حکم خون دادن یا فروش آن چیست؟

پرسش: حکم خون دادن یا فروش آن چیست؟

پاسخ: برای پاسخ به این سوال نیاز به بیان چند چیز است:

1- جریان دادن خون در اصل ممنوعیت و دلایل شبیه خرید و فروش و اهدای اعضای بدن است، زیرا انسان مالک خود نیست و در ملکیت الله متعال قرار دارد، لذا وقتی فرد مالک خود نیست، حق تصرف در خود را ندارد، مگر اینکه صاحب ملک به او اجازه دهد، که در اینجا اجازه خرید و فروش و اهداء را نداده و فقط اجازه استفاده را داده است، و این که ما در ملکیت الله متعال هستیم به این گفته الله متعال توجه نمایید که می فرمایند:

قُلْ مَن یَرْزُقُکُم مِّنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ أَمَّن یَمْلِکُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَمَن یُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَیُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ وَمَن یُدَبِّرُ الْأَمْرَ فَسَیَقُولُونَ اللَّهُ فَقُلْ أَفَلَا تَتَّقُونَ (31) یونس

ترجمه: بگو: «چه کسی شما را از آسمان و زمین روزی می‌دهد؟ یا چه کسی مالک (قوه و آله) شنوائی و بیانائیهاست؟ و چه کسی زنده را از مرده، و مرده را از زنده بیرون می‌آورد؟ و چه کسی امور (جهان) را تدبیر می‌کند؟» بزودی (در پاسخ) می‌گویند: «الله»، بگو: «پس چرا از الله نمی‌ترسید؟!

2- آنچه که از آیات قرآنی و احادیث صحیح نبوی معلوم می گردد این است که خون حرام است، و در اصل استفاده از حرام برای علاج مجاز نیست، بجز بوقت ضرورت شرعی ، در این باره به این آیه توجه نمایید:

حُرِّمَتْ عَلَیْکُمُ الْمَیْتَةُ وَالدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنزِیرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَیْرِ اللَّهِ بِهِ وَالْمُنْخَنِقَةُ وَالْمَوْقُوذَةُ وَالْمُتَرَدِّیَةُ وَالنَّطِیحَةُ وَمَا أَکَلَ السَّبُعُ إِلَّا مَا ذَکَّیْتُمْ وَمَا ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَأَن تَسْتَقْسِمُوا بِالْأَزْلَامِ ذَٰلِکُمْ فِسْقٌ الْیَوْمَ یَئِسَ الَّذِینَ کَفَرُوا مِن دِینِکُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمُ الْإِسْلَامَ دِینًا فَمَنِ اضْطُرَّ فِی مَخْمَصَةٍ غَیْرَ مُتَجَانِفٍ لِّإِثْمٍ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ (3) سوره مائده

ترجمه : گوشت مردار، و خون، و گوشت خوک، و حیواناتی که به غیر نام الله ذبح شوند، و حیوانات خفه‌شده، و به زجر و ضربه کشته شده، و آنها که بر اثر پرت‌شدن از بلندی بمیرند، و آنها که به ضرب شاخ حیوان دیگری مرده باشند، و باقیمانده صید حیوان درنده -مگر آنکه (بموقع به آن حیوان برسید، و) آن را سرببرید- و حیواناتی که روی بتها (یا در برابر آنها) ذبح می‌شوند، (همه) بر شما حرام شده است؛ و (همچنین) قسمت کردن گوشت حیوان به وسیله چوبه‌های تیر مخصوص بخت آزمایی؛ تمام این اعمال، فسق و گناه است -امروز، کافران از (زوال) آیین شما، مأیوس شدند؛ بنابر این، از آنها نترسید! و از (مخالفت) من بترسید! امروز، دین شما را کامل کردم؛ و نعمت خود را بر شما تمام نمودم؛ و اسلام را به عنوان آیین (جاودان) شما پذیرفتم- امّا آنها که در حال گرسنگی، دستشان به غذای دیگری نرسد، و متمایل به گناه نباشند، (مانعی ندارد که از گوشتهای ممنوع بخورند؛) الله ، بی نهایت آمرزنده و بسیار مهرورز است.

در اینجا جریان خون بصورت مطلق آمده و در آیه « دَمًا مَّسْفُوحًا » یعنی خون روان ، آمده ، لذا خوردن و هر نوع استفاده از خون خواه خون انسان و یا حیوان باشد، حرام و ممنوع است بجز در مواقع ضرورت که جریان مرگ و زندگی فردی در میان باشد، در آنجا بوقت ضرورت و به قدر ضرورت می توان مجاز دانست، ولی بصورت عادی حرام است.

ناگفته نماند که قیاس خون دادن بر حجامت قیاس مع الفارق است، زیرا در حجامت خون فاسد از جسم بیرون ریخته می شود ولی در خون دادن خون سالم و مورد نیاز بدن از بدن گرفته می شود، که اولی باعث سلامتی و دومی باعث ضعف و بیماری می گردد، اولی یعنی حجامت مفید و سنت است و دومی یعنی خون دادن در اصل مضر و ممنوع است.