۩۩۩ قـــرآن و سنّت زنــــده بــــاد ۩۩۩

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَوَلَّوْا عَنْهُ وَأَنْتُمْ تَسْمَعُونَ (20) (سوره انفال)

۩۩۩ قـــرآن و سنّت زنــــده بــــاد ۩۩۩

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَوَلَّوْا عَنْهُ وَأَنْتُمْ تَسْمَعُونَ (20) (سوره انفال)

شرح و تحقیق سنن ابن ماجه ..... درس دوم

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

 

کتاب سنن ابن ماجه دارای یک مقدمه و سی هفت کتاب است، و مجموعه احادیث سنن ابن ماجه (4341) حدیث می باشد، که از این مقدار (266) حدیث در مقدمه کتاب و الباقی در سایر کتب سنن ابن ماجه روایت شده اند.

امام ابن ماجه رحمه الله کتابشان را با این الفاظ شروع نموده اند:

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ وَصَلَّى اللهُ وسَلَّمَ عَلَى سَیِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَآلِهِ وَصَحبِهِ وَمُحِبِّیهِ.

ترجمه: به نام معبود به حق بسیار مهربان و نهایت مهروز(کتابم را شروع می کنم) (یا) الله بر سردارما محمّد و خاندان وی و یاران و دوستدارانش؛ رحمت و سلامتی عنایت فرما.

امام ابن ماجه رحمه الله بنا بر پیروی از قرآن مجید و بنا پیروی از رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم در نوشتن نامه هایشان، کتاب سنن خویش را با « بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ» شروع نمودند.

امام ابن ماجه رحمه الله بعد از «بِسْمِ اللَّهِ» چنین فرمودند: «وَصَلَّى اللهُ وسَلَّمَ عَلَى سَیِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَآلِهِ وَصَحبِهِ وَمُحِبِّیهِ»، این کلمات اندکی نیاز به توضیح دارد، که بنده ان شاء الله تعالی و توفیق الهی به توضیح آنها می پردازم:

1- «وَصَلَّى اللهُ» این جمله از نظر لفظی جمله فعلیه و خبریه است ولی از نظرمعنی و مفهوم جمله انشائیه و امریه است، یعنی یا الله رحمت عنایت کن.

«صَلاة» اگر از جانب الله متعال باشد مراد رحمت است، و اگر از جانب فرشتگان باشد مراد دعا و استغفار است و اگر ازجانب ما انسان ها برای رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم گفته شود مراد درود است، برای بهتر واضح شدن این معانی به آیه (56) سوره احزاب توجه دهید، الله متعال می فرمایند: {إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یَاأَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِیمًا} یعنی : همانا الله رحمت و فرشتگان دعا و استغفار می کنند بر پیامبر (پس شما) ای کسانی که ایمان آورده اید بر ایشان درود فرستاده و خوب و کامل سلام نمایید.

2- «وسَلَّمَ» این جمله از نظر لفظی جمله فعلیه و خبریه است ولی از نظرمعنی و مفهوم جمله انشائیه و امریه است، یعنی (یا) الله (به رسول الله صلی الله علیه و سلم) سلامتی و برکت عنایت نما و ایشان را از مشکلات و آفات در امان و سالم بدار.

«سلام» در اصل نامی از نامهای الله متعال است، و معنای سلام این است که از خوبی ها و برکتها خالی نمانی و از مشکلات و آفات در امان وسالم بمانی.

امام ابن ماجه رحمه الله بنا بر دستور قرآن و عمل به آن؛در اینجا هم درود بر پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم فرستاده و هم سلام نموده است، زیرا در قرآن مجید در سوره احزاب آیه (56) به ما دستور داده که باید هر دوی این کار در حق رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم انجام شود، آنجایی که فرموده: «یَاأَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِیمًا» یعنی: ای کسانی که ایمان آورده اید برایشان (یعنی رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) درود بفرستید و خوب و کامل سلام نمایید.

3- «عَلَى سَیِّدِنَا»، سَیِّد در اصل «سَوِید»، که هموزن کلمه کریم است؛ بوده است، کسره بر واو سنگین بوده از آن حذف شده و واو ساکن و یاء ساکن با هم جمع شده واو به یاء تبدیل گشته و یاء در یاء ادغام شده تا «سَیِّد» گشته است، علاوه از آنچه بیان شد علماء در باره اصل کلمه «سَیِّد» نظریات دیگری را نیزبیان نموده اند.

علماء بزرگوار می گویند: «سَیِّد» برسرپرست و بزرگ قوم، بر رهبر، فرد نیک و برتر، بر شخص بردبار، برشخص سخی، برمالک و بر شوهر اطلاق می شود.

امام ابن ماجه رحمه الله در اینجا کلمه «سَیِّدِ» را برای رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم بکار برده اند واین مجاز است و هیچ ایراد شرعی ندارد، ولی رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم برای تواضع و اینکه پیروانش گرفتار افراط و غلو نشوند، دوست داشتند که این کلمه بگونه ای برایشان استفاده نکنند، که بوی غلو و افراط در تعریف بیاید، در این باره به حدیث صحیحی که انس بن مالک رضی الله عنه روایت نموده و درصحیح ابن حبان، حدیث (6240) آمده دقت نمایید:

عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ، أَنَّ رَجُلًا قَالَ لِلنَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: یَا خَیْرَنَا وَابْنَ خَیْرِنَا، وَیَا سَیِّدَنَا وَابْنَ سَیِّدِنَا، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: «یَا أَیُّهَا النَّاسُ قُولُوا بِقَوْلِکُمْ وَلَا یَسْتَفِزَّنَّکُمُ الشَّیْطَانُ، أَنَا عَبْدُ اللَّهِ وَرَسُولُهُ».

ترجمه: انس بن مالک رضی الله عنه روایت نمودند که همانا مردی به پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: ای بهترین ما و پسر بهترین ما و ای آقا و سردارما و پسر آقا و سردارما، رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: آهای مردم گفتارتان را بگویید ولی شیطان شما را سبک سر و جاهل نگرداند، (که در باره من، گرفتار غلو و افراط گردی) من بنده الله و فرستاده و پیامبر او هستم.

همین روایت در مسند احمد، حدیث (12551) چنین روایت شده است:

عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِکٍ، أَنَّ رَجُلًا قَالَ: یَا مُحَمَّدُ یَا سَیِّدَنَا وَابْنَ سَیِّدِنَا، وَخَیْرَنَا وَابْنَ خَیْرِنَا، فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: یَا أَیُّهَا النَّاسُ عَلَیْکُمْ بِتَقْوَاکُمْ، لَا یَسْتَهْوِیَنَّکُمُ الشَّیْطَانُ، أَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللهِ عَبْدُ اللهِ وَرَسُولُهُ، وَاللهِ مَا أُحِبُّ أَنْ تَرْفَعُونِی فَوْقَ مَنْزِلَتِی الَّتِی أَنْزَلَنِی اللهُ.

ترجمه: انس بن مالک رضی الله عنه روایت نمودند که مردی گفت ای محمّد ، ای آقا و سردارما و پسر آقا و سردارما، ای بهترین ما و پسر بهترین ما، رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: آهای مردم تقوا و پرهیزگاری را لازم بگیرید، شیطان شما را (بر گفتار غیرمجاز) شجاع و بهادرنگرداند، من محمّد پسر عبدالله، بنده الله و فرستاده و پیامبر او هستم، سوگند به الله (متعال) دوست نمی دارم که مرا از جایگاهی که الله (متعال) به من داده بالاتر ببرید.

4- «مُحَمَّدٍ» نام رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم است، این نام از بهترین و مشهورترین نامهایشان می باشد، این نام اسم مفعول است و از«حُمّد» مضاعف می باشد به معنای ستایش و ستوده شده است، «محمّد» هم نام و هم صفت رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم می باشد، و این نام برای سایرین تنها نام است و صفت نیست، «محمّد و احمد» دو نام از نامهای رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم می باشد که در قرآن آمده است، علاوه از این دو نام، رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم نامهای دیگری نیز داشته اند:

عَنْ جُبَیْرِ بْنِ مُطْعِمٍ، رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: لِی خَمْسَةُ أَسْمَاءٍ: أَنَا مُحَمَّدٌ، وَأَحْمَدُ وَأَنَا المَاحِی الَّذِی یَمْحُو اللَّهُ بِی الکُفْرَ، وَأَنَا الحَاشِرُ الَّذِی یُحْشَرُ النَّاسُ عَلَى قَدَمِی، وَأَنَا العَاقِبُ. صحیح بخاری (3532).

ترجمه: جبیربن مطعم رضی الله عنه فرمودند: رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: من دارای پنج نام هستم: من محمّد و احمد هستم و من ماحی کسی که الله بوسیله او کفر را محو و نابود می کند؛ هستم، و من حاشرکسی که (در روز قیامت) مردم بر قدم من جمع می شوند، هستم و من عاقب هستم (کسی که بعد از او دیگر پیامبری نماید).

علاوه از این پنج نام، رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم دارای کنیت ابوالقاسم و القاب بسیار زیادی بوده اند که در قرآن و احادیث صحیح آمده است.

5- «وَآلِهِ» کلمه «آل» به پیروان و خاندان بکار برده می شود، «آل» در اصل «أهل» بوده که هاء به همزه تبدیل شده و سپس تسهیل گشته «آل» شده است، بهمین خاطر زمانی که بخواهیم تصغیر «آل» را بیان کنیم می گوئیم «أهیل»، چون به اصلش که «أهل» است برگشته و تصغیرش «أهیل» می آید، علاوه از این علماء نظریه دیگری نیز در باره اصل «آل» بیان نموده اند، در اصل کلمه «آل» در زبان عربی به خاندان اشراف بکار برده می شود، بهمین خاطر عربها «آل الحجّام» آل حجامتگر نمی گویند، اما اینکه در قرآن «آل فرعون» گفته چون او خودش را از اشراف می دانسته و بر این تصور و خیال بوده است، عموماً و اکثراً کلمه «آل» و «أهل» زمانی که به رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم نسبت شود؛ داری دو معنی است:

1- به معنای همسران

وَقَرْنَ فِی بُیُوتِکُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِیَّةِ الْأُولَى وَأَقِمْنَ الصَّلَاةَ وَآتِینَ الزَّکَاةَ وَأَطِعْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا (33) سوره احزاب

ترجمه: (شما زنان پیامبر) در خانه هایتان بمانید و همچون زمان جاهلیت نخستین (بدون حجاب، در میان مردم) ظاهر نگردید، و نماز را برپا دارید و زکات پرداخت کنید و از الله و رسولش پیروی کند فقط الله می خواهد پلیدی و بدی را از شما اهل بیت (و خاندان رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم، دورنموده و) از بین ببرد و کاملا شما را پاک سازد.

2- به فرزندان و اقوام نزدیکی که صدقه برآنها حرام است ورسول الله صلی الله علیه و آله وسلم آنها در زیر چادر قرار دادند، در این باره به حدیث صحیحی که در این باره ذکر می شود توجه نمایید:

1 - عَنْ حَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ قَالَ: أُتِیَ النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ بِشَیْءٍ مِنْ تَمْرِ الصَّدَقَةِ، فَأَخَذْتُ تَمْرَةً فَأَلْقَیْتُهَا فِی فِی، فَأَخَذَهَا بِلُعَابِهَا حَتَّى أَعَادَهَا فِی التَّمْرِ، فَقِیلَ لَهُ: یَا رَسُولَ اللَّهِ مَا کَانَ عَلَیْکَ مِنْ هَذِهِ التَّمْرَةِ مِنْ هَذَا الصَّبِیِّ؟، فقَالَ: «إِنَّا آلَ مُحَمَّدٍ لَا یَحِلُّ لَنَا الصَّدَقَةُ». صحیح ابن حبان، حدیث (722)

ترجمه: حسن بن علی رضی الله عنهما فرمودند: از خرماهای صدقه به نزد پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم آورده شد من (از میان آنها) خرمائی را برداشته و در دهانم گذاشتم (تا بخورم، رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) آن را با آب دهانم گرفته بیرون آورده و در میان خرماها بازگرداندند، به ایشان گفته شد ای رسول الله چه مشکلی برایتان پیش می آمد اگر این خرما را این بچه می خورد؟ (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند: همانا برای ما خاندان محمّد صدقه حلال نمی باشد.

2- عَنْ عَبْد الْمُطَّلِبِ بْنَ رَبِیعَة َقَالَ َقَالَ رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ:«إِنَّ هَذِهِ الصَّدَقَاتِ إِنَّمَا هِیَ أَوْسَاخُ النَّاسِ، وَإِنَّهَا لَا تَحِلُّ لِمُحَمَّدٍ، وَلَا لِآلِ مُحَمَّدٍ». صحیح مسلم، حدیث (1072)

ترجمه: عبدالمطلب بن ربیعه رضی الله عنه فرمودند: رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: همانا این صدقات چرک های مردم اند، و این ها نه برای محمّد ونه برای خاندان محمّد حلال نیست.

3- عَنْ عُمَرَ بْنِ أَبِی سَلَمَةَ، رَبِیبِ النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ: نَزَلَتْ هَذِهِ الآیَةُ عَلَى النَّبِیِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ {إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ البَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا} [الأحزاب: 33] فِی بَیْتِ أُمِّ سَلَمَةَ، فَدَعَا النَّبِیُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فَاطِمَةَ وَحَسَنًا وَحُسَیْنًا فَجَلَّلَهُمْ بِکِسَاءٍ وَعَلِیٌّ خَلْفَ ظَهْرِهِ فَجَلَّلَهُ بِکِسَاءٍ ثُمَّ قَالَ: «اللَّهُمَّ هَؤُلَاءِ أَهْلُ بَیْتِی فَأَذْهِبْ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَطَهِّرْهُمْ تَطْهِیرًا» قَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ: وَأَنَا مَعَهُمْ یَا رَسُولَ اللَّهِ؟ قَالَ: «أَنْتِ عَلَى مَکَانِکِ وَأَنْتِ إِلَى خَیْرٍ». (جامع ترمذی، حدیث (3787)

ترجمه: عمر بن ابی سلمه رضی الله عنه پیش زاده پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: این آیه {إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ البَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا} [الأحزاب: 33] در خانه ام سلمه (رضی الله عنها) بر پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم نازل گشت، پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم، فاطمه، حسن وحسین را فراخواند و آنها را با چادری پوشاند و علی (بن ابی طالب رضی الله عنه، نیز) پشت سر ایشان (ایستاده) بودند او را (نیز) با چادر پوشاندند، و سپس فرمودند: یا الله این ها اهل بیت من هستند پس از آنها پلیدی و بدی را دو نما و آنها را کاملا پاک گردان. ام سلمه (رضی الله عنها) فرمودند: و من نیز همراه آنها هستم ای رسول الله؟ (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند: تو بر جایت بمان و در حالی که تو بر (جایگاه) بهتر(از این چادر) هستی.

 

کلمه «آل» برای غیر «آل» پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم بکاربردن مجاز است.

عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِی أَوْفَى، قَالَ: کَانَ النَّبِیُّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ إِذَا أَتَاهُ قَوْمٌ بِصَدَقَتِهِمْ، قَالَ: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى آلِ فُلاَنٍ»، فَأَتَاهُ أَبِی بِصَدَقَتِهِ، فَقَالَ: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى آلِ أَبِی أَوْفَى». صحیح بخاری، حدیث (1497)

ترجمه: عبدالله بن ابی اوفی رضی الله عنه فرمودند: هرگاه افرادی صدقات و زکاتشان را به نزد پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم می آوردند، (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند: یا الله برفلان خاندان رحمت عنایت کن؛ پدرم صدقه و زکاتش را (به نزد رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) آورد، (رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم) فرمودند: یا الله بر خاندان ابی اوفی رحمت عنایت کن.

6- «وَصَحبِهِ» صحب اسم جمع صاحب به معنای صحابی است، وصحابه به کسی گفته می شود که در او سه شرط یافت شود:

1 - در بیداری با پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم ملاقات نموده باشد، زیرا اگر فردی در خواب با پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم ملاقاتی داشته باشد او صحابه محسوب نمی شود، من در اینجا کلمه ملاقات بکار بردم و کلمه دیدار بکار نبردم و نگفتم صحابه آن است که با پیامبر دیداری داشته باشد، تا صحابه های کور را شامل شود زیرا آنها با پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم ملاقات داشته اند ولی چون کور بودند با چشم رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم را مشاهده نکرده اند.

2 - به پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم ایمان واقعی آورده باشد، زیرا اگر کسی به پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم ایمان ظاهر داشته باشد، همانند منافقین به آنها صحابه گفته نمی شود.

3 - با ایمان از دنیا رفته باشد، زیرا اگر کسی با پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم ملاقات داشته وبه وی ایمان واقعی آورده ولی والیعاذ بالله بعدا از دین برگشته و بی ایمان از دنیا رفته همانند مرتدین ما به آنها صحابه نمی گوییم.

در اینجا سه نکته مهم لازم است که ذکر شود:

1 - اهل سنّت و جماعت به منافقین و مرتدین صحابه نمی گویند، لذا آیات قرآنی و احادیث نبوی صلی الله علیه و آله وسلم که در باره منافقین و یا مرتدین آمده را در باره صحابه رضی الله عنهم دانستن کاملا اشتباه است.

2- صحابه رضی الله عنهم معصوم نیستند، یعنی مرتکب گناهان صغیره و کبیره شده اند.

3 - صحابه رضی الله عنهم همه عادل اند، یعنی بطور عمدی در بیان احادیث و احکام دینی دروغ نگفته اند.

7- «وَمُحِبِّیهِ» یعنی دوستداران پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم، تمام مسلمانان دوستداران پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم اند؛ زیرا دوستی با رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم یکی از مهم ترین شعبه جات ایمانی است.

عَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: «فَوَالَّذِی نَفْسِی بِیَدِهِ، لاَ یُؤْمِنُ أَحَدُکُمْ حَتَّى أَکُونَ أَحَبَّ إِلَیْهِ مِنْ وَالِدِهِ وَوَلَدِهِ». صحیح بخاری، حدیث (14)

ترجمه: ابوهریره رضی الله عنه روایت نمودند که رسول الله صلای الله علیه و آله وسلم فرمودند: سوگند به آنی که جانم در دست اوست، هیچ یک از شما مسلمان نمی گردد تا اینکه من بنزد او ازپدر و مادرش و فرزندش محبوب تر باشم.

عَنْ أَنَسٍ، قَالَ: قَالَ النَّبِیُّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ «لاَ یُؤْمِنُ أَحَدُکُمْ، حَتَّى أَکُونَ أَحَبَّ إِلَیْهِ مِنْ وَالِدِهِ وَوَلَدِهِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِینَ». صحیح بخاری، حدیث (15)

ترجمه: انس بن مالک رضی الله عنه فرمودند: پیامبرصلی الله علیه و آله وسلم فرمودند: هیچ یک از شما مسلمان نمی گردد تا اینکه من بنزد او ازپدر و مادرش و فرزندش و تمام مردم محبوب تر باشم.

علامت و نشانی محبّت و دوستی با الله متعال و رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم در پیروی از این دو ذات بزرگوار است، الله متعال در سوره آل عمران آیه (31) می فرماید:

قُلْ إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْکُمُ اللَّهُ وَیَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ .

ترجمه: بگو اگر الله را دوست می دارید از من پیامبر پیروری کنید در نتجه الله شما را دوست می دارد و برایتان گناهانتان را می آمرزد، و الله بسیار آمرزنده و بی نهایت مهرورزاست.

بنده ان شاء الله تعالی در شرح سنن ابن ماجه بعد از توضیحات تیتر و عنوان هرباب، به بیان سند و متن هر حدیث به عربی و ترجمه متن به فارسی آن خواهم پرداخت و سپس سند را بررسی نموده و نکات لازم و مرتبط به آن را بیان نموده و در آخر در باره متن و مسائل مرتبط و مستنبط ازآن را، توضیحات خواهم داد.