تفسیرآسان آیه (۲۴۵) سوره بقره

ترجمه آیه (۲۴۵) سوره بقره

مَنْ ذَا الَّذِی یُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً فَیُضَاعِفَهُ لَهُ أَضْعَافاً کَثِیرَةً وَاللَّهُ یَقْبِضُ وَیَبْسُطُ وَإِلَیْهِ تُرْجَعُونَ (۲۴۵)

ترجمه : کیست که به الله قرض نیکو بدهد سپس الله آنرا برای او چندین برابرزیادتر نماید و الله (درمعیشت وروزی بندگان) تنگی و گستردگی عنایت می کند ، و(این را بدانید که همه شما) به سوی او باز گردانده می شوید .

تفسیرآسان آیه (۲۴۵) سوره بقره

(مَنْ ذَا الَّذِی یُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً)  مراد از «قرض حسنه» در این آیه صدقه دادن و انفاق در راههای شرعی است ، در این قسمت از آیه الله متعال افراد ثروتمند و پول دار را تشویق به صدقه دادن به فقراء و مستمندان می نماید .

ناگفته نماند که مراد از قرض دادن به الله ، قرض دادن به نیازمندان برای رضا و خوشنودی الله متعال می باشد، ورنه تمام اموال دنیا از الله متعال است و الله بی نیاز هیچ نیازی به مال وثروت انسانها ندارد و اما اینکه که الله متعال گفته به الله قرض بدهید برای تشویق است تا انسانها بدانند که به ذاتی قرض می دهند که هرگز مالشان را ضایع نمی کند و چندین برابر در دنیا و آخرت به آنها باز می گرداند.

(فَیُضَاعِفَهُ لَهُ أَضْعَافاً کَثِیرَةً) در این قسمت از آیه الله متعال به ثروت مندان می فهماند که فکر نکنید که با دادن صدقه شما ضرر می کنید و مال و ثروت شما کم می شود بلکه الله متعال چندین برابر بیشتر از آنچه شما داده ای به شما اجر و ثواب می دهد، همانگونه که در دنیا نیز به مال و ثروت شما برکت عنایت خواهد نمود ، برای بهتر واضح شدن این قسمت از آیه ، به دو آیه و یک حدیث در این باره توجه نمایید :

1 - مَنْ ذَا الَّذِی یُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَیُضَاعِفَهُ لَهُ وَلَهُ أَجْرٌ کَرِیمٌ .(سوره حدید آیه :(11) .

ترجمه : چه کسی است که به الله قرض نیکو بدهد سپس الله به اوچند برابرمی دهد و برایش پاداش خوبی خواهد بود .

2 - مَثَلُ الَّذِینَ یُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ کَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِی کُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ وَاللَّهُ یُضَاعِفُ لِمَنْ یَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ . (سوره بقره آیه : (261) .

ترجمه : مثال کسانی که مالهایشان را در راه الله خرج می کنند مثل دانه ای است که هفت خوشه می رویاند و در هر خوشه صد دانه است و الله برای هرکس که بخواهد آن را چندین برابر می نماید و الله گشایشگر بی نهایت داناست.

3 - عَنْ أَبِی هُرَیْرَةَ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: «مَنْ تَصَدَّقَ بِعَدْلِ تَمْرَةٍ مِنْ کَسْبٍ طَیِّبٍ، وَلاَ یَقْبَلُ اللَّهُ إِلَّا الطَّیِّبَ، وَإِنَّ اللَّهَ یَتَقَبَّلُهَا بِیَمِینِهِ، ثُمَّ یُرَبِّیهَا لِصَاحِبِهِ، کَمَا یُرَبِّی أَحَدُکُمْ فَلُوَّهُ، حَتَّى تَکُونَ مِثْلَ الجَبَلِ» (صحیح بخاری ، حدیث (1410) .

ترجمه : ابوهریره رضی الله عنه فرمودند : رسول الله صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند : هرکس به اندازه دانه ای خرمائی ازکسب و درآمد (حلال و) پاک صدقه دهد و در حالی الله (صدقه ای) را قبول نمی کند مگر این که پاک (وحلال) باشد و همانا الله (آن صدقه حلال و پاک) را در دست راستش گرفته و سپس آن را برای صاحبش پرورش و رشد می دهد همانگونه که یکی از شما کره اسبش را پرورش داده بزرکش می کند تا این که (آن صدقه بزرگ شده ) همانند کوهی می گردد.

ناگفته نماند که در این آیه یک افتخاری برای نیازمندان است که الله متعال برای حل مشکلات آنها به نام خودش از ثروت مندان قرض گرفته و بعد آن را به فقیران داده و از آنها چیزی نمی گیرد و به ثروتمندان نیزچندین برابرآنچه داده اند در دنیا و آخرت به آنها می دهد .

(وَاللَّهُ یَقْبِضُ وَیَبْسُطُ) دراین قسمت از آیه آمده که کم کننده روزی و گشایشگر رزق و روزی فقط الله متعال است آری اگر هر مسلمانی خوب به این قسمت از آیه دقت نماید و به آنچه در این آیه آمده خوب معتقد و عامل باشد دیگر او هرگز دنبال مال حرام نرفته و هرگز دینش را درقبال بهای اندک دنیا نمی فروشد زیرا او به یقین می داند که از این کارها رزق و روزی او زیاد نمی گردد و اضافه و کمی روزی هم به دست انسانها نیست .

نکته دیگر اینکه وقتی که کمی و اضافی روزی به دست الله متعال است و الله متعال ذاتی است بی نهایت باحکمت پس اگر به کسی مالی داده حکمت است و اگر کسی را تنگدست و فقیر گردانده این نیز حکمت است زیرا ذات حکیم کار بی حکمت نمی کند پس یک مسلمان چه فقیر است و چه ثروتمند باید این را خوب بداند که الله متعال این حالت را برای او مناسب دانسته و لذا او باید برابر با قوانین شرع و دستورات الله منان حرکت کند تا اینکه الله متعال او را در دنیا و آخرت کامیاب گرداند .

(وَإِلَیْهِ تُرْجَعُونَ) آری همه ما به سوی الله متعال باز گردانده می شویم و آن روزی که به سوی او باز گردانده می شویم این مال و ثروت دنیوی ما را رها می کند و آنچه همراه ما می آید آن مالی است که ما آن را در زندگی در راه الله متعال صدقه دادیم و سایراعمالی که انجام داده ایم بقیه اموال و اهل و اولاد با نمی آیند و ما را در خانه تنگ و تاریک قبر تنها رها می کنند در این باره به حدیث (6514) صحیح بخاری توجه نمایید :

عن أَنَس بْن مَالِکٍ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ: " یَتْبَعُ المَیِّتَ ثَلاَثَةٌ، فَیَرْجِعُ اثْنَانِ وَیَبْقَى مَعَهُ وَاحِدٌ: یَتْبَعُهُ أَهْلُهُ وَمَالُهُ وَعَمَلُهُ، فَیَرْجِعُ أَهْلُهُ وَمَالُهُ وَیَبْقَى عَمَلُهُ " .

ترجمه : انس بن مالک رضی الله عنه  فرمودند : رسول الله صلی الله علیه وآله و سلم فرمودند: مرده را سه چیزدنبال (و تا کنار قبرهمراهی) می کنند دوچیز(از آنها) بازمی گردند و یکی بهمراهش (در قبر) باقی می ماند : اهلش و مالش و عملش او را دنبال (و تا کنارقبرهمراهی) می کنند سپس اهلش و مالش  برمی گردند و (تنها)عملش (با او در قبر) باقی می ماند.