۩۩۩ قـــرآن و سنّت زنــــده بــــاد ۩۩۩

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَوَلَّوْا عَنْهُ وَأَنْتُمْ تَسْمَعُونَ (20) (سوره انفال)

۩۩۩ قـــرآن و سنّت زنــــده بــــاد ۩۩۩

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَوَلَّوْا عَنْهُ وَأَنْتُمْ تَسْمَعُونَ (20) (سوره انفال)

آیا نماز برصندلی جایز است؟

پرسش: آیا استفاده از ابزاری مثل صندلی و یا چهار پایه در نماز جواز شرعی دارد؟


پاسخ: الله متعال انسان را بیشتر از توانش مکلّف ننموده است و یک مسلمان ملزم است که به حد توانش به دستورات شریعت پایبند باشد، و هرکجا که فردی از مسلمانان توان انجام حکمی از احکام اسلام را نداشته باشد، یا کاملا آن حکم از او ساقط می گردد و یا اینکه در آن تخفیف ایجاد می شود تا آن فرد معذور بتواند بحد توانش آن را انجام دهد، جریان بر صندلی نماز خواندن نیز از این نوع مسائل است، زیر اصل در نماز این است که فرد ایستاده نماز بخواند، زیرا ایستاده نماز خواندن در نماز فرض؛ فرض، و در نماز سنّت ؛ سنّت است، ولی این در زمان توانائی است ولی اگر کسی توانائی ایستاده نماز خواندن را ندارد او می تواند نشسته نماز بخواند، خواه بر زمین بنشیند و یا برصندلی و یا هر وسیله دیگری و اگر توان نشسته نماز خواندن را ندارد بر پهلو دراز کشیده نماز بخواند، و با اشاره نماز بخواند، البته در اینجا باید یک نکته ای را متذکر شوم و آن اینکه اگر فرد بر زمین و یا بر صندلی نشسته می خواند چیزی را در جلویش قرار ندهد تا برآن سجده کند و یا بر دسته صندلی سجده نکند، بلکه فقط با اشاره نماز بخواند واگر در صورتی که بر زمین نشسته نماز می خواند توان سجده بر زمین را دارد بر زمین سجده کند، دراین باره به دو آیه و سه حدیثی که در ذیل ذکر می شود توجه کنید:

لَا یُکَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا ..... (286) (سوره بقره)

ترجمه: الله کسی را ملزم و مکلف (به انجام کاری) نمی کند مگر به اندازه توانش .....


فَاتَّقُوا اللَّهَ مَا اسْتَطَعْتُمْ .... (16) (سوره تغابن)

ترجمه: پس به حد توانتان از الله بترسید (و دستورات او را اجراء کنید).....


عَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ، عَنِ النَّبِیِّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ: «...إِذَا أَمَرْتُکُمْ بِأَمْرٍ فَأْتُوا مِنْهُ مَا اسْتَطَعْتُمْ» (صحیح بخاری، حدیث: 7288)

ترجمه: ابوهریره رضی الله عنه روایت نمودند که پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: ..... چون شما را به انجام کاری دستور دهم پس به حد توانتان به آن عمل کنید و انجامش دهید.


عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللهِ رَضِیَ اللهُ عَنْهُ أَنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ عَادَ مَرِیضًا فَرَآهُ یُصَلِّی عَلَى وِسَادَةٍ فَأَخَذَهَا فَرَمَى بِهَا، فَأَخَذَ عُودًا لِیُصَلِّیَ عَلَیْهِ فَأَخَذَهُ فَرَمَى بِهِ وَقَالَ: صَلِّ عَلَى الْأَرْضِ إِنِ اسْتَطَعْتَ وَإِلَّا فَأَوْمِ إِیمَاءً وَاجْعَلْ سُجُودَکَ أَخْفَضَ مِنْ رُکُوعِکَ. (حدیث صحیح، سنن کبری بیهقی، حدیث: 3669)

ترجمه: جابربن عبدالله رضی الله عنه روایت نمودند که رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم به عیادت بیماری رفتند و دیدند که ایشان (نشسته) نماز می خواند و بربالشتی (سجده می کند، رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) آن بالشت را گرفته و پرت کرد، پس (آن مرد) چوبی را گرفت تا برآن نماز خوانده سجده کند، (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) آن را نیز گرفته و پرت کرد، و (سپس به او) گفت: اگر می توانی بر زمین نماز خوانده و سجده کن ورنه اشاره کن و سجده ات را از رکوعت پایین تر بگردان.


عَنْ عِمْرَانَ بْنِ حُصَیْنٍ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: کَانَتْ بِی بَوَاسِیرُ، فَسَأَلْتُ النَّبِیَّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ عَنِ الصَّلاَةِ، فَقَالَ: «صَلِّ قَائِمًا، فَإِنْ لَمْ تَسْتَطِعْ فَقَاعِدًا، فَإِنْ لَمْ تَسْتَطِعْ فَعَلَى جَنْبٍ». (صحیح بخاری، حدیث: 1117)

ترجمه: عمران بن حصین رضی الله عنه فرمودند: من (بیماری) بواسیر داشتم، (و در ایستاده نماز خواندن اذیت می شدم، در این باره) از پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم از(چگونه) نماز(خواندنم) پرسیدم ، ایشان فرمودند: ایستاده نماز بخوان، و اگر نتوانستی پس نشسته (نماز بخوان) و اگر نتوانستی پس (دراز کشیده) بر پهلو (نماز بخوان).