۩۩۩ قـــرآن و سنّت زنــــده بــــاد ۩۩۩

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَوَلَّوْا عَنْهُ وَأَنْتُمْ تَسْمَعُونَ (20) (سوره انفال)

۩۩۩ قـــرآن و سنّت زنــــده بــــاد ۩۩۩

یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَوَلَّوْا عَنْهُ وَأَنْتُمْ تَسْمَعُونَ (20) (سوره انفال)

شرح و تحقیق سنن ابن ماجه

حدیث ۸- (این حدیث حسن است) حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ عَمَّارٍ قَالَ: حَدَّثَنَا الْجَرَّاحُ بْنُ مَلِیحٍ قَالَ: حَدَّثَنَا بَکْرُ بْنُ زُرْعَةَ، قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا عِنَبَةَ الْخَوْلَانِیَّ، وَکَانَ قَدْ صَلَّى الْقِبْلَتَیْنِ، مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یَقُولُ:‏«ﻻَ ﻳَﺰَﺍﻝُ ﺍﻟﻠَّﻪُ ﻳَﻐْﺮِﺱُ ﻓِﻲ ﻫَﺬَﺍ ﺍﻟﺪِّﻳﻦِ ﻏَﺮْﺳًﺎ ﻳَﺴْﺘَﻌْﻤِﻠُﻬُﻢْ ﻓِﻲ ﻃَﺎﻋَﺘِﻪِ ‏».

 

لغات حدیث :

 

صَلَّى الْقِبْلَتَیْنِ: به سمت دو قبله (بیت المقدس و کعبه) نمازخوانده است .

ﻻَ ﻳَﺰَﺍﻝُ : همیشه ، بصورت مستمر.

ﻳَﻐْﺮِﺱُ : می کارد، نهال کاشت می کند.

ﻏَﺮْﺳًﺎ : نهال .

ﻳَﺴْﺘَﻌْﻤِﻠُﻬُﻢْ ﻓِﻲ ﻃَﺎﻋَﺘِﻪِ ‏: آنها را در اطاعت و فرمانبردای خویش کار می گیرد .

 

ﺗﺮﺟﻤﻪ حدیث : 


ﺍﺑﻮﻋﻨﺒﻪ ﺧﻮﻻﻧﯽ ﺭﺿﯽ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻨﻪ ﮐﻪ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﺑﺴﻮﯼ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻗﺒﻠﻪ ‏(ﺑﯿﺖ ﺍﻟﻤﻘﺪﺱ ﻭﮐﻌﺒﻪ ‏) ﺑﺎ ﺭﺳﻮﻝ ﺍﻟﻠﻪ ﺻﻠﯽ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻠﯿﻪ ﻭ ﺁﻟﻪ ﻭﺳﻠﻢ ﻧﻤﺎﺯ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ اند ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ : من از رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم شنیدم که می فرمایند: ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻭ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻣﺴﺘﻤﺮ ‏( ﺩﺭ ﻫﺮﺩﻭﺭ ﻭ ﺯﻣﺎﻧﯽ ‏) ﺍﻟﻠﻪ ﻣﺘﻌﺎﻝ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺩﯾﻦ ﻧﻬﺎﻟﯽ ﺭﺍ ﻣﯽ ﮐﺎﺭﺩ ﻭﺍﺯ(همه) ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﻓﺮ ﻣﺎﻧﺒﺮﺩﺍﺭﯼ ﻭ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﺧﻮﯾﺶ ﮐﺎﺭ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﺩ.

 

مسائل حدیث :

 

از این حدیث مسائل و احکام زیر برگرفته و استنباط می شود :

 

۱ - درهر دور و زمانی افرادی وجود دارند که فرمانبردار و مطیع دستورات الله متعال اند .

۲ - هیچ دور و زمانی از افراد مطیع و فرمانبردار الهی خالی نیستند .

۳ - الله متعال برای حفظ دین خودش افرادی را در این دین تربیت می کند و رشد می دهد تا بزرگ شده و به دین خدمت نموده و فرمانبرداران واقعی الهی باشند.

۴ - افراد نیک و فرمانبرداران الهی، تربیت شده گان الله متعال می باشند .

 

تحقیق وبررسی سند:

 

در سند این روایت (هشام بن عمار دمشقی رحمه الله) وجود دارد ایشان راوی صدوق بود که در پیری تلقین پذیر گشته است وهمچنین در سند این حدیث جناب (جرّاح بن ملیح رحمه الله) وجود دارد که «صدوق» است و جناب (بکر بن زرعه رحمه الله) وجود دارد که «مقبول» است بهمین خاطر این حدیث «حسن» گشته است.

 

تفاوت های الفاظ روایت و منابع حدیث :

 

این حدیث علاوه از سنن ابن ماجه در هیچ یک از سایرکتب شش گانه حدیثی نیامده است ، گرچه در برخی ازسایرکتب حدیثی آمده است، ناگفته نماند که همین حدیث در کتاب (الآحاد والمثانی) أبو بکر بن أبی عاصم روایت (2497) با همین سند و اندک تفاوتی در متن این گونه آمده است :

حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ عَمَّارٍ، نا الْجَرَّاحُ بْنُ مَلِیحٍ، نا بَکْرُ بْنُ زُرْعَةَ الْخَوْلَانِیُّ، قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا عِنَبَةَ الْخَوْلَانِیَّ، رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ وَکَانَ قَدْ صَلَّى الْقِبْلَتَیْنِ قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یَقُولُ: «لَا یَزَالُ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ یَغْرِسُ فِی هَذَا الْأَمْرِ غَرْسًا یَسْتَعْمِلُهُمْ فِی طَاعَتِهِ».

 

ﺗﺮﺟﻤﻪ : ﺍﺑﻮﻋﻨﺒﻪ ﺧﻮﻻﻧﯽ ﺭﺿﯽ ﺍﻟﻠﻪ ﻋﻨﻪ ﮐﻪ ﺍﯾﺸﺎﻥ ﺑﺴﻮﯼ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻗﺒﻠﻪ ‏(ﺑﯿﺖ ﺍﻟﻤﻘﺪﺱ ﻭﮐﻌﺒﻪ ‏) ﻧﻤﺎﺯ ﺧﻮﺍﻧﺪﻩ اند، ﻓﺮﻣﻮﺩﻧﺪ: من از رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم شنیدم که می فرمایند : ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻭ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻣﺴﺘﻤﺮ ‏( ﺩﺭ ﻫﺮﺩﻭﺭ ﻭ ﺯﻣﺎﻧﯽ ‏) ﺍﻟﻠﻪ عزو جل ﺩﺭ ﺍﯾﻦ امر ﻧﻬﺎﻟﯽ ﺭﺍ ﻣﯽ ﮐﺎﺭﺩ ﻭﺍﺯ(همه) ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﻓﺮ ﻣﺎﻧﺒﺮﺩﺍﺭﯼ ﻭ ﺍﻃﺎﻋﺖ ﺧﻮﯾﺶ ﮐﺎﺭ ﻣﯽ ﮔﯿﺮﺩ.