گفت ، شما رَبَّنَا وَلَکَ الْحَمْدُ بگویید، و چون «امام» سجده نمود پس شما هم سجده کنید .

 

«جریان نشستن مقتدیها ، در حالی که امام بنا بر عذری نشسته می خواند که در این حدیث آمده منسوخ است ، بلکه اگر امام عذری دارد ونشسته نماز می خواند مقتدیها باید ایستاده نماز بخوانند و نشستن برای آنان مجاز نیست»


(233) حدیث عَائِشَةَ أُمِّ الْمُؤْمِنِینَ، أَنَّهَا قَالَتْ: صَلَّى رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فِی بَیْتِهِ وَهُوَ شَاکٍ، فَصَلَّى جَالِسًا وَصَلَّى وَرَاءَهُ قَوْمٌ قِیَامًا، فَأَشَارَ إِلَیْهِمْ أَنِ اجْلِسُوا؛ فَلَمَّا انْصَرَفَ قَالَ: إِنَّمَا جُعِلَ الإِمَامُ لِیُؤْتَمَّ بِهِ، فَإِذَا رَکَعَ فَارْکَعُوا، وَإِذَا رَفَعَ فَارْفَعُوا، وَإِذَا صَلَّى جَالِسًا فَصَلُّوا جُلُوسًا .

 

ترجمه : عایشه مادر مسلمانان رضی الله عنها فرمودند: «یکبار» رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم بیماربودند و در خانه بودند که نماز نشسته خواندند وافرادی پشت سر ایشان اقتدا نموده و در حال ایستاده شروع به نماز خواندن نمودند که «رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم» در هنگام نماز به آنان اشاره نموده که بنشینید «وآنها نشسته و نمازشان را به حالت نشسته ادامه داده و به پایان رساندند » و چون «رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم نمازشان را به پایان رسانده و به سمت مردم» چرخیدند «خطاب به آنان» فرمودند : همانا امام و پیش نمازبرای این مقرر و معین شده است تا «درنماز» به اواقتداء «واز او پیروی» شود؛ لذا چون «امام» رکوع نمود پس شما هم رکوع کنید ، و چون «امام» سر ازرکوع بلند نمود پس شما هم سراز رکوع بلند نمایید، و چون «امام، بنا بر عذری» نشسته نمازخواند پس شما (مقتدیها گرچه عذری هم نداشته باشید باز هم بنا بر پیروی از امام» نشسته نماز بخوانید.

 

«جریان نشستن مقتدیها ، در حالی که امام بنا بر عذری نشسته می خواند که در این حدیث آمده منسوخ است ، بلکه اگر امام عذری دارد ونشسته نماز می خواند مقتدیها باید ایستاده نماز بخوانند و نشستن برای آنان مجاز نیست»

 

 

(234) حدیث أَبِی هُرَیْرَةَ، قَالَ: قَالَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ إِنَّمَا جُعِلَ الإِمَامُ لِیُؤْتَمَّ بِهِ، فَإِذَا کَبَّرَ فَکَبِّرُوا، وَإِذَا رَکَعَ فَارْکَعُوا، وَإِذَا قَالَ سَمِعَ اللهُ لِمَنْ حَمِدَهُ، فَقُولوا: رَبَّنَا وَلَکَ الْحَمْدُ، وَإِذَا سَجَدَ فَاسْجُدُوا، وَإِذَا صَلَّى جَالِسًا فَصَلُّوا جُلُوسًا أَجْمَعُونَ .

 

ترجمه : ابوهریره رضی الله عنه روایت نموده که پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم فرمودند : همانا امام و پیش نمازبرای این مقرر و معین شده است تا «در نماز» به اواقتداء «واز او پیروی» شود؛ لذا هرگاه که «امام»،«الله اکبر» گفت ، پس شما هم «الله اکبر» بگویید، و چون «امام» رکوع نمود پس شما هم رکوع کنید ، و چون «امام» سَمِعَ اللهُ لِمَنْ حَمِدَهُ گفت ، شما رَبَّنَا وَلَکَ الْحَمْدُ بگویید، و چون «امام» سجده نمود پس شما هم سجده کنید و چون «امام، بنا بر عذری» نشسته نمازخواند پس شما تمام (مقتدیها گرچه عذری هم نداشته باشید باز هم بنا بر پیروی از امام» نشسته نماز بخوانید.

 

«جریان نشستن مقتدیها ، در حالی که امام بنا بر عذری نشسته می خواند که در این حدیث آمده منسوخ است ، بلکه اگر امام عذری دارد ونشسته نماز می خواند مقتدیها باید ایستاده نماز بخوانند و نشستن برای آنان مجاز نیست»

 

(235) حدیث عَائِشَةَ عَنْ عُبَیْدِ اللهِ بْنِ عَبْدِ اللهِ بْنِ عُتْبَةَ، قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى عَائِشَةَ فَقُلْتُ: أَلاَ تُحَدِّثِینِی عَنْ مَرَضِ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَتْ: بَلَى ثَقُلَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، فَقَالَ: أَصَلَّى النَّاسُ قُلْنَا: لاَ، هُمْ یَنْتَظِرُونَکَ؛ قَالَ: ضُعُوا لِی مَاءً فِی الْمِخْضَبِ قَالَتْ: فَفَعَلْنَا، فَقَعَدَ فَاغْتَسَلَ، ثُمَّ ذَهَبَ لِیَنُوءَ فَأُغْمِیَ عَلَیْهِ، ثُمَّ أَفَاقَ؛ فَقَالَ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: أَصَلَّى النَّاسُ قُلْنَا: لاَ، هُمْ یَنْتَظِرُونَکَ یَا رَسُولَ اللهِ قَالَ: ضَعُوا لِی مَاءً فِی الْمِخْضَبِ قَالَتْ: فَقَعَدَ فَاغْتَسَلَ، ثُمَّ ذَهَبَ لِیَنُوءَ، فَأُغْمِیَ عَلَیْهِ، ثُمَّ أَفَاقَ فَقَالَ: أَصَلَّى النَّاسُ قُلْنَا: لاَ، هُمْ یَنْتَظِرُونَکَ یَا رَسُولَ اللهِ فَقَالَ ضَعُوا لِی مَاءً فِی الْمِخْضَبِ فَقَعَدَ فَاغْتَسَلَ، ثُمَّ ذَهَبَ لِیَنُوءَ، فَأُغْمِیَ عَلَیْهِ، ثُمَّ أَفَاقَ فَقَالَ أَصَلَّى النَّاسُ فَقُلْنَا لاَ، هُمْ یَنْتَظِرونَکَ یَا رَسُولَ اللهِ وَالنَّاسُ عُکُوفٌ فِی الْمَسْجِدِ یَنْتَظِرُونَ النَّبِیَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ لِصَلاَةِ الْعِشَاءِ الآخِرَةِ؛ فَأَرْسَلَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ إِلَى أَبِی بَکْرٍ بِأَنْ یُصَلِّیَ بِالنَّاسِ، فَأَتَاهُ الرَّسُولُ فَقَالَ: إِنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یَأْمُرُکَ أَنْ تُصَلِّیَ بِالنَّاسِ، فَقَالَ أَبُو بَکْرٍ، وَکَانَ رَجُلاً رَقِیقًا: یَا عُمَر صَلِّ بِالنَّاسِ، فَقَالَ لَهُ عُمرُ: أَنْتَ أَحَقُّ بِذَلِکَ، فَصَلَّى أَبُو بَکْرٍ تِلْکَ الأَیَّام ثُمَّ إِنَّ النَّبِیَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ وَجَدَ مِنْ نَفْسِهِ خِفَّةً فَخَرَجَ بَیْنَ رَجُلَیْنِ، أَحَدُهُمَا الْعَبَّاسُ، لِصَلاَةِ الظُّهْرِ، وَأَبُو بَکْرٍ یُصَلِّی بِالنَّاسِ؛ فَلَمَّا رَآهُ أَبُو بَکْر ذَهَبَ لِیَتأَخَّرَ، فَأَوْمَأَ إِلَیْهِ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ بِأَنْ لاَ یَتَأَخَّرَ؛ قَالَ: أَجْلِسَانِی إِلَى جَنْبِهِ، فَأَجْلَسَاهُ إِلَى جَنْبِ أَبِی بَکْرٍ، قَالَ: فَجَعَلَ أَبُو بَکْرٍ یُصَلِّی وَهُوَ یَأْتَمُّ بِصَلاَةِ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، وَالنَّاسُ بِصَلاَةِ أَبِی بَکْرٍ وَالنَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَاعِدٌ . قَالَ عُبَیْدُ اللهِ: فَدَخَلْتُ عَلَى عَبْدِ اللهِ بْنِ عَبَّاسٍ، فَقُلْتُ لَهُ: أَلاَ أَعْرِضُ عَلَیْکَ مَا حدَّثَتْنِی عَائِشَةُ عَنْ مَرَضِ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: هَاتِ؛ فَعَرَضْتُ عَلَیْهِ حَدِیثَهَا فَمَا أَنْکَرَ مِنْهُ شَیئًا، غَیْرَ أَنَّهُ قَالَ أَسَمَّتْ لَکَ الرَّجُلَ الَّذِی کَانَ مَعَ الْعَبَّاسِ قُلْتُ: لاَ؛ قَالَ: هُوَ عَلِیٌّ .

 

ترجمه : عبیدالله بن عبدالله رحمه الله فرمودند : من برعایشه رضی الله عنها وارد شدم و به ایشان گفتم : آیا برایم از«آخرین» بیماری رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم سخن نمی گوئی ؟ گفت : بله ، پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم سخت بیمارشدند، « روزی» گفتند: آیا مردم نماز خواندند؟ ما گفتیم : نه «تا به حال نماز نخواندند»، آنها منتظرشما هستند؛ « تا شما رفته و برای آنان پیش نمازی دهید، پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم» فرمودند: برایم در تشت آبی بگذارید « تا غسل نموده و به مسجد بروم، عایشه رضی الله عنها» فرمودند: ما این کاررا کردیم «و برای ایشان در تشت آبی گذاشتم» سپس ایشان نشسته و غسل نمودند، و سپس تا خواستند که بلند شده «و برای نماز به مسجد بروند» که بیهوشی برایشان طاری شده « و بیهوش افتادند» و سپس « بعد ازچند لحظه ای» بهوش آمدند؛«دو باره پیامبر» صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند : آیا مردم نماز خوانده اند؟ ما گفتیم : نه «تا به حال نماز نخواندند»، آنها منتظرشما هستند؛ « تا شما رفته و برای آنان پیش نمازی دهید، پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم» فرمودند: برایم در تشت آبی بگذارید « تا غسل نموده و به مسجد بروم، عایشه رضی الله عنها» فرمودند: ما این کاررا کردیم «و برای ایشان در تشت آبی گذاشتم» سپس ایشان نشسته و غسل نمودند، و سپس تا خواستند که بلند شده «و برای نماز به مسجد بروند» که بیهوشی برایشان طاری شده « و بیهوش افتادند» و سپس « بعد ازچند لحظه ای» بهوش آمدند؛«برای بارسوم پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم» پرسیدند : آیا مردم نماز خوانده اند؟ ما گفتیم : نه «تا به حال نماز نخواندند» ای رسول الله ، آنها منتظرشما هستند؛ « تا شما رفته و برای آنان پیش نمازی دهید، پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم» فرمودند: برایم در تشت آبی بگذارید « تا غسل نموده و به مسجد بروم، عایشه رضی الله عنها» فرمودند: ما این کاررا کردیم «و برای ایشان در تشت آبی گذاشتم» سپس ایشان نشسته و غسل نمودند، و سپس تا خواستند که بلند شده «و برای نماز به مسجد بروند» که بیهوشی برایشان طاری شده « و بیهوش افتادند» و سپس « بعد ازچند لحظه ای» بهوش آمدند؛ « باردیگرپیامبر صلی الله علیه و آله وسلم » فرمودند : آیا مردم نماز خوانده اند؟ ما گفتیم : نه «تا به حال نماز نخواندند» ای رسول الله ، آنها منتظرشما هستند؛ و مردم در مسجد مانده بودند ومنتظرپیامبرصلی الله علیه و آله وسلم بودند تا اینکه رفته و برای آنها نماز عشا را بخواند؛ سپس پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم به نزد ابوبکرکسی را فرستاد « تا به ایشان بگوید» که برای مردم پیش نمازی دهد، قاصد به نزد ابوبکر آمده « و پیغام رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم را به ایشان رسانده » وگفت : همانا رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم به تو دستورمی دهد که برای مردم پیش نمازی دهی، ابوبکر مردی نرم دل بودند «لذا به عمر » گفتند : ای عمر تو برای مردم پیش نمازی بده ، عمر به ابوبکر گفتند: تو برای این کار «پیش نمازی» حق دار تر هستی ، ابوبکر در آن روزهایی «که پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم مریض و بر بستر بیماری بودند» برای مردم پیش نمازی دادند، سپس «روزی» پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم در خودشان احساس سبکی نمودند و در میان دو مرد یکی عباس بود « و دیگر علی بن ابی طالب بودند» برای نماز ظهراز خانه بیرون شده «و به مسجد رفتند» و ابوبکر داشت برای مردم پیش نمازی می داد؛ و چون ابوبکر پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم را دیدند«که تشریف می آورند» شروع کردند به عقب رفتن «تا در صف اول قرارگرفته و محل پیش نمازی را برای رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم رها کنند» که پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم به ایشان اشاره نمودند که عقب نرود«و سرجایش بماند؛ و به دو نفری که ایشان را به مسجد آورده بودند» فرمودند: مرا در پهلوی ابوبکر بنشانید، آن دو نیزایشان را در پهلوی ابوبکر نشاندند، «روای» می گوید: ابوبکر در حالی که به نمازپیامبرصلی الله علیه و آله وسلم اقتدا نموده و نماز می خواند و مردم هم به نماز ابوبکر اقتدا نموده و نماز می خواندند و در حالی که پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم نشسته بودند. عبیدالله فرمودند: بعدا من بر عبدالله بن عباس رضی الله عنه داخل شده و برایشان گفتم آیا من برایت بیان نکنم آنچه عایشه از بیماری پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم برای من بیان نموده است، ایشان فرمودند: بیاور«و بگو»؛ من سخنان عایشه را بر ایشان عرضه نمودم ایشان هیچ چیزی از آن را انکار نکردند بجز اینکه گفتند : آیا عایشه نام آن مردی که همراه عباس پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم را به مسجد آورد را برای گرفت گفتم : نه ؛ ایشان فرمودند : او علی بود .